ŞEHRİVAN HABER: ERDAL ERBAŞ-MEHMET ALİ EKİNCİ Koronavirüs pandemisi iki yılı aşkındır sürüdir dünyaya zor zamanlar yaşatmaya devam ediyor. Bu süre içerisinde ekonomide ciddi tahribat yaratan pandemi süreci en büyük darbelerden birisi de turizme vurdu. Turizm içerisindeki birçok sektör gibi otelcilik sektörü de kötü gidişattan nasibi aldı. Van’da da pandemi nedeniyle 24 Mart 2020'de kapatılan Kapıköy otelcilere zor zamanlar yaşattı. Komşu ülkeyle en geniş sınıra sahip Van'da, Türkiye'yi İran'a bağlayan önemli noktalardan olan Kapıköy, iki yıla yakın bir zaman sonra, 17 Eylül'de tekrar geçişlere açıldı. İranlı turistler açılış sonrası adeta kente akın ederken, uzun bir süre sonra Van’da İranlı yoğunluğu yeniden yaşandı. Van'daki otellerde doluluk oranı yüzde yüze varırken lokanta, eğlence mekanları ve alışveriş merkezlerini dolduran turistler, yaptıkları alışverişle pandemi sürecinde ekonomik anlamda sıkıntı yaşayan esnafların da yüzünü güldürdü. Bu olumlu gidişata rağmen Kapıköy’de yaşanan giriş ve çıkış sıkıntısı ise bu gidişata gölge vuran olaylardan birisi olarak hafta boyunca konuşuldu. YÜKSEL: PANDEMİNİN ZARARLARI BÜYÜK OLDU Van Otelciler ve Turizmciler Derneği (VANOTED) Başkanı Yunus Yüksel, “Pandemi başlamadan önce 2019 yılındaki istatistiklere baktığımızda 1 milyon 42 bin yerli ve yabancı turist alan ilimiz, bunun yüzde 80’lik bir kesimi İranlılardan oluşuyordu. Geri kalan yüzde 20 ise yerli turistlerden oluşuyordu. Pandemi başladığı anda ilk kapatılan kapı bizim kapı oldu. 19 ay kadar bir sürede açılmadı. Bu nedenle Van’ın ekonomik açıdan ciddi zararlara uğrattı. Çünkü Van’ın büyük bir geliri İran’dan gelen turistlerden kaynaklanıyor. Bacasız fabrika dediğimiz turizm sektöründen sadece oteller faydalanmıyor, esnaflar da faydalanıyor. Bu nedenle kapanma kentin her kesimini etkiledi. Turizm sektörünün çoğunun kiralık olan oteller, kafeler, restoranların dahi kapatma noktasına geldiğini söyleyebilirim. Bu dönemde borçlanan esnafımız halen borcunu ödemiş değil. Bu anlamda pandeminin etkileri halen devam ediyor.” ifadelerini kullandı. VAN’DAN GİRİŞ YAPAN İRANLILAR YİNE VAN’DA KALIYOR! Kapıköy sınır kapısında giriş yapan turistlerin yüzde 90’nı Van’da konakladığını dile getiren Yüksel, “Keşke sınır kapısı yaz sezonunda açılsaydı daha iyi olabilirdi. Şu an kış sezonu okulların açık olmasıyla çocuklu ailelerin çoğu gelemiyor. Kış sezonunda da çok fazla turist gelmiyor. Yaz sezonunda otellerin doluluk oranı yüzde 100’e ulaşırken kış sezonunda yüzde 30-20 kadar iniyor. Çünkü gelen turistle kentte kalıyor ve buda Van’daki oteller açısından çok önemli bir husus. Bundan dolayı gelen turistler kafe, restorant, giyim sektöründe olan esnafımızda ciddi anlamda etkileniyor. Pandemi sadece Van esnafını etkilemedi İran’daki esnafları da etkiledi. Hatta oradaki iş gücü de bu pandemiden çok fazla etkilendi. İnsanlar para kazanamadığı zaman harcama da yapamıyor. Ondan dolayı da iki yıldır kente çok az turist geliyordu.” Şeklinde konuştu. OTELLER YÜZDE YÜZ DOLULUĞA ULAŞTI Turizmde para biriminin çok önemli olduğunu vurgulayan Yüksel, şunları kaydetti: “Son zamanlarda para değerimiz düştüğü için turistler daha çok geliyor. İranlılar sadece eğlence ve konaklama için gelmiyor. Alışveriş içinde geliyor. Bunun da her sektöre faydası olacaktır. Turizm çok kazançlı dalları