7 Haziran seçimleri öncesi Van ve bölgenin içinde bulunduğu barış ve huzur ortamı o seçimlerle birlikte sıfırlanmıştı. Ekonomide, turizmde, gelişmişlikte ve daha birçok sektörde tırmanışa geçerken bir anda çatışmalarla birlikte büyük darbe alan Van da gözünü 1 Kasım sonrası başlaması beklenen yeni istikrarlı döneme dikti. Van’ın en parlak dönemini yaşarken yere çakılan turizm sektörü de 1 Kasım seçimleri sonrası barış ve huzur anlamında fabrika ayarlarına dönülmesini bekliyor…
7 Haziran sonrası bölgede yaşanan olaylardan en çok etkilenen turizm sektörü can çekişiyor. Otel işletmeleri 7 Haziran sonrası rezervasyonların iptal edildiğini söylerken, otellerin yüzde 10-15 kapasiteyle çalıştığını anlattı. 7 Haziran ile 1 Kasım seçimleri arasında sancılı bir süreç geçirdiklerini ifade eden turizmciler, 1 kasım sonrası beklentilerini gazeteniz Şehrivan’a değerlendirdi. Bölgede huzur ve güven ortamının oluşması için fabrika ayarlarına dönülmesi gerektiğini söyleyen turizmciler, bölgeye yapılan ancak 7 Haziran sonrası kesilen yatırımların da devam etmesi gerektiğini anlattı. Bölgenin olmazsa olmazı olan çözüm sürecinin de kaldığı yerden devam etmesi gerektiğini ifade eden turizmciler, İranlı turistlerin kente gelmesi için ön yargıların kırılması gerektiğini belirtti. İran’da tanıtım çalışmalarının yapılmasını isteyen turizmciler, Sınır kapılarının Van’ın can damarı olduğunu söyledi.
ÖKSÜZ: KALKINMAK İÇİN SINIR KAPILARI ÖNEMLİ
Otel işletmeleri 7 Haziran sonrası sınır kapısının kapatılmasıyla kentin büyük bir ekonomik çöküntü içerisine girdiğini ifade ederek, sınır kapısının tekrar açılmasıyla bölgenin eskisi kadar olmasa da hareketlendiğini aktardı. Tamara ve Merit Şahmaran otelleri Genel Müdürü Mustafa Öksüz, kentin kalkınması için sınır kapısının önemine dikkat çekerek şöyle konuştu. “7 Haziran sonrası sınır kapılarının kapatılması sadece bizi değil Van ekonomisini çok büyük ölçüde hüsrana uğrattı. Biz 7 Haziran sonrası bir kez daha anladık ki kentimizin kalkınması için birinci derecede önemli olan yer sınır kapılardır. Sınır kapıları kapatıldığında bölgedeki tüm işletmeler büyük zorluklar yaşadı. Birçok işletme personel çıkarma, ücretsiz izin ve otellerin kapanması gibi büyük zorluklar yaşadı. İşletmelerin kapanmasına kadar büyük bir zorlu süreç yaşadık.
YENİDEN GELİYORLAR!
“1 Kasım seçimlerinden 1 hafta önce sınır kapısının tekrar açılması bölgedeki işletmelerin toparlanmasına yardımcı oldu. Gürbulak sınır kapısı aslında hiç kapanmadı. Ancak o bölgede de güvenlik sorunu olduğu için kente İranlı turistler gelmiyordu. Kapıköy sınır kapısının yaklaşık 2 aylık süre sonunda açılması bizleri son derece mutlu ve memnun etti. Bize 7 Haziran sonrasında da misafirler geliyordu ama sayı çok düşüktü. Belki haftada 10-15 kişi geliyordu. Büyük ölçüde bir düşüş vardı. Ama yaklaşık bir haftadır büyük bir akın var kente. Bugün bile 2 otobüs İranlı turist geldi. Bizi sevindiren asıl mesele İranlıların kendi otobüsleriyle kente gelmesidir. 7 Haziran sonrası tek bir İranlı turist sınır kapısından geçiş yapmadı. Bu da hem bizi hem de kent ekonomisini ciddi anlamda etkiledi. Ama son iki haftada büyük oranda İranlı turist girişi var.”
