Milyonların heyecanla beklediği asgari ücret zammı için komisyon ilk toplantısını 4 Aralık'ta gerçekleştirdi. Bu yıl koronavirüs önlemleri nedeniyle bir ilk yaşanarak toplantı internet üzerinden yapıldı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu ikinci toplantısını TİSK'in ev sahipliğinde 15 Aralık'ta, üçüncü toplantısını Türk-İş'in ev sahipliğinde 22 Aralık'ta gerçekleştirecek. Komisyonda işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için Türk-İş temsil ediyor. İLK ÖNERİ DİSK'TEN GELDİ İşçi konfederasyonları Türk-İş, Hak-İş ve DİSK zam görüşmelerinde ortak hareket ediyor. Türk-İş şu an için asgari ücret zammı için henüz bir rakam açıklamazken, işçi tarafından ilk öneri DİSK'ten geldi. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, net asgari ücretin en az 3 bin 800 lira olması gerektiğini söyledi. "TÜRKİYE ASGARİ ÜCRETLİLER TOPLUMU HALİNE GELİYOR" Çerkezoğlu, DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR) tarafından her yıl düzenli olarak hazırlanan asgari ücret araştırmasını paylaştı. "Salgın Günlerinde Asgari Ücret Gerçeği Araştırması-2021" başlığıyla yayınlanan raporun özeti şöyle: Asgari ücret milyonların meselesidir. Türkiye'de milyonlarca işçi asgari ücrete mahkûm iken milyonlarca işçi ise yasa dışı bir biçimde asgari ücretten mahrumdur. Asgari ücret azami sayıda işçiyi ilgilendiriyor. Asgari ücret giderek ortalama ücret haline geliyor, ortalama ücret asgari ücret düzeyine düşüyor. "ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA ÇALIŞAN 3,3 MİLYON İŞÇİ VAR" 3,3 milyon işçi (bütün ücretli çalışanların yüzde 17'si) asgari ücretin altında bir ücretle çalışıyor. Asgari ücretin yarısından daha az ücretle çalışan işçi sayısı 1 milyona yakın. Asgari ücret ve altında bir ücretle yaşamını sürdürmek zorunda olan işçilerin sayısı 7,5 milyon (bütün ücretli çalışanların yüzde 38,3'ü) civarındadır. "ASGARİ ÜCRET CİVARINDA ÇALIŞAN 10 MİLYON İŞÇİ VAR" Asgari ücretin yüzde 20 fazlası ve altında ücret alan işçilerin sayısı 9,7 milyondur. Bütün ücretli çalışanların yüzde 50'ye yakını bu kapsamdadır. Tüm ücretli çalışanların yüzde 64'ü ise (12,5 milyon işçi) asgari ücretin altı ile asgari ücretin bir buçuk katı arasında bir ücret elde ediyor. "ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA YAŞAMAK ZORUNDA OLANLARIN SAYISI ARTTI" Covid-19 salgınıyla birlikte ücretlerde önemli kayıplar yaşandı ve asgari ücret altında gelir elde edenlerin sayısı arttı. 1.168 TL ödenekle zorunlu ücretsiz izne çıkarılanlar asgari ücretin yarısı kadar bir gelirle yaşamaya zorlanıyor. Salgınla birlikte kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneğiyle asgari ücretin altına mahkûm edilenler ile işini kaybeden kayıtsız işçiler göz önüne alındığında asgari ücretin altında gelirle yaşamak zorunda olanların sayısının daha da arttığını söylemek mümkün. "ÖZEL SEKTÖR İŞÇİLERİNİN YÜZDE 22'Sİ ASGARİ ÜCRETE ERİŞEMİYOR" Özel sektör işçilerinin yüzde 21,7'si asgari ücrete erişemiyor. Özel sektörde asgari ücret ve altında ücretle çalışanların oranı yüzde 49 ve asgari ücret civarında çalışanların oranı yüzde 62'dir. 9,5 milyona yakın