Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), yıllardır tartışma konusu olan ilkokula başlama yaşı için kapsamlı bir düzenleme hazırlıyor. İlkokula başlama yaşı olan 69 aylık olan yaş aralığını 72+3 yani 75 ay esnekliği tanımlanacak.
OKULA BAŞLAMA YAŞI DEĞİŞİYOR
2014 tarihli yönetmeliğe göre, Mevcut uygulamada eylül itibarıyla 69 ayını dolduran çocuklar birinci sınıfa başlayabiliyor. Eylül ayı sonunda 69 ayını dolduran çocuklar ilkokula başlarken, velilerin dilekçesiyle 66-68 aylık çocuklar da okula başlayabiliyor. Bu uygulama birinci sınıflarda 14 aya kadar varan yaş farkları oluşturuyor; sınıf içinde akademik uyumdan sosyal gelişime kadar pek çok güçlüğü beraberinde getiriyor. Bakanlık, yaş farkının yol açtığı akran zorbalığını önlemek ve sınıfları daha homojen bir yapıya kavuşturmak için yeni bir düzenleme üzerinde çalışıyor. Planlamaya göre ilkokula başlama yaşı temel olarak 72 ay olacak; çocukların gelişimsel durumuna göre 72-3 yani 69 ay ve 72+3 yani 75 ay esnekliği tanımlanacak. Bu düzenlemeyle sınıf içi yaş farklarının azaltılması ve öğrencilerin okula "daha hazır" başlaması hedefleniyor.
YAŞ FARKI ZORBALIK RİSKİNİ ARTIRIYOR
Mevcut sistemde 66 aylık bir çocuk ile 80 aylık bir çocuk aynı sınıfta olabiliyor. Eğitimciler bu farkı "Bir bebeğin 14 aylık bir çocukla aynı beceriyi göstermesini beklemek gibi" sözleriyle özetliyor. Uzmanlara göre özellikle küçük yaşta başlayan öğrenciler, duygusal ve fiziksel olarak daha olgun yaştaki akranlarının baskısına karşı savunmasız kalıyor. Bu nedenle yaş düzenlemesinin yukarı çekilmesi zorbalığı azaltmada kritik bir adım olarak değerlendiriliyor. MEB, geçen yıl gerçekleştirilen sınıf yerleştirmelerinde yaş farkını dikkate alarak benzer yaş grubundaki öğrencileri aynı sınıflarda toplamış ve homojen dağılım sağlamıştı. Bu uygulamanın olumlu geri dönüşleri üzerine, başlama yaşının da revize edilmesi gündeme geldi.
HANGİ ZORLUKLAR YAŞANIYOR?
Araştırmalara göre bir çocuğun ilkokula başlaması için kalem tutma, öz bakım, yönerge takip etme gibi temel becerileri kazanmış olması gerekiyor.
Küçük yaşta başlayan çocuklarda ise şu sorunlar öne çıkıyor:
* Yazı, çizim ve kas becerisi gerektiren çalışmalarda zorlanma.
* Derse odaklanma ve dikkat süresinin kısa olması.
* Tuvalet, yemek gibi öz bakım ihtiyaçlarında yetişkin desteği gerektirmesi.
* Sınıf ortamındaki kurallara uyumda güçlük.
* Sosyal gelişim açısından geri kalma.
ÖĞRETMENLERİN SINIF GÖZLEMLERİ
Küçük yaşta başlayan öğrenciler çabuk yoruluyor ve zaman zaman ağlama krizleri yaşayabiliyor. Ödev yapma ve yönerge takip etme becerileri sınırlı kalabiliyor. Motor beceri eksiklikleri nedeniyle çanta düzenleme, düğme ilikleme gibi işleri tek başlarına yapamıyorlar. Fiziki olarak küçük olmaları, akran zorbalığına daha açık hale getiriyor. Okumaya geçiş süreçleri daha geç yaşanabiliyor ve özgüven kaybı oluyor.
EN SAĞLIKLI BAŞLAMA YAŞI: 72 AY
Uzmanlar, gelişimsel açıdan ilkokula başlamanın en uygun yaşının 72 ay olduğunu vurguluyor.
Bu görüşü destekleyen değerlendirmelerde şu tespitler öne çıkıyor:
72 ayını dolduran çocuklar bedensel, zihinsel ve sosyal açıdan okula uyum için en hazır dönemdedir. 66-71 aylık çocuklar hâlâ oyun çağı özellikleri gösterdiği için ilkokul disiplinine uyumda zorlanıyor. İlk yıllarda başarılı olsalar bile üçüncü sınıftan itibaren akademik güçlükler artabiliyor. "Sen küçüksün" gibi sosyal baskılar, çocukların uzun vadeli özgüven gelişimini olumsuz etkileyebiliyor.
DETAYLAR YAKINDA AÇIKLANACAK
Yeni düzenlemenin ayrıntılarının MEB tarafından kısa süre içinde paylaşılması bekleniyor. Yapılacak değişiklikle hem akran zorbalığının azaltılması hem de sınıfların daha dengeli yaş dağılımına kavuşması hedefleniyor.