ŞEHRİVAN ÖZEL-ÖMER FARUK TOKTAŞ/HAMİT KARAKUŞ- Van'da son zamanlarda şehri daha yaşanılabilir bir hale getirmek ve yeni bir imaj kazandırmak için çeşitli düzenlemelere gidilmiş olan sokaklar kapsamında Şemsiye Sokak, Kültür Sokak, Ercişli Emrah Sokağı ve Fistan Sokak gibi birçok sokak yeni görüntüsüne kavuştu. İpekyolu Belediyesi eliyle birçok sokak adına yakışır bir hale getirilip kendin yeni cazibe merkezine dönüştürüldü. Belediye eliyle yapılan çalışmalar ile kent prestijli cadde ve sokaklara kavuşurken Sanat Sokağı bu çalışmalardan nasibini almadı. Vanlıların en uğrak noktalarından biri olan ve konumu itibariyle adeta şehrin can damarlarından biri olan Sanat Sokağı hala hak ettiği görünüme kavuşmazken yeni dönemde bu sokak için çalışma yapılması bekleniyor. Depremden sonra bazı parke çalışmalarının yapılması ile sigaracıların inisiyatifine bırakılmış olan sokakta havanın kararması ile birlikte hiçbir ışıklandırmanın olmaması sokağın tamamen karanlığa gömülmesine sebep oluyor. Tüm bunların yanı sıra sokağın adını taşıyan bir tabelasının bile olmaması durumun ne kadar vahim olduğunu gözler önüne seriyor. Sanat Sokağı olması beklenirken seyyarlar oluşan ve sıkıntılarla anılan bir sokak olan bu cadde için geçtiğimiz dönem proje hazırlandığı söylenmesine rağmen yapılmazken vatandaşlar bu dönem için harekete geçilmesi gerektiği çağrısını yapıyor. Van’ın en önemli caddelerinden birisi olan ve kentin önemli buluşma merkezlerinden birisi olan Sanat Sokağı ismine layık bir sokak olmayı beklemeye devam ediyor. Geçtiğimiz dönem İpekyolu Belediyesi’nin birçok sokağı cazibe merkezi çevirmesinden sonra Sanat Sokağı da bu cadde için hakedilen çalışmanın hayata geçirilmesini bekliyor. Son dönemde peyzaj problemi, yetersiz ışıklandırma, seyyar satıcı problemi ve akşam saatlerinde güvenlik anlamında vatandaşların sokağa giremediğini belirten sokak esnafı, valilik ve yerel yönetimlerin sokağı gözden geçirmesi gerektiğini ifade ediyor. Sanat Sokağı’nın yenilenerek daha önce yenileme çalışması yapılan ‘Kültür Sokak, Şemsiyeli Sokak ve Fistanlı Sokak’ gibi kente kazandırılması gerektiğinin altını çiziyor. Sanat Sokağı esnafı, son dönemde problemin gittikçe arttığını, sokağın işportacı görünümü kazandığını ve kısa süre içerisinde hem güvenlik hem de görüntü anlamında müdahale edilmesi gerektiğini ifade ediyor. YILDIZDAL: ÇOK MUSTARİBİZ Seyyar satıcıların olması sanat sokağına genel olarak kötü bir izlenim bıraktığını ve peyzaj ve ışıklandırma konusunda yetersiz olduğunu dile getiren Erhan Yıldızdal adlı esnaf, Sanat Sokağı’nda ışıklandırma problemi, akşam saatlerinde insanların rahat bir şekilde sokağa giremediğini, peyzaj anlamında eksikliklerinin olduğunu ifade etti. Yıldızdal, sokağın problemleriyle ilgili belediyeyle görüşme sağlayacaklarını da dile getirdi. Yıldızdal, sözlerini şöyle sürdürdü; “Sanat Sokağı’nda en önemli eksiklik ışıklandırmanın olmaması, sokağın parke taşlarının yenilenmesi, seyyar satıcıların butik büfelerde bulundurulması sokaktaki esnaf açısından daha iyi olacaktır. Buradaki seyyar satıcılarda ekmeğinin peşinde ama sokağın işlevliği ve