Yaşanan sıkıntılar, ekonomik çıkmazlar, psikolojik sorunlar ve travmalar ülke genelinde olduğu gibi Van’da da toplumda büyük çöküşlere neden oluyor. Yakın bir zamana kadar kırsal kesimde ağırlık gösteren ve küçük yaşta evlilik, baskı gibi faktörlerden etkilenen intiharlar son zamanlarda kent merkezinde de kendisini htirmeye başladı.
Toplumun içinde bulunduğu çok yönlü bunalım geçmiş yıllara oranla intihar oranlarının artmasına neden olurken Şehrivan’ın ulaştığı rakamlar adeta şok etti. Önceki yıllara kıyasla büyük artış gösteren son bir kaç ay içerisinde ölümle gerçekleşen bir çok teşebbüsün ardından elde edilen verilere göre Van’da sadece 2017’nin ilk 2 ayında toplam 32 kişi intihara teşebbüs etti. Bu teşebbüslere ek olarak 5 kişi de hayatına son verdi. İntiharlarda erkek sayısında artış gözlenirken yaş ortalamasının ise 15-19 civarında olduğu gözlendi. Hayatının baharında canına kıyan gençlerin sayısı artarken yaşanan dramı psikiyatri uzmanı Cem Taylan Erdem ve YYÜ Sosyoloji Anabilim Dalı Başkanı Suvat Parin Şehrivan’a değerlendirdi. Erdem’e durumu, “Büyük ekonomik verilere çok yansıması da ciddi bir ekonomik ve siyasi kriz yaşıyoruz. Şiddet, istismar, işsizlik, yoksulluk hadi safhada.” Şeklinde yorumlarken YYÜ’lü akademisyen Parin ise: “İntihar eden kadınların sosyo-ekonomik açıdan düşük bir sosyal yaşama sahip olduğu çok belirgin bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Başka bir ifade ile intihar eden kişilerin yaş, cinsiyet, gelir düzeyi, eğitim ve aile gibi özelliklerine bakıldığında intiharların hangi toplumsal özelliklere sahip gruplarda daha yoğun olduğu rahatlıkla görülmektedir.” Dedi. Şehrivan Gazetesi olarak Ocak ve Şubat ayında meydana gelen çok sayıda intihar olayını sizler için araştırdık. 2017 yılının Ocak ve Şubat ayında 5 intihar olayı gerçekleşirken, 32 ise intihar girişimi oldu. TÜİK’ten alınan verilere göre 2014 yılında il genelinde 42 intihar olurken bu intiharların geneli 15-19 yaş grupları arasında oldu. 2015 yılında ise bu sayı 52’ye yükseldi. İntiharların 2016 verileri ise henüz açıklanmadı. Bu verilerin dışında intiharla ilgili görüştüğümüz doktor ve yetkilileri ise intiharları gazetemize değerlendirdi.
2 AYDA 5 İNTİHAR, 32 GİRİŞİM OLDU
Emniyetten almış olduğumuz verilere göre 2017 yılının ilk 2 ayında 5 kişi intihar sonucu hayatını kaybetti. İşte o veriler: “Van ili Ocak ve Şubat aylarının verilere göre intihar eden kişi sayısı 5. Bunların 4’ü erkek, 1’i ise kadın oldu. Yine Ocak ve Şubat aylarının verilerine göre 32 intihar teşebbüsü yaşanırken bunların 13’ü erkek 19’u ise kadın oldu.”
EN FAZLA İNTİHAR 15-19 YAŞ GRUBU ARASINDA
2014 yılında Van’da 42 intihar olayı yaşandı. Bu sayının 12 tanesi 15-19 yaş gurubu arasında oldu. TRB2 Bölgesinde toplamda 87 intihar olurken, bu sayının 27’si 15-19 yaş grubu, 15’i ise 20-24 yaş arasından oldu. TRB2 Bölgesinin en yüksek intihar girişimi Van’da olurken, sırasıyla 22 kişi ile Muş, 13 kişi Hakkâri ve 10 kişi ile Bitlis oldu. İntihar girişimim en az olduğu yaş grubu ise 55-59, 60-64 ve 75 üzeri yaş gurubu oldu. Ayrıca bu sayılar sadece gerçekleşen intiharlar olarak belirlendi. Türkiye genelinde ise intihar sayıları 3 bin 169 oldu.
2015 YILINDA İNTİHAR SAYISI ARTTI
İntihar sayısı 2015 yılında Van’da 10 kişi arttı. Bölgede ise bu sayı 12 kişi artarak 99 kişiye ulaştı. 2015 yılında Van’da intihar sayısı 52 kişi olurken, yine bu sayının en yüksek olduğu yaş grubu yine 15-19 oldu. Yine ikinci sırayı 20-24 yaş arası ise 9 kişi oldu. TRB2 Bölgesinde yer alan Muş’ta 24 intihar olurken, Muş’u 12 kişi ile Bitlis ve 11 kişi ile Hakkâri takip etti. 2015 yılında Türkiye’de intihar sayısı 3 bin 211 olurken, 2016 yılının verileri ise henüz açıklanmadı.
