ŞEHRİVAN ÖZEL-ÖMER FARUK TOKTAŞ- Kapıköy Sınır Kapısı’nın mevcut olan 08.00-16.00 çalışma saatleri ne İranlıya, ne tüccara ne de turizmciye yetmiyor. Giriş-çıkışların oldukça kısıtlı bir sürede gerçekleşmesini gerektiren mevcut çalışma saatlerinin genişletilmesini isteyen turizmciler kapıdaki koşuşturmaların biteceği günü bekliyor. Kapıköy Sınır Kapısı’nın kısıtlı çalışma saatleri Van’a giriş-çıkış yapan İranlıları, İran-Van arasında turlar düzenleyen turizmcileri ve yine aynı şekilde ticaret ile uğraşarak sınır kapısını kullanan tüccarlara yetmiyor. Günübirlik olarak giriş-çıkışlar yapan tüccarlar kapının kapanma saatine yetişmekte güçlük yaşarken, şehri ziyarete gelen İranlılar da giriş ve çıkış için birer günlerinin kapıda heba olduğunu vurguluyor. Van’ın geçtiğimiz yıl tamamlanıp geçişlere açılan Kapıköy Gümrük Kapısı aralıksız geçişlerin yapıldığı bir kapı olmaya devam ediyor. Modernizasyonunun ardından görkemli bir yapıya kavuşan ve tam donanımlı bir kapı olarak hizmete açılan gümrük kapısı buna rağmen eksiklikler ve aksaklıklar ile anılmaya devam ediyor. İranlılar’ın geçişlerinde büyük kolaylık sağlatsa da tam donanımlı bir kapı olarak çalışmayı bekleyen kapıda şu sıralar erken kapanma sorunu yaşanıyor. Bir türlü 24 saatli çalışma sistemine geçmeyen kapıda Van’a akın akın gelen İranlı turistler büyük sıkıntılar yaşarken Vanlılar da en çok kazandıkları dönemde kapıların erken kapanmasının sıkıntısını yaşıyor. Şu sıralar kentteki turizmcilerin, esnafın ve İranlı’nın gündemi olan konu tartışılmaya devam ederken Şehrivan ilgili isimlerden mevcut sıkıntıyı dinledi. Konuyla ilgili Şehrivan’a açıklamalarda bulunan turizmciler turlarını ayarlarken kapının çalışma saatlerinin kendileri ile uyuşmadığını belirtirken, İranlılar; Van’dan İran’a dönecekleri günlerde gündüzlerini burada geçirip ülkelerine akşam dönmek istediklerini belirttiler. Hali hazırda olan çalışma saatlerinin bile tam anlamıyla kullanılamadığını belirten turizmciler kapıdan giriş ve çıkışların personellerin yerlerini alması gibi sebeplerle 08.30-15.30 saatleri arasında gerçekleştiğini vurguladılar. Kapının en az 20.00’a kadar açık olması gerektiğini belirten turizmciler bunun gerçekleşmesi halinde mevcut dinamiğin daha da artı kazanacağını ifade ettiler. “VAN’I ÇOK SEVİYORUZ AMA KAPIDAN GEÇMEK ÇOK ZOR” Van’ı çok severek ayın ve yılın belli dönemlerinde sürekli ziyaretlerde bulunduklarını belirten Mohsen Dostyana isimli İranlı bir konuk “Biz Van’ı çok seviyoruz. Vanlı esnaflar da, oteller de bizim buraya gelmemizden memnun kalıyorlar. Ama biz giriş-çıkış yaparken sınır kapısında çok bekliyoruz ve ülkemize döneceğimiz günü kapıya yetişmek için kullanıyoruz. Bir günümüzü kapıya ayırmak yerine Van’da değerlendirip akşam saatlerinde ülkemize dönmek istiyoruz.” “NET VE GENİŞ BİR SAAT DİLİMİ OLUŞTURULMALI” Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Van Gölü Havzası Turizm Derneği (VAHATUDER) Başkanı Abdullah Tunçdemir “Bizim amacımız Kapıköy sınır kapısının yirmi dört saat açılması, bir turizmci olarak olması gerekenin bu olduğunu düşünüyorum. Gürbulak’tan sirkülasyonu daha fazla olan bir yer saat 16.00’a kadar açık. Resmi olarak sabah 9 akşam 16.00’ya kadar hepimiz gidiş gelişimizi 16.00’ya kadar ayarlıyoruz. Şimdi bize diyorlar ki yoğunluk olursa 16.00’dan sonra da yolcu almaya devam ederiz. Ama ben programımı uçak biletimi ona göre alıyorum, araçlarımı ona göre hareket ettiriyorum, günümü saatimi öyle ayarlıyorum, o gün kapının açılıp açılmayacağını bilmiyorum. Evet, belli değil ama bir garantisi yok ancak bize saat 20.00’a veya 22.00’a kadar açık tutulacak denirse o zaman biz de saat 22.00’a göre programımızı yapar bir saat öncesinden kapıdan geçeriz. Biz geç kalır ve geçemezsek o zaman kimse bir şey söyleyemez saat 22.00’a kadar açık saat 22.00’dan sonra kapalıdır der herkes. 