EYT Erken emeklilik yasası, genel af, hal yasası kıdem tazminatı nafaka, ek gösterge en son durum nedir? Meclis'e geldi mi? TBMM'nin gündeminde şu sıralar birçok konu yer alıyor. Af yasasından 3600 ek göstergeye, yeni askerlik sisteminden kıdem tazminata birçok konunun Meclis'te görüşülüp görüşülmeyeceği merak ediliyor. Peki, Erken emeklilik yasası, genel af, hal yasası ve kıdem tazminatında son durum ne? İşte son detaylar... Seçim tartışmalarının bitmesinden sonra toplanması beklenen genel kurulun Ceza İnfaz Yasası ve Ceza Kanunu'nda bazı değişiklikler öngören taslak çalışmalarını ele alması bekleniyor. Çalışmaların daha sonra Adalet Komisyonundan da geçerek Meclis'e geleceği belirtiliyor.. GENEL AF YASASINDA SON DURUM Genel af yasası ve ceza indirimi haberleri birçok kişi tarafından merakla bekleniyor. 23 Nisan Meclis'in özel gündemle açılmasının ardından şimdi gözler af yasasındaki son duruma çevrildi. Seçim sürecinin sona ermesinin ardından Genel Kurul'un Ceza İnfaz Yasası ve Ceza Kanunu'nda bazı değişiklikler öngören taslak çalışmalarını ele alması bekleniyor. Çalışmaların daha sonra Adalet Komisyonundan da geçerek Meclis'e geleceği belirtiliyor. AF YASASI MECLİS'E NE ZAMAN GELECEK? Seçim tartışmalarının bitmesinden sonra toplanması beklenen genel kurulun Ceza İnfaz Yasası ve Ceza Kanunu'nda bazı değişiklikler öngören taslak çalışmalarını ele alması bekleniyor. Çalışmaların daha sonra Adalet Komisyonundan da geçerek Meclis'e geleceği belirtiliyor. Seçim tartışmalarının bitmesinden sonra toplanması beklenen genel kurulun Ceza İnfaz Yasası ve Ceza Kanunu'nda bazı değişiklikler öngören taslak çalışmalarını ele alması bekleniyor. Çalışmaların daha sonra Adalet Komisyonundan da geçerek Meclis'e geleceği belirtiliyor. TBMM bir yasama faaliyeti olarak af kararı alabiliyor. Milliyetçi Hareket Partisi'nin teklifi ise Anayasanın 87. maddesinde düzenlenen genel ve özel af niteliği taşımıyor. Hazırlanan kanun teklifinin genel veya özel af olmadığını ifade eden MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız söz konusu teklife "devlet indirimi" ya da "şartlı ceza indirimidir" demişti. Adalet ve Kalkınma partisi TBMM Grup Başkanı Naci Bostancı 6 Mart 2019 tarihli konuşmasında Milliyetçi Hareket Partisinin teklifinin af olmadığını, ceza indirimi içerdiğini vurgulayarak ''Seçim sonrası bakılır. Halkımız da bunu takdir eder" dedi. Şartlı ceza indirimi olarak adlandırılan teklif, hükümlü ve tutuklu olanların kesinleşmiş hükümlerde, hükmolunan cezaların toplamından bir defaya mahsus olmak üzere 5 yıl indirim yapılmasını öngörüyor. Hükümlü ve tutuklunun indirim yapıldıktan sonra infazı gereken cezası kalmazsa salıverilecek. GENEL AF NEDİR? Genel af, kamu yararına uygunluğu anlaşıldığı belli başlı suç çeşitlerinin kovuşturulmasının durdurulması, verilmiş olan cezaların kaldırılması ya da azaltılmasıdır. Türk Ceza Kanunun 65 maddesinde genel af şu şekilde yer buluyor; Genel af halinde, kamu davası düşer, hüküm verilen cezalar bütün neticeleri ile birlikte ortadan kalkar. Özel af ile birlikte hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine son verilebilir veya infaz kurumunda çektirilecek sürenin kısaltılması sağlanır veya adli para cezasına çevrilebilir. Cezaya bağlı olan ya da hükümde belirtilen hak yoksunları, özel affa rağmen etkisini sürdürür. 