Haber-Yorum: Ömer Aytaç AYKAÇ - ŞEHRİVAN ÖZEL2023 vizyonu çerçevesinde ihracat rakamında hedefin 1 milyar dolar olarak belirlendiği Van’da gidişat beklentinin altında gitmeye devam ediyor. İran, Irak, Ermenistan gibi ülkelere olan yakınlığına rağmen bir türlü ihracat ve ithalatın istenilen seviyeye çıkmadığı kentte gelecek vadedecek adım ise atılmış değil. Van’dan hem nüfus hem de ekonomik olarak çok alt seviyede bulunan Hakkari’de ihracat rakamları 67 milyonu görürken Van’da bu rakamlar hala 2-3 milyon dolar arasında seyrediyor.Bir zamanlar sınır ticaretindeki hareketlilikten dolayı kişi başına düşen milli gelirin ve kentin ekonomik seviyesinin tavan yaptığı Van’da coğrafi olarak içinde bulunulan stratejik konuma rağmen ihracatta bir adım öteye gidilemiyor. Yıllardır beklenilen Kapıköy Sınır Kapısı’nın bir türlü serbest ticarete açılmadığı kentte çevre illerdeki sınır kapılarında hareketlilik azalmazken Van ise adeta çevre illerin ihracatını izlemekten öteye gidemiyor. Son olarak Van-Şırnak Karayolu ile Habur’a direk bağlanabilme şansını yakalama umudu doğmasına rağmen henüz Kapıköy’den bile istenilen verim alınamıyor. Hal böyleyken Van’ın 2023 vizyonu olarak 1 milyar dolar olarak beklenilen o rakamın çok uzağında olduğu net bir şeklide görülüyor!HAKKARİ, İHRACATTA DOĞU’NUN KRALI!Büyükşehir olan, hedeflerini yükselten ve Doğu’nun yıldızı olmayı hedefleyen Van’da sahip olunan potansiyele rağmen henüz hiçbir sektörde yıldızı parlayan bir il olunmazken 2023 için biçilen ihrcat hedefi de uzak görünüyor. Zira en son açıklanan ihracat rakamları da Van’ın içinde durumu vehameti açık açık gösteriyor. En büyük göçü Van’a veren ve gelişmişlikte Van’ın ilçeleri ile yarışan Hakkari’de bile geçen ayın ihracat rakamları Van’a oranla çok üst seviyelerde seyrederken Van hiçbir ülke ile komşusu olmayan illere nazaran bile çok daha uzaklarda seyrediyor. Şöyle ki bölgede yapılan ihracatta aslan payı ise Hakkari'nin olurken, Hakkari en fazla ihracatı 67 milyon 341 bin 83 dolar ile yapıp Van’a fark attı. Van ise ihracatı 11 milyon civarında olan Iğdır’dan, 6 milyon civarında olan Ağrı’dan da geride bir şekilde takip ederek 2 milyon civarında bir rakam ile gerçekleşti. Bu rakamlarla beklenilen hedefin çok uzaklarında olduğu görülen Van’ın, bu sorunu çözmesi için ise önündeki tek seçenek önce Kapıköy ardından da Van-Şırnak ile açılacak Habur Kapısı olarak görülüyor.YOL BAHANESİNDE KURTULAMADIK!Hem İran hem de Irak Kürdistan Bölgesi’nde her geçen gün genişleyen pazara rağmen ihracat, ithalat, turizm gibi alanlarda payına düşeni bir türlü alamayan Van’da, ihracat anlamında laftan öteye geçilmiyor. Yıllardır konuşulmasına rağmen Kapıköy’de halen İran tarafına düşen birkaç kilometrelik yol bahane olarak öne sürülürken, ticareti konu malların sınırlılığı Vanlının adeta elini kolunu bağlıyor. Son zamanlarda özellikle DAKA ve turizmin önde gelen isimleriyle Kürdistan Bölgesi’ne açılmaya çalışan kentte bu anlamda henüz bir hareketlilik başlamazken ekonomide bir türlü katedilemeyen mesafe ise moralleri bozuyor. Bu anlamda geçtiğimiz günlerde Şehrivan’a konuşan Vali Aydın Nezih Doğan’ın söyledikleri ise adeta yıllardır devam eden bahanelerin vehametini açıkça ortaya koyuyor. Zira Doğan, Şehrivan’a yaptığı değerlendirmede Kapıköy konusunda ilk somut adımların Mart-Nisan gibi kendi dönemlerinde başladığını, daha önce bu anlamda somut adımlar atılmadığını söylemişti.KAPIKÖY MODERNİZE EDİLECEK AMA…Öte yandan TOBB eliyle modernizasyonu yapılacak Kapıköy’de her türlü teçhizat ve alt yapı bitmesiyle birlikte esas çözüm yine iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ile çözülecek. Zira işin uzmanlarına göre Van’ın Kapıköy’den istenilen verimi alamamasının sebebi ne modernizasyon, ne alt yapı ne de İran tarafındaki yol. Van’ın bu noktada en büyük dezavantajı ürünlerdeki kota. İran ile istediği gibi ticareti yapamayan Van’ın bu noktada ihtiyaca yönelik ürünleri ve akaryakıt ticareti beklenilen ihracat rakamlarını karşılayacak tek çözüm. Aksi halde bahanelerin önüne geçilemeyeceği gibi Kapıköy’deki temel sorunlar da bitmeyecek. Bu konuda Van TSO’nun son zamanlardaki çabası ve Türk-İran İş Konseyi’nin bireysel müdahalelerine rağmen İran ile beklenilen ticaretin başlaması için önemli adımlar atılmazken, halk Kapıköy konusunda halen sorunun ne olduğu konusunda ilgililerden cevap bekliyor. En son Van TSO’nun gündemine de gelen bu sorun Başkan Necdet Takva tarafından da değerlendirilmiş ve Van TSO’nun önümüzdeki günlerde Kapıköy ile ilgili geniş bir değerlendirme daha yapacağı belirtilmişti.