TÜİK, 2021 yılına ilişkin nüfus ve konut sayımı istatistiklerini açıkladı. Buna göre; cumhuriyetin ilk yıllarında yapılan 1927 yılı genel nüfus sayımı sonucuna göre, 13 milyon 648 bin 270 kişi olan Türkiye nüfusu, yıllar içinde sürekli artma eğilimi göstererek 2021 yılında 84 milyon 680 bin 273 kişiye ulaştı.
KADIN VE ERKEK NÜFUSU EŞİTLENDİ
Cumhuriyetin ilk yıllarında, önceki savaş döneminin de etkisiyle kadın nüfus, erkek nüfustan fazla sayılırken, yıllar içinde kadın ve erkek nüfusu hemen hemen eşit büyüklüğe ulaştı. 1927'de 6 milyon 563 bin 879 kişi olan erkek nüfus, 2021 yılında 42 milyon 428 bin 101 kişi oldu. Kadın nüfus ise 1927'de 7 milyon 84 bin 391 kişiyken, 2021 yılında 42 milyon 252 bin 172 kişi oldu. Nüfus artış hızı yıllara göre incelendiğinde, 1935 yılında binde 21,1 olan yıllık nüfus artış hızı 2021 yılında binde 12,7 oldu.
ORTANCA VE YAŞLI NÜFUSU ARTTI
Türkiye'nin 1935, 1960, 2000 ve 2021 yılı nüfus piramitleri incelendiğinde; sağlık alanında kaydedilen gelişmelere, yaşam standardının ve refah düzeyinin artmasına bağlı olarak doğurganlık ve ölümlülük hızlarının azalması ve doğuşta beklenen yaşam süresinin artması ile nüfusun yaş yapısı şekil değiştirdi. Toplam nüfusta yaşlı ve ortanca yaş nüfusun oranı arttı, çocuk ve gençlerin oranı azaldı. 1935 yılında yüzde 21,2 olan ortanca yaş, 2021 yılında yüzde 33,1 oldu. Cinsiyete göre incelendiğinde 1935'te erkeklerde yüzde 19,1 olan ortanca yaş 2021'de yüzde 32,4'e, kadınlarda ise 1935'te yüzde 23,4'ken 2021'de yüzde 33,8'e yükseldi.
ÇALIŞMA ÇAĞINDAKİ NÜFUS ORANI ARTI
1935 yılında yüzde 54,7 olan çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş grubundaki nüfusun oranı, yıllar içinde artarak 2021 yılında yüzde 67,9'a ulaştı. Diğer yandan çocuk yaş grubu olarak tanımlanan 0-14 yaş grubundaki nüfusun oranı 1935'te yüzde 41,4 iken yıllar içinde azalma eğilimi göstererek 2021 yılında yüzde 22,4'e düştü. Yaşlı nüfus olarak tanımlanan 65 ve daha yukarı yaştaki nüfusun oranı ise 1935'te yüzde 3,9 iken 2021 yılında yüzde 9,7'ye yükseldi.Yıllara ve cinsiyete göre medeni durumun dağılımı incelendiğinde; erkeklerde hiç evlenmeyenlerin oranı, kadınlara göre daha yüksek oldu. Kadınlarda ise eşi ölenlerin ve boşananların oranı, erkeklerden daha fazla oldu. Evlilerin oranı, yıllara göre her iki cinsiyette de birbirine yakın oranlarda oldu.
OKUMA YAZMA BİLMEYENLERİN ORANI YÜZDE 2,51
935 yılında yüzde 80,8 okuma yazma bilmeyenlerin oranı, yıllar içinde sürekli düşme eğilimi göstererek 2021 yılında yüzde 2,5 oldu. Cinsiyete göre incelendiğinde; erkeklerde okuma yazma bilmeyenlerin oranı, 1935'te yüzde 70,7'den 2021'de yüzde 0,8'e, kadınlarda ise 1935'te yüzde 90,2'den 2021'de yüzde 4,2'ye geriledi. 1970 yılında yüzde 28,8 olan ilkokul mezunu oranı, 2021'de yüzde 22,5 oldu. İlkokul, ortaokul veya dengi okul mezunlarının oranı 1970'te yüzde 3,6 iken 2021'de yüzde 25'e yükseldi. Lise veya dengi okul mezunu olanların oranı 1970'te yüzde 2,6 iken 2021'de yüzde 22,4 oldu. Diğer yandan yükseköğretim mezunu olanların oranı 1970'te yüzde 1 iken 2021'de yüzde 17,6'ya ulaştı.
