Büyükşehir ve ilçelerin kayyum ile yönetilmesinden sonra değişim yaşanan önemli birimlerden biri de VASKİ oldu. Kayyum sonrası Abdulvahap Gezgen ile başlayan süreç, geçtiğimiz yıl sonunda göreve başlayan Ali Tekataş ile devam etti. Gezgen’in de kısa sürede önemli işler yaptığı VASKİ’de son birkaç aylık sürede ise tam anlamıyla büyük değişim ve dönüşümler yaşandı. VASKİ önce yılların çözülmeyen sorunlarına el attı. Abone sayısından, faturalardaki adaletsizliğe, TOKİ’lerin su sıkıntısından zarar halindeki kurumu kara geçirmeye kadar önemli tedbirler aldı. Tertemiz suyu son yıllarda içilmez hale gelen Van’da depoların on yıllardır duran kirini temizleme operasyonu başta olmak üzere sayaçların başka illere gitmeden Van’da ayarlandığı mekanizmaları da Van’a kuran VASKİ can alıcı hamleyi de Arıtma Tesisleri projesi ile yaptı. İlk ihalede tekliflerdeki yükseklik nedeniyle şu sıralar ikinci kez tesisler için ihaleye çıkmayı bekleyen VASKİ’de kaçak oranı da ciddi oranda düşerken VASKİ, kara geçen bir kurum olarak yatırım atağını da 2018 için daha üst seviyeye taşıma hazırlıklarına başladı.
ŞEHRİVAN GÜNCEL: YUNUS EMRE AYKAÇ / ÖNDER ALTINAL - Büyükşehir ve ilçelerin kayyum ile yönetilmesinden sonra değişim yaşanan önemli birimlerden biri de VASKİ oldu. Kayyum sonrası Abdulvahap Gezgen ile başlayan süreç, geçtiğimiz yıl sonunda göreve başlayan Ali Tekataş ile devam etti. Gezgen’in de kısa sürede önemli işler yaptığı VASKİ’de son birkaç aylık sürede ise tam anlamıyla büyük değişim ve dönüşümler yaşandı. VASKİ önce yılların çözülmeyen sorunlarına el attı. Abone sayısından, faturalardaki adaletsizliğe, TOKİ’lerin su sıkıntısından zarar halindeki kurumu kara geçirmeye kadar önemli tedbirler aldı. Tertemiz suyu son yıllarda içilmez hale gelen Van’da depoların on yıllardır duran kirini temizleme operasyonu başta olmak üzere sayaçların başka illere gitmeden Van’da ayarlandığı mekanizmaları da Van’a kuran VASKİ can alıcı hamleyi de Arıtma Tesisleri projesi ile yaptı. İlk ihalede tekliflerdeki yükseklik nedeniyle şu sıralar ikinci kez tesisler için ihaleye çıkmayı bekleyen VASKİ’de kaçak oranı da ciddi oranda düşerken VASKİ, kara geçen bir kurum olarak yatırım atağını da 2018 için daha üst seviyeye taşıma hazırlıklarına başladı.
VASKİ’NİN DEĞİŞİMİNİ ANLATTI
Van Su ve Kanalizasyon İdaresi (VASKİ), kentteki yerel ve ulusal basın mensuplarıyla bir araya geldi. Bir otelde gerçekleştirilen toplantıda VASKİ’nin İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile görevlendirme yapılmasının ardından yapılan çalışmalar anlatıldı. Çalışmaları anlatan VASKİ Genel Müdürü Ali Tekataş 2017 yılında yaptıkları çalışmaların yanı sıra VASKİ’nin ilk defa kara geçtiğini söyledi.
