ŞEHRİVAN ÖZEL: FATMA POLATCAN-UĞURCAN CANSIZ Türkiye’nin kahvaltı alışkanlığında başı çeken peynir Marketin Türkiye tarafından araştırmaya konu edildi. Türkiye’nin 7 bölgesinde birbirinden farklı onlarca peynir üzerine yapılan araştırmada ülkenin peynir tüketim alışkanlıkları ele alındı. Marketing Türkiye için Pulside Research tarafından 7-14 Ekim 2021 tarihleri arasında gerçekleştirilen araştırmada Van Otlu Peyniri de bölgesel peynirler kategorisinde yer alarak araştırmaya konu edildi. Türk tüketicilerin peynir satın alma motivasyonları incelendiği çalışmanın sonucu geçtiğimiz günlerde paylaşıldı. Araştırmada Van Kahvaltısının vazgeçilmezi otlu peynir de yer aldı. Van halkının gönlüne taht kuran otlu peynir, araştırmada istediği sıralamada yer almayarak dipleri gördü. Markalaşma konusunda sınıfta kalan ve sadece Vanlılar’ın ve bölgedeki halkın yediği bir ürün olmanın ötesine geçemeyen Van Otlu Peyniri yöresel peynirler arasında öne çıksa da pazarda yer bulmaması, markalaşmaması gibi sebeplerden dolayı en az tüketilen peynirlerden birisi olarak en az değeri gören peynir olarak sınıflandırıldı. MARKALAŞAMAYAN VE PAZARA GİREMEYEN PEYNİR BU YÜZDEN AZ TERCİH EDİLİYOR! Türkiye’de son dönemlerde turizmin en önemli sac ayaklarından birisi gastronomi oldu. Kentler gastronomi turizminde de büyük rekabetler içerisine girerken Coğrafi İşaretler, tesciller konusunda da müthiş bir yarış başladı. Kentlerin bu yarışları arasında peynirler de ciddi yer bulurken, birçok kent yöresel ürünleri aynı zamanda markalaştırarak Türkiye’nin dört bir yanına ulaştırmaya başladı. Yöresel ürünler sadece üretildiği kentlerde değil zincir marketlerde, yöresel ürün mağazalarında, fuarlarda sergilenirken kahvaltının demirbaşı olan peynir marketlerin reyonlarında başı çeker oldu. Araştırma peynir tüketim oranları yüksek seviyede yer alırken zincir marketlerin bu konuda yarışı dikkat çekti. Peynir alışverişinde katılımcılar en çok hipermarket/ süpermarketleri, ikinci olarak ise indirim marketlerini tercih ettiğini ifade ediyor. Sadece Van’da yöresel olarak satılan ve bir marka altına alınamayan Van Peyniri ise başka bölgelerde bulunmuyor ve sadece Van’a gelenler yiyebiliyor. PEYNİRE BÜYÜK PARALAR HARCANIYOR, EN ÇOK BEYAZ PEYNİR SATILIYOR! Araştırmaya göre aylık ortalama peynir harcaması hane bazında incelendiğinde 177 TL olurken kişi bazında hesaplandığında 54 TL olarak karşımıza çıkıyor. Peynirin ham maddesi olan süt konusunda tüketicinin tercihlerine baktığımızda yüzde 92,2 gibi büyük bir çoğunluğun inek sütünden yapılmış peynirleri tercih ettiğini görüyoruz. Koyun sütü ve keçi sütü tercih oranı ise yalnızca yüzde 27-30 aralığında kalarak toplumun yaklaşık olarak üçte birini oluşturuyor. Şarküteri reyonlarında ve pazarlarda satılan açık peynirleri satın alma alışkanlıkları incelendiğinde yüzde 19,3’lük bir kesim asla açık peynir satın almadığını ifade ediyor. Buna karşın çalışmaya katılanların yüzde 80,7’si nadir de olsa açık peynir satın aldığını dile getiriyor. Açık peynirde en çok satın alınan peynir türü beyaz peynir olurken onun ardından tulum peyniri, ezine peyniri ve lor peyniri geliyor. Beyaz peynirin en çok tüketilen peynir olduğu araştırmada Van Otlu Peyniri ise açıkta satılan peynirler arasında 13,6 oranında bir orana sahip olması ile dikkat çekiyor. VANLI OTLU PEYNİRİ BİLİNİYOR, SEVİLİYOR AMA YETERİNCE SATILAMIYOR Van halkının gönlüne taht kuran otlu peynir, araştırmada istediği sıralamada yer almayarak dipleri gördü. Araştırmaya göre, şarküteri reyonlarında ve pazarlarda satılan açık peynirleri satın alma alışkanlıkları incelendiğinde yüzde 13,6’lık kesimin otlu peynir satın aldıkları görüldü. Araştırma kapsamında katılımcılara tükettikleri 15 peynir türü sorulduğunda otlu peynir, yüzde 11,6’lık oran ile en az tüketilen peynir oldu. Araştırmaya göre, otlu peynir en sevilen 15 yöresel peynir içerisinden yüzde 4,3 ile en sevilen yöresel peynirlerden 6’ncı oldu. Otlu peynir, bölgesel olarak en çok satın alınan 15 peynir türü içerisinde yüzde 3,1’lik oranla 12’nci oldu. Araştırma Van Otlu Peyniri’nin markalaşma sürecini tamamlayamadığını bir kez daha ortaya çıkarırken bilinir olmasına rağmen hak ettiğinin altında bir Pazar ve satış yakaladığını gösterdi. BİRÇOK KENT PEYNİRİ İLE FARK YARATMAYA BAŞLADI Öte yandan son dönemlerde birçok kent peyniri ile de ciddi manada öne çıkıyor. Kars bu kentlerden birisi olurken onlarca peyniri birkaç peynir markası adı altında birleştirerek de markalaşmada önemli bir yol alan illerden birisi olarak görülüyor. Peyniri pazarlama konusunda en başta gelen illerden birisi olmaya başlayan Karsla birlikte Erzurum’da da bazı peynir türleri dikkatleri çekiyor. Bu iller kente gelen ziyaretçilere de peyniri pazarlayarak peynirin bilinirliğine de büyük katkı sunuyor. Van’da ise son dönemlerde yenilenen Peynirciler Çarşısı aracılığı ile Van Otlu Peyniri bir turizm ürünü haline getirilmeye çalışılıyor. Buna rağmen bir standardı olmayan peynir Van Kahvaltısı ile meşhur kentin en çok öne çıkan markalarından birisi de olma konusunda eksik kalıyor.