Yıllardır hep yabancı yatırımcıdan medet uman fakat yatırımda hep Türkiye’nin birçok ilinin gerisinde kalan Van’da, özellikle yaşanan deprem felaketinin ardından Vanlı işadamlarının yatırımlarında büyük patlamalar yaşandı. Daha önce Van dışında yatırım yapan ve Van’daki yatırımlarını ise küçük çaplı tutan Vanlı iş adamları yeniden yapılanma ile birlikte daha büyük sorumluluklar almaya başladı. Bu noktada Van’ın en büyük eksikliklerinden biri olarak görülen ve bunca yatırıma rağmen hep eksik kaldığı düşünülen AVM’lerin en büyüğü sonunda yine Vanlı yatırımcılar tarafından yapıldı. Diğer AVM’lerin inşaatı devam ederken, yılan hikayesine dönen GLOBAL A.Ş.’nin yatırımında ise Yargıtay’ın kararı şok etkisi yarattı. Sadece bir AVM projesi değil aynı zamanda siyasi bir karar olan Belediye Garajı’nın satışı meselesi Yargıtay’ın kararı ile yeniden gündeme geldi.
ONLAR BAŞLATTI DARISI DİĞERLERİNİN BAŞINA
Türkiye’de son 10 yılda sayısı hızla artan çok kapsamlı AVM’lerle ilgili ilk adım Van’da nihayet atıldı. Türkiye’nin neredeyse tüm illerinde zincirler halinde yaygınlaşan AVM’lerin ilki Van’da yine Vanlı girişimciler tarafından yapıldı. Ak Parti hükümetinin gelmesinden sonra, Türkiye’nin krizlerden kurtulmasında adeta birer kale görevi gördüğü iddia edilen ve özellikle şehirlerin ağırladığı turistleri şehirde tutması anlamında büyük önem taşıyan AVM sektörünü ilk el atan Vanlı yatırımcılar Perih ve Süerler ortaklığı oldu. 9 bin metrekare mağaza, 13 bin metrekare büro kullanım alanı ve 6 kattan oluşan Aydın Perihan AVM, bürokrat ve siyasilerin katıldığı bir törenle açıldı.
BÜYÜK YATIRIMA BÜYÜK KATILIM
Türkiye’de son yıllarda kentlerin en önemli kozlarından biri olan Van’da ise yerli-yabancı tüm turistlerin eksikliğinden sıklıkla yakındığı AVM’lerin en büyüğü sonunda yapılan açılış töreni ile gerçek oldu. Van'ın en büyük Alışveriş Merkezi’nin açılış törenini önceki gün düzenlenen açılış töreninde oldukça kalabalık bir katılım hakimdi. Aydın Perihan, Süerler Group ve 7 ortakla açtıkları Aydın Perihan, Süerler AVM'nin açılış törenine Van Valisi Münir Karaloğlu, Kocaeli Adalet ve Kalkınma Milletvekili (Ak Parti) Milletvekili Zeki Aygün, barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Van Milletvekili Nazmi Gür, Ak Parti eski Van Milletvekili Kayhan Türkmenoğlu, Van Belediye Başkanı Bekir Kaya, Van Ticaret ve Sanayi Odası (VATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Mirza Nadiroğlu ve çok sayıda davetli katıldı.
VAN’IN İHTİYAVI VAR!
Açılışta bir konuşma yapan Vali Karaloğlu, AVM'lerin bir şehirdeki önemine değindi. Vali Karaloğlu, "Van'ın ciddi anlamda AVM'lere ihtiyacı var. Aydın Perihan AVM şehirdeki bu boşluğu bir nebze dolduracaktır. Buradan yatırımcılara sesleniyorum. Van'ın ciddi AVM ihtiyacı var. İnşallah müteşebbisler en kısa zamanda buralara yönelirler. Her açılışta bunu söylüyorum. Bir kentin kalitesini kentteki, müesseseler, AVM'ler, oteller, restoranlar ve eğlence merkezleri belirler. Aydın Perihan AVM inşallah bu kentin kalitesini yükseltecek müesseselerden biri olur. Yatırımcı arkadaşlara bol kazanç diliyorum. Açılışa katıldığınız için başta Kocaeli Milletvekilimiz, Van Milletvekilimiz, Belediye Başkanımız ve tüm davetlilere de AVM sahipleri adına teşekkür ediyorum. Hayırlı uğurlu olsun" dedi. Kesilen kurdelenin ardından, mağazanın açılışı sebebi ile hazırlanan pasta kesildikten sonra AVM'deki mağazaları tek tek gezerek iş yerleri sahiplerine bol kazanç dileyip, hayırlı olsun temennilerinde bulunan Vali Karaloğlu daha sonra buradan ayrıldı.