görünü açısından bir adım atılması gerçekten çok önemli olacaktır. Özellikle buradaki esnaflar olarak bu konudan mustaribiz. Buradaki esnaf olarak kira, eleman ücreti, sigorta ücreti ve vergi ödüyoruz. Bayram öncesi buradaki seyyar satıcılara üç gün boyunca çene çalıyoruz. İşimizi bırakıp adamlarla uğraşmak zorunda kalıyoruz. Mağaza’nın önünde geçiş bırakılmıyor, kendi iş yerimize girip çıkamıyoruz. Bu konuda da çok mustaribiz.” diye belirtti. “KENDİ AİLEMİ BURAYA ÇAĞIRAMIYORUM” Yıldızdal, Sanat Sokağı’nın girişlerinin düzeltilmesi gerektiğini ve seyyar satıcılar, geçici konteyner, billboard, taksi durağı gibi yerlerin kaldırılması gerektiğini ifade etti. Yıldızdal, “Sanat Sokağı’nın girişini belirtilmesi gerekiyor. Diğer örnek sokaklarda olduğu gibi sokağın giriş kısmına sokağa yakışacak bir görünüm ve giriş yapılması gerekiyor. İlimizde en merkezi olan yer, iki ana caddeyi bir birine bağlayan sokak, şu an en kötü durumda olan yer konumunda yer alıyor. Burası sanat sokağı olarak geçiyor ama dışardan gelen insanlara ‘sanat sokağındayız’ diyemiyoruz. Sanatsal etkinlikle bir yana sokakta şu an araç parkları mevcut ve seyyar satıların bazıları akşama kadar yüksek sesle sokaktaki ve esnafı rahatsız ediyor. Özellikle bu sokağa aile girmek istemiyor, girmiyor. Kendi ailemi buraya çağıramıyorum. Buradaki hiçbir esnafın ailesini burada göremezsiniz. Bu sokağa bir an önce el atılmasını istiyoruz.” dedi. ‘SANAT' SOKAĞI’NI YANSITMAMAKTADIR Sanat Sokağı’nda 20 yıldır esnaflık yaptığını ve seyyar satıcılar, genel görüntü anlamında kötü bir izlenim bıraktığını dile getiren Mehmet Berk adlı esnaf, “Sokağımız şu an görüntü olarak çok kötü bir imaj sergilemek, seyyar satıcılar, peyzaj eksikliği ve yetersiz ışıklandırma dolayı kötü bir izlenimi var. Sokağımızın isminden yola çıkarak sokak, ‘Sanat Sokağı’nı yansıtmamaktadır. Bizim burada seyyar satıcılarla diyaloğa girmemize gerek yok, gerekli yerlerin hakkı, onların olaya el atmaların gerekiyor. Burada valilik ve yerel yönetimler birlikte çalışıp olayı çözmeleri gerekiyor. Diğer sokaklarda yapılan örneklerin sokağımıza yapılaması esnafa ve ilimize büyük katkı sağlayacaktır. İyi bir projeyle sokağın yenilenmesini istiyoruz.” diye ifade etti. “VALİLİĞE KADAR GİDECEĞİZ” Sanat sokağı ile alakalı hiçbir güvenlik olmamasından da dert yanan Mehmet Fatih Oral isimli esnaf ise “Biz esnaflar olarak kepenk kapatma eylemi yaptık. Olumlu herhangi bir netice alamadık. Sadece bizi dikkate almadılar. Seyyar satıcılarla sürekli bir tartışma söz konusu var. Araçlarla sürekli sorunlar yaşıyor. Buradaki inşaatın bir türlü bitmemesi büyük sıkıntı. En azından bir ışıklandırma dahi olsa göze hoş gelir. Aileler korkarak buraya geliyor. Ben kendi ailemi buraya getiremiyorum. Sokağın hiçbir şekilde güvenilirliği yok. Kültür sokak gibi burada da bir çalışma yapılırsa çok güzel olur. Ama herhangi bir çalışma dahi yok. Sokakta bulunan seyyarların birçoğu insanlarla münakaşa ettiği için bize de olumsuz yansıyor. İpekyolu Belediyesini aradık, zabıtayı aradık ancak sadece günlük olacak şekilde çözümler bulundu. Kalıcı bir çözüm şart bize. Bizler