Başbakan Binali Yıldırım’ın müjdesini geçtiğimiz aylarda Diyarbakır’da verdiği ve ön başvuru taleplerinin alınmaya başladığı cazibe merkezleri programı Van’da detayları ile açıklandı. Van TSO ve DAKA’nın ortak bir çalışma ile enine boyuna ele aldığı programın başvuru süreci devam ederken programa dair tüm detaylar paylaşılıp Van’da yatırıma davet çağrıları yapıldı. Başbakan Binali Yıldırım tarafından açıklanan Cazibe Merkezleri Destek Programı kapsamında Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) koordinatörlüğünde, Van Ticaret ve Sanayi Odası ev sahipliğinde bilgilendirme ve istişare toplantısı yapıldı. Gerçekleştirilen toplantıya Van TSO üyelerinin yanı sıra çok sayıda yatırımcı, işadamı ve STK temsilcileri katılım sağladı. Van TSO toplantı salonun gerçekleştirilen toplantı da bir sunum yapan DAKA Uzmanı Sinan Sarıkaya, Cazibe Merkezleri Destek Programı hakkında bilgiler verdi. TOPLAM 23 İL YER ALMAKTAİşte DAKA Uzmanı Sarıkaya’nın Cazibe Merkezleri Destek Programı hakkında verdiği bilgiler ve programın ayrıntıları. Sarıkaya ilk olarak, “Cazibe Merkezleri Programı Doğu ve Güneydoğu, Yatırım-Destek Hamlesi kapsamında 4 Eylül 2016 tarihinde Diyarbakır’da açıklanmıştır.” İfadelerine yer verdi. Program kapsamında iller hakkında bilgiler veren Sarıkaya, Van, Bitlis, Hakkâri, Muş, Erzurum, Bayburt, Erzincan, Gümüşhane, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Siirt, Şırnak, Malatya, Elazığ, Adıyaman, Bingöl, Tunceli, Kars, Ağrı, Ardahan, Iğdır. İlleri bu program kapsamında yer almaktadır. SARIKAYA: TEK MUHATAP KALKINMA BANKASITek muhatabın Kalkınma Bankası olduğunu ifade eden Sarıkaya, “Uygulama kapsamında yatırımcının tek muhatabı, Kalkınma Bankasıdır. Başvuru toplama, bilgilendirme, her türlü izin ve ruhsat işleminin takibi konusunda Kalkınma Ajansları Bankaya yardımcı olmaktadır. Valilikler ve Bölge Kalkınma İdareleri de tüm imkânlarını bu süreci yatırımcı adına kolaylaştırmak adına seferber etmektedir. Destekler yatırım sürecinin bütününü gören uzun vadeli bakış açısı ile tasarlanmış ve uygulama süresince yakın takip yapılacaktır.” Dedi. İŞTE PROJENİN ÖDENEKLERİ Projenin ödenekleri hakkında da bilgiler veren Sarıkaya sunumunda şunları söyledi: “Uygulamaya 2016 yılında başlanabilmesine imkan sağlayacak mevzuat düzenlemesi taslağı hazırlanmıştır. Uygulama usul ve esaslarını belirleyen Bakanlar Kurulu Kararı Taslağı hazırlanmıştır. Uygulama usul ve esaslarına ilişkin detayları içeren Tebliğ Taslağı hazırlığı devam etmektedir. CMP uygulamasına dair 2017 yılı ödeneği ve uygulamaya dayanak teşkil eden düzenlemeler. 2017 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısına, Kalkınma Bankası uygulayıcı kuruluş, program ödeneği olarak 900 milyon TL ayrıldı. Anahtar teslim fabrika uygulamasına aktarılmak üzere 200 milyon TL ayrıldı. Banka sermayesi 160 milyon TL’den 500 milyon TL’ye çıkarıldı.” DESTEKLENECEK YATIRIMDAKİ KRİTERLERDesteklenecek yatırımlara ilişkin öncelik kriterleri hakkında da bilgiler veren Sarıkaya,“Desteklenecek sektörler: İmalat sanayii sektörleri ve çağrı merkezleriYatırım, yapılabilir ve sürdürülebilir bir projeye dayanacakİllerde ve bölgelerde arz ve talep dengesi gözetilerek atıl kapasite oluşturulmayacakYatırımlarda asgari 30 kişilik istihdam şartı (çağrı merkezleri için 200 kişi)Proje ile ilgili alanda tecrübe sahibi olmakOrganize sanayi bölgesinde bulunmasıYerli makine/teçhizat kullanımı, yerli teknoloji kullanımıYatırımın ileri geri bağlantıları ile diğer alt sektörleri tetikleyecek nitelikte olmasıİhracat taahhüdünün olmasıYatırımın asgari yüzde 30 oranında öz kaynakla gerçekleştirilmesiDesteğin, öz kaynak ile orantılı kullandırılması” Şeklinde konuştu. PROGRAM KAPSAMINDA VERİLECEK DESTEKLERCazibe Merkezleri Programı kapsamındaki desteklerden de bahseden Sarıkaya şöyle devam etti:“Danışmanlık Hizmetleri DesteğiBedelsiz Yatırım Yeri Tahsisi DesteğiAnahtar Teslim Fabrika Binası Yapım DesteğiSıfır Faizli Yatırım Kredisi Desteğiİşletme Kredisi DesteğiÜretim Tesislerini Taşıma DesteğiÇağrı Merkezi Yatırım ve İşletme Desteği” 6. BÖLGE BÖLGESEL TEŞVİK DESTEKLERİ6. Bölge destekleri hakkında da bilgiler veren Sarıkaya, “15.06.2012 tarih ve 2012/3305 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren yeni teşvik sistemi ile kararda belirlenmiş. Teşvik edilmeyen yatırımlar, enerji üretimine yönelik yatırımlar ve kamu kuruluşları tarafından yapılacak hizmet