"İŞE KURUMSALLAŞMADAN BAŞLADIK"
İlk olarak kurumsallaşmadan işe başladıklarını söyleyen Müdür Ali Tekataş şunları söyledi: "2016 Kasım ayından itibaren görevdeyiz. Yanımızda Abdulvahap Gezgen Bey var. Ben kendilerine bizden önce yaptıkları çalışmalar için teşekkür ediyorum. VASKİ’de çalışmaya başladığımızda ciddi bir kurumsallaşma sorunu vardı. Öncelikle kurumsallaşmaktan başladık. Çünkü eğer ki sizin işinizde bir kurumsallaşma yok siz en iyi personel, en iyi mühendis ve en iyi muhasebeciyi de işin başına koyarsanız başarılı olamazsınız. Çünkü bu bir ekip işidir. Münferit çözümler hiçbir zaman çözüm değildir. Bizde bu yüzden ilk olarak kurumsallaşmayla işe başladık."
KAYIP-KAÇAKTA ÖNEMLİ ÇALIŞMA
Kayıp-kaçak sorunu hakkında bilgiler veren Tekataş, "Ciddi bir kayıp-kaçak sorunu vardı. Bu kayıp-kaçak sorunu sadece gelirleri etkilemiyor. Şehrin bir kesimi su alırken diğer kesiminin su sorunu yaşamasına neden oluyor. DSİ Müdürlüğümüz ile yaptığımız bir görüşmede Van’a saniyede 5 metreküp su geldiği iletildi. Bizim hesaplarımıza göre bu 5 metreküp su, 5 milyon nüfusa yetebilecek bir su iken, Van’ın sadece merkezine bu su yetmiyor. Bunun neticesinde de birçok sondaj açılmış. Sondajlar hiçbir zaman çözüm olmaz. Bu sondajların birçoğunun da direkt sondajlara bağlandığını gördük. Bu da hem suyun sağlıklı akmasını engellemiş hem de şebekelerimizi ciddi anlamda yıpratmış." Dedi.
YÜZDEN 80’DEN YÜZDE 59’A DÜŞTÜ
23 bin yeni aboneyi sisteme kaydettiklerini söyleyen Tekataş şöyle devam etti: "Kayıp-kaçağın önüne geçmek için abone belirleme çalışması başlattık. Barkod sistemi ile çalışıyoruz. Hem binalar hem de müstakil bölümdeki dairelere barkod sistemiyle kayıt altına alınıyor. Bir endeks memurunun oraya gitmeden, onu okutmadan kayda alması mümkün değil. Bu konuda ciddi şikayetler aldık. Bu çalışma büyük bir hızla devam ediyor. İlk anda 140 bin aboneyi bu şekilde listeye dahil etmek istiyoruz. Bu çalışmalar sonucunda kayıp-kaçak oranını yüzde 80’lerden yüzde 59’lara düşürmüş durumdayız. Bu çalışmayla 23 bin yeni aboneyi sisteme dahil ettik. Su kaçak kullanımı olduğu için diğer insanlara su yetişmiyor. Yoksa Van su ve güneş şehri ve bende bunu Van’da gördüm. Biz Van’ın bu suyunun tek damlasını boşa vermeyeceğiz."
“BURAYA İNTİKAM DUYGUSUYLA GELMEDİK”
Tekataş 1 milyon 100 bin nüfusluk kentte abone sayısının hala neden bu kadar az olduğu ile ilgili soru ile ilgili olarak ise şunları söyledi: “Abone de 300 bini bulacağız. Şu anda 170 bin abonemiz var. Biz 1 yılda 23 bin abone yaptık. Bu konuda çalışmalarımız devam ediyor. Abone başına firmaya para ödeyeceğimiz için hem aboneleri daha hızlı bulacağız hem de kaçağın önüne geçmiş olacağız. Arkadaşlar evlerinde oturup sayaç yazmışlar. Bir sitede herkesin faturası nasıl 20 lira 25 kuruş olur. Burada bilinçli olarak yapılmış bazı sıkıntılar var. Biz bu arkadaşlar ile yollarımızı ayırdık. Biz buraya intikam duygusu ile gelmedik. Sizde ihanet olmayacaksınız dedik. Çalışan adamları her zaman baş tacı edeceğiz.”