burada kira ödüyoruz. Seçimde bitti ama çözüm yok. Valiliğe kadar gitmeyi düşünüyoruz. Burası sanat sokağı ama sanata dair bir şey yok. Başka illerdeki sanat sokakları görsellik açısından bile daha farklı. Yabancı bir kişi geldiğinde burayı sanat sokağı olarak tanıtmakta utanıyoruz. Özellikle akşamları burası karanlık oluyor. Böyle olunca da iş akışını olumsuz etkiliyor.” İfadelerini kullandı. “SANATA DAİR EN UFAK BİR ŞEY YOK” Yüksek kiralar ve vergiler ödediklerini fakat seyyar satıcıların buna rağmen sokakta daha büyük bir hakimiyet kurduklarını ifade eden Sefer Ürper İsimli esnaf “Bu sokakta bıçak, sigara satılıyor. Sigara dışında satılan şeyler var. Bundan dolayı ailemizi dahi buraya getiremiyoruz. Eşim geldiğinde sokağa girmesine izin vermiyorum. Bu sokağın hali depremden bu yana böyle. Biri gidiyor başkası geliyor. Özellikle belediye, valilik ve emniyete çok işi düşüyor. Sadece biz esnafın yapabileceği bir şey değil. Bu işe acil olarak el atılmalı. Sanat adına bir şey yok. İnsanlara buranın sanat sokağı olduğunu anlattığımızda gülüyorlar. Geçtiğimiz yıl bir görüşme yaptık. Yapacaklarını söylediler ancak hala bir adım atılmış değil. Bizler burada 7 bin kadar kira ödüyoruz. Ama seyyarlarda öyle bir şey yok. Buna acil olarak çözüm istiyoruz. Yetkili biri buraya geldiğinde zaten sorunları gözleriyle görecek. Akşam saatlerinde burada top oynatılıyor, kumar oynatılıyor. Bu duruma çözüm şart. Sanata dair hiçbir şey yok burada. Biz esnaflar olarak toplanıp gidip görüşme yapmayı düşünüyoruz. Bizler yıllardır burada esnaflık yapan vatandaşlarız. Yabancı kimse yok. Herkes birbirini tanır bilir.” Diyerek sözlerini noktaladı. "BEN ŞEHRİMDE RAHAT RAHAT YÜRÜMEK İSTİYORUM" Seyyar satıcıların işgalleri yüzünden zaman zaman yürüyecek alanları bile kalmadığını belirten vatandaşlardan Songül Ebik "Sanat sokağı olarak anılan bir sokağımız var ama sanata dair bu sokakta en ufak bir şey bile yok. Gerçekten bu sokak ile ilgili sadece benim değil çevremde olan herkesin sorunları var ve ben bunun birebir şahidiyim. Sokakta bulunan banklarda oturan ya da sokağın kenarında duran insanlar bizim gelip geçtiğimiz esnada bize çeşitli laflar söylüyorlar. Seyyar satıcıların zaten sokağı işgal etmesi ile birlikte bizim yürüyebilecek bile doğru düzgün bir alanımız kalmıyor. Ben bu şehirde yaşayan bir bayan olarak şehrimdeki tüm sokaklarda rahat rahat yürümek istiyorum. Ama baktığınızda bunun birçok yer için mümkün olmadığını rahatlıkla görebilirsiniz." şeklinde konuştu. “ÖNCEDEN ÖĞRENCİLERE HİTAP EDİYORDU” Daha eski zamanlarda buraya gelen kesimin öğrencilerden oluştuğunu fakat şimdilerde ise bu sokakta öğrencilerin ilgisini çekebilecek bir şeyin olmadığını belirten vatandaşlardan Asiye Can isimli vatandaş ise "Yıllardır Van'da yaşıyoruz lise dönemlerinden beri bu caddede lise zamanlarından bu yana vakit geçiriyoruz. Depremden önceki zamanlarda burada Star2000 kitap kafe vardı. Bu zaman dilimi içerisinde en azından buraya gelen kesim öğrencilerden, kitap için gelenlerden ve sanat ile hemhal olan insanlardan oluşuyordu. Ama şimdi baktığınızda gelen insanlar ile alakalı en