16.00’dan sonra yoğunluk olursa devam edecek bilgisi bizim işimize yaramıyor biz programlı iş yapıyoruz uçak, tur, paket programlarımızı ona göre planlıyoruz çok ciddi bir biçimde sıkıntı bizim için.” İfadelerini kullandı. “HAKKÂRİ BİZE EMSAL TEŞKİL EDEBİLİR” Hakkâri örneğini vererek buradaki saatlerin de kentteki yetkililerin girişimleri neticesinde arttığını belirten Tunçdemir “Biz şunu rica ediyoruz bu kapı 24 saat açılıncaya kadar bu söz yerine gelinceye kadar yaz ve kış tarifesi uygulansın. Yaz aylarında saat 22.00’a kadar açık kalsın kış aylarında saat 20.00’a kadar açık kalsın. Kış aylarında sabah 8 ile 20.00 arası yaz aylarında saat 8 ile 22.00 arası bu şekilde olursa hem bizler için hem de turistler için çok faydalı olacaktır. Çünkü Hakkâri’nin Üzümlü kapısı 16.00’a kadar açıktı aynı Van’da olduğu gibi ve Cumartesi Pazar günleri kapalıydı. Haftanın sadece 5 günüydü, sabah 8 akşam 16.00 arasıydı Hakkâri istedi ve baskı yaptı ve şuan saat 18.30 a kadar açık. Van’ın saat 16.00’ya kadar açık böyle bir durum olamaz. Her bakımdan arasında dağlar kadar fark olan bu kapılardan biri 18.30 a kadar diğeri 16.00 ya kadar açık. Konunun muhatapları gümrük bakanlığıdır. Burada bize düşen ticaret odası, valilik, milletvekilleri ile baskı yapmaktır. Bizim isteğimiz böyle olması yönünde ve yapılacaklarla birlikte olması gereken budur ve zor bir iş değildir. Bize 24 saat açacağız diyorlar, tamam ama kaç yıl sonra gerçekleşecek belli değil.” diye ekledi. “SAAT GENİŞLERSE İRANLI DAHA ÇOK KALIR” Kapının daha geç vakitlerde kapatılması halinde İranlıların burada daha çok vakit geçirebileceklerini belirten Tunçdemir “Burada saat 16.00’da kapı kapanıyor diye İranlı turistler saat 12-13.00 civarlarından Van’ı terk etmeye başlıyorlar. Kapı geç saatlere kadar açık olursa akşam saatlerine kadar alışveriş yapacaklar. Saat 20.00 22.00 civarlarında kapıya gitmek için hareket edeceklerdir. Zaten onların da talepleri o yönde. Gündüz saatlerini Van’da geçireyim, kendi ülkeme gece saatlerinde döneyim düşüncesinde olurlar. Şimdi kapı saat 16.00’da kapandığı için buradan saat 13.00-14.00 civarlarında ayrılıyorlar. O gün de verimsiz geçiyor onlar için. Ama gece saat 8’de 10’da olursa rahat rahat alışverişlerini yapıp yiyip içip gezecekler. Biz onu istiyoruz, ben kendi adıma İran’da program yapıyorum, giderken sabah erken Van’dan gidiyorum, dönüş yolunda saat 16.00’a yetişemiyorum. Gece yarısı Doğubayazıt ya da Esendere’den dönüyorum. Van kapısından dönmek istiyorum, tur güzergâhımız uzayınca bu yolculuğu bir sefer benimle yapan ikinci bir kez yapmak istemiyor. Yolun uzunluğundan şikâyet ediyor bu işi kolaylaştırmamız lazım. Bu konu hakkında herkesin yardım etmesi, desteklemesi gerekiyor. Bu işin olması için tam zamanı.” Diyerek sözlerini noktaladı. “ZİYARETÇİLERİN YAŞADIĞI OLUMSUZLUKLARI ORTADAN KALDIRIR” Van Ticaret ve Sanayi Odası’ndan yapılan bir açıklamada ise konuya ilişkin şu ifadelere yer verildi: “Kapıköy Gümrük Kapısında geçiş saatlerinin uzatılması gerekiyor. Türkiye tarafı bu konuda üzerine düşeni yapmaya hazır. İran tarafı geçiş saatlerini öğleden sonra 16.00’da sona erdiriyor. Bu sürenin uzatılması gerekir. Bu uygulama iki ülke ziyaretçileri açısından yaşanan olumsuzlukların giderilmesi açısından önemli olacaktır. Ayrıca Van ve Urumiye’de karşılıklı olarak Turizm Bilgi Merkezleri kurulması, turizmin gelişmesine katkı sunacaktır. Bizler şehrimizi ziyaret eden İranlılar için Van’da valilik