TEKATAŞ: TOKİ’LERİ RAHATLATAN ADIMLAR ATILDI
TOKİ’lerdeki indirim ve taksitlendirme hakkında da konuşan Tekataş, "TOKİ’lerde birikmiş endekslerden bahsediliyordu. Bu şikayetleri vatandaş bize şöyle anlattı. Biz depremde tankerlerle su aldık ve bu sular sayaçlardan geçirildi, ardından haksız yere endeks olarak yansıtıldı denildi. Bunun araştırması yapıldığında vatandaşın bu söylemlerinin doğru olduğu ortaya çıktı. Konuyu sayın valimize ilettiğimizde, ne gerekiyorsa yapalım ve vatandaşın mağduriyetini giderelim dedi. Bunun üzerine 21 Kasım’da yaptığımız genel kurulda TOKİ’lere bir tarife ekleyelim dedik ve 2017 yılından önce biriken endeksleri yüzde indirim yaptık. Ancak birikmiş endeksler fazla olduğu için ödeme noktasında sıkıntılar olacağını düşündüğümüz için bir taksitlendirme çözümü ortaya koyduk ki vatandaş ödemelerini daha yapmasını sağladık. Bundan fazlasını yapamadık. Çünkü bunlar kayıt altına alınmış endekslerdi." Şeklinde konuştu.
VASKİ’DEN EĞİTİME BÜYÜK DESTEK
Eğitime destek çalışmaları kapsamında okullarda yapılan içme suyu ve kanalizasyon çalışmalarını anlatan Tekataş şunları sözlerine ekledi: "Sayın Valimizin eğitim konusundaki hassasiyetini biliyorsunuz. Okullarımızda ciddi şikayetler geliyordu. Susuzluk ve kanalizasyon sorunları vardı. Bu anlamda da ciddi çalışmalar yaptık ve 2017 yılı içinde 107 okulumuzun içme suyu ve kanalizasyon sorununu çözdük. 11 kilometre su ve bin 600 metre kanalizasyon hattı çektik. Van’ımızı kadirşinas insanları yaptığımız çalışmalarımızdan dolayı bize teşekkür etti."
ÖDEME NOKTASI 13’TEN 66’YA YÜKSELTİLDİ
66 ödeme noktası kurduklarını dile getiren Tekataş, "Ödeme noktaları önemli bir sorundu. Toplamda 13 ödeme noktası varken şimdi ise 66 noktada ödeme noktası var. Ödeme konusunda sorunlar vardı. Yaptığımız anlaşmalar ve çalışmalar kapsamında bu sorunlara çözümler bulduk. Katılım paylarında yatırımcılarımız sıkıntılar yaşıyordu. İlk geldiğimizde bu rakamın yüksek olduğunu bizde gördük. Bir yatırımcımıza 600 bin liraya yakın bir katılım payı çıkmıştı. Bu rakam yüksekti. 0,9 ile 2 arasında bir fiyat belirlenmişti. Bu rakamı 0.7’ye indirmek suretiyle yüzde 36’lık bir indirim yaptık. Bu şekilde yatırımcımıza bir katkımız oldu." Diye belirtti.
“KAYIP ÇALIŞMALARI DA YAPTIK”
"Su çok kıymetli ve önemlidir" diyen Tekataş şunları kaydetti: "Suyu yerli yerinde kullanmak adına önemli çalışmalar yaptık. Burada kaçaktan ziyade kayıp çalışmalarımız oldu. İrsale hatlarında çalışmalar yaptık. İrsale hattı ciddi kayıpların olduğunu gördük. Bu sorunu da sisteme bağladığımız zaman bu soruna da çözüm olacağız. Cami ve ortak kullanım alanları en fazla su kaybının olduğu alanlar. Buralarda yapılan çalışmalar ile toplamda 650 musluk değişimi yaptık. Bu sayede şikayetlerimizin azalmasını sağladık. EBYS sistemini kurduk. Bu şekilde ciddi bir masrafın önüne geçildi. EBYS sistemi kullanan diğer kurumlarla aynı seviyeye geldik. Bu şekilde zamandan önemli bir tasarruf elde ediyoruz.”
