ŞEHRİVAN ÖZEL HABER: ORHAN SAĞLAM-HAKAN İZGİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2019 yılı türlerine göre hane halkı tüketim harcamaları verilerine göre alkollü içecekler, sigara ve tütün gibi ürünler ülke genelindeki oranı yüzde 4,3 iken TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde ise bu oran yüzde 6,3 oldu. Öte yandan zam yağmuru devam ederken, yılın ilk zammı elektrik ve doğalgazdan sonra tütün ve alkol ürünlerine yapıldı. 2022 yılıyla birlikte içki ve sigaranın ÖTV maktu tutarlarına yüzde 47,40 oranında zam yapıldı. Bu zam ise sigaralarda paket başına 4 lira yansırken en ucuz sigara 21.50 TL'den, en pahalı sigara da 25 TL'den satışa sunuldu. Zam sonrası sigara kullanımının oldukça yaygın olduğu Van’da da vatandaşlar alternatif tütün ürünlerine yöneldi. Zam sonrası vatandaşlar kentteki tütün satıcılarına yönelirken, Şehrivan’a konuşan tütüncüler bu artışı doğruladı. Sigaraya oranla daha zararlı olan tütün ürünlerine olan rağbet tütün tedarikinde de tüm gıda ürünlerinde olduğu gibi bir sıkıntı oluştururken tütüncüler her şeye rağmen vatandaşın tütün ürünleri kullanımından vazgeçmediğini dile getirdi.
SİGARAYA ZAM GELDİ VATANDAŞLAR TÜTÜNCÜLERE AKIN ETTİ!
Sigara zamlarına tepkilerini dile getiren vatandaşlardan Cevat Yılmaz, “İnsanların en büyük ihtiyaç kaynağı bu günlerde sigaraydı ama ona da zam üstüne zam geliyor. Zaralarını da biliyoruz ne gibi hastalıklara yol açacağını da biliyoruz. Ancak yine de vazgeçemiyoruz. Bazen sigara zam haberlerinin altına bırakmak için büyük bir sebep olabilir diye yazıyorlar. Fiyatlardan dolayı kimsenin sigaraya bırakacağına inanmıyorum. Sigaralara zam geldikçe vatandaşlar tütüncülere akın ediyor. Tabi, bünyesi sağlam olan ve bırakmak isteyen insan bırakır. Sigara paketleri 50 TL olsa da yine de içen kesim var. Şimdi Van’da sigarayı en çok tüketen kesimlerin başında öğrenciler geliyor. Bunlarda günlük en az 20 TL’ye sigara alamazlar. Bu yüzden onlarda tütüncülere gidiyorlar. Aslında tütün daha zararlı bir ürün ama insanların başka çaresi kalmadı. Böyle giderse tütünlere de zam gelecek. Çünkü tütüncülere eskisinden daha fazla rağbet var. Hatta bazen kuyruk bile oluşuyor. Şu anlık belli bir döneme kadar tütünle devam edeceğiz. Bakalım sonumuz nereye varacak.” Dedi.
TÜTÜNE ZAM GELMESİNE RAĞMEN RAĞBET DE ARTTI!
Sigaraya yapılan son zamanlardan sonra tütüne de zam yapıldığını İfade eden tütün satıcısı M.A, toptancılardan aldıkları tütünü artık bulamadıklarını belirterek, şunları kaydetti: “Yapılan zamlardan sonra toptan tütün bulmak daha da zorlaştı. Zamanların devam edeceğini bilenler ise tütün stokçuluğuna gidiyor. Son zamanlarda insanların biraz daha tütüne yaklaştığını gördük. Yalnız yapılan son zamlardan sonra tütüne de zam geldi. Rağbetin daha çok artacağını bekliyorduk. Yalnız beklediğimiz oranda artış olmasa da yine de bir artış söz konusu oldu. İnsanların alım gücü azaldığını ve sadece ekmek peşine düştüğünü görüyoruz. Zamlardan sonra gelen müşterilerin bir kısmı daha tütünden memnun kalmadıkları ya da yeni fiyatlara alıştıkları için geri dönüyor. Daha önce aldığımız tütünde kilo başına 20 ila 30 lira zam yapıldı. Öte yandan döviz kurunda yaşanan artış, ithal edilen bazı ürünlere de direkt olarak yansıyor. Yine de tütün sigara kadar bir zam yemediği için milletin yönelimi oluyor.”
TİRKAKİLER BİR TÜRLÜ VAZGEÇEMİYOR!
