Koronavirüs dünyaya yayılmaya devam ediyor. Türkiye'de koronavirüs vaka sayısı 191'e ulaştı ve 2 kişi hayatını kaybetti. Türkiye'de koronavirüsün yayılmasına karşı alınan tedbirler her geçen gün artıyor. Buna göre, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na Yönelik Alınacak Tedbir ve Öneriler A) Uçak, tren, otobüs, metro ve dolmuş gibi toplu ulaşım araçları, bu araçların yüzeyleri ve bu araçlarda yer alan her türlü araç, gereç ve eşyanın temizliği araçların kullanımda olmadığı dönemde günde en az 8 saatte bir ve gün sonunda olmak üzere su ve deterjan ile yapılmalıdır. * Yüzeylerin su ve deterjan ile yıkanması veya temizlik ürünü içeren solüsyon ile ıslatılmış bez ile silinmesi, * Diğer her türlü eşya, araç ve gereçlerin özellikle eller ile sık temas edilen yüzeylerinin, temizlik ürünü içeren solüsyon ile ıslatılmış bez ile silinmesi yeterlidir. Ancak gerekli hallerde 1/100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu yeterlidir. * Dezenfektanlar yolcu olmadığı durumlarda kullanılmalı ve sonrasında yarım saat (kuruyana ve koku çıkana kadar) havalandırılmalıdır. * Olası COVID-19 vakasının trende saptanması durumunda vagonda gidiş yönünün en arka sırada oturtulması sağlanmalıdır. * Toplu taşıma araçlarında görevli personelin (kondüktör, hostes) COVID-19 konusunda bilgilendirilmesinin sağlanması (semptom gelişen kişinin maske takması sağlanmalı- solunum yolu semptomları) Deterjan; Rutin temizlik amacı ile üretilen ve yaygın bir şekilde kullanılan ürünler B) Avrupa uçuşlarında uçuş personeli konaklamasının kaldırılması önerildi, C) Uçakta uçuş sırasında ve uçuş sonrasında yolculardan birinde COVID-19 saptanması durumunda yapılacaklar kararlaştırıldı. (EK -1 EK-2) D) Havalimanlarında çalışacaklar ve pasaport kontrolündeki kişilere yönelik alınacak önlemler belirlendi. (EK-3) Adalet Bakanlığı Ceza İnfaz Kurumlarında Alınacak Önlemler A) Ceza infaz kurumuna girmeden önce alınan ilk kabul raporları ile birlikte bulaşıcı hastalık yönünden değerlendirilmesi, B) Hastalık belirtisi olanların Ceza İnfaz Kurumlarına kabul edilmemesi, sağlık muayenesinden geçmesi ve tedavilerinin yapılması, C) İlk kabul raporunda solunum yolu enfeksiyonu olmadığını gösteren sağlık raporu bulunan kişilerin belirli bir alana alınması, 14. günün sonunda diğer sınırlı alanlara aktarılması, ceza infaz kurumundan ayrılıp tekrar geri dönüldüğünde aynı kurallara tabi tutulması, D) Açık ve kapalı tüm cezaevlerindeki görüşlerin 2 hafta süresince ertelenmesi, 2 hafta sonra durumun tekrar değerlendirilmesi, zorunlu durumlarda Cumhuriyet Başsavcısı kararı ile görüşlerin yaptırılması, yabancı uyruklu olup yurt dışından geldiği anlaşılan şahısların yapmak istedikleri ziyaretlerin süresiz ertelenmesi, E) Açık cezaevlerinde kalanların özel izin haklarının ertelenmesi, F) İş yurtları kapsamında dışarıda çalışan hükümlülerin diğer hükümlülerden ayrılması, G) Tüm ceza ve hukuk mahkemelerindeki duruşmaların mümkün ise SEGBİS yolu ile yapılması ve duruşma tarihlerinin ileri ki bir Tarihe ertelenmesi, H) Cezaevlerindeki ve çocuk eğitim evlerindeki “aile görüş odalarının” 2 hafta süre ile kullanılmasının ertelenmesi, İ) Aynı koğuş içerisinde bulunan hükümlülerin sosyal aktivitelerin ve atölye faaliyetlerinin yaptırılmasının devam edilmesine, diğer koğuşlarla birleşerek yapılan tüm faaliyetlerin ise 2 hafta ertelenmesi, J) Ceza infaz kurumlarına giren personel dahil herkesin, her girişte ateş ölçer ile ateşlerinin ölçülmesine, ihtiyaç bulunan yerlerde termal kameraların kullanılmasına, K) Ceza infaz kurumlarında hastalık bulgusu gösteren ve rapor alan personelin nöbet ve vardiya listelerinden çıkarılması, L) Kuruma dışarıdan gelen şahıslarla muhatap olan her personelin