74. maddeye göre genel af, özel af ve şikayetten vazgeçme gibi durumlarda veya adli para cezasının geri alınmasını gerektirmez. Genel af halinde yargılama giderleri de istenmez. Türkiye'de genel af örnekleri bir hayli fazladır. Örneklerle konumuzu daha da anlaşılır hale getirelim. Hatırlayacak olursanız 6 Şubat 2003 tarihinde cezaların ertelenmesi sağlanmıştı. Başka bir örnek vermek gerekirse, 27 Nisan 2002 tarihine kadar işlenen suçlardan dolayı hapis cezasına mahkum edilenlerin, 4758 numaralı kanun gereği toplam cezaları on yıl indirilmiştir. Dikkat ettiğimiz kadarıyla genelde genel aflar hükümet değişiklikleriyle gündeme gelmektedir ve bu dönemlerde gerçekleşmektedir. Genel af çıkmasıyla birlikte, soruşturması yürütülen ve henüz dava açılmayan soruşturmalarla ilgili davalar açılmaz. Hakkında hüküm verilip henüz kesinleşmeyenlerin ve davası açılıp mahkemeye devam edenlerin hakkında davaları düşmesine karar verilir. KIDEM TAZMİNATINDA SON DURUM Ek gösterge düzenlemesinin Cumhurbaşkanlığı'nın ikinci 100 günlük eylem planında yer aldığı şekliyle sadece öğretmenleri mi kapsayacağı yoksa memur örgütlerinin talep ettiği şekilde tüm kamu personeline mi yönelik olacağı merak konusu. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın, "Yeni Ekonomi Programı Yapısal Dönüşüm Adımları" kapsamında 2019 içinde hayata geçirileceğini duyurduğu düzenlemelerin bir kısmı da Meclis'in bu yasama yılı içinde mesai harcayacağı yasalarla hayata geçirilecek. Ekonomik düzenlemeler arasında özellikle kıdem tazminatı reformu olarak adlandırılan düzenleme çalışanlar açısından büyük önem taşıyor. EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR EYT SON DURUM NEDİR? Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) seçim öncesinde kendileri ile ilgili yasanın Meclis'te görüşülmesi için siyasilerle görüşmeler yapmış, miting ve toplantılar düzenlemişti. Yerel seçim vaatleri arasında belki de en çok tartışılan konuların başında EYT geliyordu. EYT konusunu çözme konusunda vaatler verilmiş siyasiler de birbirlerini bu konuda eleştirmişti. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş Başkanlığı'nda gerçekleştirilen Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi 3. toplantısında, belediye, EGO ve ASKİ Genel Müdürlüklerinin 2018 yılı faaliyet raporları görüşülerek oylandı. Büyükşehir Belediye Meclisi, Mansur Yavaş Başkanlığı'nda 3. kez toplandı. Dün yapılan ikinci toplantı tutanağının oy birliğiyle kabul edildiği oturumda, 2018 yılı faaliyet raporlarının görüşülmesine başlandı. Yasa gereği Yavaş'ın koltuğunu devrettiği Büyükşehir Belediyesi Birinci Başkanvekili Fatih Ünal, konuşma talep eden meclis üyelerine söz hakkı verdi. Bu kapsamda söz alan AK Parti'den Meral Bozoğlu, CHP'den Haydar Demir, İYİ Parti'den Adnan Beker, MHP'den Fikret Karadavut önceki dönem görev yapan belediye başkanları Melih Gökçek, Mustafa Tuna ve belediye personeline teşekkür etti. Yenimahalle Belediye Meclis Üyesi AK Parti'li Mehmet Emin Ayaz da Ankara'ya daha iyi hizmet edilmesi için gece gündüz çalışacaklarını belirtti. Altındağ Belediye Meclis Üyesi AK Parti'li Sinan Burhan da Mansur Yavaş'ın seçim çalışmaları kapsamında emeklilikte yaşa takılanların (EYT) sorununu çözeceğini vadettiğini hatırlatarak, "EYT'lilerin sorunlarını çözecek misiniz? 