ŞEHRİVAN ÖZEL: ORHAN AŞAN / 2006 yılında kurulan, tüm yerel yönetimlerin üye olduğu ve çevreye zarar verecek faaliyetlerin önlenmesi için kurulan Van Mahalli İdareler Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği, Van’da yeniden aktif duruma geçti. Özellikle 2009’da Vali Münir Karaloğlu döneminde AB işbirliği ile Van’ın arıtma tesisleri için 26 milyon Avroluk bir yatırım ile gündeme gelen fakat daha sonra hayata geçirilmeyen bu proje ile dikkat çeken Van-Çeb, Karaloğlu sonrasında da uzunca süre pasif durumda kalmıştı. Van Gölü Kirliliği, Arıtma Tesisleri, Çöpler gibi hayati konularda aktif olarak rol alması beklenen birlik Van Gölü kirliliğinin, çöp sahalarının sıkça tartışıldığı bir süreçte bir kez daha toplantı. Yeni yönetimi oluşturulan birlik Van’ın sorunları için işbirliği kararı aldı. Gevaş’ta denize nazır çöplüğün de çok konuşulduğu bir dönemde Van-Çeb yönetimine giren Gevaş Belediye Başkanı Sinan Hakan, birlik hakkında Şehrivan’a açıklamalarda bulundu. Hakan birliğin ilk işinin çöpler konusunda yeni bir lokasyon kurulması ve sahildeki çöplerden kurtulması olacağını belirtti.
Yaklaşık 11 yıl önce kurulan Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetim Birliği Başkanlığı (VANÇEB) yıllar sonra bir araya gelerek ilçelerin çöp sorunu görüşüldü. Daha önceki toplantılarında da çöp sorunu gündeme alınmasına rağmen çözüm bulunmazken, VANÇEB yönetiminde de değişikliğe gidildi. Geçtiğimiz günlerde basına yansıyan görüntüleriyle bir anda gündeme gelen Gevaş belediye Başkanı Sinan Hakan da artık VANÇEB yönetimine seçildi. Sinan Hakan'ın seçilmesiyle gözler Gevaş'ın çöp sorununa çevrilirken, toplantıda kısa sürede soruna Gevaş, Çatak ve Muradiye ilçelerindeki çöp sorununa çözüm bulunacağı belirtildi.
HAKAN: ÇÖP SORUNU ÇÖZÜLECEK!
VANÇEB yönetimine yeni seçilen Gevaş Belediye Başkanı Sinan Hakan, yıllar sonra bir araya gelinerek yapılan toplantının detaylarını Şehrivan ile paylaştı. Basına da yansıyan Gevaş ilçesinin çöp sorununa kısa sürede çözüm bulunacağını söyleyen Başkan Sinan Hakan, "Bu toplantıda Gevaş, Çatak ve Muradiye olmak üzere en acil olan bu 3 ilçenin çöp meselesinin halledilmesiyle ilgili acil eylem planı istedik. Çatak, Muradiye ve Gevaş belediye Başkanları olarak ortak hazırladığımız eylem planımız kurul gündemine alındı ve encümene havale edildi. Gürpınar ve Gevaş arasında bulunan ve daha önce belirlenen bir alan tespit ettik. En kısa sürede buraya bir lokasyon alanı oluşturulacak ve çöp sorunu çözülecek." Dedi.
ÖNERGE GÜNDEME ALINDI
Yıllar sonra düzenlenen toplantıya katılan ve VANÇEB yönetimine seçilen Gevaş Belediye Başkanı Sinan Hakan, toplantının detaylarını paylaştı. Başkan Hakan toplantıya dair şunları söyledi: “Biz Gevaş belediyesi olarak Van-Çeb'in de üyesiyiz. Fakat şimdiye kadar Van-Çeb yönetimine girme ya da müdahil olma durumumuz olmamıştı. Özellikle Gevaş'taki çöplükle ilgili kamuoyunda, sosyal medyada ve TV'lerde haber çıkınca konuyla ilgili ilgi de arttı. Arayanlar oldu basın mensupları, aktivistler, doğaseverler aradı. Bu bir noktada bu süreci daha hızlı takip etmemiz açısından faydalı bir şey oldu aslında. 2 gün önce Van-Çeb toplantısı yapıldı. Bu toplantı Van'daki bütün belediyelerin iştiraki ile gerçekleşti. Bu birliğin temel görevi Van'ın katı atık problemini çözmek. Sadece Gevaş'ın değil, Muradiye'nin, Çatak'ın, Bahçesaray'ın ve bütün ilçelerin katı atıkları ile ilgili çözüm yaratmak ve bir çalışma yapmak. Daha evvel Van il Özel İdaresi zamanından gelen bir katı atık projesi var. Avrupa Birliği fonları desteği ile temelde bu projeyi yürütmek için o dönemde kurulmuş teşkilat. Fakat biz o toplantıda yoğunlukla Gevaş, Çatak ve Muradiye olmak üzere en acil olan bu 3 ilçenin çöp meselesinin halledilmesiyle ilgili acil eylem planı istedik. Çatak Kaymakamı, Muradiye Kaymakamı ve Gevaş Belediye Başkanı olarak ortak önergemizde kurul gündemine alındı ve encümene havale edildi.”
