Uzun zamandır bir kriz sürecinden geçen kent ekonomisi geride kalan seçimlerin ardından da artık çözüm beklerken Şehrivan Gazetesi olarak bu kez sahadaki Vanlılara değil, sosyal medyadan ses yükselten vatandaşlara Van’ın dertlerini sorduk. Online anketlerle Van’ın 5 önemli sorununun sorduğumuz okuyucularımızdan alandaki taleplerle birebir sorunlar yankı bulurken ‘vergi terkini’, ‘elektrik kesintileri’, Şehrivan gazetemizin yapmış olduğu ankete rekor yorum geldi. ‘Sizce Van’ın çözülmesi gereken en önemli sorunu nedir’ başlığıyla sosyal medya üzerinden yaptığımız ankete büyük ilgi gösterilirken, ankete katılanlar en büyük sorunun Vergi terkini ve elektrik kesintisi sorunu olduğunu dile getirdi. Şehrivan Gazetesi orak yaptığımız ankette çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. Yetkili isimlerin ve siyasetçilerin önünde apaçık duran bu sorunlar artık çözüm beklerken yeni kabine ile yeniden çözülmesi umudu oluşan Vergi Terki’ni için de Van TSO başkanından ‘peşini bırakmayacacığız’ mesajı geldi. Sosyal medyanın da en çok dile getirdiği Van’ın 2011 yılından sonraki borçlarının silinmesi ile ilgili talepler şimdi yeniden Van’ın ana gündem maddesi olarak bu kentin dinamiklerinin önünde duruyor!
SOSYAL MEDYA DA VERGİ BORCUNU SİLİN DİYOR!
Şehrivan gazetesi olarak sosyal medya üzerinden yaptığımız anket büyük ilgi gördü. Facebook ve Twitter üzerinden yürütülen iki online Van’ın sorunları anket çalışmasında da alandaki esnafın, tüccarın ve vatandaşın dilinden düşürmediği sıkıntılar ortaya çıktı. Kentte yaşayan herkesin katılıp oy kullandığı ve yorumlar yaptığı ankete göre kentin en büyük ve çözülmesi gereken sorunlarının en başında vergini terkini geliyor. Kentin çözülmesi gereken en büyük sorunlarının sıralamasına bakıldığında en büyük sorun olarak sırasıyla elektrik kesintileri, Kapıköy, Çevre ve sahil yolu sorunu geliyor. Vatandaşların sosyal medya üzerindeki ankete yaptıkları yorumlarda çarpıcı sonuçlar da ortaya çıktı.
VATANDAŞ DERTLİ
Daha önce başta Van TSO olarak bazı STK ve kuruluşlar tarafından dile getirilen vergi terkini depremin 4’üncü yılında halen tek gündem maddesi olarak durmaya devam ediyor. Son birkaç yıldır seçimlerden ve çatışmalardan derdini unutan kentte esnaf ve tüccar depremden bu yana ekonomik krizle boğuşmaya devam ederken 1 Kasım seçim sonunda artık bu sorunlara nihai çözüm bekleniyor. Van TSO’nun girişimleriyle defalarca gündeme getirilen, bir çok kez bakanlar nezdinde dile getirilip çözüm istenen vergi terkini Maliye Bakanlığı’na takılırken yeni seçimler ve yeni kabine ile birlikte bir kez daha çözülmesi anlamında ön plana çıktı. Van’ın önemli sorunlarına çözüm beklediği bir dönemde sosyal medya üzerinden yapılan ankette de bir numaralı sorun olarak ön plana çıkan vergi terkinini, çevre yolu, elektrik sıkıntısı gibi bir çok konu izledi… Fakat en çok beklentiyi oluşturan konular vergi borçlarının silinmesi oldu.
ALIN SİZE SORUN!
Vatandaşların ‘Sizce Van'ın çözülmesi gereken en önemli sorunu nedir?’ başlıklı anketimize verdiği cevapların bir kısmı şöyle: “Ferhat Olgun: Van’ın en büyük sorunu:1-çevre ve sahil yolu 2-tekstilkent 3-Van’a 10 bin yeni TOKİ lazım 4- mevcut TOKİ’lerde indirim 5-vergi terkini 6-İran Sınır Kapısı 24 saat açık olmalı 7-stadyum 8-kayak merkezi 9-tatil köyü 10-istihdam fabrikalar iş yatırımları 11-halk plajları 12-hızlı tren 13-tramvay 14-huzur. Daha çok söylenecek sorun ve çözüm önerim var ama bu sorunları çözecek yöneticilerin olmadığını bildiğim için bu kadar yeter...