ERDEN: KADINLAR DAHA ÇOK İNTİHAR EDİYOR
Şehrivan Gazetesi olarak görüştüğümüz Psikiyatri Uzmanı Dr. Cem Taylan Erden ilk olarak şu ifadelere yer verdi: “Ülkemiz oldukça kaotik ve belirsiz bir süreçten geçiyor. Bu durum insanlarımızın yaşamla bağlarını sarsıyor ve zayıflatıyor. Dünya Sağlık Örgütü raporuna göre tüm ölümlerin yüzde 1,8’i intihar sonucunda gerçekleşmekte ve intihar oranı Türkiye'de her ne kadar batı ülkeleri ile kıyaslandığında daha düşük görünse de son 40 yılda yüzde 50 artış göstermekte. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre son 10 yılda 29 bin 253 kişinin intihar sonucu hayatını sonlandırdığını, 2014 yılında kaba intihar hızı, diğer bir deyişle yüz bin nüfus başına düşen intihar sayısı 3.97 olarak bulunduğunu söyleyebiliriz. Farklı bir ifade ile 2014 yılında her yüz bin kişide 4 kişi intihar etmiş. Bölgemizdeki intiharların ayırt edici yönü ise ülkenin diğer kısımlarından farklı olarak kadınların erkeklerden daha çok intihar ediyor olması.”
“DEĞERSİZLİK DUYGULARINI KÖRÜKLÜYOR”
Yaşanan olumsuzluklar ve ekonomik sıkıntıların neden olduğu intiharla ilgili de konuşan Erden, “Elbette ki insan yaşadığı ortamla şekillenir, etkiler ve etkilenir. Büyük ekonomik verilere çok yansıması da ciddi bir ekonomik ve siyasi kriz yaşıyoruz. Şiddet, istismar, işsizlik, yoksulluk hadi safhada. Ve insanların bu durumu tartışmaya ve değiştirmeye yönelik çabaları ve tutumları ciddi baskı görüyor. Bu durum insanlarımızın yetersizlik, çaresizlik ve değersizlik duygularını körüklüyor.” Dedi.
ERDEN: NESNE DEĞİL ÖZNE GİBİ YAŞANMALI
Bu intihar olaylarının önüne geçilmesiyle ilgili de değerlendirme de bulunan Erden şöyle devam etti: “İntiharların önlenmesi için çok katmanlı çalışmalar yapmak, insanların mutlu ve umutlu olması için çaba göstermek gerekir. Bir yandan da intihar düşünceleri olan insanlar psikolojik yardımda bulunabilecek özel çalışmalar yapmak gerekiyor. Gençlerimize hayatla olan mücadelelerinde ellerinden geleni yapmalarını öneriyorum. Hayatın nesnesi değil de öznelerinden biri gibi yaşamaları onlara iyi gelebilir.”
“İNTİHAR BİR TÜKENMİŞLİK HALİNİN SONUCUDUR”
İntiharların bir tükenmişlik halinin sonucu olduğunu söyleyen Erden, “İntihar bir tükenmişlik halinin sonucudur. Eğer ki biz insanlarımızı öğütmeyen bir yaşam biçimi kurabilirsek ve intihar eğilimleri olan kişilere ulaşıp onlara omuz verebilirsek veya bir psikiyatrik hastalıkları varsa tedavi edebilirsek bu tür vakaların sayısını azaltabiliriz diye düşünüyorum.” Şeklinde konuştu.
“BİREY-TOPLUM İLİŞKİSİNE BAĞLI OLARAK ORTAYA ÇIKIYOR”
Gazetemiz açıklamalarda bulunan Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Suvat Parin şöyle konuştu: “Tarih boyunca hemen her toplumsal yaşamda karşılaşılan intihar eyleminin ekonomik, kültürel, siyasal, coğrafi ve psikolojik birçok nedeninden söz etmek mümkündür. İntihar, bireyin toplumla ilişkisi bağlamında aynı zamanda sosyolojik bir olgu özelliği de göstermektedir. Bireyi kuşatan ya da bireyin içinde yaşadığı sosyal çevre bir bütün olarak değerlendirildiğinde intiharı anlamada önemli bir zemin anlamına gelmektedir. Fransız toplumbilimci Durkheim'e göre bireyin toplumdan uzaklaştığı durumlarda gerçekleştirdiği bencil intiharlar, toplumun bütün bileşenleriyle bireyi kuşattığında vuku bulan diğerkâmlık intiharları ve toplumsal düzenin alt-üst olduğu durumlarda ortaya çıkan anomik intiharlar birey-toplum ilişkisine bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.”
PARİN: SOSYOLOJİK OLARAK DEĞERLENDİRİLEBİLİR
Her intihardan sonra intiharların artığı söyleminin doğru olmadığını ifade eden Parin, “Van’daki her intihar olayından sonra intiharlarda artış oldu demek doğru bir değerlendirme değildir. İntihar eylemlerindeki artışı intihar sayıları üzerinden değil de belirli periyotlarda gerçekleşen intiharlara bakarak ve yıl içindeki intiharların nüfusa oranına bakarak değerlendirmek daha gerçekçi bir bilgi sağlar. Van’daki intihar eylemlerini sosyolojik açıdan değerlendirmek mümkündür. Örneğin 2000’lerin başından bu yana vuku bulan intihar eylemlerine bakıldığında intiharların kırsal yapı özellikleri gösteren yerleşim alanlarında daha fazla olduğu, erkeklere oranla kadınların daha fazla intihar ettiği, intihar eden kadınların sosyo-ekonomik açıdan düşük bir sosyal yaşama sahip olduğu çok belirgin bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Başka bir ifade ile intihar eden kişilerin yaş, cinsiyet, gelir düzeyi, eğitim ve aile gibi özelliklerine bakıldığında intiharların hangi toplumsal özelliklere sahip gruplarda daha yoğun olduğu rahatlıkla görülmektedir.” İfadelerini kullandı.
ŞEHRİVAN GÜNCEL: ORHAN AŞAN / ÖNDER ALTINAL / ÖZEL