TEKATAŞ: VASKİ İLK DEFA KARA GEÇTİ
Yapılan bu çalışmalar ile VASKİ ilk defa kara geçtiğini belirten Tekataş, “2016 yılı gelirlerimiz 96 milyonken, ş 2017 yılı sonu itibariyle 136 milyona çıktık. 40 milyonluk bir artış elde edildi. Yaptığımız tüm işleri de artışa geçtiğimiz paralar ile yapıyoruz. Bu mali disiplin devam edecek. Biz 2018 yılında ve inşallah 2019 yıllı ve sonrasındaki yıllarda VASKİ’yi en karlı kurumlardan biri haline getireceğiz. Giderlerimiz var. Giderlerimiz belki de gelirlerimizle paralel olarak artış göstere bilir ve 2016 yılına göre yüksek görünebilir. Çünkü bu giderler arasında ödediğimiz borçlar var.”
KARA GEÇME İŞTE BÖYLE BAŞLADI…
Tekataş kar durumu ile ilgili olarak nasıl kara geçildiği ile ilgili soruyu ise şu şekilde cevapladı: “Gelirleriniz iyi kullanır ve tasarrufu yaparsanız, alacaklarınıza sahip çıkar ve bunları dert ederseniz başarılı olursunuz. Kaçaktaki düşüş ve tasarruf konusunda yaptığımız önemli çalışmaları anlattım size. Bin 50 civarında bir personelimiz vardı. İhraç ve diğer personel ile yollarının ayrılmasının ardından 850 kişilik bir personel ile bu çalışmaları yaptık. Daha önce çalışmayan insanlar çalışmaya başladı. Personel dışında alacaklarımızı tahsis etmeye başladık. Kurumlara yazdığımız yazılar ile bu borçları talep ettik ve birçoğunu aldık. Diğer belediyeler iller bankası ile çalışmamış. Çünkü iller bankası yapılan çalışmalar kapsamında parayı belediyelere değil direk yüklenici firmaya veriyor. Onlarda iller bankasıyla çalışmamış. Bunu sebebini sizlere bırakıyorum.”
BORÇLAR ÖDENDİ, YATIRIMLAR ARTTI
Tüm bu yatırımları yaparken, 40 milyona yakın borç ödedik. Eski yönetimin borcunu ödedik. Özellikle küçük esnafımızın ve yatırımcılarımızın paralarını ödeme noktasında öncelik sağladık. 20 bin liranın altında alacağı olan yüzerce esnafımız vardı. Bu paraların ödenmemesi esnafı yıpratır. Biz bu borçların tamamını ödedik. 50 bin liranın altındaki borçları da, 2017 yılının sonlarına doğru ödedik. 2017 yılı içerisinde 56 milyon liralık bir yatırım yaptık. Bu yatırımlar içinde 300 kilometre içme suyu, 85 kilometre kanalizasyon hattı, 36 depo ve 75 kaptaj inşa edildi.” İfadelerini kullandı.
DEPOLAR TEMİZLENİYOR, VAN’IN SUYU TERTEMİZ OLACAK
Van’da önemli kaynak sularının olduğuna değinen Tekataş şöyle konuştu: "Kaynak suları kirletilmemeli. Van’da önemli kaynak suları var. Belki de şişelenecek olan sularımızı depolarda ve boru hatlarında kirletiyoruz. Van’da evlerde su arıtma cihazları görüyorum. Yapacağımız yeni arıtma tesisinde analiz merkezi kuracağız. Suyumuzu kendimiz analiz edeceğiz. Van’ın suyunun çok temiz olduğunu görüyoruz. Ancak depolardaki kirlilikten dolayı kirli bir görüntü var. Biz bu depolarda temizlik çalışması başlattık. Depolarımızdaki sular çok daha temiz olacak. Yeni bir madde çıktı. Sağlık Bakanlığı onaylı bir madde. Biz VASKİ olarak depoları temizleme konusunda ihaleye çıktı. İnşallah daha temiz sular içilecek. Aspes borularımızın değişimi başladı. Bunun da projeleri bitti bu hafta için ihaleye çıkacağız. Suyu çok önemsiyoruz. Asıl meselemizin halkımıza temiz su içirmek. Sorunları bulduk, bunların çözümünü de yürütüyoruz."
