ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM-ERDAL ERBAŞ Depreminin ardından inşaat sektöründe hareketlenmenin en çok beklendiği illerin başında olması beklenen Van’da kötü bir imar ve yapılaşma süreci yönetilmeye devam ediyor. Sadece 10 yıl önceki deprem değil, sonraki yıllarda yaşanan sıkıntılar, çatışmalı süreçler, felaketler nedeniyle toparlanamayan Van son olarak da pandemi ile büyük bir yara aldı. Yaklaşık iki senedir devam eden koronavirüs salgını, tüm sektörler gibi inşaat sektörü de etkilerken, ekonomiyi de adeta felç etti. İnşaat sektörün döviz kaynaklı büyük artışlar, ruhsat sorunu, demir ve çimento fiyatları gibi sayısız sorun yüzünden durma noktasına geldi. Yapılaşmanın iyice ağırlaştığı kentte konut ve yapı sorunu sürerken, merkezdeki yapılaşmalarda ise adeta karmakarışık bir yapı meydana geldi. Tüm bu sorunlar sadece yapılaşmayı değil konut, yerleşim, imar gibi sayısız problemi de yaşatırken Müteahhitler Odası Yönetim Kurulu Üyesi İsa Şen de Şehrivan’a verdiği demeçlerle kentle ilgili çarpıcı açıklamalar da bulundu. VAN İKİ CADDEYE SIKIŞTI KALDI! İmar sorunu ile ilgili Şehrivan’a açıklamalarda bulunan Müteahhitler Odası Yönetim Kurulu Üyesi İsa Şen, “Belediyeler imar parseli üretmiyorlar. İnşaat sektörünün durumu imara bağlı. Yani inşaatın yapılacağı alanların altyapısı ve ruhsatıyla hazır hale getirilmediği zaman üretici kadastral parsellerle yapılaşmaya gidiyor. Yani en iyi imarı bulduğu yerde inşaat yapmaya başlanılıyor. Bu da kentin en gelişmiş caddelerinde olduğu zaman hem kent birkaç caddeye sıkışmış oluyor hem de konut fiyatları çok pahalı oluyor.” BELLİ ALANDAKİ YAPILAŞMA FİYATLARI DA ARTIRIYOR! “Buna bağlı olarak inşaat sektörünün durumu ve talep eden halk arasındaki fiyat farkı için mesafe artıyor. Dolayısıyla siz pahalı bir arsada konut üretiyorsanız ve maliyetiniz ham maddeden kaynaklı yüksekse satacağınız konut fiyatı ise çok yüksek oluyor. Eğer Van iki caddeye sıkışmasaydı, fiyatlarda da bu kadar artış yaşanmazdı. Birçok yerleşim yerini imara açtığınız zaman fiyatlar daha da uygun olurdu.” YENİ ALANLARIN İMARA AÇILMASI TALEBİ VAR Van’daki imar planının düzensiz olduğunu bir kez daha hatırlatan Şen, “Konut üretimi de sınırlı sayıda, bundan dolayı da imarın pahalı olduğu alanlarda konut üretimi olunca fiyat daha da pahalı oluyor. Maliyet yüksek arz da az olmasından dolayı konut fiyatları taban fiyatta. Yani diğer şehirlere oranla Van’da imar sorunu ve demir, çelik gibi malzemelerin fiyatlarındaki artış konut artışlarını etkiliyor. Eğer Van’da imara açılacak daha geniş yerler olmuş olsaydı, konut fiyatları da yarı yarıya fark ederdi. Mesela yıllık konut üretiminiz 3 bin ve arzda 3 bin ise birbirini dengeler. Üretim az talep fazla ise fiyatlarda yükselir. Ekonominin temel kuralı bu.” Diye ekledi. VAN’IN İNŞAAT SEKTÖRÜNDEKİ DARALMA PANDEMİ İLE ZİRVEYE ÇIKTI Van’daki inşaat sektöründen söz eden Şen, “Kent konut üretemiyor. Van’da inşaat sektöründe bir daralma vardı. Pandemi dönemiyle birlikte bu daha da derinleşti. Her sektör gibi inşaat sektörü de etkilendi. Çünkü yasak döneminde her yer kapalıydı ve inşaat sektörü de durmuş durumdaydı. Dolayısıyla kentin lokomotif sektörü olan inşaat, Van’da zaten 5 ay sürüyor. Bir de bu süreçte hammadde naklinin zorlaşması ve imar sorunları gibi problemler birleşince üretme kapasitenizde düşüyor. Maliyetler ise yüzde 70 oranında arttı.” İfadelerini kullandı. İKİ YILDA VERİLEN RUHSAT SAYISI 250’Yİ GEÇMEDİ Van’da 2017 yılında İpekyolu ölçesinde 380 civarında ruhsat verildiğinin altını çizen Şen, şöyle devam etti: “Geçen yıldan bu yıl sonunu baz alırsak 250 civarında ruhsat alınıyor. Yani iki yılın ruhsatı bir tane 2017 yılı yapmıyor. Bu da şunu gösteriyor. İmar anlamında yüzde 35 civarında bir daralma yaşanıyor. Daralma yaşanınca da buradan da 100 civarında kalem etkileniyor. Bunları birleşenlere böldüğünüz zaman kentte çok büyük bir ticari kapasitenin etkilendiğini görebiliriz. Kapıköy Sınır Kapısı’nın da kapalı olması dolaylı bir faktör olarak işin içine giriyor. Turizm ve sıcak paranın dönmeyişi kent ekonomisini ciddi anlamda etkiliyor.” VAN KENDİNE YETEN BİR KENT DEĞİL! Van’da inşaat malzemesi üreten fabrikaları değerlendiren Şen, son olarak şunları söyledi: “Büyük sanayi ölçeğinde bir kent değiliz. Çok büyük ihraçlar yapan kentlerden biri değiliz. Küçük ölçekte mobilya üreten fabrikalar var ama onlarda hammaddelerini dışardan satın alıyor. Dolayısıyla fabrikalarımız var ancak dışardan hammadde getirdiği için büyük ölçekte değiller. Yani kendi kendine yetebilen bir fabrika düzenini aşamıyor. Dışa bağlı kalıyoruz.”