vardır. Bizim de eksik kaldığımız dallarımız var. Farklı çalışmalar ve etkinliklere yönelirsek kent için daha iyi olacağını düşünüyorum. Kış turizmimiz çok önemli. Bununla ilgili işletmeler yapılarsa bize de faydası olacaktır. Şu anki durumdan bir otelci olarak memnunum. Doluluk oranlarımız ise yüzde yüzü geçiyor. Gerekli hizmetleri sunduğunuz zaman onlar da sizi her zaman tercih eder. Otel durumundaki gidişat iyi sevilerde devam ediyor.” “TURİZM SADECE OTELCİLİKTEN İBARET DEĞİL” Turizm sadece otelcilikten ibaret olmadığını söyleyen Yüksel sözlerini şöyle tamamladı: “Pandeminden önce Van kapasitesine yetecek otellimiz vardı. Pandemi ile mesleksizlikten dolayı herkes otel işine girdi. AR-GE yapmadan bilinçsiz bir şekilde otel açıyorlar. Yeni otel açan arkadaşlar hemen doluluk oranının yüzde 100 olmasını istiyor. Ancak Van’da tek çeşit turistimiz İranlı ve bunun hesabı yapılmadan otel açıyorlar. Turizm sadece otelcilikten ibaret değil. Bu nedenle turizmi hemen otelle bağlamamak lazım. Turizm sektöründe faydalanmak isteyenlerin araştırarak farklı işlerde başaralı olabilirler. Gelen turistlere hangi sektörde olursanız, gerekli ve kaliteli hizmet yaparak gerekli özeni titizliği göstererek başka yere gitmeden direkt size gelirler.” ELİT WORLD REZERVASYON MÜDÜRÜ YOLDAŞ: VİRÜS SEKTÖRÜ KISITLADI Elite World Rezervasyon Müdürü Cansu Yoldaş ise “Van’daki otel sektöründe maalesef eksiklikler mevcut. Bununla birlikte gelişmeye, değişmeye açık bir sektör. İlerleyen zamanlarda Van için en iyi gelir kapılarından biri olacak. Pandeminin otel sektörü üzerindeki etkileri devam ediyor. Bunun en büyük göstergesi 2 senedir Van’a gelmeyen yabancı gruplar. Yerli ve yabancı turistlerin hareket alanını maalesef korona virüs baya kısıtladı. Ancak kentte şüphesiz gözle görülür bir hareketlilik vardır. 24-27 Kasım arasında Van’da bütün oteller tam kapasite doldu. Esnaf uzun zamandan sonra tatmin edici satışlar yaptı.” Diye konuştu. “OTELLERİN DOLULUK ORANLARI UZUN SÜRE ÇOK DÜŞÜKTÜ” Son olarak cümlelerini tamamlayan Yoldaş, şunları söyledi: “Uzun zamandır kentte gelemeyen İranlıların olumsuz etkileri oldu. En büyük etkilerden biri de kentte nakit akışı sağlanmasındaki eksiklik oldu. Uzun zamandır İranlıların Van’a gelmemesi, onun dışında turistlerin sayısındaki ciddi düşüşler maalesef olumsuz etkiler yaratmıştır. Bunun yanında nakit şeklinde harcanmayan paralarda gidişatı olumsuz etkiliyordu. Otel doluluk oranları uzun süre boyunca çok düşük seviyelerdeydi. Hakeza Van esnafı satış yapamadığı için ciddi sıkıntılar yaşadı.” KAPIKÖY’DEKİ MANZARA BÜYÜK RAHATSIZLIK YARATTI! Öte yandan İranlılar’ın yaşattığı bu ekonomik katkıya rağmen geçtiğimiz hafta sonu Şehrivan’ın gündeme getirdiği ve kamouyunda sıkça paylaşılan görüntüler ise tartışma konusu oldu. Kente gelen onbinlerce turist Pazar günü çıkış yaparken kötü koşullarda, yağmur ve çamur altında çıkmayı beklerken, çıkış sorunu bir çok İranlı turistin isyan etmesine sebep oldu. Kente büyük ekonomik katkı sunan İranlılar’ın bu durumu turizmcilerden de tepki alırken Kapıköy’ün giriş/çıkış sistemlerinde düzenlemeler yapılıp kapasitesinin artırılması konusunda çağrılar yapıldı. İranlılar’ın mülteci kampını andıran görüntülerine rağmen bu anlamda bir adım atılmazken, turizmciler bu şartlarda kente yapılan ziyaretlerin risk altında olduğunun altını çizdi.