kişisel koruyucu ekipman ve malzeme kullanmasına, M) Tüm kurumlarda günlük olarak el teması bulunan alanların su ve deterjanla, ıslak zeminlerin (wc, banyo, lavabo ve mutfak tezgâhları) ise çamaşır suyu ve deterjanla temizlenmesi, N) Çevre ve zemin yüzeylerinin su ve deterjanla temizlenmesi, O) Cezaevinden diğer cezaevine yapılan nakillerin hastalık ve güvenlik durumları dışında 2 hafta süreyle ertelenmesi, P) Ceza infaz kurumunda kalanlar arasında COVID-19 hastalığı ile uyumlu şikâyetleri (ateşe eşlik eden öksürük veya solunum sıkıntısı) olan kişiler olması durumunda; • Diğer hükümlülerden ivedilikle ayrılıp, maske takılması sağlanarak sağlık birimine (varsa ceza infaz kurumunda yoksa en yakındaki sağlık birimi) başvurmaları sağlanır. • Kişi ile aynı koğuşu paylaşanların cerrahi (tıbbi) maske takması sağlanır. • Sonucu pozitif çıkan vakanın temaslılarının aynı oda içinde kalmaları gerekiyorsa en az 1 metre mesafe konularak 14 gün boyunca semptom açısından takip edilir. • Kişinin başvurduğu sağlık birimi tarafından, İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimine ivedilikle bilgi verilir. • Bulaşıcı hastalıklar birimi, olası olgu yönetim şemasına göre olguyu yönetir. Temaslılarını saptayarak, temas özelliklerine göre (yakın temaslı, temaslı) gerekli izlem prosedürlerini başlatır. • COVID-19 tanısı kesinleşen hastanın koğuşu 24 saat süreyle havalandırılır ve boş tutulması sağlanır, sonrasında detaylı bir şekilde su ve deterjanla temizlenir, 1:100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) içeren solüsyonla silinir. Bu işlemler sonrasında odaya yeni kişi alınabilir. 1. Ceza infaz kurumlarında avukatların girişine yönelik alınacak tedbirler nelerdir? Ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlü ve tutuklular ile avukatları COVID-19’dan korumak amacıyla, tüm ceza infaz kurumlarında avukat görüşleri dahil tüm görüşlerin iki hafta süreyle ertelenmesi, zorunluluk durumlarında ise görüşlerin kapalı görüş mahallinde yaptırılması Adalet Bakanlığı ve Türkiye Barolar Birliğine tavsiye edilir. 2. Ceza infaz kurumlarında anneleri ile birlikte kalan 0-6 yaş grubu çocuklara yönelik alınacak tedbirler, Ceza infaz kurumlarında anneleri ile birlikte kalan 0-6 yaş grubu çocuklarla ilgili olarak durumları 2 hafta sonra yeniden değerlendirilmek kaydıyla a. Kreş, anasınıfı, anaokuluna gitmemesi ve oyun alanları temizlik sıklığının arttırılması b. Dışardaki ebeveynleri ya da yakınlarına teslim edilmemeleri, teslim edilenlerin de geri teslim alınmamaları, kurumdaki anne ile dışarıdaki yakınının bilgilendirilmeleri Kültür ve Turizm Bakanlığı Konaklama Tesisleri İçin Korunma ve Kontrol Önerileri 1. Yeni Koronavirus Hastalığı (COVID-19) dünyada yaygın olarak görülmektedir. Ülkemizde konaklama tesislerinde enfeksiyon bulaşma riskini azaltmak için korunma ve kontrol önlemlerine dikkat edilmelidir. Bu önlemler kapsamında, otellerde konaklayan misafirlerin kayıtlarının (isim-soyisim, adres, iletişim, pasaport bilgileri, son 14 gün içerisinde bulunduğu ülkeler ve konaklaması sonrasında ülke içerisindeki seyahat planı) tam ve düzenli tutulması, olası olgu çıkması durumunda temaslıların doğru şekilde yönetilebilmesi için büyük önem arz etmektedir. 