ve altyapı yatırımları hariç olmak üzere. Sabit yatırım tutarı KDV hariç 500.000 TL ve üzerindeki tüm yatırımlar bölgesel teşvik sistemi kapsamında desteklenecektir.” Dedi. Sarıkaya sunumuna şöyle devam etti:“KDV DESTEĞİ: Teşvik Belgesi kapsamında yurtiçinden temin edilecek makine ve teçhizat için KDV ödenmemesidir.GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ: Teşvik Belgesi kapsamında yurtdışından temin edilecek makine ve teçhizat için gümrük vergisi ödenmemesidir.VERGİ İNDİRİMİ: Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar, indirimli olarak uygulanmasıdır.SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ: Teşvik belgesi kapsamında yatırımla sağlanan istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.GELİR VERGİSİ STOPAJ DESTEĞİ: Teşvik belgesi kapsamında yatırımla sağlanan istihdam için belirlenen gelir vergisi stopajının terkin edilmesidir. Sadece 6.Bölgede uygulanır.SİGORTA PRİMİ İŞÇİ HİSSESİ DESTEĞİ: Teşvik belgesi kapsamında yatırımla sağlanan istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.FAİZ DESTEĞİ: Teşvik belgesi kapsamında kullanılan en az 1 yıl vadeli yatırım kredileri için sağlanan bir finansman desteği olup, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının 70’ine kadar kullanılan kredinin ilk beş yıl ödenecek faizinin veya kar payının belli bir kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.YATIRIM YERİ TAHSİSİ: Teşvik Belgesi kapsamında düzenlenmiş yatırımlar için Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilmesidir.KATMA DEĞER VERGİSİ İADESİ: Sabit yatırım tutarı 500 milyon TL ve üzerinde olan Stratejik Yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsis edilen KDV’nin iade edilmesidir.” İŞTE YARARLANACAK DESTEKLER6. Bölgede yatırım yapan bir yatırımcı Bölgesel Teşvik Uygulaması kapsamında şu destek unsurlarından yararlanacaktır:“1- Makine ve teçhizat alımında KDV ve Gümrük Vergisi muafiyeti2- OSB içinde sabit yatırım tutarının 55’i, OSB dışında 50’si oranında gelir/kurumlar vergisi muafiyeti3- OSB içinde 12 yıl, OSB dışında 10 yıl boyunca sigorta primi işveren hissesi desteği4- 10 yıl boyunca sigorta primi işçi hissesi desteği5- 10 yıl boyunca gelir vergisi stopaj desteği6- Yatırım yeri tahsisi7- TL bazında 7 puan, döviz bazında 2 puan faiz desteğiYeni teşvik sisteminde Bölgesel Teşvik Uygulaması kapsamında 6. Bölgeye has destekler;- Sigorta primi işveren hissesi desteğinde sınır değer uygulaması bulunmaması ve zaman esaslı destek uygulanması- Sigorta primi işçi hissesi desteği- Gelir vergisi stopaj desteği- Sektör ayrımı olmaksınız 500.000 TL sabit yatırım tutarının yeterli görülmesi (diğer bölgelerde sektör sınırlamaları bulunmakta ve sabit yatırım tutarları daha yüksek olmakta)” VERGİ İNDİRİMİNE İLİŞKİN AÇIKLAMAVergi indirimiyle ilgili yapılan açıklamadan da bahseden Sarıkaya, “6. Bölgede OSB’de yatırım yapan bir yatırımcı, gelir vergisi kapsamında yararlanacağı destek miktarı toplam sabit yatırım tutarının 55’ine ulaşıncaya kadar, gelir/kurumlar vergisinden muaf olacaktır. Yatırımcılar yatırıma katkı tutarının 80’inini kısmen veya tamamen, yatırım dönemi boyunca tüm faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar üzerinden, ödenecek gelir/kurumlar vergisinden indirebileceklerdir. İşletme döneminde uygulanacak vergi indirimi ise münhasıran teşvik belgesine konu yatırımdan elde edilen kazanca uygulanacaktır. Örnek: 2.Bölgede yer alan bir yatırımcı 6.Bölge’de bir OSB’de sektör ayrımı olmaksızın 10 milyon TL tutarında bir yatırım yaptığında, yatırıma katkı tutarı 5,5 milyon TL olacaktır. Firma bu katkı tutarının 80’inine denk gelen 4.400.000 TL’yi yatırım döneminde 2.Bölgede elde ettiği kazançlar üzerinden ödeyeceği vergiden düşebilecek, geri kalan 1.100.000 TL’yi 6. Bölgedeki işletme döneminde faydalanabilecektir.” İfadelerine yer verdi. ÖRNEK BİR YATIRIM PROJESİYeni teşvik sistemi kapsamında örnek bir yatırım projesi de veren Sarıkaya,“Bir yatırımcı Van OSB’de Tekstil Sanayisine yönelik aşağıdaki yatırımı planlamış olsun;Toplam sabit yatırım tutarı: 2.000.000 TLMakine-teçhizat tutarı:1.000.000 TL (tamamen yerli)Arsa bedeli:200.000 TLDiğer yatırım tutarı:800.000 TLİstihdam:300 kişiÖz kaynak miktarı:1.000.000 TLBanka kredisi:1.000.000 TL (yıllık 10 faiz oranı ve 5 yıl)Not: Hesaplamalarda 2013 işçi ücretleri dikkate alınmıştır.” Dedi.ŞEHRİVAN EKONOMİ: ERDAL ERBAŞ / VEYSEL İZGİFOTOĞRAF: ÖNDER ALTINAL