ÖKSÜZ: İSTİKRAR OLURSA VAN KALKINIR
Bölgede huzur ve güven ortamına ihtiyaç olduğunu söyleyen Öksüz, “Bölgede istikrar olması halinde Van bölge turizminin bir numarasıdır. Ama Van’ın istikrarı yetmiyor, bu istikrarın tüm ülkede olması gerekiyor. Gelen turistler sadece Van’a gelmiyor. Birçok geçiş güzergâhı var. Tüm ülkede istikrar sağlanırsa, kentimizde bölge turizminde bir numara olacaktır. 7 Haziran öncesi olduğu gibi bir hava yakalamak istiyoruz ve bunun içinde gayret gösteriyoruz. Bizler geçen hafta Van TSO liderliğinde bir heyet seçerek İran’a gönderdik. Tüm sektörlerden temsilciler seçerek İran’da kentimizi tanıtmaya gittik. Oraya giden arkadaşlarımız işletme tanıtımı için gitmediler, Van’ın tanıtımını yaptılar. Çok olumlu bir tanıtım yaptılar. Bize geri dönüşü de oldu. Olumlu yanıtlar aldık. 7 Haziran öncesi gibi bir hava yakalayacağız, ama biraz zorlanacağız. Tam anlamıyla bölgenin huzur ve güven ortamına kavuştuğunu söyleyemeyiz. Ancak kısa zamanda içerisinde bölge için huzur ve güven ortamı sağlanırsa, 7 Haziran öncesinden daha iyi bir hava yakalarız.”
“İYİ ÇALIŞMALAR YAPILACAK!”
“Devlet büyükleri siyasi platformda gerekli çalışmaları yapacaklarına inanıyorum. Van halkının sınır kapılarına gerçekten ihtiyacı var. Kapılarımızın açılması için ne gerekiyorsa, sürecin hangi aşamaya gelmesi gerekiyorsa getirilmelidir. Belki bize ‘işin ticari boyutuna bakıyorsunuz’ diyebilirler ama gerçekten bu kent için ticari boyut çok önemli. Bir bölgenin kalkınabilmesi için ticari boyut ve dışarıdan bakış çok önemli. Kentimizde birkaç ay 7 Haziran öncesini bekleyemeyiz, ama önümüzdeki diğer aylarda 7 Haziran öncesinden daha iyi bir hava yakalayacağımıza inanıyorum. Bölgedeki istikrar devam ettikçe kalkınma artarak devam edecektir.” Dedi.
AKBAY: HAREKETLİLİK KENDİNİ HİSSETTİRDİ
Sınır kapısının açılmasıyla olumlu yanıtlar aldıklarını söyleyen Elite World Van oteli Genel Müdürü Gürkan Akbay, sınır kapısının kapanmasıyla iptal edilen rezervasyonların tekrar açılmaya başladığını aktardı. Akbay, “Sınır kapısının açılması çok kısa sürede olumlu etkilerini gösterdi, gözle görülür bir hareketlilik başladı. Kapının kapanması nedeniyle iptal edilen rezervasyonlar tekrar açılmaya, gündeme gelmeye başladı. Hareketlilik yavaş yavaş artıyor olsa da, yükselen ivmeyi hissediyoruz. İlerleyen dönemlerde bu ivmenin daha da hızlanarak yükseleceğini, bu hareketliliğin başta oteller olmak üzere tüm Van piyasasında ekonomik açıdan bir rahatlama sağlayacağını düşünüyorum. 1 Kasım sonrasının turizm sektörü açısından baktığımızda olumlu bir süreç olacağı kanısındayım. Özelikle şuan ki duruma baktığımızda, belirsizliğin kalkmış olması, kaos ortamının belirgin bir şekilde azalmasının olumlu etkilerini yaşıyor ve gözlemliyoruz. Başlayan hareketlilik ve ileriye dönük rezervasyonların alınması, biz turizmcileri olumlu yönde etkileyecektir.” Dedi.
AKBAY: BEKLENTİMİZ BARIŞ İÇERİSİNDE YAŞAMAK
7 Haziran öncesi havanın zamanla yakalanabileceğini ifade eden Akbay, “Süreç olarak belirsizliğin ortadan kalkmasıyla, yavaş olsa da bu canlılığın oluşacağı, yükseliş olacağı ve aynı havanın yakalanacağı kanısındayız. Van turizm sektörü ve bizlerin de ortak beklentisi, barış ve huzur içinde yaşayarak, yakın geçmiş dönemde yaşadığımız sıkıntılı dönemi geride bırakmak. Barış içerisinde Van ilimizde sektörümüzün tekrar canlanması, ekonomik açıdan da daha rahat bir ortamın oluşması en öncelikli beklentimiz.
