ŞEHRİVAN ÖZEL: ÖNDER ALTINAL - Sayılarla Türkiye başlığı altında TRB2 bölgesi illerinin ve Van’ın bir çok sektördeki durumunu masaya yatıran TÜİK’in eğitim ve sağlık raporunda da ilginç sonuçlara ulaşıldı. Eğitimde hala ülkenin son sıralarında olan Van’ın ortaöğretim-lise okullaşma oranı ülke ortalamasının oldukça altında olarak açıklandı. Sağlıkta ise bölge illerine göre sağlık görevlisi başına düşen hasta sayısı bölge illerine göre düşük olsa da hala 1 hekime 790 hasta düşüyor! Van’ın eğitim ve sağlık verileri 2016 yılında değişim gösterdi. Eğitim başarısında Türkiye sıralamasında alt sıralarda yer alan Van’ın okullaşma, öğretmen, derslik sayıları ne aşamada? Van, sağlıkta ise sağlık üssü olarak gösteriliyor. Birçok bölge ilinin hatta yurtdışından hastaların tercih ettiği Van’da, doktor, yatak sayısı ve bunun gibi birçok sağlık verileri ne durumda? Tüm bu soruların cevabını geçtiğimiz haftalarda TÜİK verileri açıkladı. Verilerin en çarpıcı bölümü eğitim ve sağlıktaki istatistikler oldu. Van ilkokul ve ortaokul okullaşmasında Türkiye ortalamasını yakalarken halen ortaöğretim (lise) konusunda ortalamanın oldukça altında. Üniversite sınavlarında bir türlü son sıralardan kurtulmayan Van’ın sırası 81 il içerisinde 77 olarak yerinde saymaya devam ediyor. Öte yandan araştırmanın sağlık personeline düşen kişi sayısı konusunda ulaştığı bir önemli detay ise Vanlılar ölüm nedenleri oldu. Açıklanan verilere göre Van’da dolaşım sistemi hastalıkları yüzde 32,5 oranı ile başı çekiyor. Doğum hızında ise Van kaba doğum hızı konusunda geçtiğimiz yıllara oranla oranını yükselten iller arasında. OKULLAŞMADA BAŞLANGIÇ İYİ AMA LİSE DÜŞÜK2016-2017 yılı eğitim öğretim yılı okullaşma oranlarına göre, Türkiye’de okullaşma oranında lise okullaşma oranı yüzde 82.5 iken, Van’da ise bu oran yüzde 58.7 oranında yer alıyor. Türkiye genelinde okullaşmada ilkokul yüzde 91.2, ortaokul yüzde 95.7 ve lise ise yüzde 82.5 oranında. TRB2 bölgesinde yer alan Van’da ilkokul yüzde 94.7, ortaokul yüzde 92.5 ve lisede yüzde 58.7 olarak gerçekleşti. Aynı bölgede yer alan Muş’ta ilkokul yüzde 93.6, ortaokulda yüzde 90.5 ve lisede de yüzde 50.1 olarak gerçekleşti. Bölgenin diğer illerinden bir tanesi olan Bitlis’te ilkokul yüzde 93.2, ortaokul yüzde 94.2 ve lisede ise bu oran yüzde 60.4 oldu. Bölgede lisede en çok okullaşma oranı Hakkari’de gerçekleşti. Hakkari’de ilkokul yüzde 91.6, ortaokul yüzde 86.0 olurken, lisede ise bu oran yüzde 63.2 olarak gerçekleşti. ÖĞRETMEN BAŞINA 20 ÖĞRENCİ DÜŞÜYORAçıklanan rakamlarda öğretmen başına düşen öğrenci sayıları da yer aldı. İşte 2016-2017 eğitim öğretim yılında bölgede öğretmen başına düşen öğrenci sayısı. Türkiye verilerinin de yer aldığı sunumda ilkokulda öğretmen başına 17, ortaokulda yine 