HALK DİYOR Kİ…
“Metin Süer: 1. Bence en önemli sorun ekonomik sorundur. Bunun çözümü sınırımızdaki İran’la bağlantılar kurarak kapıların açılması. 2. sorun ise elektrik direklerin yeraltına alınması gereken yerlere ek trafoların yapılması. 3. sorun olarak trafiğin giderek yoğunlaşması bunun çözümü; çarşı merkezinde park edilen araçların kaldırılması ve kaldırımların yaya yoluna dönüşmesi, yeni yapılan Van AVM’den Beşyola kadar olan kısmın trafiğe kapatılması ve yolun ortasında gidecek bir tranvay ya da daha kullanışlı projelere bakılarak sorunun giderilmesi ve çevreyolunun da derhal bitirilmesi. 4. sorun olarak yapılan TOKİ’lerin yüksek fiyata verilmesi ve halkın bunu ödeyememesi bununla ilgili olarak sosyal devlet anlayışı ile yapılan TOKİ’lerin maliyetine verilmesi. 5. sorun olarak Van gölünün etrafı sahil olacak yerde her bir kurumun istilasına uğramıştır. Bunların derhal kaldırılması sahil yolu bisiklet yolu vb. şeylerin yapılması.”
KESİNTİLER BIKTIRDI
Yılların sorunu haline gelen ve defasında çözüleceği yönünde beyanatların verildiği elektrik kesintileri ise birçok okuyucumuz ve ankete katılanlar tarafından dile getirilen en büyük sorun. Çözülmesi gereken en büyük sorun olarak gösterilen elektrik kesintileriyle ilgili de ankete katılımcılar şu sözleri sarf etti. Hasan Aslan: Elektrik, ulaşım ve çevre kirliliği Van'ın en büyük sorunudur. Elektrik adeta küsüyor yerel halka ikide bir keserler. Migros’tan Maraş Caddesine doğru yarım saatte ancak kültürün yanına yetişebiliyor. En önemlisi ise çevre kirliliği… Van'ı önce halledilmesi gereken sorunu çevre kirliliğidir. Van gölü kirliliğini hesaba katmadık. Yarın öbür gün gölün varlığından şikayetçi olacağız. Ne bir arıtma sistemi var, ne de bir şey ve göl kıyısına yerleşmiş olan il ve ilçelerin bütün pis suyu güzelim göle dökülüyor arıtmaya tabii tutulmadan.
SAHİPSİZLİK SORUNU DA VATANDAŞIN SORUNU
“Emrah Hazan ise: “Bence 6. seçenek ‘SAHİPSİZLİK’ en önemli seçenek bu bence. Çünkü bu memleketin sahibi olsaydı Esnafa vergi terkini şimdiye kadar yapardılar (esnaf sahipsiz kaldı). TOKİ ödemeleri gelir seviyesine göre düzenleme yapılabilirdi geçmişte örnekleri mevcut (deprem mağdurları sahipsiz kaldı) Yatırımlar artardı hiç bir yatırım yarım kalmazdı. (iş sahası imkanı artardı işsizler sahipsiz). Elektrik gitmezdi şimdiye kadar neden yapılmadı da kışın yapılmaya başladı diye soracak hiç bir sahibimiz olmadı ve (Van halkı komple sahipsiz kaldı).” Dedi.
KENTSEL PLANLAMA DA SORUN!
Uğur Yaşar isimli takipçimiz ise: “Van’ımızın en büyük sorunu kentsel bir planın olmaması. Buna bağlı olarak çarpık kentleşmenin var olması evlerin yapıların birbirlerine dayanarak üst üste yığılmış bir şekilde görülmesi, çok katlı yapının yanı başında yer alan tek katlı yapıların
olması görüntü kirliliğinin oluşmasına sebep olmaktadır. Kentsel planlamanın olmayışından dar cadde ve sokaklara sıkışan trafik ise günden güne çığ gibi büyüyerek sorun olmakta yetersiz gelmektedir; acilen yapılacak bir çevre yolu, büyük kapasite araçların şehir merkezinden çıkarılmasıyla bu sorun büyük oranda hafifleyecektir. Van'ımızın bir diğer büyük sorunu ise nerdeyse 6 aydan fazla süren kış soğuklarına karşı her gün yakılan kalorifer ve sobadan çıkan zehirli gazlı dumanlardır. Gün kararmadan başlayan duman kirliliği sabah saatlerine kadar sürüp büyük bir tehlikeye yol açıyor, çoğumuz farkında değiliz belki ama bu zehirli dumanlar ilerde birçok hastalığa davetiye çıkarmaktadır. Valilik ve belediye bu konuda işbirliği içerisinde olup bu konuda iyileştirmeye gidebilir. Van'ımızın gelecek kuşaklara güzel bir miras olarak bırakılması bizim elimizde” dedi.