2. Konaklama tesislerinde uygulanması önerilen temel enfeksiyondan korunma ve kontrol ilkeleri aşağıda yer almaktadır: Genel temizlik kuralları: • Odalar ve diğer kapalı alanlardaki camlar günlük rutin temizlik esnasında açık olmalı ve temizlik sonrası en az 1 saat havalandırılmalıdır. • Oda temizliğini yapacak kişinin ellerini yıkadıktan sonra eldiven giymesi ve temizliği eldivenli ellerle yapması gereklidir. Her oda temizliğinden sonra eldiven çıkartılmalı eller uygun şekilde yıkanmalı ve bir sonra oda temizliğinden önce yeni eldiven giyilmelidir. • Genel temizliğin su ve deterjanla yapılması yeterlidir. • Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler; kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, sık dokunulan düğmeler, telefon ahizesi, televizyon ve klima kumandası, ortak kullanım alanlarındaki tuvalet ve lavabo temizliğine özen gösterilmelidir. Bu alanların temizliği için su ve deterjan ile temizlik yapıldıktan sonra 1:100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu (SodyumhipokloritCas No: 7681-52-9) veya klor tablet (ürün tarifine göre) kullanılmalıdır. • Bardak ve tabak gibi ortak kullanılan eşyalar her kullanım sonrasında su ve deterjanla yıkanmalı ve kullanımına kadar temiz bir ortamda saklanmalıdır. • Misafirin kullandığı tekstil (nevresim, çarşaf, havlu vb.) ürünleri katlanarak bohçalanmalı, bu işlem sırasında toz ve partikül oluşumuna izin vermeyecek (çırpma ve silkeleme yapılmamalıdır) şekilde toplanmalıdır. • Çarşaf ve havlu gibi tekstil ürünleri ise 60-90o C’de deterjan ile çamaşır makinesinde yıkanmalıdır. • Havuzların klor düzeylerinin mevzuatta belirlenen düzeyde olmasına dikkat edilmelidir. • Sauna, masaj salonları, spor salonları ve çocuk kulüpleri mümkün olduğu kadar kullanılmamalıdır. Kullanımı durumunda rezervasyonla sınırlı sayıda kayıt tutularak kullanılmalı, bu alanların mekanik temizlikleri ve havalandırmaları düzenli aralıklar ile yapılmalıdır. • Oyun parkları ve çocuk kulüplerinde temizlenmesi zor oyuncaklar (pelüş hayvan ve top havuzu vb.) bulundurulmamalıdır. • Mikroorganizmalara (bakteri, virüs, mantar vb.) yönelik daha etkili olduğu öne sürülen birtakım özel ürünlerin temizlikte kullanılmasının fazladan koruma sağladığına dair bilimsel kanıt yoktur. • Odalarda bulunan klimaların üretici talimatları doğrultusunda düzenli bakım ve onarımlarının yapılması sağlanmalıdır. Konaklama tesislerinde konaklayanlar arasında COVID-19 hastalığı ile uyumlu şikâyetleri (ateşe eşlik eden öksürük veya solunum sıkıntısı) olan kişiler olması durumunda; • Diğer konuklardan ivedilikle ayrılıp, maske takılması sağlanarak sağlık birimine (varsa oteldeki yoksa en yakındaki sağlık birimi) başvurmaları sağlanır. • Kişi ile aynı odayı paylaşanların cerrahi (tıbbi) maske takması sağlanır. Eğer olası olguya refakat etmezlerse odalarında izole edilmeleri sağlanır. • Kişinin başvurduğu sağlık birimi tarafından, İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimine ivedilikle bilgi verilir. • Bulaşıcı hastalıklar birimi, olası olgu yönetim şemasına göre olguyu yönetir. Temaslılarını saptayarak, temas özelliklerine göre (yakın temaslı, temaslı) gerekli izlem prosedürlerini başlatır. • COVID-19 tanısı kesinleşen hastanın odası 24 saat süreyle havalandırılır ve boş tutulması sağlanır, sonrasında detaylı bir şekilde su ve deterjanla temizlenir, 1:100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) içeren solüsyonla silinir. Bu işlemler sonrasında odaya yeni kişi alınabilir. Otel çalışanlarına eğitim verilerek aşağıdaki konular vurgulanmalıdır: • El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. • Herhangi bir viral solunum yolu enfeksiyonu geçirmekte olan kişinin öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzını tek kullanımlık kâğıt mendil ile örtmesi, kâğıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içini kullanması, mümkünse kalabalık yerlere girmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnunu kapatması, mümkünse cerrahi (tıbbi) maske kullanması önerilmektedir. • Misafirlerin kişisel eşyalarına temas eden, örneğin valizlerini taşıyan kişilerin, bu tür işlemler sonrasında derhal ellerini yıkaması veya alkol bazlı el antiseptiği ile el temizliği