700 bin EYT'li sorunlarını çözmenizi bekliyor. Biz meclis üyelerine, 'Sayın Mansur Yavaş bizim sorunlarımızı ne zaman çözecek?' diye soruyorlar. Bize bu soruyu soranlara ne cevap verelim?" ifadelerini kullandı. Daha sonra yapılan oylamada faaliyet raporları, oy çokluğuyla kabul edildi. Oylamanın ardından başkanlık divanına geçen Yavaş, önceki belediye başkanları adına teşekkürleri kabul etti. BAŞKAN ERDOĞAN EYT YASASI İÇİN NE DEMİŞTİ? Başkan Recep Tayyip Erdoğan geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada "Erken emekliliği sosyal güvenlik sistemimizde tasvip etmiyoruz ama siyasette bu yol her zaman için açıktır. Dünyanın hiçbir yerinde 38 yaşında emeklilik diye bir uygulama yoktur." şeklinde konuşmuştu. Sosyal güvenlik mevzuatına göre emekli olabilmek için sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş olarak 3 ayrı hususa bakılması gerektiğine dikkati çeken Erdoğan, "Emeklilik için 1999 yılına kadar yalnızca hizmet süresi ve prim ödeme gün sayısı yeterliydi. Bu tarihte yapılan bir düzenlemeyle kademeli olarak yaş şartı da getirildi. Son günlerde emeklilikte yaşa takılanlar başlığı altında yürütülen kampanyanın özünde işte bu uygulama vardır." değerlendirmesinde bulunmuştu. BAKAN ALBAYRAK'TAN EYT AÇIKLAMASI Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili yaptığı açıklamada şimdilik gündemlerinde olmadığını belirtti. EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR İÇİN GENEL DETAYLAR Emeklilik yaşı kademeli olarak yükseltiliyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 2008 yılında çıkartılırken, bir önceki kanunda yer alan kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı da korunmakla birlikte 2048 yılına kadar kademeli bir şekilde yükseltilerek 65'e çıkarıldı. Yani 2036 yılından itibaren emekli olabilme yaşı kademeli olarak yükselecek. Bu artış ile birlikte hem kadınlarda hem de erkeklerde emeklilik yaşı 65 olacak. Sigorta başlangıcı 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra olan işçi, memur, esnaf milyonlarca kişi 5510 sayılı yasaya göre emekli olabilecek. Önceki kanunda emekli olabilmek için kadınlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık şartı aranırken, yeni düzenlemeye göre herkese yaş ve prim koşulu getirildi. Bu yasaya göre 4/a'lı çalışanlar 7 bin 200, 4/b'li çalışanlar ve kamuda 4/c'li çalışanlar ise 9 bin gün üzerinden emekli olabilecek. Çalışanlar prim gününü doldurduktan sonra doldurdukları tarihte uygulanmakta olan yaşta emeklilik hakkı elde edecek. Emeklilik yaşı 1 Ocak 2036 itibariyle her 2 yılda 1 yaş yükselecek. Kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 olan emeklilik yaşı çalıştıkları statüde emeklilik için gerekli olan prim gününü doldurdukları tarihteki yaş şartına bağlı olarak belli olacak. Yani 1 Ocak 2019 tarihinde kamuda işe başlayan ya da kendi işini kuran bir vatandaş 9 bin prim gününü tamamladığı tarihteki yaştan önce emekli olamayacak. Örnek vermek gerekirse; memur olarak gelecek yıl işe başlayan bir erkek 9000 prim gününü 2044 yılında tamamlayacak. Prim gününü 1 Ocak 2044-31 Aralık 2045 tarihleri arasında dolduran erkekler için emeklilik yaşı 65 olduğu için, gelecek yıl memur olan veya kendi işini kuran bir genç 65 yaşından önce emekli olamayacak. 4/a'lı bir çalışan ise 7 bin 200 prim gününü doldurduğu tarihte uygulanan yaş şartına tabi olacak. Örneğin, 1 Ocak 2019'dan sonra işe başlayan bir erkek, hiç boşluk olmadan 7200 günü 2039'da tamamlarsa 62 yaşından önce emekli olamayacak. Emekli olabilmek için yaş bekleme süresi de uzayacak. Örneğin, gelecek yıl 23 yaşında kamuda çalışmaya başlayan bir genç 48 yaşında prim gününü doldursa bile 65 yaşında emekli olmak için 17 yıl beklemek zorunda kalacak. Gelecek yıl özel sektörde çalışmaya başlayan 23 yaşındaki bir erkek ise 43 yaşında prim gününü tamamlasa bile 62 yaşında emekli olabilmek için 19 yıl bekleyecek. 