ŞEHRİVAN ÖZEL: MENDUH ÇALIŞKAN - HAKAN SARI - Van da kanser ilaçları temin etme sıkıntısı yaşanıyor. Türkiye genelinde kanser ilaçları kara borsaya düşerken Van da bundan nasibini aldı. Son zamanlarda ilaç tartışmasının bitmediği bir süreçte Van, Hakkari, Bitlis Eczacı Odası’ndan H. Fikret Baransel Şehrivan’a açıklamalarda bulunarak ilaç krizindeki durumu anlattı. Türkiye genelinde kanser ilaçlarında yaşan kriz Van da baş gösteriyor. Vatandaşlarımız kanser ilaçlarını temin etmekte büyük sıkıntı yaşıyor. Hastalar ilaçlarını kara borsada veya internet üzerinde temin etmeye çalışıyor. Birçok hasta ilaçları tedarik edemedikleri için doktorları tarafından tedavi yöntemleri değiştirmek zorunda kalıyor. Kanser ilaçları internet üzerinde veya kara borsada temin etmeye çalışan vatandaşlar çok uçuk fiyatlarla alıyorlar. Bu ilaçların sağlığa ne kadar uygun olduğu da bilinmiyor. Konuyla ilgili gazetemize açıklamalar da bulunan 38. Bölge Van, Hakkari, Bitlis Eczacı Odası İkinci Başkanı Fikret Baransel kanser ilaçlarında yaşan sorunları başlıklar altında değerlendirdi. Baransel Kanser ilaçlarının temini konusunda yaşan sorunları hastaları çok kötü etkilediğini vurgulayarak kanser ilaçların piyasada bulunmamasının birçok nedeni olduğunu aktardı. Baransel “Kanser ilaçlarının kara borsaya düşmesinin birçok sebebi var. Bundan en çok hasta vatandaşlarımız etkileniyor” dedi. SADECE KANSER İLACI DEĞİL DİĞER İLAÇLARDA DA SIKINTI VARBaransel “Van da şuanda kanser ilaçların birkaç kalemin de çok büyük sıkıntılar var maalesef. Bize gelen şikâyetler ve ayrıca BİMER üzerinde yapılan çok şikâyet var. Gelen şikâyetlerin içeriğine göre çözmeye çalışıyoruz. Yöneticiler olarak veya direk firmalarla iletişime geçerek çözmeye çalışıyoruz. Firmadan bir şekilde tedarik edebilmesi için baskı oluşturmaya çalışıyoruz ya da bulamıyoruz. Bulamadığımız hastaları da tekrar doktorlarına yönlendiriyoruz doktor arkadaş ilacı bulamadığı için mecburen tedavi yöntemini değiştiriyor. Yani onkoloji ilaçları da çok büyük sıkıntı. Maalesef bizim hastalarımızda gidip kara borsada ilaç tedarik etmeye çalışıyorlar” dedi. VAN DA BU SIKINTININ BİR UCUNDATürkiye genelinde kanser ilaçlarında yaşanan kaosun diğer ucunda Van var. Sağlık alanında bölgesel il olan Van kanser hastalıkları potansiyeli çok yüksek. Van diğer illere göre kanser ilaçlarında yaşan sorunların iki katı fazla yaşıyor. Baransel bu konuyla ilgili olarak ise: “Van da bu sıkıntının bir ucunda. Ha tabi bir takım handikaplarımız var birtakım sıkıntılarımız var. Bu sıkıntıları nasıl aşmaya çalışıyoruz ilaç dağıtım kanallarıyla görüşüp, depolarla görüşüp varsa işte diğer şubelerinde çekip hastaya bir şekilde ulaştırıyoruz. Ancak burada da şöyle bir sıkıntı var. Hastanın ilaç kullanma kürü çıkıyor ortaya. Hasta bu ilacı 4 gün veya 5 gün içinde kullanması gerekiyor. İlaç bulunmadığı zaman hastanın tedavisi aksıyor bu bir sıkıntıdır. Biz eczaneler olarak da elimizden geldiği kadarıyla da hastaları mağdur etmemeye çalışıyoruz. Bizde burada ki kanallar vasıtasıyla il dışında ilaçları getirerek bu sıkıntıları gidermeye çalışıyoruz.” Şeklinde konuştu. HASTALARIN MAĞDURİYETİNİN FARKINDAYIZ“Şimdi şöyle bir sıkıntımızda var örneğin biz İstanbul’daki bir depoda ilaçları tedarik edebiliyoruz ama orda bulunan bir eczaneden tedarik edemiyoruz. Bunun sebebi de İTS diye ilaç takip etme sistemi var global olarak dünya çapında kullanılan bir sistem. Tabi bütün ülkeler bizim kadar ciddi uygulamıyor bu sistemi. Bu sistem üzerinde biz Van’daki eczaneler arasında il içi olarak sınırlandırmışız. Bırakın İstanbul’daki eczane ile bir ilacı takası yapmayı Bitlis’teki bir eczane ile ilaç takası yapamıyoruz. Mutlaka önce depoya gitmesi lazım tabi depo bunu geri alırsa bazı depolar geri almıyorlar. Soğuk zincir ilaçları olduğu için depo eczaneye sattığı bir ilacı geri almıyor böyle bir sıkıntıda var. Bu anlamda kanser ilaçlarını tedarik etmede çok ciddi sıkıntılar yaşıyoruz. Hastaların mağduriyetinde farkındayız. Eczaneler bunun neresinde? yüzde yüz hastanın sorununu çözme çabası içerisinde” dedi. BİR DÖNEM ÇOK ÜZÜCÜ HABERLER YAPILDI Baransel geçtiğimiz yıllarda eczaneler ile ilgili çıkan ilaçların