özel sektör işçisi asgari ücretin yüzde 20'si ve altında ücretlerle çalışıyor. "KADINLAR ASGARİ ÜCRETTE AYRIMCILIKLA YÜZ YÜZE" Asgari ücrete erişemeyenlerin oranı genelde yüzde 17 iken kadınlarda bu oran yüzde 25'i aşıyor. Asgari ücret düzeyinde ve daha düşük ücret alanların oranı genelde yüzde 38 iken, kadınlarda yüzde 49'a yükseliyor. Kadınların yarısı asgari ücret ve daha düşük ücretlerle çalışıyor. Özel sektörde kadın işçilerin yüzde 32,5'i asgari ücret altında ücretlerle çalıştırılıyor. Özel sektördeki kadın işçilerin yüzde 9,3'ü ise asgari ücretin yarısının da altında ücretle çalışmaya zorlanıyor. Özel sektörde asgari ücretin oldukça altı ile asgari ücretin yüzde 20 fazlası arasında çalışmak zorunda kalan kadın işçilerin oranı ise yüzde 76'ya çıkıyor. "ASGARİ ÜCRET ORTALAMA ÜCRET HALİNE GELİYOR" Ücretler asgari ücret düzeyine geriliyor. 2006 yılında aylık ortalama ücret ve maaş geliri asgari ücretin yaklaşık 2 katı iken, 2019'da asgari ücretin 1,41 katına geriledi. 1978'de kişi başına milli gelirin yüzde 3,4 üzerinde olan asgari ücret, aradan geçen 42 yılda kişi başına milli gelirin yüzde 40 altına düştü. Asgari ücret kişi başına gelire paralel olarak artsaydı brüt asgari ücretin 2020 yılında 2.943 TL değil, 4.995 TL olması gerekirdi. "TÜRKİYE AVRUPA'DA ASGARİ ÜCRETİN EN DÜŞÜK OLDUĞU ÜLKELER ARASINDA" 2010'da Avrupa'da Türkiye'den düşük asgari ücrete sahip 12 ülke varken, 2020'de bu sayı 3'e düştü. Türkiye'den daha düşük asgari ücrete sahip ülkeler Sırbistan, Bulgaristan ve Arnavutluk'tur. Ancak 2020 Kasım ve Aralık ayındaki güncel döviz kur dikkate alındığında Türkiye'deki asgari ücretin Arnavutluk hariç Avrupa'daki en düşük asgari ücret olduğu açıktır. "ASGARİ ÜCRETLİ BİR İŞÇİ BİR YILIN 122 GÜNÜ VERGİLER İÇİN ÇALIŞIYOR" Brüt asgari ücretin dolaylı-dolaysız vergi ve kesintilerini dikkate aldığımızda yüzde 33,4'ü (983 TL) vergi ve kesintilere gidiyor. İşçinin eline (Asgari Geçim İndirimi-AGİ dahil) brüt asgari ücretin sadece yüzde 66,6'sı net harcanabilir gelir olarak geçiyor. İşçi 365 günün 122 günü vergi ve kesintiler için çalışıyor. "VERGİ DİLİMİ ASGARİ ÜCRETİN 7,5 KATINA GERİLEDİ" Asgari ücretle çalışan işçilerden alınan vergi miktarı ilk vergi dilimi tarifesi düşük tutularak artırıldı. 2002 ve 2003 yıllarında ilk vergi dilimi tarifesi asgari ücretin 15-16 katı idi. AK Parti iktidarında vergi dilimi tarifeleri asgari ücretten ve enflasyondan daha az artırıldı. Böylece 2020 yılında ilk vergi dilimi asgari ücretin 7,5 katına geriledi. "ASGARİ ÜCRET DOLARA KARŞI ERİDİ" ABD doları cinsinden asgari ücret 2016'da 430 ABD dolarına yükseldi. Sonra ekonomik ve siyasal istikrarsızlığa bağlı olarak asgari ücret dolar cinsinden gerilemeye başladı. Ocak-Kasım 2020 ortalama kurlara göre asgari ücret 336 ABD dolarına geriledi. Güncel kurlara göre ise 300 doların altına düştü. "ASGARİ ÜCRET 25 CUMHURİYET ALTININDAN 10 ALTINA GERİLEDİ" Merkez Bankası'nın yıllık ortalama cumhuriyet altını fiyatlarına göre 2003 yılında asgari ücretin yıllık tutarı ile 25 altın alınabilirken 2020'de yıllık net asgari ücretle sadece 10 cumhuriyet altını alınabilmektedir.