ufak bir şekilde bir fikir sahibi olamıyorsunuz. Gördüğünüz simalar bile bilindik simalar olmuyor. Zaten bu sokak Van'da yenilenmesi gereken ilk sokaklardan biri olmasına rağmen henüz bir adım atılmıyor ama bunun yanında birçok sokakta çalışmalar yapılıyor. Biz sanat sokağının gerçekten adına yakışır bir görüntüsü olsun istiyoruz.” Gibi ifadeler kullandı. “İŞPORTA PAZARINA DÖNMÜŞ DURUMDA” Sanat sokağının görüntüsünün sigaracılar ve seyyarlar yüzünden bir işporta pazarına döndüğünü belirten Samet Tuğrul isimli vatandaş ise “Akşam saatlerinde havanın kararmaya başladığı vakitlerden itibaren sanat sokağında neler olduğuna dair hiç kimsenin bir fikri yok. Zaten o saatlerde buradan geçen normal bir aile ya da bir kadın göremezsiniz. Şehrin karanlık yüzünün bu saatlerde ortaya çıktığı bir sokak ama adı sanat olarak anılıyor. Bu sokakta gerekli peyzaj çalışmalarının yapılması, güvenlik önlemlerinin alınması ve şehirdeki herkesin buraya kendini güvende hissederek gelip gitmesinin sağlanması gerekiyor. Özellikle seyyar satıcıların bu sokağın görüntüsünü işporta pazarına çevirmiş olması kabul edilebilir bir durum değil. Sokak sigaracılardan geçilmiyor. Ama baktığınızda bu konu ile ilgili en ufak bir önlem bile göremiyorsunuz.” Dedi. “SİGARACILARIN EGEMENLİĞİNDEN ÇIKSIN BU SOKAK” Şehirde bulunan birçok sokakta yenilenmeye gidildiğini fakat bunların başında gelmesi gereken ilk sokağın sanat sokağı olduğuna dikkat çeken Tuğrul “Sokakta haddinden fazla sayıda sigaracı ve seyyar satıcı var. Bunlarla ilgili ya bir düzenleme yapılmalı ya da tamamen kaldırılmalı. Şehrin imajını yansıtan bir iki cadde vardı eskiden bunların başında da sanat sokağı geliyordu. Bu yenilenen sokaklar kapsamında olan yerlerin hiçbiri yokken sanat sokağı vardı. Ama şimdi birçok sayıda sokak da düzenlemelere gidilmesine rağmen sanat sokağında hala bir hareketlilik başlamış değil. Hâlbuki ilk el atılması gereken ilk çalışmaların başlatılması gereken sokak bura olmalıydı. Sigaracıların, mendilcilerin ve pet şişelerle top oynatan insanların inisiyatifine bırakılan bu sokak tekrardan asıl sahiplerine Van halkına gereken düzenlemeler yapılarak sunulmalıdır.” Şeklinde konuştu. ÖNCEKİ DÖNEM PROJE YAPILDIĞI AÇIKLANMIŞTI Öte yandan Van’daki bir çok cadde ve sokağı muhteşem bir görünüme kavuşturan İpekyolu Belediyesi Belediye Başkanı Cemil Öztürk geçtiğimiz dönem Sanat Sokağı’na dair bir çalışma içinde olduklarını söylemişti. Her defasında caddeye muhteşem bir proje hayata geçireceklerini belirten Öztürk, son olarak o çalışma için şu ifadelere yer vermişti: “Sanat Sokağı ve Sanat Parkı, daha önce kaçak sigaranın satıldığı, seyyar tezgahların olduğu; ailenin, çocukların giremediği yerler olarak tanımlanıyordu. Biz bu imajı ortadan kaldırmak için çalışma başlattık. Seyyar satıcıları, kaçak sigara satanları kaldırdık. Burayı Van'a yakışan bir merkez yapmak istedik. Bilmelisiniz ki buralar ailelerin de hakkıdır. Eski günlerde olduğu gibi Sanat Sokağı ve Sanat Parkını ailelerin geldiği, sanatsal faaliyetlerin, eğlencelerin, canlı performansların yapıldığı bir merkez haline getirmek istiyoruz.” dedi.