HACIRÜSTEMOĞLU: İRAN TİCARİ AÇIDAN ÖNEMLİ
7 Haziran öncesi kentte büyük bir turist yoğunluğu olduğunu söyleyen Resmina otel Halkla İlişkiler Sorumlusu Buse Hacırüstemoğlu ise, şöyle konuştu: “7 Haziran ve öncesine kadar çok memnun olduğumuz bir turist yoğunluğu vardı ilimizde. 23 Temmuz’a kadar rezervasyonlarımızın çok fazla olduğu bir dönemdeydik. Buna İran piyasası da dahildi. Ancak bu tarihler sonrası bölgede oluşan sorun ve sıkıntılardan dolayı İran rezervasyonlarımızın tümü iptal edildi. Rezervasyonlar iptal edildikten sonra bir de üstüne sınır kapısının kapatılması eklendi. Sınır kapısının kapanması nedeniyle tüm esnaf ve otel işletmeleri büyük derecede etkilendi. Bu durum ilimizin turizm gelirini ve hareketliliğini tamamen durdurdu.”
VANTSO’NUN KATKISI BÜYÜK OLDU
“1 Kasım seçimleri öncesi sınır kapısının Van TSO girişimi sonucunda tekrar açılmasıyla hareketlilik sinyalleri gelmeye başladı. Şuan da sınır kapısının açık olmasıyla birlikte tekrar rezervasyonlar yapılmaya başlandı. İlimizde 7’den 70’e tüm kesimler sınır kapısının kapanmasıyla yaşanan büyük ekonomik sıkıntıdan etkilendi. Yeniden sınır kapısının açılması tüm esnafın işlerinin düzelmesine neden oldu. Otel işletmeleri olarak rezervasyonların başlaması hem bizi hem de kent esnafını büyük derecede mutlu etmiştir. İlimizin İran sınır kapısına çok yakın mesafede olması, ilimize ticari açıdan en büyük katkıdır. Kapıköy sınır kapısının açılmasıyla otel işletmeleri tekrar hareketlenmeye başladı. İleriki tarihlerde otel işletmelerinin eski potansiyeline ulaşacağını ümit ediyoruz. Sınır kapısının açılmasında Van TSO’nun büyük katkıları olmuştur. Bu katkılardan dolayı Van TSO Başkanı ve Yönetimine teşekkür ediyoruz.
KÖROĞLU: SINIR KAPISI KENTİN CAN DAMARIDIR
Sınır kapısının kentin can damarı konumunda olduğunu söyleyen iş adamı Mahmut Köroğlu ise, “Sınır kapıları bu kent için bir candır. Kapıların açılması kentin can damarının açılması demektir. Bu kapılar kapandığı günden bu yana tüm kent büyük bir zarar gördü. Ne olursa olsun sınır kapılarının kapatılmaması gerekiyordu. İran’ın bizim ilimize yakın bölgelerinde ‘Van’a gitmeyin, orada olaylar var’ gibi söylemleri oldu. Biz buradan oraya otel yetkililerimizi gönderdik. Orada bir takım çalışmalar yaptılar. Arkadaşlarımız yaptıkları çalışmalarda oradaki insanlara ‘Van’a gitmeyin orada olaylar var, çatışmalar var’ gibi söylemlerde bulunmuşlar. Bizim bu tür söylemlere karşı gidip orada tanıtımlar yapmamız gerekiyor. İranlı turistlerin kentimize gelmesi için çaba sarf etmeliyiz. İlimize yakın bölgelerde turistlerin Van’a gelmesi için ikili ilişkiler geliştirmemiz gerekiyor. Ben bir otel sahibi olarak bu durumdan çok rahatsızım. Van’da bulunan tüm oteller yüzde 10-15 kapasiteyle çalışıyor. Van’daki en küçük otel 30-35 kişi çalıştırıyor. Yani bizim ilimizin can damarı sınır kapılarıdır. Bu sınır kapılarının kapatılmaması gerekiyor. Sınır kapısı her ne kadar açıldı denildiyse de yeni yeni toparlanmaya çalışıyoruz. 7 Haziran sonrası oluşan imajı bir an önce ortadan kaldırmalıyız. Bu imaj ortadan kalkmadan bu bölgeye turist gelmez.”
