ŞEHRİVAN ÖZEL: ORHAN SAĞLAM- MEHMET ALİ EKİNCİ
Geçtiğimiz yılın başından bu yana dünyayı kasıp kavuran koronavirüs Türkiye’de üçüncü bayramın da karantinada ve eski tadından uzak geçmesine neden oldu. Geçtiğimiz yıl Ramazan Bayramı’nda olduğu gibi bu bayramı da evlerde ve bayram sevincinden uzak geçiren Vanlılar ekonomik olarak de en zor bayramı geçirdi. Bugün itibariyle yeni normalleşme sürecinin başladığı zaman diliminde Vanlı esnaf ve tüccarlar tarihin en zor sürecini geçirdi.
BAYRAMIMIZ BAYRAM OLMADI!
Mart 2020 yılından bu yana Türkiye de olduğu gibi Van’da da tahribatlarını sürdüren korona virüs salgını hayatı adeta felç noktasına getirdi. Önceki bayramlarda olduğu gibi bu bayram da yasaklar ve pandemi gölgesinde geçerken, ekonomik sıkıntılar bu Ramazan ve bayramda da katlanarak devam etti. Tedbirler kapsamında sokağa çıkma kısıtlamalarının yapılması her ne kadar esnafı zorlasa da vatandaş sağlığın söz konusu olduğunun bilincinde oldu. Esnaflar uygulanan tedbir kapsamında Ramazan Bayramı’nı da kepenkleri kapalı olarak geçirmek zorunda kaldı. Ekonomik yönden de hayatta kalma mücadelesi veren Van esnafı eski bayram alışverişlerinin unuturken yeni normalleşmenin başladığı süreçte koronavirüs ile geçen son bayram olması temennileri tüm kesimler tarafından dillendirilen tek temenni oldu. 17 günlük tam kapanma döneminde kısmı zamanlarda dükkanlarını açabilen esnaf iş yapmamaktan dert yanarken Ramazan’ı ve pandemi gölgesindeki en zor bayramı Şehrivan aracılığı ile paylaştı.
BAYRAMDAN KEYİF ALAMADIK!
Sıkıntılı bir Ramazan süreci, ardından da tam kapanma gölgesinde bayram süreci yaşayan Van ve ülke halkı en sıkıntılı bayramlardan birisinin daha geride kalmasına neden oldu. İslam dünyası Filistin’e ağlarken bir yandan da pandemi nedeniyle bayramı bayram edemeyen Vanlılar Şehrivan’a dert yandı. Yasaklardan dolayı bayramdan bir keyif almadığını dille getiren Bedirhan Aslan, şöyle konuştu: “Bu yıl ki bayram buruk geçti. Esnaf olarak çoktandır dükkanlarımız kapalı ve bir iş yapmıyoruz. Açık olan dükkanlara da vatandaş alım gücü olmadığı için uğramıyor. Pandemi öncesindeki bayramlarda dükkanlar açık olurdu, halk alışveriş yapardı, sokaklar dolardı, akraba ziyaretleri olurdu, çocuklar kapı kapı dolanır şeker toplarlardı. Ancak kaç bayramdır korona virüs nedeniyle yasak var ve bayramdan herhangi bir keyif alamadık. Akraba ziyaretlerinde bulunmadık. Korona virüs yayıldıktan sonraki bayramlar hep eve hapsolmakla geçti.”
“BAYTAR; KARA BAYRAM GEÇİRDİK!”
Yasaklardan dolayı bayramı evde geçirmek zorunda kaldığını söyleyen esnaflardan Zafer Baytar, “maddi ve manevi açıdan sıkıntı içindeyiz. Bayramı geçen bayramlar gibi evde geçirdik. Yasak vardı dışarı çıkamadık. Esnaf kara bir bayram geçirdik. Çünkü; dükkanlarımız kapalı, satış yapamadık ve borçlarımız artı artan borçlarımızı ödeyemiyoruz. Eskiden bayram olunca en çok esnaf kesimi sevinirdi lakin virüs yayıldıktan sonraki bayramlardan halk olarak bir tat alamadık. Çocuklar her bayram öncesi aileleriyle dışarı çıkar kendine bayramlık bakar hatta bayramdan bir gün önceki gün uyuyamazdı ama dediğim gibi virüs gölgesinde geçen bayramdan hiçbir şey anlamadık. Bizim için kara bir bayram oldu.” İfadelerini kullandı.
