Urartu Kralı II. Rusa  tarafından Van Gölü'ne hakim tepe üzerinde yaptırılan Ayanis Kalesi'nde, 2 bin  700 yıl önce büyük taşlara işlenen süslemelerden kopan parçalar, restoratör ve  heykeltraşlar tarafından 2 yıl süren çalışma sonucu tespit edilen yerlerine özel  malzemelerle yapıştırılıyor. 

Taş ve kerpiç işçiliğinin yanı sıra tapınak bölümündeki süsleme ve  surlardaki kabartmaları ile en önemli ve özel Urartu tapınaklarından biri olan  Ayanis Kalesi'ndeki kazı çalışmaları, Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat  Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı başkanlığında  yürütülüyor.

Yaklaşık 28 yıldan bu yana devam eden kazı çalışmalarında ortaya  çıkarılan yeni yapı ve eserlerle 2 bin 700 yıl önceki yaşama dair önemli  bilgilerin elde edildiği kalede, Erzurum Atatürk, Dokuz Eylül, Van Yüzüncü Yıl,  Batman, Eskişehir Anadolu ve Ordu Üniversitelerinden aralarında öğrenci ve  uzmanların yer aldığı 25 kişilik ekiple kazı ve restorasyon çalışması yapılıyor.

Bu yıl kale ve çevresinde koruma ve onarım çalışmalarına ağırlık  verdiklerini belirten kazı başkanı Prof. Dr. Işıklı, kalede 20 yıl önce ortaya  çıkarılan tapınak alanı içindeki özel Haldi Tapınağı ve sella yapısının, Urartu  kalelerinin en özel yapısını oluşturduğunu söyledi.

 

 

"Tahrip olan parçaları turizme kazandıracağız"

Tapınak alanı içindeki bezemeler ve süslü taşlar üzerindeki detaylı  restorasyon ve onarım çalışmalarının devam ettiğini aktaran Işıklı, bunun çok  meşakkatli ve dikkat gerektiren bir iş olduğuna işaret etti.

Restoratör ve heykeltraşlık alanından gelen uzmanların özverisiyle  önemli bir çalışma yürüttüklerini anlatan Işıklı, "Uzmanlarımız yaklaşık 2  sezondur süslemelerin bulunduğu büyük taşlardan kopan parçaların yerini bulmakla  meşguldüler. Yerleri bulunduktan sonra uygun restorasyon malzemeleriyle  yapıştırılmaları sağlanıyor. Böylece yıllar içinde tahrip olan parçaları  birleştirerek turizme kazandırmayı amaçlıyoruz." diye konuştu.

Yaptıkları çalışmanın çok zor olduğunu, taşların tek tek yerlerinin  belirlenerek numaralandırıldığını aktaran Işıklı, şunları kaydetti:  

"Taşları şimdi de yerlerine yapıştırıyoruz. Diğer taraflarda  da aynı çalışmalar yapılacak ama olmayan parçaların yerine özel malzemeler  üzerine çizimlerle tamamlama yapmayı düşünüyoruz. Tapınağın tamamının bu şekilde  restore edilmesi çok zor. Bu sene kendi imkanlarımızla bir alanını sadece  bitireceğiz. Daha sonra kurumların desteğiyle tüm tapınağın iç restorasyonunu  tamamlayarak ziyarete açacağız. Daha sağlıklı bir koruma alanında tapınağımızı  gelecek nesillere miras olarak bırakabileceğiz." 

 

 

"Kaleyi ören yeri statüsüne kazandırmak istiyoruz"

Kazılarda 28 yılı geride bıraktıklarını ve bu süre içinde önemli  bilgilerin elde edildiğini anımsatan Işıklı, tapınak alanına Tuşba Kaymakamlığı,  Tuşba Belediye Başkanlığı, Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA), Kültür ve Turizm  Müdürlüğü ile Röleve ve Anıtlar Genel Müdürlüğünün ortak çalışmalarıyla koruma  çatısının yapıldığını dile getirdi.

Kendi imkanlarıyla 20 yıldır korumaya çalıştıkları tapınağın kalıcı  çatı projesiyle daha korunaklı hale geldiğini vurgulayan Işıklı, şöyle konuştu:

"Nihai hedefimiz kaleyi kısmi ören yeri statüsüne kavuşturmak ve bölge  turizmine bir canlılık kazandırmaktır. Bu çalışma çok büyük bir merhale  oluşturuyor. Çatının tamamlanmasıyla içeride restorasyon ve onarım çalışmalarına  hız verdik. Bunlar tamamlandığında tapınak alanı ile beraber sur alanlarının  ziyarete hazır duruma getirilmesi hedefleniyor. Projemizin ikinci aşaması da yine  kurumlarımızın iş birliğiyle hayata geçme aşamasında. Koruma kurulundan onay alan  bir çalışmamız var. Bu çalışma ile civardaki koruma alanının ve aynı zamanda  kısmı yürüyüş yollarının yapılması hedefleniyor. Bu şekilde adım adım Ayanis  Kalesi'nin ören yeri olması için bakanlığımıza teklifte bulunacağız."

Işıklı, koruma ve onarım çalışmalarının büyük bütçeler gerektirdiğini,  kendi imkanlarıyla yapmalarının imkansız olduğunu bildirerek, maliyeti ve zorlu  coğrafya nedeniyle yapılması zor olan çatı projesinin hayata geçirilmesine katkı  sunan tüm kurumlara teşekkür etti.

 

 
Editör: TE Bilisim