yapması sağlanmalıdır. İçişleri Bakanlığı ve Belediyeler Restoranlar İçin Korunma ve Kontrol Öneriler Restoranlarda genel enfeksiyon bulaşma riskini azaltmak için uygulanması önerilen temel enfeksiyondan korunma ve kontrol ilkeleri aşağıda yer almaktadır: • Masalar arası mesafe 1 metreden az olmayacak şekilde (tercihen 2 metre) düzenleme yapılmalıdır. • Odalar ve diğer kapalı alanlardaki camlar günlük rutin temizlik esnasında açık olmalı ve temizlik sonrası en az 1 saat havalandırılmalıdır. • Genel temizliğin su ve deterjanla yapılması yeterlidir. • Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler; kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, sık dokunulan düğmeler, telefon ahizesi, ortak kullanım alanlarındaki tuvalet ve lavabo temizliğine özen gösterilmelidir. Bu alanların temizliği için su ve deterjan ile temizlik yapıldıktan sonra 1:100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu (SodyumhipokloritCas No: 7681-52-9) veya klor tablet (ürün tarifine göre) kullanılmalıdır. • Bardak ve tabak gibi ortak kullanılan eşyalar her kullanım sonrasında su ve deterjanla yıkanmalı ve kullanımına kadar temiz bir ortamda saklanmalıdır. • Mikroorganizmalara (bakteri, virüs, mantar vb.) yönelik daha etkili olduğu öne sürülen birtakım özel ürünlerin temizlikte kullanılmasının fazladan koruma sağladığına dair bilimsel kanıt yoktur. • Restoran çalışanları, el temizliğine dikkat etmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. • Restoranlarda açık büfe uygulamasının el teması riski olan riskli bir uygulama olduğu unutulmamalıdır. Gerekirse servisin çalışanlar tarafından yapılması sağlanmalıdır. • Herhangi bir solunum yolu enfeksiyonu (ateş, öksürük, solunum sıkıntısı vb.) bulguları olan personel şikâyetleri düzelene kadar çalıştırılmamalıdır. Restoran çalışanlarına eğitim verilerek aşağıdaki konular vurgulanmalıdır: • El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. • Herhangi bir viral solunum yolu enfeksiyonu geçirmekte olan kişinin öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzını tek kullanımlık kâğıt mendil ile örtmesi, kâğıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içini kullanması, mümkünse kalabalık yerlere girmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnunu kapatması, mümkünse cerrahi (tıbbi) maske kullanması önerilmektedir. • Misafirlerin kişisel eşyalarına temas eden kişilerin, bu tür işlemler sonrasında derhal ellerini yıkaması veya alkol bazlı el antiseptiği ile el temizliği yapması sağlanmalıdır. Gençlik ve Spor Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı Yurtlar İçin Korunma ve Kontrol Önerileri Yurtlarda genel enfeksiyon bulaşma riskini azaltmak için uygulanması önerilen temel enfeksiyondan korunma ve kontrol ilkeleri aşağıda yer almaktadır: • Odalar ve diğer kapalı alanlardaki camlar günlük rutin temizlik esnasında açık olmalı ve temizlik sonrası en az 1 saat havalandırılmalıdır. • Genel temizliğin su ve deterjanla yapılması yeterlidir. • Oda temizlenirken eldiven kullanılmalıdır. • Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler; kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, sık dokunulan düğmeler, telefon ahizesi, ortak kullanım alanlarındaki tuvalet ve lavabo temizliğine özen gösterilmelidir. Bu alanların temizliği için su ve deterjan ile temizlik yapıldıktan sonra 1:100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu (SodyumhipokloritCas No: 7681-52-9) veya klor tablet (ürün tarifine göre) kullanılmalıdır. • Bardak ve tabak gibi ortak kullanılan eşyalar her kullanım sonrasında su ve deterjanla yıkanmalı ve kullanımına kadar temiz bir ortamda saklanmalıdır. • Çarşaf, havlu gibi materyal ise 60-90oC’de normal deterjan ile