Kira fiyatları ve ev fiyatlarındaki artışın ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan ve salı günü açıklanacak sosyal konut projesi, inşaat ve alt sektörleri de olumlu etkileyecek. Sosyal konut projeleri kapsamında TOKİ aracılığıyla son 20 yılda 1 milyon 170 bin konut üretildi. Cumhuriyet tarihin en büyük sosyal konut projesiyle ise ilk kez tek seferde 250 bin konut yapılacak. Ev almak isteyenlerin proje ili sınırları içerisinde en az 1 yıl ikamet etmesi, kendisi, eşi ya da çocukları üzerine tapuda kayıtlı konutu bulunmaması gerekiyor. Peki proje kapsamında aylık taksitler ne olacak? Kimler özel kontenjandan faydalanacak? Evler kaç oda olacak? Ne zaman teslim edilecek? İki uzman isim merak edilen soruları milliyet.com.tr okuyucuları için yanıtladı. HANEDE EVİ OLAN SOSYAL KONUT PROJESİNE BAŞVURABİLİR Mİ? Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “Hayır, başvuru şartları ile ilgili bazı kriterler var bu kriterler çerçevesinde hareket ediliyor. Bu kişinin 18 yaşından büyük olması lazım. İkincisi T.C. vatandaşı olacak. Yabancı kimlik numarası ile başvuru yapılamaz. Projenin yapıldığı il sınırlarında ya son 1 yıldır ikamet ediyor olacak. Ya da nüfus kaydı o ilde olacak. ‘TAPUDA KAYDI OLAN FAYDALANAMAZ’ Kendi adına, eşi adına, velayeti altındaki çocukları adına tapuda kayıt yeri olursa bundan faydalanamaz. Bir de TOKİ’den daha önce de ev sahibi olmamış olması gerekiyor. Bazen alıyor ama tapusu geçmiş oluyor. Kayıtlar da sistemde görülüyor. ‘ENGELLİLERE YÜZDE 7 KONTENJAN BEKLENİYOR’ Hanehalkı geliri ile ilgili sınırlama var. İstanbul’da 16 bin lira, diğer illerde 14 bin TL’den fazla olmaması gerekiyor. Engelliler için de yüzde 40 ve üzeri engelli olması lazım. Engelliler için de ayrı bir kontenjan var. Oradaki kontenjanın da yüzde 7 olmasını bekliyoruz. ‘AYNI HANEDEN TEK KİŞİ BAŞVURABİLECEK’ Başvuru yapılırken, eskiden aynı aileden iki üç kişi başvurabiliyordu. Şimdi onunla ilgili de bir engelleme var. Bir haneden tek kişi başvuru yapabilecek. Gençlerle ilgili de ilk defa bir düzenleme var. Orada da 9. ayda açıklandığı için 1991 yılı Eylül ayından sonra doğanlar müracaat yapabilecekler. Arsalar daha çok belirlenen büyükşehirlerde, İstanbul’da Çatalca, Tuzla, Ankara’da Gölbaşı gibi yerlerde olacak. ARSA YA DA TAPU HİSSESİ OLANLAR BAŞVURABİLİR Mİ? Her ikisinde de kendi adına kayıtlı bir yerinin olmaması lazım. Yani başvuru yapamazlar. EVLİ OLUP DA EŞİ ÇALIŞMAYAN, KENDİSİ ÇALIŞAN BAŞVURABİLİR Mİ? Evli olmasıyla ilgili bir kriter yok yapabilir. 