“7 HAZİRAN ÖNCESİNDEKİ HAVAYI YAKALAYABİLİRİZ”
“7 Haziran öncesi çok büyük ölçüde rezervasyonlarımız vardı. Yaşanan olaylardan dolayı tüm rezervasyonlar tek tek iptal edildi. 7 Haziran öncesindeki yavanın yakalanması gerekiyor. Bunun içinde İran bölgesine gidip ilimizi tanıtmalıyız. Turistlerin kente gelmesi için çalışmalar yürütmeliyiz. Kendimizi iyi anlatmalıyız ki oradaki insanları ilimize getirmeliyiz. Geçen yıl Mart ayında yapmış olduğumuz Van Shopping festivali çok büyük heyecan yaratmıştı. Bu festivali bu yıl da düzenlemeliyiz. Bu tür çalışmaları yaptığımız taktirde bu insanları tekrar ilimize getirebiliriz. 7 Haziran öncesi oluşan havayı kendimizi anlatarak yakalayabiliriz.” Dedi.
KÖROĞLU: SÜREÇ BÖLGE İÇİN OLMAZSA OLMAZDIR
7 Haziran sonrası yaşanan olayların herkesi ciddi anlamda etkilediğini ifade eden Köroğlu, şöyle konuştu: “Bölgede yaşanan olaylar ciddi anlamda herkesi etkiledi. Bırakın İran’dan gelen turistleri batıdan birileri bile bölgeye gelmekten çekiniyor. Batıdaki insanları kente davet ediyoruz, bize ‘orada çatışma var, savaş var’ diyorlar. Ülke toprakları içerisinde yaşayan insanları bile artık kente getiremiyoruz. Bu tür ön yargıları ortadan kaldırmalıyız. Bu ön yargıların ortadan kalkması içinde çözüm sürecinin devam ettirilmesi gerekiyor. Herkesin huzur ve güven içerisinde yaşaması gerekiyor. Ben batıdan malzeme siparişi verdiğim zaman yük kamyonları bile bölgeye gelmeye çekiniyor. Tüm bunların ortadan kalkması için çözüm sürecinin devam etmesi lazım. Ülke olarak fabrika ayarlarına dönmeliyiz. Artık herkes istediği saatte istediği ile gitmelidir. Bunun saat ve vakti olmamalıdır.”
KÖROĞLU: BARIŞ HAVASINI YAKALAMAMIZ LAZIM
Bölgeden huzur ve güven ortamı oluşması gerektiğini söyleyen Köroğlu sözlerini şöyle tamamladı: “Biz çok büyük şeyler istemiyoruz. Biz bölgenin huzurunu ve güvenini istiyoruz. Bölgeye yapılan ancak 7 Haziran sonrası durdurulan yatırımların devam ettirilmesi lazım. Yatırımlar bölgenin olmazsa olmazıdır. Yatırımlar devam ederse, istihdamlar artar ve işsizlik oranları düşer. Türkiye’nin en küçük ilçesinde bile çevre yolu var. Ancak 1 milyonun üzerinde nüfusu olan ilimizde halen çevre yolu tamamlanamadı. Bu büyük bir eksikliktir. Çevre yolunun bir an önce tamamlanması lazım. Bu bölgeye eskisinden daha büyük yatırımlar yapılmalıdır. Bölgenin kalkınması için yatırımlar şarttır. Ancak yatırımlardan önce bölgenin huzur ve güveni için çözüm süreci bir an önce tekrardan başlatılmalıdır. Olmazsa olmazımız çözüm sürecidir. Bölgede huzur ve güven ortamı oluşmadan yatırım olmaz. Bunun örneklerini de 7 Haziran sonrası gördük. Huzur ve güven ortamı oluşursa, yatırımlar ve istihdamlar kendiliğinden oluşur. Hiçbir ülkede savaş ile başarı elde edilmemiştir. Tüm başarılı ülkeler barış ile başarı yakalamıştır. Onun için bizimde bir an önce barış havasını yakalamamız gerekiyor. Yerelde, yerel yöneticileri ve mülki idari amirler bir araya gelerek kentin sorunlarıyla ilgilenmelidir. Ortak payda Van olmalıdır. Yerel yöneticilerin ve mülki idarenin bir araya gelmesi bizim bir özlemimizdir. Bir araya gelinmediği takdirde bu tür kopukluklar her zaman yaşanacaktır. Hizmet olduğu zaman fikirler bir tarafa bırakılmalıdır. Ortak payda Van ve hizmet olmalıdır.