çamaşır makinasında yıkanmalıdır. • Mikroorganizmalara (bakteri, virüs, mantar vb.) yönelik daha etkili olduğu öne sürülen birtakım özel ürünlerin temizlikte kullanılmasının fazladan koruma sağladığına dair bilimsel kanıt yoktur. Yurt çalışanlarına eğitim verilerek aşağıdaki konular vurgulanmalıdır: • El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. • Herhangi bir solunum yolu enfeksiyonu (ateş, öksürük, solunum sıkıntısı vb.) bulguları olan personel şikâyetleri düzelene kadar çalıştırılmamalıdır. Yurtta konaklayanlar arasında COVID-19 hastalığı ile ilgili uyumlu şikâyetler (ateşe eşlik eden öksürük veya solunum sıkıntısı) olması durumunda; • Diğer konaklayanlardan ivedilikle ayrılıp, maske takılması sağlanarak sağlık birimine (varsa yurttaki yoksa en yakındaki sağlık birimi) başvurmaları sağlanmalıdır. • Kişi ile aynı odayı paylaşanların cerrahi (tıbbi) maske takması sağlanmalıdır. Eğer olası olguya refakat etmezlerse odalarında izole edilmeleri sağlanır. • COVID-19 tanısı kesinleşen hastanın odası 24 saat süreyle havalandırılır ve boş tutulması sağlanır. • Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler; kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, sık dokunulan düğmeler, telefon ahizesi, ortak kullanım alanlarındaki tuvalet ve lavabo temizliğine özen gösterilmelidir. Bu alanların temizliği için su ve deterjan ile temizlik yapıldıktan sonra 1:100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu (SodyumhipokloritCas No: 7681-52-9) veya klor tablet (ürün tarifine göre) kullanılmalıdır. • Bu işlemler sonrasında odaya yeni kişi alınabilir. • Kişinin başvurduğu sağlık birimi, İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimine ivedilikle bilgi verir. • Bulaşıcı hastalıklar birimi, olası olgu yönetim şemasına göre olguyu yönetir. Temaslılarını saptayarak, temas özelliklerine göre (yakın temaslı, temaslı) gerekli izlem prosedürlerini başlatır. Yurt çalışanlarına eğitim verilerek aşağıdaki konular vurgulanmalıdır: • El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. • Herhangi bir viral solunum yolu enfeksiyonu geçirmekte olan kişinin öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzını tek kullanımlık kâğıt mendil ile örtmesi, kâğıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içini kullanması, mümkünse kalabalık yerlere girmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnunu kapatması, mümkünse cerrahi (tıbbi) maske kullanması önerilmektedir. • Misafirlerin kişisel eşyalarına temas eden kişilerin, bu tür işlemler sonrasında derhal ellerini yıkaması veya alkol bazlı el antiseptiği ile el temizliği yapması sağlanmalıdır. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Huzurevleri ve Yaşlı Bakım Merkezleri İçin Koruma ve Kontrol Önlemleri Huzurevleri ve Yaşlı Bakım Merkezlerinde genel enfeksiyon bulaşma riskini azaltmak için uygulanması önerilen temel enfeksiyondan korunma ve kontrol ilkeleri aşağıda yer almaktadır: • Odalar ve diğer kapalı alanlardaki camlar günlük rutin temizlik esnasında açık olmalı ve temizlik sonrası en az 1 saat havalandırılmalıdır. • Genel temizliğin su ve deterjanla yapılması yeterlidir. • Oda temizlenirken eldiven kullanılmalıdır. • Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler; kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, sık dokunulan düğmeler, telefon ahizesi, ortak kullanım alanlarındaki tuvalet ve lavabo temizliğine özen gösterilmelidir. Bu alanların temizliği için su ve deterjan ile temizlik yapıldıktan sonra 1:100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu (SodyumhipokloritCas No: 7681-52-9) veya klor tablet (ürün tarifine göre) kullanılmalıdır. • Bardak ve tabak gibi ortak kullanılan eşyalar her kullanım