100 YILLIK SU SORUNU ÇÖZÜLDÜ
Gevaş’taki su sorununu çözdüklerine işaret eden Tekataş, "Gevaş’a önemli bir çalışma yapıldı. Pınarbaşı dediğimiz bölgede bir çalışma yaptık. Boşa akan su için 3 aylık bir çalışma yaptık ve burada Artos Dağı’nda çıkan suyu Gevaş’la buluşturduk. Gevaş ne kadar büyür bilmiyorum ama Gevaş’ın 100 yıllık su sorunu çözüldü. Aynı şekilde kanalizasyon sorununu da çözdük. İçme suyu ve kanalizasyon sürekli bakım istiyor. Bizde bu kapsamda çalışıyoruz." Dedi.
TEKATAŞ: ŞİKAYETLER AZALDI
2017 yılı içinde araç alım imkanlarının olmadığını sözlerine ekleyen Tekataş şöyle devam etti: "2017 yılında araç alma şansımız yoktu. Vakumlu bir araç kiraladık. 23 bin metrelik bir çalışma yaptık. Yaptığımız bu çalışma ile şikayetleri azalttık. Bu araçların kiralanması yüksek. Bizde bu araçların alımı için başvuru da bulunduk. İller bankasından bir kredi alacağız. 20 tane kanal temizleme, vidanjör ve buna benzer kanalizasyon temizleme araçları alıyoruz. 13 milyonluk bir araç alma bütçesi hazırladık. Birçok temizleme noktasında çöküntüler olmuş bunlar içinde çalışmalar yapıyoruz."
İSKELE’DE BY-PASS HATTI YAPILDI
İskele Mahallesinde by-pass hat yenileme yaptıklarının altını çizen Tekataş, "İskele Mahallesi’nde 15 yıllık bir sorun vardı. Burası için bir by-pass hattı yenileme çalışması yaptık. Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 8 yıllık bir su basma sorunu vardı. Buradaki sorunu da ekiplerimiz ile çözdük. En büyük sorunlarımızdan bir tanesi bacalarımız asfalt çalışması sonrası aşağı da kalıyorduk. Bu bacalar için çalışma yaptık ve bacalarda yapılan çalışmalar ile düzeltildi." Şeklinde konuştu.
BÜYÜK PROJENİN DETAYLARINI VERDİ
Akdamar Adasına götürülmesi planlanan tatlı su projesi hakkında da bilgiler veren Tekataş şunları söyledi: "Ulusal anlamda ciddi ses getirilen bir projemiz var. Oda Akdamar Adasına su götürülme projesi. Akdamar Adası inanç turizmi açısında sadece Türkiye’nin değil, bütün dünyayı ilgilendiren bir konu. Ben bu kadar ses getireceğini düşünmemiştim. Kıbrıs Modeli denildi. Bende öyle diyorum. Burada Kıbrıs modelini hayata geçireceğiz ve su altında tatlı suyu götüreceğiz. Nasıl yapacağı konusunda çalışmalarımız var. Burası için 27 kilometrelik bir irsaliye hattı düşünüyoruz. 27 kilometrelik hattın geçtiği yerlerin de bu şekilde su ihtiyacı karşılanacak. Önemli bir su getiriyoruz. Burası önemli bir bölge. Bu bölgelerin yanı sıra en önemlisi adamıza deniz altına götürülerek su götürmüş olacağız."
ARITMA TESİSİ İHALESİ NEDEN İPTAL EDİLDİ! TEKATAŞ AÇIKLADI
Arıtma tesisi ihalesinin yeniden yapılacağını söyleyen Tekataş, "Arıtma tesisi için bir ihale yaptık. Ancak orada ciddi fiyatlar söylendi. Biz de daha az maliyet harcamak için yeniden ihaleye çıkmayı düşünüyoruz. Harcadığımız para VASKİ’nin parası ama diğer taraftan da milli servetimiz. Dolayısıyla bir kez daha deneyelim dedik. Maliyet noktasında yaklaşık maliyetimizi de belirledik. 26 Mart tarihinden arıtma tesisi için yeniden ihaleye çıkacağız. Bu proje 2013 yılı projesi. Biz de arkadaşlarımızı yurt dışına gönderdik. Arkadaşlar oradaki çalışmaları gördük. İhalenin ardından arıtma tesisinde son teknoloji kullanılacak. Devamında güneş enerjisi sistemlerini kuracağız. Üniversite ile yaptığımız çalışma kapsamında biyogazdan da enerji üretmeyi hedefliyoruz. Arıtma tesisi ile bu çalışmayı da yapacağız." Diye belirtti.