GEVAŞ-GÜRPINAR ARASINA LOKASYON!
Toplantıda Gevaş, Çatak ve Muradiye'deki çöp sorununun ağırlıklı olarak konuşulduğunu ifade eden Başkan Hakan, “Bizim önerdiğimiz projemiz çok mantıklı bir proje. Van-Çeb'in elamanları da bir çalışma yapmışlar. Avrupa Birliği ilgili yürüyen proje belki birkaç seneyi alacak. Muhtemelen bu sene içerisinde ihaleleri gerçekleşir. Fakat Gevaş, Çatak ve Muradiye'deki Bendi Mahi çayını tehlikeye sokan bir durum var. Balık göçünün en çok olduğu yerlerden biridir Bendi Mahi çayı. Oradaki canlıların hayatını tehlikeye sokan bir durum var. Dolayısıyla bu 3 ilçenin durumu biraz acil. Gevaş belki bu belediyeler arasında doğayı en az kirleten ilçe. Belki bunu söylerken insanlar gülecektir ama şuan çöp dökülen lokasyon Van Gölü'ne 412 metre mesafede, 66 kot farkı olan bir yer. Yani göle direk teması yoktur. Fakat mevcut alan vahşi depolama alanı. Ciddi problem yaratan, kesinlikle kaldırılması gereken bir yerdir. Zaten proje ile orası kaldırılacak. Biz bir geçici proje ile o mevcut durum oluşana kadar o bölgeye nasıl çöp dökülmez onun arayışı içine girdik.
MEVCUT YERE ÇÖ DÖKMEKTEN KURTULACAĞIZ!
“Şöyle bir fikir oluştu. Gürpınar ve Gevaş arasında bir lokasyon belirlemeyi düşünüyoruz. Ki bu uzun vadeli projede zaten olan bir şey. Orada şu an Trabzon'da ve İstanbul'un belirli yerlerinde uygulanan mobil çöp merkezleri oluyor. İlçe belediyesi günlük çöplerini oraya getiriyor. Orada bir yükleme sistemi kuruluyor, geçici olarak yapılacak bunlar. Bir vagon olarak düşünün orayı. Gevaş Belediyesi kendi çöplerini oraya getirecek Çatak'ta kendi çöplerini oraya getirecek. Çatak'ta 5-6 ton çöp var günlük. Gevaş ve Çatak olarak düşündüğünüzde toplamda 25 ton çıkar. Oradaki sıkıştırmalı sistemle onlar muhafaza edilecek. 2 günde bir tır gelecek ve oradaki vagonu alacak. Van'daki ana merkeze götürecek. Böylece biz mevcut yere çöp dökmekten kurtulmuş olacağız. Bunu sağlarsak mevcut alanda daha çok çöp birikiminin önüne geçersek zaten yapılacak proje dahilinde ıslahı da söz konusu. Ama bugünden itibaren Gevaş olarak biz oraya çöp dökmemeliyiz. Bizim derdimiz bu.” Dedi.
"GEVAŞ, ÇATAK VE MURADİYE'DE ACİLİYET VAR"
Projenin maliyetinin de düşük olduğunu söyleyen Hakan, “Bu önerdiğimiz projenin maliyeti de Van-Çeb'in şu anda 4 milyona yakın bütçesi var. Geçmişten beri var. Proje başladığından beri belediyelerden yapılan kesintilerle 4 milyon 200 bin TL civarında nakit parası var. Van-Çeb'in büyükşehir ve ilçe belediyelerinden 15 milyona yakın da alacağı var. Böyle bir kaynak durumu var. Van-Çeb'in bugüne kadar yaklaşımı bu kaynağı Avrupa Birliği projesinde eş finansman kullanacaklarından dolayı bunu muhafazaya yöneliktir. Fakat Gevaş, Çatak ve Muradiye'deki durum o projeyi bekleyemeyecek kadar acildir. Biz 3-4 sene daha beklersek bu çöpün yaratacağı tahribat daha büyük olacak. Maliyet olarak da 700-800 bin TL tahmini maliyet analizi yaptık. Bu netleşecek. Aynı zamanda Van Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri ile de bu konuyu istişare ettim. Belki Van-Çeb'i zorlarsa bu projemiz o zaman büyükşehir Belediyesi'nden de katkı isteyeceğiz. Arkadaşlarımız bunu somutlaştırmak üzere çalışıyorlar. Muhtemelen önümüzdeki hafta Van-Çeb encümen toplantısını yapacağız. Son toplantıda ben, Tuşba Belediye Başkanımız ve iki meclis üyesi Van-Çeb yönetiminde üye konumuna geldik. Bunu niye istedik. Bu meseleyi çözmek isteyen bir iradenin yönetim kurulunda yer almak ve o süreci hızlandırma adına üzerimize ne düşüyorsa yapmak. Bu noktada Van-Çeb'i de biraz daha hareketlendirerek bu işin üstüne gideceğiz. Ümit ediyorum bir fikir birliği ile bu işin üstesinden geleceğiz.” İfadelerini kullandı.