sonrasında su ve deterjanla yıkanmalı ve kullanımına kadar temiz bir ortamda saklanmalıdır. • Çarşaf, havlu gibi materyal ise 60-90oC’de normal deterjan ile çamaşır makinasında yıkanmalıdır. • Mikroorganizmalara (bakteri, virüs, mantar vb.) yönelik daha etkili olduğu öne sürülen birtakım özel ürünlerin temizlikte kullanılmasının fazladan koruma sağladığına dair bilimsel kanıt yoktur. Huzurevleri ve Yaşlı Bakım Merkezleri çalışanlarına eğitim verilerek aşağıdaki konular vurgulanmalıdır: • El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. • Herhangi bir solunum yolu enfeksiyonu (ateş, öksürük, solunum sıkıntısı vb.) bulguları olan personel şikâyetleri düzelene kadar çalıştırılmamalıdır. Huzurevleri ve Yaşlı Bakım Merkezlerinde konaklayanlar arasında COVID-19 hastalığı ile ilgili uyumlu şikâyetler (ateşe eşlik eden öksürük veya solunum sıkıntısı) olması durumunda; • Huzurevleri ve Yaşlı Bakım Merkezlerinde kalanlar COVID-19 için yüksek risk grubunda olmaları ve hayati risklerinin yüksek olması nedeni ile semptom ve bulguları (ateş, kan basıncı, nabız sayısı, solunum sayısı, şuur durumu ve oksijen satürasyanu vb.) huzur evi sağlık personeli tarafından yakın takip edilmelidir. • Semptomları gelişen hasta çalışanlar tarafından ivedilikle ayrılıp, maske takılması sağlanarak sağlık birimine (kendi nakil araçları veya İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü araçları ile) gönderilmesi sağlanmalıdır. Huzurevleri ve yaşlı bakım merkezlerinin kendi nakil araçlarının temizliği COVID-19 rehberinde belirtilen ambulans temizliği usul ve esaslarına göre yapılmalıdır. • Kişi ile aynı odayı paylaşanların cerrahi (tıbbi) maske takması sağlanmalıdır. Eğer olası olguya refakat etmezlerse odalarında izole edilmeleri sağlanır. • COVID-19 tanısı kesinleşen hastanın odası 24 saat süreyle havalandırılır ve boş tutulması sağlanır. Sonrasında temizlenerek tekrar kullanıma açılır. • Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler; kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, sık dokunulan düğmeler, telefon ahizesi, ortak kullanım alanlarındaki tuvalet ve lavabo temizliğine özen gösterilmelidir. Bu alanların temizliği için su ve deterjan ile temizlik yapıldıktan sonra 1:100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu (SodyumhipokloritCas No: 7681-52-9) veya klor tablet (ürün tarifine göre) kullanılmalıdır. • Bu işlemler sonrasında odaya yeni kişi alınabilir. • Kişinin başvurduğu sağlık birimi, İl/İlçe Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimine ivedilikle bilgi verir. • Bulaşıcı hastalıklar birimi, olası olgu yönetim şemasına göre olguyu yönetir. Temaslılarını saptayarak, temas özelliklerine göre (yakın temaslı, temaslı) gerekli izlem prosedürlerini başlatır. Huzurevleri ve Yaşlı Bakım Merkezleri çalışanlarına eğitim verilerek aşağıdaki konular vurgulanmalıdır: • El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. • Herhangi bir viral solunum yolu enfeksiyonu geçirmekte olan kişinin öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzını tek kullanımlık kâğıt mendil ile örtmesi, kâğıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içini kullanması, mümkünse kalabalık yerlere girmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnunu kapatması, mümkünse cerrahi (tıbbi) maske kullanması önerilmektedir. • Misafirlerin kişisel eşyalarına temas eden kişilerin, bu tür işlemler sonrasında derhal ellerini yıkaması veya alkol bazlı el antiseptiği ile el temizliği yapması sağlanmalıdır. İçişleri Bakanlığı Kalabalık Ortamlar İçin Öneriler 1. Düğün, özellikle turizm otellerindeki yabancı kişilerin düğünü, cenaze, sabah programları, açılışlar, kahvehane, maç izlenen kafeler, internet kafeler, cuma