“BAYRAM MÜSLÜMAN KİŞİYE VERİLMİŞ HEDİYEDİR AMA…”
Van’a altı ay önce Gaziantep’ten geldiğini belirten esnaf Emrah Güzel, “Şu an durumumuz çok mühim maddi açıdan çok sıkıntı yaşıyoruz. Biz bu sıkıntılardan sabrederek çıkacağız inşallah. Bayram oruç sonunda Müslüman kişiye verilmiş bir hediyedir aslında ancak yasak olunca bu hediyeden üç bayramdır mahrum gibiyiz. Yasak var ne esnaf ne tüccar ne de halk haz alamadık. Başta belirtiğim gibi esnaf olarak aşırı sıkıntı içindeyiz borçlarımız hayli artı. Biz bu sorunlara imanımız ve yüce Allaha olan inancımız sayesinde katlanıyoruz. İnanın imanımız olmasaydı şu an birbirimizi yağmalardık.”
RAMAZAN GİBİ BAYRAM DA TATSIZ GEÇTİ
“Bu imanımız sayesinde azda olsa ayakta durabiliyoruz. Bayram öncesi esnafları dolandıysanız fiyatları görmüşsünüzdür fiyatlar tavan yapmış halk nadiren bayram için alışveriş yaptı. Çünkü maddi durumları el vermiyor ha maddi durumları el verenlerde yasak olduğu için çıkıp ta bayramlık bakmadı. Birde geçen ramazan ayı var ramazan ayları aslında herkesin mutlu olduğu aydır. Ancak bu ramazan öyle geçmedi çünkü önceden vatandaş alır esnaf sevinirdi, eve misafir davet edilirdi, çeşit çeşit yemekler yapılırdı. Ancak bu ramazan ayıda bayram gibi sönük geçti. Kimse alım yapamadı alım yapmayınca esnaf sevinmedi, kimse misafir davet etmedi, kimse çeşit çeşit yemek yapamadı." şeklinde konuştu.
"ESNAF BORÇ BATAĞINDA! "
Bu bayramı buruk geçiren esnaflardan Derviş Birtane, "Bayram gününün sonuna kadar yasak devam etti. Geçen bütün bayramları özler hale geldik. Korona virüs sadece işimizi etkilemedi, hayatımızın hemen hemen her şeyini etkiledi. Bayramlaşma yok, bayram alışverişi yok, bayram havası yok. Herkes hapishanede gibi hayatını devam ettiriyor. Mecburi bir şekilde bütün kurallara uyuyoruz. Ne yapalım ki salgının bitmesi için elimizden ne geliyorsa yapmak zorundayız. İki senedir borçlarla idare ediyoruz. Alım gücü kalmamış insanlarda. Süreç hem esnaf hem de vatandaş için çok kötü ilerliyor. Ne diyelim ki bu süreçte de destek olmadan olmaz. Esnaflar dört gözle normalleşmeyi bekliyor. Vatandaş ise bir an önce kendini dışarı atmayı bekliyor. Diliyorum ki bu yasaklar son olur. Kapanmaya güç de kalmadı sabır da." Diye konuştu.
"SIKINTI ÜSTÜNE SIKINTI!"
Ramazandan bir ay öncesine kadar esnafın bayram gününü beklediğini aktaran esnaf Mustafa Aydın, bayram öncesini de kapalı geçirdiklerini söyleyerek şöyle devam etti: "Bayramlar esnaflar için veli nimettir. Çünkü herkes alışverişi o gün yapıyor. Zaten son birkaç bayramdır işler kötü gidiyordu. Bu bayramda ise tamamen dükkanı kapattık. Virüsten dolayı sıkıntı üstüne sıkıntı çekiyoruz. İnsanlar evlerinden çıkmıyor, esnaf iş yapamıyor. Böyle nereye kadar devam edecek. Şimdi de iki ay sonraki bayramı beklemek zorunda kalacağız. İnşallah yasaklar işe yarar da diğer bayramı daha güzel geçiririz."
FİLİSTİN HALKININ UĞRADI KATLİAM DA GÖNÜLLERE YARA OLDU
Öte yandan Filistin’de İsrail’il uyguladığı zulüm ve yarattığı katliam da Van halkının bayramının buruk geçmesinin bir diğer nedeni oldu. İsrail saldırılarının ve zalimliğinin şiddetini arttırdıkça Türkiye genelinde zulme tepki yağarken bayram boyunca saldırılar ara vermeden sürdü. Van’da ve ülke genelinde bu zulme yönelik tepkiler, yürüyüşler ve eylemler aralıksız sürerken Türkiye’nin geriye kalan illerinde olduğu gibi Van’da da birçok platformda zulme yönelik tepkiler sürdü. Vanlılar pandemi ile birlikte Filistin halkına ağlarken salgından kurtulma dualarına Filistin halkını da dahil ederek İsrail’in caniliğinin bitmesi için el açtı.