2008 yılından önce işe girmiş olanlar son 7 yılın yarısından fazlası hangi statüde geçtiyse o statüye göre emekli olabiliyor. Bundan dolayı özellikle kendi adına bağımsız (4/b'li) çalışanlar, son 7 yıl kuralından yararlanmak için sonradan 4/a'ya geçerek en az 2521 günü 4/a'lı olarak çalışıp daha erken emekli olabiliyorlar. 1 Mayıs 2008 tarihinden sonra işe girenlerde bu düzenlemeden faydalanamayacak. Bu tarihten sonra işe girenler son 7 yıl değil, çalışma yaşamlarında en fazla hangi statüde prim ödenmişse o statüde emekli olabilecek. EYT NEDİR? 08 Eylül 1999'da emeklilik yasasında değişiklik yapıldı. Bu tarihten önce 18 yaşında işe başlayan bir kadın 20 yılda ve 38 yaşında, erkek ise 25 yılda ve 43 yaşında emekli olabiliyordu. 1999 yılında çıkarılan yasa ile emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 oldu. 1999'dan önce işe girmiş olanlar için de kademeli geçiş hükümleri kabul edildi. Buna göre; Örneğin, 1970 doğumlu olan ve ilk defa 1990 yılında çalışmaya başlayan bir erkek yaş şartı olmasa 25 yıllık sigortalılık süresinin dolduğu 2015 yılında emekli olabilecekken, yaş şartı nedeniyle 52 yaşında, yani 2022 yılında emekli olabiliyor ve emeklilikte yaşa takılıyor. HAL YASASINDA SON DURUM 31 Mart seçimleri tamamlandıktan sonra seçim sonrasına bırakılan birçok önemli konu ile ilgili görüşme yapılması bekleniyor. Parlamento henüz toplanmadı ancak gündeme alınacak ilk konular arasında 3600 ek gösterge, genel af, tek tip askerlik, hal yasası yer alıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak "Yeni Ekonomi Programı Yapısal Dönüşüm Adımları 2019"u açıkladı. Bakan Berat Albayrak yaptığı açıklamada yeni reform paketinin bu yıl içerisinde çıkacağını belirtti. 3600 EK GÖSTERGE BEKLENTİSİ AK Parti Grup Başkanı Naci Bostancı, "Seçimden sonra ilk olarak personel reformu düzenlemesinin gündeme gelmesi gerekiyor. 3600 ek gösterge de burada çözülecek. Nisan-Mayıs civarında bu gelişmeler yaşanır" diye konuşmuştu. Ek gösterge artışı ile memurların emekli maaşları ve emekli ikramiyeleri önemli ölçüde yükselecek. Bilkent Şehir Hastanesi açılış töreninde konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan konu ile ilgili bir açıklama yaptı. 3600 ek gösterge ile ilgili Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Hemşirelerimizin de 3600 ek gösterge meselesini söz verdiğimiz şekilde çözeceğimizi ifade etmek istiyorum. Seçimden sonra ele alacağımız konulardan biri de budur." demişti. 3600 EK GÖSTERGE NEDİR? Ek gösterge memurların, aylık ücretlerinin, emekli aylıklarının ve emekli ikramiyelerinin belirlenmesinde önemli yeri olan unsurlardan bir tanesidir. Ek göstergelerin yüksek olması emekli aylığı ve ikramiyesinin de yüksek olması demektir. Bu nedenle memurlar bulundukları unvanların 1 inci derece kadroları için belirlenen ek gösterge rakamlarının yüksek olmasını istemektedirler. Ek gösterge rakamları unvan, hizmet sınıfı ve derecelere göre farklılık göstermektedir. Ek göstergesi 3600 olan bir memur ile,2500 olan bir memurun alacağı zam oranı ya da maaş miktarı aynı olmayacaktır. Ek gösterge rakamı 3000 olan öğretmen ve hemşireler özellikle ek göstergelerin artışını beklemekteydi. Ek göstergenin özellikle emeklilik haklarına etkisinin fazla olması nedeniyle, memurlar emekli olmadan önce 3600 ek göstergeli bir göreve atanma ya da ek göstergelerinin bu düzeye çıkarılması isteği oluşturmaktadır. 657 sayılı Devlet Kanunu'na tabi olan öğretmen, polis, din görevlileri, hemşireler gibi birçok meslek grubu ek göstergelerin artışını dört gözle bekliyorlardı.