Sigarlara zam gelmeden önce birkaç palet aldığını belirten vatandaşlardan Vedat Ö. Şunları anlattı: “Elimdeki sigara paketleri bitince önce sigarayı bırakmayı deneyeceğim. Bırakmak için bu sefer kendimi zorlamaya devam edeceğim. Sigara bize hem sağlık hem de maddi anlamda zarar vermeye devam ediyor. Lise yıllarında arkadaşlardan tane tane aldığım sigarlar şimdi başıma bela oldu. Her bir dal sigara aldığımda bir şey olmaz diyordum, sonra paket almaya başladım. Şimdi de bırakamıyoruz. Sağlığımızı göz göre yok ediyoruz ama vücut bir şekilde alıştı. Tütün ürünlerine illa bir kayma olacak çünkü sigarlardan daha ucuz ve tiryakiler ne olsa içer yeter ki ucuz olsun. Son gelen sigara zamlarından sonra insanların tütün ürünlerine yönelimi de arttı. Ben sigarayı bırakma taraftarıyım ama olur da bırakamazsam bende gidip tütün almak zorunda kalacağım. İnşallah tütün ürünlerine de fahiş fiyatlarda bir zam gelmez.”
VAN’DA TÜTÜNE İLGİ CİDDİ ORANDA ARTTI!
Van’da her yaş grubu insanların tütün tükettiğine işaret eden tütün satıcısı N.S, sigara zamlarından sonra tütün ve tütün ürünlerine de zam geldiğini kaydederek, şunları söyledi: “Geçen hafta kilosu 110 lira olan tütün bu hafta 130 liraya yükseldi. Zam gelmeden önce 65 yaş grubunun tütüne ilgisi daha çoktu. Sigaraya zam geldikten sonra genç ve yetişkin yaş gruplarının tütüne ilgisi arttı. Ülke ekonomik olarak çok zor bir süreçten geçiyor, döviz kuru çok yüksek tütün ve tütün ürünleri çok pahalıya satılıyor ve tütünün daha pahalı olması alım gücünün çok düşmesi anlamına geliyor. Bir an önce ülkenin bu darboğazdan kurtulmasını, fiyatların düşmesini ümit ediyoruz.”
TÜTÜNDEKİ ZAM ORANI DA CİDDİ SEVİYEDE!
“Van halkı tütüne eskisinden daha fazla yöneliyor. Sigaradan biraz ucuz olmasına rağmen insanlar tütün içmeye başlıyor. Ancak zam üstüne zam geldiği için tütüncüler de zor bir durumdan geçiyor. Bu zamlar sadece tütüncüleri değil tüketiciyi de zor bir durumda bırakıyor. Şuanda ülkenin alım gücü neredeyse hiç yok ve tüketici de bu durumdan çok etkileniyor. Sigaraya gelen zamdan sonra tütün tüketiminde bir artış yaşandı fakat tütüne de gelen zamdan sonra tütün tüketiminde bir azalma yaşanacağını da belirtmek isterim. İnşallah böyle devam etmez ve hem fiyatlar hem de döviz kuru düşer ve eskisi gibi tüketicinin tütün ve tütün ürünlerine yönelmesini diliyoruz.”
“SİGARAYI BIRAKMAK ŞART OLDU” DİYENLER DE VAR
Sigara zamlarının en mağdur kesimi öğrencilerdir diyen üniversite öğrencisi Demir B. “Ülke nüfusunun yarısından fazlasını öğrenciler oluşturuyor. Bu öğrencilerin yarısından fazlası da sigara içiyor. Son zamlardan sonra çoğu öğrenci artık sigara içemeyecek ve sigara içmeyi de bırakmayacak. Bugünlerde sigarayla birlikte zamlanan tütün ürünlerine yönelim başlayacaktır. Tabi, artık tek başına tütün almak da hayal oldu. Aynı evde yaşayanlar toplanıp kendilerine tütün alacaklar. Tiryaki olan insanların sigarayı bırakmaları çok zordur. Okul stresi bir yandan sigara zamları da bir yandan öğrencileri zorlamaya devam ediyor. Öyle hemen bırakmak istesen de bırakamıyorsun. İnsanların canı bir yerden sonra istiyor. Bazen cebimdeki son parayı bile sigaraya verdiğimi hatırlıyorum.” Şeklinde konuştu.
TESK’TEN DE KAÇAK SİGARAYA YÖNELİMİN ARTACAĞI AÇIKLAMASI GELDİ
Kaçak sigaraya yönelim artacak sigara ve alkole gelen fahiş zamları değerlendiren Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Palandöken, devletin bu zamlarla eldeki vergilerden de olacağını söyledi. Alkol ve sigaradaki ÖTV artışının enflasyonun üzerinde olduğunu ve halkın alım gücünü zorlayacağını ifade eden Palandöken, zamlarla devletin eldeki vergiden de olabileceğini belirterek şunları kaydetti: "Bu fiyat artışları kaçak sigara satışlarına yönelimi artıracağı için vergi kaybı da daha fazla olacaktır. Bununla birlikte alkolde de aynı şekilde metil alkolden elde edilen kaçak alkol yapımına yönelim artacaktır. Bu da kaçak alkolden ölümlerin daha da yükseleceği anlamına gelmektedir.”