verilmediği yönündeki haberlere de sitem ederken: “Bir dönem üzücü haberler duyduk bu konuda işte eczaneler elinde ilaç olmasına rağmen hastaya ilaç vermiyor böyle bir şey mümkün olmadığını” söyleyerek konuşmasına şöyle devam etti: “Bir dönem üzücü haberler duyduk bu konuda işte eczaneler elinde ilaç olmasına rağmen hastaya ilaç vermiyor böyle bir şey mümkün değil. Hiçbir arkadaşımız elindeki ilacı vermemezlik edemez bunu sağlı ahlaki boyutunu bir tarafa bırakın işin ticaret alanına aykırı. Böyle bir şey mümkün değil. Eczane ilk önce hastanın işini çözmeye çalışır eczacı hastanın sağlık danışmanıdır. Biz bu sıkıntılar yüzünden şöyle bir öneride bulunduk ilaç takip sistemi üzerinde benim stoklarımı görüyorsunuz bakın elimizde kanser ilacı var mı yok mu öğrenin dedik. Bu ilacı olup ta vermeyen eczaneyi tespit edin onun cezasını birlikte verelim dedik. Tabi bu talebimiz karşılık buldu baktılar ki hakikaten eczanelerde kanser ilacı yok. Kanser ilaçları gerçekten piyasalarda yok” dedi. BAZI KANSER İLAÇLARI VÜCUT GELİŞTİRME DE KULLANILIYORSon zamanlarda Ülke genelinde yapılan haberlerde kanser ilaçlarının spor salonlarında vücut geliştirmek için kullandığı ortaya çıktı. Kanser hastalarının birçoğu ilaçlarını spor salonlarından temin etmeye çalıştıkları söyleniyor. Bu konuda konuşan Baransel: “Bazı kanser ilaçları vücut geliştirme de kullanılıyor. Bunlar oral olarak alınan yani ağızdan kullanılan ilaçlardır. Bunların yan etkileri çok yüksek ve sağlığa zararlı. Biz sağlık çalışanları olarak kesinlik ve kesinlikle hiçbir koşulda bunların kullanılmaması gerektiğini söylüyoruz. Gerçekten hormon ile alakalı bir haslık yoksa veya kanser gibi bir rahatsızlık yoksa biz bu ilaçların kullanılmamasını söylüyoruz kesinlikle. Spor salonlarında kullanılma sebebi de şudur? Vücut geliştirme üzerinde çalışan insanların vücut geliştirme hormonları bozuluyor. Özellikle anomizal maddeler hormon üzerinde özellikle ciddi yan etkileri var. Bu sıkıntılı yan etkileri geri döndürmek için ya da sıkıntılı yan etkileri minimuma indirmek için bazen bu tarz ilaçlar kullanıla biliniyor. Tabi kanser ilaçların tamamen bulmama sebebi bu mudur diyemeyiz. Spor salonları bu ilaçları kullanma yetkileri yoktur. Bu ilaçları kendileri tedarik etmiyorlar zaten. Kişiye öneriyorlar o bi şekil de genelde bu ilaçları onlarda kara borsada tedarik ediyorlar. Tabi bu ilacı üreten firma piyasadan çekildi. Yeni firma gelene kadar bu ilaçlar bulunması sıkıntı oldu. Zaten yerel eczanelerde sporcular bu ilaçları alamazlar ama nasıl olur genelde bu ilaçları internet üzerinde temin ediyorlar. Tabi bizde Türkiye eczacılar birliği olarak bir çalışma başlattı ve bu sayede birçok site kapatıldı. Savcılığa başvurup bunları mahkeme kararı ile kapattırmıştık. Bu sistemlerin birçoğu bu nedenlerden dolayı kapatıldı” dedi. TÜRKİYE DE ÇOK BÜYÜK ONKOLOJİ HASTANELERİ VAR BU DA BİR NEDENSon yıllarda ülke genelinde kanser hastaların fazlalaşması nedeniyle İstanbul, izmir ve Ankara gibi büyük illerde sadece bu hastalığın özel tedavisi için özel hastaneler açıldı. Tabi piyasada bulunan kanser ilaçların yüzde sekseni bu hastaneler kullanıyor. Bu yüzden kanser ilaçlarını diğer iller ve hastaneler temin etmekte çok büyük sıkıntı yaşıyor. Baransel son olarak kanser ilaçları ile ilgili olarak: “Türkiye de çok büyük onkoloji hastaneleri var. Maalesef söylüyorum hepsi de dolu şuanda keşke boş olsalar ama dolu şuanda. Kanser hastalarımız çok yoğun şuanda. Bu hastaneler kanser ilaçlarıyla ilgili bu yasayı gördükleri zaman ya bu iş başımıza bela olacak diye düşündüler. İlaç temini konusunda sıkıntı yaşayacağız ve tedavisi aksayan hasta bir süre daha yatmaya devam edecek bu yüzde stoklarını artırdılar. Tabi bu düşünce ters tepti büyük hastaneler büyük ihaleleri alınca küçük hastanelerde ilaç bulma sıkıntısı baş gösterdi. Bu da bir sebeptir. Çünkü firma yılda bin kutu üretip piyasaya sürüyor. Kanser ilaçları son kullanma tarihleri var belli bir süre içinde hastaya ulaştırılması var. Kanser ilaçları sadece tedarik edilmesi veya kullanması aşamasında oluşmuyor. Bunun üretilmesi saklanılması ve hastaya ulaştırılması ayrı bir külfet. Tabi bu süreçler dönüp bize yansıyor” dedi.