BÜYÜK SORUNLARA KÜÇÜK CEVAPLAR!
Bazı takipçilerimiz ise kentin büyük sorunlarına küçük cevaplar vererek ankete şöyle dahil oldu. “Ömer İşgörer: Bence Van'ın en büyük problemi toplu taşıma düzensizliği. Bir an önce AKBİL ve durak sistemi getirilmeli. Büyükşehir’e yakışmıyor. Vanlı Muro: Kesinlikle vergi terkini diyorum çünkü Van ekonomisi çöküş içine girer. Dılo Wan: Her şeyden önce elektrik sıkıntısı en çok göze batandır. Ayrıca bunun sebebi çok kaçak değildir. Elektrik alt yapısı yetersiz kurulmuş olan trafolar büyük şehrin 20 yıl önceki hali içindir.
İŞSİZLİK, ELEKTRİK, SU!
Zerrin Kaynak: Bizler için TOKİ. Fakat merkezde yaşayanlar için elektrik en büyük sorun. Arda Furkan Can: İşsizlik, elektrik, su. Menduh Ülkü: Elektrik sorunu. Kadir Turan: TOKİ ödemeleri kardeş sözde depremzedeydik bizi borç altına koydular sözde yardım ettik dediler hani. Şerafettin Çok: Öncelikle elektrik ve hepsi de. Ünal Karadağ: Elektrik Her Gün Gidip Geliyor Yaw Bıktık. Bir de Yollar. Hakan Baran: Bizler için ve birçok mağdur vatandaş için çevreyolu. Çünkü şuan yüzlerce kişi yol arsamdan geçecek diye ev yapamıyor. bu gerçekten çok mühim bir konu. Serkan Çiftçi: Hiç birey istemiyoruz, sadece adalet istiyoruz.”
“HEPSİ VE DAHA FAZLASI”
Şehrivan Gazetesi olarak sosyal medya üzerinden yaptığımız ankete diğer takipçilerimiz tarafından verilen cevaplar ise şöyle: “Orhan Dalga: Kapıköy çünkü o kapı açılırsa ekonomi canlanır insanlar ödemelerini yapar piyasa biraz canlanır. Bizim en önemli gelir kaynaklarımız biri o kapıdır. Eğer o kapı açılırsa insanlar Maddi olarak rahatlatacaklar. Umarım yetkililer bunu siyasi rant haline getirmeleri. Zaten bir kente ekonomi iyiyse diye etkenler de düzelme olur çünkü dediğiniz başlıklar bir birileriyle bağlantı içindeler. Teşekkür ederim. Ömer Aycan Öztunç: Devlet ve TOKİ bence.
AH VERGİ AH KAPIKÖY!
Yunus Çay: Hepsi ve daha fazlası. Çetin Arslan: Hepsi çünkü şehir köye döndü. Ayhan Ayhan: Elektrik en büyük sorun. Salih Ilim: Kesinlikle vergi ve Kapıköy öncelik. Hanifi Yiğit: Vergi terkini. Orhan Özdek: Hepsi, birde can yakan sahipsizlik. Murat Arvas: Mevcut TOKİ'lerde indirim olursa çok iyi olur. TOKİ'de oturan insanların çoğu asgari ücret alıyor aldığı maaşın hepsi eve gidiyor hiçbir şey kalmıyor. Memet Çakar: Kesinlikle Kapıköy millet ev geçindiremiyor. Bager Pekbay: Çevre ve sahil yolu projesi gerçekleşmediği sürece Van’ın gelişmesi mümkün değil. M Halil Erçiftçi: Yol, elektrik su. Hurşit Imren: Trafik imar. Zeydin Turan: bizler içinde bu havalimanı. Bahtiyar Sönmez: En önemli eksiğimiz birçok insani
haklardan yoksul yaşantımızdır. Hakan Demirkıran: Hepsi de sırasıyla doğru. Çetin Arslan: Hepsi çünkü şehir çöpe döndü.”