namazları vb. kalabalığa yönelik tedbir alınması, Kalabalık oluşturması nedeniyle; • Umuma Açık İstirahat ve Eğlence Yerleri olarak faaliyet yürüten ve vatandaşlarımızın çok yakın bir mesafede bir arada bulunarak hastalığın bulaşma riskini arttıracağı değerlendirilen; Tiyatro, Sinema, Gösteri Merkezi, Konser Salonu, Nişan/Düğün Salonu, Çalgılı/Müzikli Lokanta/Kafe, Gazino, Birahane, taverna, Kahvehane, Kıraathane, Kafeterya, Kır Bahçesi, Nargile Salonu, Nargile Kafe, İnternet Salonu, İnternet Kafe, her türlü Oyun Salonları (Atari, Playstation vb.),her türlü kapalı Çocuk Oyun Alanları (AVM ve Lokanta içindekiler dahil),Çay Bahçesi, Dernek Lokalleri, Lunapark, Yüzme Havuzu, Hamam, Sauna, Kaplıca, Masaj Salonu, SPA ve Spor Merkezlerinin faaliyetlerinin, • Pavyon, diskotek, bar ve gece kulüplerinin faaliyetlerinin, • Sivil toplum kuruluşlarının (Dernek, vakıf ) genel kurulları ve Sivil toplum kuruluşlarının eğitimler dâhil insanları toplu olarak bir araya getiren her türlü toplantı ve faaliyetleri (icra-i zorunluluk gerektiren yönetim faaliyetleri hariç), • Toplu olarak vatandaşlarımızın bir arada bulunduğu “Taziye Evleri”nin faaliyetlerinin durdurulması. Çevre Temizliği ve Dezenfeksiyonu İçin Öneriler Genel Müdürlüğümüze gelen çok sayıda başvuru ve şikayetlerden yerel yönetimler kamu kurum kuruluşları tarafından COVID-19 salgını kapsamında ortak açık ve kapalı kullanım alanlarında ve toplu taşıma araçlarında (okullar, kreşler, alışveriş merkezleri, özel işletmeler, oteller, camiler, müzeler, parklar, otobüs, metro, deniz ulaşım araçları, taksiler, duraklar, vb.) dezenfeksiyon amacıyla farklı kimyasalların çeşitli uygulama yöntemleri (püskürtme, yıkama vb) kullanıldığı anlaşılmaktadır. COVID-19 tablosuna neden olan SARS CoV-2 virüsü koronavirüs ailesinden olup zarflı bir virüstür. Bu özelliği nedeniyle rutin kullanılan sabun, deterjan, standart çamaşır suyu gibi temizlik maddelerinden, kuru ortamlardan ve güneş ışığından direkt olarak etkilenmekte ve canlılığını kaybetmektedir. Virüsün mikrobiyolojik özellikleri nedeniyle bahsedilen rutin temizlik malzemeleri ile yapılacak temizlik yeterlidir ve özel bir virusidal, bakterisidal veya fungisidal ürün kullanımını gerekmemektedir. Bu çerçevede; a. Önlem olarak rutin temizliğin sıklaştırılması, yoğun kullanım sonrası temizliğin yapılması ve gün sonunda mutlak olarak detaylı temizliğin yapılması gereklidir. Bu temizlik için temizlenen bölgenin özelliğine göre su-sabun, yüzey temizlik deterjanları, 1/100 sulandırılmış çamaşır suyu veya klor tablet (ürün kullanım talimatı doğrultusunda) kullanılmalıdır. Yüzeylerin gerekirse kurulanması sağlanmalıdır (1/100'lük çamaşır suyu hazırlanışı: 1 ölçü çamaşır suyu + 99 ölçü su (500-600 ppm klor açığa çıkarır) b. Toplu taşım araçlarında en yoğun kullanımın olduğu zaman sonrasında temizlik 1.madde’de belirtildiği şekilde yapılmalıdır. Ayrıca gün sonu temizliği mutlak sağlanmalıdır. Kullanım sırasında ve sonrasında araçların mümkün olduğu kadar dış ortam havasıyla havalandırılmalarına özen gösterilmelidir. c. Çocuk parklarında bulunan plastik ve metal oyuncak ve diğer malzemelerin temizliğinin su ve sabun ya da yüzey temizlik deterjanları ile yapılması önerilir. Çocuk sağlığı açısından değerlendirildiğinde zorunlu olmadıkça çamaşır suyu kullanımından kaçınılmalıdır. Sulandırılmış çamaşır suyu kullanılması durumunda çocukların 1-2 saat teması engellenmelidir. d. COVID-19 salgınını engellemek için sokakların, otoparkların, yeşil alanların özel olarak temizlenmelerine veya farklı şekilde dezenfeksiyonuna gerek yoktur. e. Uzun süre etki göstereceği iddiası ile farklı maddelerin (gümüş vb) buharlama ve benzeri şeklinde genel uygulamalarının toplu yaşam alanlarında, açık