17 ve lisede ise öğretmen başına 13 öğrenci düştü. Van’da ise ilkokulda öğretmen başına 20 öğrenci, ortaokulda öğretmen başına 22 öğrenci ve lise de ise öğretmen başına 17 öğrenci düştü. TRB2 bölgesinde yer alan Bitlis’te ilkokulda öğretmen başına 17, ortaokulda 18 ve lisede 16 öğrenci düştü. Muş’ta ilkokulda öğretmen başına 19, ortaokulda 21 ve lisede ise 17 öğrenci, öğretmen başına düştü. Son olarak Liseleşmesi yüksek olan Hakkari’de ise ilkokulda 21, ortaokulda 24 ve lisede ise öğretmen başına 21 öğrenci düştü. EN İYİ BİTLİS, EN KÖTÜ HAKKARİÖğretmen başına düşen öğrenci sayısının yanı sıra 2016-2017 eğitim öğretim yılında derslik başına düşen öğrenci sayısı da açıklandı. Bir dönemlerde 30-35 öğrencinin düştüğü derslik rakamları geride kaldı. Türkiye genelinde derslik başına ilk ve ortaokulda 24 öğrenci düşerken, lisede ise bu oran derslik başına 23 öğrenci olarak gerçekleşti. Van’da ise derslik başına düşen öğrenci sayısı Hakkari’den sonra ikinci sırada yer aldı. Van’da ilk ve ortaokulda derslik başına 28 öğrenci, lisede ise derslik başına 26 öğrenci düştü. Derslik başına en yüksek öğrenci düşen il ise Hakkari oldu. Hakkari’de ilk ve ortaokulda 29 öğrenci, lisede ise derslik başına 32 öğrenci düştü. En iyi Bitlis oldu. Bitlis’te ilk ve ortaokulda 19 öğrenci derslik başına düşerken, lisede ise 24 öğrenci düştü. TRB2 bölgesindeki Muş’ta ise ilk ve ortaokulda 20 lise de ise derslik başına 24 öğrenci düştü. ÜNİVERSİTE SINAVINDA BAŞARIMIZ DÜŞÜKTÜİK verilerinin yanı sıra yaptığımız başka bir araştırmaya göre Van üniversite sınavında başarıda en alt sıralarda yer alıyor. 81 il arasında Van sınavlarda 77’inci sırada yer alıyor. Türkiye’de yapılan araştırmaya göre Ankara sınav başarısı da birinci sırada yer alırken, ikinci sırada Karabük, üçüncü sırada Denizli, dördüncü sırada Aydın ve beşinci sırada ise Isparta yer aldı. Peki, Van ve bölge illeri ne durumda. 81 il arasında Van, 78’inci sırada yer aldı. Bitlis en iyi sıralamada. 66’ncı sırada Bitlis yer alırken, Muş 75’inci sırada ve Hakkari ise son sırada yani 81’inci sırada yer aldı. Lise okullaşması yüksek olan Hakkari bu başarıyı ne yazık ki sınav başarısına yansıtamadı. VAN’DA HEKİM BAŞINA 790 KİŞİ DÜŞTÜBölgede sağlık üssü olarak bilinen ve bölgedeki hastaların yanı sıra yurtdışında da hasta kabul eden Van’daki hastaneler sağlıkta ne durumda? İşte o rakamlar. Türkiye’de sağlık personellerinden hekim başına 2015 yılında 557 kişi, hemşire başına ise 515 kişi düştü. TRB2 bölgesinde hekim bakımından en iyi Van oldu. Van’da hekim başına 2015 yılında, 790 kişi, hemşire başına ise 692 kişi düştü. Muş’ta hekim başına bin 129, hemşire başına 718 kişi, Bitlis’te hekim başına 918 kişi, hemşire başına ise 647 kişi düştü. En düşüğü Hakkari oldu. Hakkari’de hekim başına bin 353 kişi, hemşire başına ise 840 kişi düştü. Hekim sayısının yanı sıra Sağlık kurumlarında yatak başına düşen kişi sayıları da açıklandı. 