3 kategori var. Konut, arsa ve işyeri kategorisidir. Arsa kategorisinde yoksul ve dar gelirli olacak ve kendisine daireye karşılık gelen arsa payı olmayacak. Konutu olmayabilir ama arsa payı da olmayacak. Arsa verilecek olanların daha önce gecekondu kanunu kapsamından da faydalanmamış olması lazım. İŞYERİ İLE İLGİLİ KRİTERLER NEDİR? İşyeri ile ilgili ise çeşitli şartlar isteniyor. Ben iş yapmadıysam işyeri başvurusunda bulunamam. Benden ustalık belgesi istenecek. İşyeri açma ve çalışma belgem, oda kaydım istenecek. Vergi mükellefi olduğum ispat edilecek. Bu işyerlerinden ilk defa ben bir iş yeri çıksın da ben iş yapayım diyen faydalanamayacak. Mevcut durumda faaliyetine devam eden işyerleri faydalanacak. Bunların mülkiyetinin olup olmadığına bakılmayacak. Kendi adına ticarethane ve dükkan vasfı bir yeri var mı? Yoksa bunlar da başvurabilecekler. Detaylar yarın saat 14.00’te açıklanacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan 250 bin konut, 100 bin arsa, 10 bin işyerinden bahsetmişti. Büyükşehirler öncelikli olacak. Yatay mimari, yeşil enerji kriterine uygun, az katlı yapılar tercih ediliyor olacak. ÖDEMELER NASIL OLACAK? EN DÜŞÜK TAKSİT TUTARI NE KADAR? Onlar şu an kriter anlamında belli değil, 240 ay vade olacak. Yüzde 5-10 gibi düşük peşinatlar olacak. Projenin yapıldığı yere göre değişecek diyebiliriz. Arsalar boş teslim edileceği için arsaların değeri daha düşük olacak. Daireler de tiplerine göre fiyatlar değişiyor olacak. Bu noktada daha önce asgari ücretin belli oranını geçmemeyle ilgili beyanlar verilmişti. ‘TAHMİNİ TESLİM SÜRESİ 18 AY’ Tahminimiz ortalama 18 ay sonra olacak. Çünkü buna ilişkin net bir tarih yok. Burada şöyle bir süreç ilerliyor. Devlet öncelikle arsa yapılacak yerlerin ihalelerini taşeron firmalara yapacak, arsa teslimleri firmalara yapılacak. Projelerin biz 18-24 ay arasında biteceğini tahmin ediyoruz. SOSYAL KONUT PROJESİNE KİMLER BAŞBURABİLİR? İSTEBKoop Başkanı Emlak Brokeri Ulvi Özcan milliyet.com.tr'ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Daha önceden TOKİ’den mülk sahibi olmuş, şu an olmasa dahi satmış diyelim ve ev sahibi olmuş olanlar ile herhangi bir tapulu mülkü olanlar müracaat edemiyorlar. Toplam hane geliri İstanbul’da 16 bin İstanbul dışında 14 bin lira geliri olanlar başvuru yapabiliyor. ÖDEMELER NASIL OLACAK? Örnek verecek olursak sosyal konut projesinde ödemeler İstanbul’da maksimum 16 bin lira geliri olan ailelerin yüzde 30 bütçesini buraya ayırmak kaydıyla olacak. 240 aya bölünmesi söz konusu olacak. Eşit taksitlerle mi yoksa ara ödemelerle mi olacağı açıklanmadı. Peşinat olarak yüzde 10 deniliyor ancak bu teyit edilemedi. 16 bin olarak varsayarsak yüzde 30’u 4800 lira yapıyor. Bunu 240 aya vurursanız böyle bir rakam çıkacaktır diye düşünüyorum. Ancak 100 metrekare bir inşaatın maliyetini 700 bin lira olarak varsayarsanız. 146 ay hiçbir arsa payı olmadığı taktirde ve hiçbir maliyet artışı olmadığı taktirde maliyet oluşturuyor. Konut 120 metrekare olduğu zaman maliyetin 840 bin lira olacağı tahmin ediliyor. EVLER EN ERKEN NE ZAMAN TESLİM EDİLİR? 24 ay ile 36 ay arası olacağı düşünülüyor. Yani iki ile üç yıl arasına tekabül ediyor. ‘EVLER 2+1 ve 3+1 OLACAK’ Evler yatay mimari olacak. Benim aldığım duyum 2 oda 1 salon ve 3 da bir salon olacağı söyleniyor. Daha çok aileye uygun evler olacak. "