alanlarda enfeksiyon yayılımını engellediğine dair bilimsel kanıtlar olmadığı gibi tersine insan sağlığı üzerinde özellikle direkt temas durumlarında risk yarattığını gösteren bulgular vardır. Bu nedenle bu tip uygulamalardan özenle kaçınılmalı, kaynakların gereksiz yere harcanması önlenmelidir. Özellikle çocukların bulunabileceği veya kullanabileceği ortam ve malzemelerin temizliğinde bu uygulamaların kullanılmasının çocuk sağlığını olumsuz etkileyebileceği unutulmamalıdır. f. Bahse konu yer, araç ve alanlarda el yıkama veya el antisepsisi imkanlarının artırılması, öksürürken ağız ve burnun kağıt mendille kapatılması veya kolun içi yüzünün bu amaçla kullanılması, yakın temastan kaçınılması en önemli korunma önlemidir. Sağlık Bakanlığı Sağlık Kurumlarına Yönelik Alınacak Uygulamaların Belirlenmesi Sağlık Kurumlarındaki Personel Yetersizliği, Sağlık Turizmi ve Diş Hekimliği Uygulamalarına Yönelik Alınacak Uygulamaların Belirlenmesi Çin Halk Cumhuriyeti’nde ortaya çıkan ve çeşitli ülkelerden bildirimi yapılan yeni bir alt tipe bağlı Koronavirüs hastalığı (COVİD-19) tüm dünya için halk sağlığı tehdidi oluşturmakta ve Bakanlığımız tarafından yakından takip edilmektedir. Ülkemizde Dünya Sağlık Örgütü’nün önerileri de dikkate alınarak gerekli önlemler alınmaktadır. Hastalığın ülkemizde yayılımının önüne geçilmesi amacıyla Bilim Kurulu konuyla ilgili düzenli olarak toplanmakta ve değerlendirmeler yapmaktadır. Bu bağlamda aşağıdaki geçici tedbirlerin alınmasına ihtiyaç duyulmuştur. 1. Poliklinik sayılarının azaltılması amacıyla; sadece randevu verilen hastalara bakılması, hastaneye randevusuz olarak başvuran hastalardan triaj uygulanarak sonrasında, acil değerlendirilmesi gereken hastalar ile olası COVID-19 hastalarının hastaneye kabul edilmesi, 2. Bu kapsamda kazanılan personelin COVID-19 hastalarının takip edildiği ve ihtiyaç duyulan bölümlere aktarılmak üzere hastanelerin kendi planlarını oluşturmaları, 3. Acil servislerde olası COVID-19 hastalarının dışında yeşil alan hastalarının kabul edilmeyerek 1. basamağa yönlendirilmesi, 4. Hastanelerde yoğunluğu azaltmak ve çalışan personelin diğer alanlarda daha verimli kullanılabilmesi amacıyla elektif ameliyatların ve girişimsel işlemlerin ertelenmesi, 5. Operasyonlar sonrasında yoğun şekilde immünsüpresif tedavi protokollerinin uygulandığı organ nakli operasyonlarında elektif vakaların ertelenmesi, 6. Yayılımın önlenmesi amacıyla elektif diş hekimliği uygulamalarının ertelenmesi ve sadece acil diş hekimliği uygulamalarının yapılması, 7. Kronik hastalık nedeniyle takip edilen hastaların, takibi yapan hekimlerin kanaati ile takip aralıklarının pandemi süresince daha uzun dönemler halinde yapılması, 8. Yoğun bakım ünitelerinin etkin kullanımı için hastaların durumuna uygun seviyede yoğun bakım ünitesine yatırılması, yoğun bakım endikasyonu ortadan kalkan hastaların durumlarının gerektirdiği şekilde ilgili branşın yataklı servisine, palyatif bakım servisine yatırılmaları, yatırılarak tedavi gerektirir bir durum olmadığında taburcu edilmeleri, 9. Sağlık turizmi kapsamında dünyanın değişik ülkelerinden gelen hastaların ülkemize getirilmesinin ertelenmesi, 10. Kronik hastalık ve engellilik nedeniyle raporlu ve sürekli kullanımı gerektiren ilaçların, tıbbi malzemeler ve hasta altı bezlerinin sağlık kuruluşuna gidilmeden reçete yazılmasına gerek duyulmaksızın eczaneler ve medikallerden temin edilebilmesi, 11. COVID-19 salgını sürecinde tüm hekimlerin, diğer sağlık çalışanlarının ve diğer kurum çalışanlarının, branşı ve çalıştığı birim fark etmeksizin, ilgili hastaların görüldüğü birimlere gerekli desteğinin sağlanması konusunda kurum yöneticilerinin gerekli planlamaları yapması gerekmektedir.