Türkiye'de bitirilen eğitim durumu yıllara ve cinsiyete göre incelendiğinde; 1970 yılında erkeklerde yüzde 36,5, kadınlarda yüzde 20,9 ile ilkokul mezunlarının oranı daha fazla olurken; 2021 yılında erkeklerde yüzde 27,4 ile ilköğretim, ortaokul veya dengi okul mezunlarının oranının daha yüksek olduğu görülürken kadınlarda ise yüzde 25,6 ile ilkokul mezunlarının oranının daha fazla olduğu görüldü. Yıllara ve cinsiyete göre yükseköğretim mezunlarının dağılımına bakıldığında, 1970 yılında erkeklerde yüzde 1,3 olan yükseköğretim mezunları oranının kadınlarda yüzde 0,6 olduğu görüldü. 2021 yılında yükseköğretim mezunlarının oranı her iki cinsiyette de artış göstererek erkeklerde yüzde 18,5, kadınlarda ise yüzde 16,7 oldu.
2021'DE 2 MİLYON 777 BİN 797 KİŞİ İLLER ARASI GÖÇ ETTİ
2007-2008 döneminde yüzde 3,18 olan iller arası göç eden nüfus oranı, 2021 yılında yüzde 3,28 oldu. Türkiye'de 2021 yılında 2 milyon 777 bin 797 kişi iller arasında göç etti. Bu nüfusun yüzde 47,5'ini erkekler, yüzde 52,5'ini ise kadınlar oluşturdu. Türkiye'de ikamet eden 84 milyon 680 bin 273 kişinin yüzde 94,9'unun doğum yerinin Türkiye, yüzde 3,7'sinin ise yurt dışı olduğu görüldü. Doğum yeri bilinmeyenlerin oranı ise yüzde 1,4 oldu. Diğer yandan ikamet ettiği ilde doğanların oranı yüzde 63,8 iken ikamet ettikleri ilden farklı bir ilde doğanların oranı yüzde 31,1 oldu. Türkiye'de ikamet eden ancak doğum yeri yurt dışı olan 3 milyon 141 bin 351 kişi arasında Bulgaristan doğumlular yüzde 11,4 ile ilk sırada yer aldı. Bulgaristan'ı sırasıyla yüzde 10,5 ile Almanya, yüzde 10,4 ile Irak, yüzde 8,8 ile Suriye, yüzde 5,7 ile Afganistan doğumlular izledi. Türkiye'de ikamet eden yabancı nüfus, 2021 yılında 1 milyon 792 bin 36 kişi olurken, bu nüfusun yüzde 49,7'sini erkekler, yüzde 50,3'ünü ise kadınlar oluşturdu. Türkiye'de ikamet eden yabancı nüfusun vatandaşlık ülkelerine göre dağılımı incelendiğinde, yüzde 18 ile Irak vatandaşlarının ilk sırada yer aldığı görüldü. Irak vatandaşlarını sırasıyla yüzde 10,2 ile Afganistan, yüzde 7,2 ile İran ve yüzde 6,9 ile Türkmenistan vatandaşları takip etti.
EN POPÜLER BEBEK İSİMLERİ; YUSUF VE ZEYNEP
Türkiye'de 2021 yılında doğan bebeklere verilen isimler incelendiğinde; erkeklerde Yusuf, kızlarda ise Zeynep isminin ilk sırada yer aldığı görüldü. Türkiye nüfusu içinde cinsiyete göre en çok kullanılan isimler incelendiğinde ise erkeklerde Mehmet, kadınlarda da Fatma isminin ilk sırada olduğu gözlendi. Hane halklarının konuttaki mülkiyet durumuna göre dağılımına bakıldığında; yüzde 60,7'sinin oturduğu konutun sahibi olan, yüzde 27,6'sının kiracı olan, yüzde 8,4'ünün oturdukları konutun sahibi olmayan fakat kira da ödemeyen ve yüzde 0,9'unun da lojmanda oturan hane halklarından oluştuğu görüldü.15 ve daha yukarı yaştaki nüfusta işgücüne katılma oranı yüzde 51,9 oldu. Cinsiyete göre incelendiğinde; işgücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 69,9, kadınlarda ise yüzde 34 oldu. İstihdam oranına bakıldığında, toplamda yüzde 46,2, erkeklerde yüzde 63,3 ve kadınlarda ise yüzde 29,2 oldu. Diğer yandan işsizlik oranı toplamda yüzde 10,9, erkeklerde yüzde 9,4 kadınlarda ise yüzde 14,1 oldu.