VANÇEB NEDİR?
VAN MAHALLİ İDARELERİ SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE YÖNETİMİ BİRLİĞİ (VANÇEB) VAN il sınırları içindeki bölgede yer alan Van Büyükşehir dahil 14 Belediyenin bir araya gelmesiyle kurulmuştur. Birliğin kuruluşu, 07.10.2006 tarih ve 26312 sayılı resmi gazete'de yayımlanan 2006/10996 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanmıştır.
Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği’ne üye olan yerel yönetimlerin sınırları içinde, her türlü atığın çevreye zarar verecek şekilde, doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı ortama verilmesi, depolanması, taşınması, uzaklaştırılması ve benzeri faaliyetlerin yasaklanması, havada, suda ve toprakta kalıcı etki gösteren kirleticiler hayvan ve bitki nesillerini, doğal zenginlikleri ve ekolojik dengeyi bozmasının önlenmesi ile buna yönelik prensip, politika ve programların belirlenmesi, uygulanması ve geliştirilmesidir.
Birlik her türlü atığın çevre ve insan sağlığına zarar vermeden toplanması, taşınması ve bertarafından (Düzenli depolanmasında) sorumludur.
VANÇEB NELER YAPABİLİR?
Bu çerçevede;
a) Belediyelerin önemli görevleri arasında olan çevre sorunları ile su, kanalizasyon katı atık (çöp) ve atık su arıtma tesisleri gibi alt yapı sorunlarının çözümü için gerekli etüt ve projeleri yapmak ve gerçekleştirmek, Bu işleri yapabilmesi için ülkemizde ve yurtdışında alınabilecek her türlü fon ve kaynaklar için proje yapmak veya yaptırmak bu projeler karşılığında gelecek kaynakları bu amaçlar doğrultusunda kullanmak,
b) 5393 sayılı Belediye Kanunu 5216 Büyük Şehir Belediye Kanunu ve 6360 sayılı kanun ile bu yerel yönetimlere verilen çevre ve çevre sağlığı, temizlik, atık su, alt yapı, sıvı ve katı atıkların düzenli depolanması ile ilgili hizmetleri yapmak veya yaptırmak,
c) Birlik çalışma alanında çevre sorunlarının izlenmesi ve giderilmesi; deniz, hava ve yer altı, yerüstü toprak ve su kirliliğinin önlenmesi hususunda tedbirler almak.
d) Birlik çalışma alanı dâhilindeki yerleşimlerde çevre faaliyetlerinin geliştirilmesine ve varsa bu faaliyetleri zorlaştırıcı sorunların çözümüne yardımcı olmak,
e) Bölgede çevre hizmetlerinin yürütülmesi ve geliştirilmesi ile ilgili resmi kurum ve kuruluşlarla ikili çalışmalara yardımcı olmak,
f) Eğitim, araştırma ve geliştirme, konferans ve seminer düzenlemek,
g) Büyük Şehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi aracılığıyla mahalleye dönüşen köylerin çevre sorunları ile su, kanalizasyon, katı atık (çöp-hayvansal) ve atık su arıtma tesisleri gibi alt yapı sorunlarının çözümü için gerekli etüt projeleri yapmak ve gerçekleştirmek,
VANÇEB, Bölgesel Katı Atık Yönetim Projesinin hayata geçirilmesi ile turistik ve tarihi dokuya sahip ilimizde çevre kirliliği, görüntü kirliliği, tarihi dokunun kirlenme riskini ortadan kaldırarak 14 Belediye ve tüm köylerden oluşan alanda çevreye uyumlu, fonksiyonel bir Atık Yönetim Sistemi kurarak işletecek ve AB normlarına uygun yapılmış tesisler ile tüm Belediye ve Birliklere örnek olacaktır.
Birlik teşkilatı, Birlik müdürü, yazı işleri müdürü, mali hizmetler birimi ile teknik işler biriminden oluşur.