2015 yılına göre değerlendirilen sayılara göre Türkiye genelinde yatak başına düşen kişi sayısı 376 kişi oldu. Van’da yatak başına düşen kişi sayısı 429, Muş’ta 553 kişi, Bitlis’te 449 ve Hakkari’de ise yatak başına 575 kişi düştü. VAN’DA İNSANLAR NEDEN ÖLÜYOR?Sunumda yer alan veriler arasında insanların ölüm nedenleri de açıklandı. TRB2 Bölgesindeki tüm illerin en büyük ölüm nedeni dolaşım sistemi hastalıkları oldu. Van’da dolaşım sistemi hastalıkları yüzde 32.5, tümör yüzde 23.3, solunum sistemi hastalıkları yüzde 10.6, endokrin hastalıkları yüzde 3.6, dışsal yaralanma ve zehirlenme yüzde 5.0, sinir sistemi ve duyu organları hastalıkları yüzde 2.6 ve diğer hastalıklar ise yüzde 22.3 olarak belirlendi. Muş’ta dolaşım sistemi hastalıkları yüzde 35.4, tümör yüzde 19.8, solunum sistemi hastalıkları yüzde 13.4, endokrin hastalıkları yüzde 4.2, dışsal yaralanma ve zehirlenme yüzde 3.5, sinir sistemi ve duyu organları hastalıkları yüzde 2.5 ve diğer hastalıklar ise yüzde 21.1 olarak belirlendi. Bitlis’te dolaşım sistemi hastalıkları yüzde 39.9, tümör yüzde 18.9, solunum sistemi hastalıkları yüzde 14.7, endokrin hastalıkları yüzde 3.2, dışsal yaralanma ve zehirlenme yüzde 3.8, sinir sistemi ve duyu organları hastalıkları yüzde 2.9 ve diğer hastalıklar ise yüzde 16.5 olarak belirlendi. Hakkari’de dolaşım sistemi hastalıkları yüzde 37.7, tümör yüzde 18.3, solunum sistemi hastalıkları yüzde 9.5, endokrin hastalıkları yüzde 1.9, dışsal yaralanma ve zehirlenme yüzde 7.2, sinir sistemi ve duyu organları hastalıkları yüzde 1.6 ve diğer hastalıklar ise yüzde 23.9 olarak belirlendi. KABA DOĞUM İLE BEBEK ÖLÜM HIZI AÇIKLANDIKaba doğum hızının da yer aldığı verilerde bin üzerinden hesaplama yapıldı. Van’da kaba doğum hızı 2014 yılında 28.5, 2015 yılında 27.3 ve 2016 yılında ise 26.1 olarak gerçekleşti. Muş’ta 2014 yılında 29.1, 2015 yılında 27.3 ve 2016 yılında ise 26.6 olarak gerçekleşti. Bitlis’te 2014 yılında kaba doğum hızı 27.1, 2015 yılında 26.6 ve 2016 yılında ise 25.7 olarak gerçekleşti. Oranın en düşük ili Hakkari ise 2014 yılında 23.5, 2015 yılında 21.2 ve 2016 yılında ise 20.1 olarak gerçekleşti. Bin üzerine bebek ölüm hızı Van’da 2014’te 16.8, 2015’te 16.4 ve 2016 yılında ise 14.3 olarak gerçekleşti. Muş’ta 2014 yılında 13.3 olarak gerçekleşen bebek ölüm hızı 2015 yılında 15.4 ve 2016 yılında ise 15 olarak gerçekleşti. Bitlis’te bu oranlar 2014 yılında 14.2, 2015’te 15.3 ve 2016 yılında ise 12.1 olarak gerçekleşti. TRB2 Bölgesinde yer alan Hakkari’de ise 2014 yılında 15.7, 2015 yılında 13.8 ve 2016 yılında ise artarak 15.3 olarak gerçekleşti.