YETKİN: VAN İÇİN TURİZM MASTER PLANI ŞART!
Son olarak gazetemize değerlendirmelerde bulunan Rescate Hotels Van Genel Müdür Yardımcısı Yunus Yetkin ise Van turizmi için turizm master planı oluşturulması ve ilin tanıtımı için ciddi manada bir ortak çalışma gerekliliğini vurguladı. Yetkin konuşmasında; “Van ili gerek stratejik konumu gerek kültürel yapısı itibari ile tarihten buyana hep önemli bir kent konumunda olmuştur. Maalesef ki ne geçmiş yıllarda nede günümüzde stratejik konumunu kullanabilen bir kent olamamıştır. Bunun birçok sebebi vardır. Bunlardan en önemlisi ise kriz ortamı oluştuğu an sorunu çözme odaklı olunamamakta ve Turizmi beraberinde tüm diğer sektörleri etkilemesini önleyememekteyiz. Böylece ekonomik gerileme yaşanmakta işletmeler dar boğaza girmektedirler. Günümüzde ekonomik gelişmişlik sadece sanayi ile değil turizm gelirleriyle de olmaktadır. Gelişmiş ülkelerin turizme verdiği önem ve değer az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere oranla daha fazladır. Buda gelişmekte olan ülkeler içerisinde yer alan Türkiye’nin turizme daha fazla önem vermesi gerektiği doğrusu ortaya çıkarmaktadır. Genelde Türkiye, özelde Van ilinin Turizm gelirlerinin önemini hepimiz turizmde azda olsa gelişme olduğu an fark etmekteyiz. Hal böyle iken bu kadar önemli bir sektörü canlandırmak için neden var gücümüzle çalışmıyoruz. Turizmde büyük paya sahip olan ülkeler rekabet güçlerini arttırmak için sektörel bazda planlar çıkarmaktadırlar. Van ili olarak Turizmden doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenen her kesim bir araya gelmeli ve Turizm stratejileri belirleyerek, Turizm Master Planı hazırlayarak İlimizi daha iyi tanıtabilmek için tüm kaynakları kullanmalıyız.” Dedi.
“1 KASIMDAN SONRA OLUMLU GELİŞMELER BAŞLADI”
Yetkin konuşmasını şöyle sürdürdü; “Daha önce yakından tanımayan ve ilk tanıştığı andan itibaren Van ilini seyahat destinasyonları sırasında ilk sıraya alan İranlı Misafirlerimiz. Van ilinde kendilerini çok rahat hissetmektedirler. Ne yazık ki ekonomik istikrarsızlığın yaşanmış olduğu 7 Haziran seçimi sonrası turizm darbe yemiş, tüm sektörler olumsuz etkilenmiştir. 1 Kasım 2015 seçimleri sonrası ekonominin toparlanması ve istikrarın ön plana çıkması ile birlikte kent genelinde turizm de olumlu pay alacağı sinyalini vermiştir. Rescate Otel olarak bu olumlu gelişmelerden ötürü mutluyuz. Önümüzdeki dönemde ekonomik istikrarın olumlu devam etmesi Van ilini Turizm gelirleri bakımından 7 Haziran Dönemi öncesinden daha iyi bir duruma geleceği kaçınılmaz bir gerçektir. Kentte büyük ölçekli yatırımlar artacak hatta Ulusal ve Uluslararası birçok işletme Van iline yatırım yapmak için fizibilite çalışmaları yapmış durumdadırlar. Van ili gerek Turizm, gerekse Sanayi yatırımları bakımından önemli bir merkez haline gelecek, Sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksinde iyi bir konuma ulaşacaktır.”
ŞEHRİVAN EKONOMİ: ORHAN AŞAN-ÖZEL HABER