GLOBAL’İN YATIRIMI HAYAL OLDU
Ak Parti hükümetin iktidara gelmesinden sonra ülkenin en büyük yatırım alanı haline dönen Alışveriş Merkezi (AVM) furyası, Van’da diğer illerden neredeyse 10 yıl sonra hayat buldu. Van’ın en kapsamlı AVM’si olan Aydın Perihan-Süerler AVM’nin kurdelelerini kesilirken, GLOBAL A.Ş.’nin belediye garajına yapacağı AVM projesi ise Yargıtay’ın kararı ile hayal oldu. 2008 yılında Burhan Yenigün başkanlığındaki Ak Parti Belediyesi tarafından GLOBAL Yatırım A.Ş. adlı şirkete 16 milyon TL karşılığında satılan ve büyük bir AVM yapılması beklenen proje de Yargıtay’ın kararıyla son buldu. Zamanın belediye meclis kararı ile satılan fakat BDP’nin Van Belediyesi’ni teslim alması ile birlikte yargıya taşınan ve satışı iptal edilen arazi satışı ile ilgili bir karar da Yargıtay’dan geldi. AVM’nin BDP’nin tüm çabalarına rağmen son zamanlarda “Her şeye rağmen Van’da yatırım yapacağız” dediği ve Yargıtay’a taşıdığı davada, GLOBAL A.Ş. ikinci kez bir şok yaşadı. Yerel mahkemenin kararlarına itiraz eden GLOBAL Yatırım A.Ş. ve holding iştiraklerinden Pera Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. konuyu yargıtaya taşımıştı. Konuya ilişkin Yargıtay 6. Dairesi kararını verdi. Yerel mahkemenin kararını onayan Yargıtay, satışı iptal etti. Yargıtay da arsanın satışını iptal ederken, gözler şimdi zamanın Ak Parti Belediyesi’nin aldığı 16 milyon TL’nin nasıl ödeneceğine ve GLOBAL A.Ş’nin nasıl bir yol haritası çizeceğine çevrildi.
AVM DEYİP GEÇME!
GLOBAL A.Ş.’nin yatırım talebinde bu gelişmeler yaşanırken, Van’da bir taraftan da AVM konusunda bir hareketlilik başlanmış olmasının sevinci yaşanıyor. İlkini Perihan ve Süerler Group’un başlattığı devamında ise YTY adlı şirketin yapacağı ve City Van adlı AVM tarafından izlenecek olan bu yatırımlar Van halkı arasında da sevinç yarattı. Çünkü AVM’ler hem kentte yaşayanlar hem de Van’a gelen ziyaretler için büyük bir önem taşıyor. Değişen yaşam şartları ile birlikte vatandaşların bir ilde neredeyse ilk ziyaret ettiği mekanlar arasında olan AVM’lerin Van’daki eksikliği sürekli dile getiriliyordu. Gerek tarihi güzellikleri gerekse de birçok ülkeye olan sınırı ile turist ağırlama potansiyeli olmasına rağmen, AVM gibi merkezlerin eksikliği nedeniyle ziyaretçilerini ağırladığı gün sayısı oldukça az olan Van’da yaşana bu gelişmeler her kesimi memnun edici bir hal aldı. Çünkü öyle basit bir yatırım olmayan AVM’lerin Türkiye’nin yıllardır gelip geçen krizlerde de adeta kale görevi gördüğü daha önce birçok kişi tarafından dile getirilmiş, Yine Taraf yazarlarından Ahmet Altan, bu konuyla ilgili yazdığı yazısında AVM’ler ile ilgili olarak şu sözlere yer vermişti, “İlk duyduğumda ne olduğunu anlamamıştım, sonra “alışveriş merkezi” olduğunu öğrendim. Amerikan yaşam tarzının belki de en tipik sembollerinden biri olan, içinde her türden dükkânın, lokantanın, eğlencenin bulunduğu “mall”ların Türkiye versiyonu. AKP’nin on yıllık iktidarının en parlak başarılarının da bence en somut simgelerinden biri. Dünyanın en büyük krizlerinden birinin ortasında ekonomiyi büyütürken, serveti de varoşlara ve Anadolu kentlerine doğru yaymış, halkın alım gücünün artışına paralel olarak her yan bu AVM’lerle dolmuştu. Bunlar hem zenginleşmenin sembolleri, hem de yoksul bırakılmış yığınların “zenginleştiklerini ve önemsendiklerini” en fazla hissettikleri yerler olmuştu. AKP’yi “yenilmez armada” hâline getiren “büyümenin ve zenginleşmenin” ekonomik mabetleri gibiydi buralar. Varoşlardaki AVM’lerde insanların memnuniyetini görmek her zaman mümkündü.”
Ömer Aytaç AYKAÇ/Şehrivan