AYDEMİR: EN BÜYÜK SORUN VERGİ TERKİNİDİR
Öte yandan vatandaşlarla birlikte Van’ın önde gelen dinamikleri de aynı sorundan yana dem vurdu. Van’ın önemli esnaf ve tüccar temsilcileri de vergi terkini üzerinde dururken talebi bir kez daha dillendirenlerden birisi ESOB başkanı oldu. Gazete olarak görüştüğümüz Esnaf ve Sanatkârlar Odası Birliği (ESOB) Başkanı Muhittin Aydemir, Van’ın en büyük sorunun vergi terkini olduğunu söyledi. Aydemir şu ifadelere yer verdi “2011 yılında yaşanan depremlerin ardından vergilerin ertelenmesi sorunu yaşandı. Esnafımız bu borçları nasıl ödeyecek. 1 Ocak’tan itibaren ödemeler başlayacak. Esnaf bu ödemeleri nasıl yapacak. Esnafımız zaten şuan zor durumda. Bu ödemelerin nasıl yapacağını kara kara düşünüyor. Kentin önemli sorunlarından biri de enerji sorunudur. Esnaf elektrik kesintileri nedeniyle iş yapamaz duruma geldi. Birçok iş yeri elektronik kepenk kullanıyor. Sabah iş yerini açmaya gelen esnafımız kepengini bile açamıyor. Bu enerji sorunu yıllardır kentimizde esnafımızı zor durumda bırakıyor. Her yapılan açıklamada da bu sorunun biran önce çözüleceği söylenmesine rağmen halen bir adım atılmış değil. İlimizi ziyaret eden Bakan ve milletvekillerine sorunu iletiyoruz. Bizlere bu sorunun en kısa zamanda çözüleceğini söylüyorlar. Ancak bu sorun halen kentimizin en büyük sorunu olarak karşımızda duruyor. Kentin bir diğer sorunu ise 2011 yılında yaşanan depremlerin ardından halen yıktırılmayan ağır hasarlı konutlar. Depremin 4 yılı aşkın bir süre geçti ancak halen kentimizde büyük tehlike arz eden yüzlerce hatta binlerce ağır hasarlı konut duruyor. Bu sorunla ilgili birçok kez açıklama yaptık ve yetkililerle görüştük. Ancak çözüm bulunamadı. Bu ağır hasarlı konutlar büyük tehlike arz ediyor. Bazen can kayıpları da yaşanmaktadır. Bu sorunun da biran önce yetkililer tarafından çözülmesi gerekiyor.”
TAKVA: LOBİ FAALİYETİ YÜRÜTECEĞİZ
Konuyla ilgili görüştüğümüz ve göreve geldiği günden bu yana vergi terkini için büyük çaba sarf eden Van Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva önemli açıklamalarda bulundu. Takva, “Van halkının yaşadığı yerel ekonomik krize bir acil müdahale alanı olarak algılanması memnuniyet vericidir. İlk defa Van halkı bir konu üzerinde ortaklaşma memnuniyet verici. Bu konu bir kurumun talebi olmaktan çıkmıştır. Keza 1 Kasım seçimler öncesi Van’da bütün politikacılarda bu konuda hem fikir bir şekilde bunun çözülmesi için çaba harcayacaklarını söylediler. Hatta Beşir Bey özellikle Sayın Babacan’ın geldiği toplantıdaki konuşmasında da bunun büyük bir sorun olduğunu ve çözümü için çalışma yürüteceğini de söylemişti. Bizimde umudumuz var. Van bu umudunu diri tutuyor. Dolayısıyla bunun yeni yasama döneminde yeni yasa ile sağlanabileceğine dair çalışmayı da politikacılarımızdan bekliyoruz. Önümüzdeki hafta içinde bir heyetle başta sizin de tespit ettiğiniz konular olmak üzere diğer konuları da tartışmak üzere mecliste bir lobi faaliyeti yürüteceğiz.” Dedi.
“HİÇBİR ŞEY BİTMİŞ DEĞİL”
Van halkının sorunların farkında olduğunu ifade eden Takva şöyle devam etti: “Van yaşadığı yerel ekonomi krizini aşım konusunda bir ortak görüş ortaya çıkarmıştır. Sizin anketinizde buna işaret ediyor. Dolayısıyla biz herkesi üzerine düşen lobi faaliyeti yürüterek bu farkındalığı yüceltmesi gerekiyor. Çabalarımızı sürdüreceğiz. Hiçbir şey bitmiş değil daha. Bu konu herkesi ilgilendiren önemli sorundur. Bu durum sadece borcu olanları ilgilendirmiyor.