“4 YILLIK SORUNU ÇÖZÜME KAVUŞTURDUK”
Diğer çalışmalar hakkında da bilgiler veren Tekataş konuşmasına şöyle sürdürdü: "Kalibrasyon istasyonu olmadığı için ölçümleri başka illere gönderiyorduk. Yapacağımız bu istasyon ile artık ölçümlerde Van’da yapılacak. Bunun yanı sıra ayrıca diğer illerde ölçüm için Van’a gelecek. Erciş Adnan Menderes Mahallesi’nde 4 yıldır devam eden bir su sorunu vardı. Muhtarımız ile görüştük. Uzun yıllardır devam eden su sorununu 1 ayda çözdük. O bölge yaşayan 30 bin insanının su sorununu çözdük. Daha sonra yine mahalle muhtarımız ile görüştüğümüzde suyu arttığını ve mahalle dışında aşağıdaki TOKİ’lere de su verdiklerini söyledi."
3.2 MİLYONLUK FATURA, 2.2 MİLYONLUK GELİR
Elektrik faturalarını ödediklerini söyleyen Tekataş, "Tasarruf çalışmaları kapsamında araçlarımızı havuza aldık. Yaptığımız ihale ile önemli bir sistem geliştirdik. 1 ay sonunda araçlarımızın yakıt giderlerine baktığımızda 100 bin liralık tasarruf yaptığımızı gördük. Sadece yakıttan bahsediyorum. Bir yerde çalışma yapıldığı zaman çalışma bittikten sonra asfalt bozuk kalıyordu. Biz de buna bir çözüm bularak anında asfalt yapma çalışması yaptık. Bu şekilde VASKİ kendi söküğünü dikiyor. Belediyenin gelip çalışması yapmasını beklemeden kendi asfaltımızı yapıyoruz. Elektrik faturalarını ödüyoruz. VASKİ kurulduğundan bu güne ilk defa elektrik faturalarını aylık ve düzenli ödenmeye başlandı. Ocak ayı elektrik faturalarının 3.2 milyon liraydı. Bize iller bankasından gelen para ise 2.2 milyon. İller bankasından gelen pay ne yazık ki enerji ödemesine yetmiyor. Van’a ne denli kötülük yaptığını bu şekilde sizler görebilirsiniz." Dedi.
2018 YILINDA NELER YAPILACAK?
2018 yılında yapacakları çalışmalar hakkında da kısa bilgi veren Tekataş şöyle konuştu: "2018 yılı içinde dokunmadığımız hiçbir ilçe kalmayacak. 243 kilometre içme suyu, 87 kilometre kanalizasyon hattı, 31 adet depo ve 78 adet kaptaj çalışmasının ihalesini yaptık. Toplam yatırım miktarı 118 milyon lira. Arıtma tesisini de eklediğimiz zaman 138 milyonu bulacak. Bunun dışında yine VASKİ olarak çalışmalarımız olacak. 2018 yılı içerisinde bütün ilçelerimizi kaynak suyu ile buluşturmak istiyoruz. 6 ilçemizin kaynakla su içmesi olanağı var. Bunu yapacağız. İlk olarak bu çalışmaya Muradiye ilçesinde başlayacağız. Bu çalışma ile insanlarımızı susuzluktan kurtaracağız. Vatandaşımızı yaşadığı su sorunu ve diğer sorunlardan kurtaracağız."
VASKİ’nin toplantısına Müdür Tekataş’ın yanı sıra VAKSİ Genel Müdür Yardımcıları Abdulvehap Gezgen, Nazım Akman, Emrah Çayırlı ve Plan Proje Daire Başkanı Harun Şahin katıldı.