ve DAKA ortaklığı ile bir ofis açtık. Aynı ofisin Urumiye tarafında da açılmasını istiyoruz.” “İNSANLAR KOŞTUR KOŞTUR KAPIDAN GEÇMEYE ÇALIŞIYOR” Flyone Turizm Acentesi Yetkilisi ve Kapıköy Sınır Kapısı’nda bulunan kafe marketin işletmeciliğini yapan Muahmmed Enes Özkılıç ise “Kapıköy Sınır Kapısı’nda bulunan kafe-marketin işletmesi de bende olduğu için giriş-çıkış saatlerine vakıf olduğumu söyleyebilirim. Normalde mesai başlangıç saati 08.00 olarak belirlenmiş fakat geçişler 08.30’da ancak başlıyor. Personellerin yerine geçmesi evrakların hazırlanması derken bu saati buluyor. Geçişlerin bittiği kapanış saati de 15.30 olarak belirlenmiş. Bu bizim için çok ciddi bir sıkıntıdır. İnsanlar ellerinde valizler ile koştur koştur kapıdan geçmeye çalışıyorlar. Bu kapının en kötü 20.00’a kadar açık olması gerekiyor. Turizm şehriyiz, bizim şehrimizde olan bir sınır kapısı var. Bu sınır kapısı da Türkiye’deki birçok sınır kapısının üstünde bir kapıdır. Ne Hakkâri ne Doğubeyazıt sınır kapıları bizim sınır kapımız kadar ihtişamlı ve modern değil. Turizmcilerin ve ticaret ile uğraşan insanların var olan saatlerde işlerini halletmeleri oldukça güç bir durum. İnsanlar buraya geldiklerinde bir günlerini sadece kapıdan geçmek için harcıyorlar. Çünkü bugüne başka bir program yaptıkları takdirde yetişemeyeceklerini düşünüyorlar ister istemez.” Şeklinde konuştu. “MEVCUT SAATLER BİLE TAM KULLANILMIYOR” Mevcut çalışma saatlerinin bile tam anlamıyla kullanılmadığını belirten Haldi Turizm Yetkilisi Murat Beyaz “Kapıdan gel-git yapan insanlar mesai denilen kavram ile ilgili gerçekten zaman zaman güçlükler yaşıyor. Kapıya gitmek için belli bir vakitte yola çıkıp oraya vardığında mesai bitti kapı kapandı diye geri dönüyor ve tekrardan birçok masraf yapmak zorunda kalıyor. İlk etapta 24 saat diye çok hayalperest olmamak lazım ama en az 19-00-20.00’a kadar çalışacak bir seviyeye getirilmesi lazım. Fiziki olarak alt yapısı var ve karşı tarafla da görüşülüp bu konuda bir çözüm sağlanabilir bence. Zamanla çalışma saatleri artan bir plan belirlenmeli Kapıköy Sınır Kapısı için. Bu saatler gerçekten artık yetmiyor. Üstelik şu anda mevcut olan saatlerde tam anlamıyla kullanılamıyor. Yani saat 08.00 denilmiş başlangıç saatine ama personellerin yerlerini almaları falan derken saat 09.00’da ancak alımlar başlıyor. Yine buna benzer sebepler ile kapanış saati olan 16.00’dan yaklaşık yarım saat önce geçişler duruyor. Belli bir döneme kadar bu saatler yeterliydi ama artık bu saatlerin genişletilmesi gerekiyor. Çünkü insanlar artık ciddi anlamda gelip gidiyorlar. Her geçen gün kapının önemi bu anlamda daha çok artıyor.” İfadelerini kullandı. “KAPIYI GÜNÜBİRLİK KULLANIYORUZ YETİŞEMİYORUZ” Sınır kapısını haftada 3-4 kez günübirlik olarak kullanan bir tüccar olan Recep Yıldırım ise “Sınır kapısı haftanın en az 3-4 günü düzenli bir şekilde kullanıyoruz. Buradan İran’a ya da İran’dan ülkemize çeşitli ürünlerin ticaretini yapmak amaçlı giriş-çıkışını sağlıyoruz. Bu işi yaparken de çok geniş vakitler ayıramıyoruz. Gidip ürünleri oradan alıp, aldıktan sonra kısa bir süre içerisinde dönmeniz gerekiyor. Çünkü konaklama gibi bir şansınız yok olursa zaten elde etmiş olduğunuz kârı konaklama giderlerine harcamak zorunda kalıyorsunuz. Bu yüzden bizim giriş-çıkış saatlerini hiçbir şekilde kaçırmamamız gerekiyor. Bu saatlerde çok kısıtlı bir vakit sunuyor bize yani var olan bu saatler içerisinde bizim işlerimizi halletmemiz çok güç bir hal alıyor. Var olan bu giriş-çıkış saatlerine en azından 2-3 saatlik bir ekleme daha yapılırsa ilk aşamada en azından insanların rahat bir nefes alabileceğini düşünüyorum.” diye ekledi.