Yatırımın yapılmasını ve kentin kalkınmasını isteyen herkesi ilgilendiren önemli bir durum bu, şu anda bu vergiyi ödeyebilecek bir potansiyele hazır değiliz. Van’ın sahip olduğu ekonomik performansta bunu ödeyebilecek bir vaziyette değil. Hükümetinde politikacılarımızın da bu durumu göz önüne alarak var olan sıkıntıları yenmeye dönük politikalar izlemelidir.”
IRAK: ÖNCE HUZUR OLMALI
Gazetemize konuşan Van Ticaret Borsası eski Başkanı ve iş adamı Feridun Irak yaptığımız ankette yer alan konular hakkında açıklamalarda bulundu. Irak kentin 1’inci önemli sorunun huzur olduğunu huzur olduktan sonra tüm sorunların çözüleceğini söyledi. Irak ilk olarak şunları söyledi: “İlimizde elektrikte voltaj sorunu ve kesintiler 1992 yılından bu yana süre gelmektedir. Bunca yıl bu sorunu yaşamamıza rağmen maalesef çözüm getirilmemiştir. Bu yüzden içinde bulunduğumuz bu zamda da elektrik kesintiler ve voltaj düşüklüğü yaşanıyor. Bu öyle boyutlara geldi ki; sanayiciyi fabrikasından, ev hanımını evinden, öğrenciyi ders çalışmaktan bıktırmış, esnafı iş yerine üretim yapamaz hale getirmiş ve bıktırmış durumdadır. Bununla ilgili yetkililer çalışmalar var diyor ama bu sorun yıllardır bir türlü çözülmüş değil. İnşallah kısa zamanda çözüme kavuşur.”
“VERGİ TERKİNİ İÇİN KONUŞULMALIDIR”
Vergi terkiniyle ilgili de konuşan Irak, “Vergi terkini her zaman gündem de olan bir konu. Van’da muhatabı olan herkesin bir beklentisi haline gelmiş durumda. Bu konuda ısrarlı bir beklenti var. Bununla ilgili bir çalışmaların olduğunu biliyoruz. Özellikle Ticaret Odasının bu konuda çok ısrarlı olduğunu biliyoruz. Vergi terkini ile ilgili oturulup konuşulmalı ve mutlaka adım atılmalıdır. Nasıl olmalı ve hangi yılları kaplamalı bu konuda her şey konuşulmalı ve bir yerlerden başlanmalıdır. En azında depremden önceki yıllar ve depremin olduğu yıllardaki vergiler terkin edilmelidir.”
IRAK: MESELE YOL DEĞİL
Diğer bir anket başlığımı olan Kapıköy sorunuyla ilgili de konuşan Irak şu ifadelere yer verdi: “Kapıköy sınır kapımız sınır ticareti kapsamında faaliyet göstermesinin yanı sıra araç trafiğine açılıyor olması, Türkiye’den İran’a yapılan ticaretin Van Kapıköy’den de İran’a geçmesi hususunda Van ekonomisine bir katkısı olacağına inanıyorum. Bu konuda İran tarafındaki yolun müsait olmaması, bir engelin olması söz konusudur. Ancak sınır ticareti anlamında baktığımızda Kapıköy’de faaliyetin olmamasının sebebi İran tarafında tarafındaki yol sorunu ya da kara trafiğine açık olmaması değildir. Ticaretin yapılmamasının nedeni ithali ve ihracı serbest olan ürünlerin çok kısıtlı tutulmasıdır. 1987-1995 yılları arasında sınır ticaretinin en güzel yapıldığı dönemlerdir. Birçok fabrika sahipleri o dönemler bu sermayeye sahip olmuşlardır. O dönemlerde bırakın İran tarafında ki yolun kötü olması, bizim yolumuz bile iyi değildi. Ama ticaret iyi yapılıyordu. Niye çünkü ithali ve ihracı olan tüm ürünler sınır ticaretine konu edilmişti. Bu şekilde bir değişim olması halinde yani ürünlerin hepsi ticarete konu edilirse yine Kapıköy çok iyi bir şekilde çalışır ve büyük katkısı olur.”