İşgücüne katılma oranı yüzde 51,9 oldu
Türkiye'de 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusta işgücüne katılma oranı yüzde 51,9 oldu. Cinsiyete göre incelendiğinde, işgücüne katılma oranının erkeklerde yüzde 69,9, kadınlarda ise yüzde 34 olduğu görüldü. İstihdam oranına bakıldığında, toplamda yüzde 46,2, erkeklerde yüzde 63,3 ve kadınlarda ise yüzde 29,2 oldu. Diğer yandan işsizlik oranının toplamda yüzde 10,9, erkeklerde yüzde 9,4 kadınlarda ise yüzde 14,1 olduğu görüldü.
İstihdamın yüzde 57,7'si hizmet sektöründe yer aldı
İstihdamın tarım, sanayi ve hizmet olarak üç ana sektöre göre dağılımı incelendiğinde, toplam istihdam içerisinde yüzde 57,7 ile hizmet sektörünün en yüksek paya sahip olduğu görüldü. Cinsiyete göre değerlendirildiğinde, erkeklerin yüzde 55,5'i, kadınların ise yüzde 62,4'ü hizmet sektöründe yer aldı. İstihdamda yüzde 26,9 ile ikinci büyük paya sahip olan sanayi sektörünün cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde, erkeklerin yüzde 31,3'ünün, kadınların ise yüzde 17,6'sının bu sektörde yer aldığı görüldü. İstihdamda yüzde 15,4 ile üçüncü büyük paya sahip olan tarım sektörünün cinsiyete göre dağılımına bakıldığında erkeklerin yüzde 13,2'sinin, kadınların ise yüzde 20'sinin tarım sektöründe yer aldığı görüldü.
İstihdam edilenler içinde ücretli veya yevmiyeli olarak çalışanların payı yüzde 71 oldu
İstihdamın işteki duruma göre dağılımı incelendiğinde, toplam istihdam içerisinde ücretli ve yevmiyeli olarak çalışanların yüzde 71 ile en yüksek paya sahip olduğu görüldü. Bunu sırasıyla yüzde 15,8 ile kendi hesabına çalışanlar, yüzde 8,5 ile ücretsiz aile işçileri ve yüzde 4,7 ile işverenler izledi. Cinsiyete göre işteki durumun dağılımına bakıldığında, her ikisinde de yüzde 71 ile ücretli veya yevmiyeli çalışanların ilk sırada olduğu görüldü. Erkeklerde ikinci sırada yüzde 19,1 ile kendi hesabına çalışanlar yer alırken, kadınlarda yüzde 18,2 ile ücretsiz aile işçisi olarak çalışanlar yer aldı.
Kadınlarda ev işleriyle meşgul olma en önemli işgücünde olmama nedeni oldu
Türkiye'de 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus içerisinde işgücüne dahil olmayan nüfusun çoğunluğunu yüzde 31,2 ile ev işleriyle meşgul olanlar oluşturdu. Bunu yüzde 18,2 ile eğitim/öğretimine devam edenler, yüzde 16,6 ile emekliler, yüzde15 ile çalışamaz halde olanlar izledi. Cinsiyete göre işgücünde olmama nedenleri incelendiğinde, kadınlarda en önemli nedenin yüzde 45,2 ile ev işleri ile meşgul olma, erkeklerde ise yüzde 38,6 ile emeklilik olduğu görüldü.
Türkiye'de 4 kişilik hanelerin yüzde 47'sinde yalnızca 1 kişi istihdamda yer aldı
Hanehalkı büyüklüğüne göre istihdamdaki kişi sayısı incelendiğinde, yalnız yaşayanların yüzde 60,4'ünün, 2 kişilik hanelerin yüzde 44'ünün, 3 kişilik hanelerin yüzde 14,1'inin istihdamda yer almadığı görüldü. Diğer yandan 4 kişilik hanelerin yüzde 47'sinde istihdamda yalnızca 1 kişi, yüzde 34,3'ünde ise 2 kişi olduğu görüldü.
Doğum yeri yurt dışı olanların işgücüne katılma oranı yüzde 44,3 oldu
Türkiye'de 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus içerisinde, doğum yeri Türkiye olanların işgücüne katılma oranı toplamda yüzde 52,6, erkeklerde yüzde 70,5 ve kadınlarda yüzde 34,7 oldu. Türkiye'de ikamet eden ancak yurt dışında doğanların işgücüne katılım oranı ise toplamda yüzde 44,3, erkeklerde yüzde 65,1 ve kadınlarda yüzde 25,8 oldu.
