ŞEHRİVAN HABER: MERAL YILDIZ / ÖMER FARUK TOKTAŞ- Türkiye’nin önemli iş insanları, Dostluk Grubu ve DOĞUSİFED organizasyonunda TÜSİAD yönetim kurulu ve Türkiye’nin önde gelen işadamları Van’da bir araya geldi. İş dünyasından önemli isimlerin katılım sağladığı toplantıda Van’a dair önemli konular konuşuldu. TUSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Simone Kaslowski, toplantıda yaptığı konuşmada, “İldeki genel ekonomik faaliyetin asıl odakları olan tarım ve hayvancılık dışarıda bırakıldığında, kentsel nüfus arasındaki işsizlik oranının çok daha dramatik boyutlarda olduğu görülüyor. Van’da, dış ticaret ve turizm, sınır kenti olması nedeniyle öne çıkıyor. Coğrafi konumu sonucu İran, Irak, Ermenistan ve Azerbaycan ile yakın olması çok büyük potansiyel getiriyor. Bu potansiyelin kullanılabilmesi için büyük çaba göstermeliyiz.” Dedi. TÜSİAD Yönetim Kurulunun yılda bir kez farklı kentte düzenlediği Yönetim Kurulu toplantısını bu yıl Van'da gerçekleştirdi. İş dünyasından önemli isimlerin katılım sağladığı toplantıda Van’a dair önemli konular konuşuldu. İş dünyasından önemli isimlerin katıldığı toplantıda başkan Simone Kaslowski de yer aldı. Kaslowski, konuşmasının büyük bölümünde ekonomi odaklı değerlendirmeler yaparken, özelde de Van’ın bu noktadaki yerine ve Van’ın potansiyeline vurgu yaptı. Van’ın birçok alanda Türkiye’nin son 10 ili arasında yer almasına vurgu yapan Kaslowski, özellikle genç nüfus konusuna vurgu yaptı. TÜRKONFED, DOĞUSİFED gibi bölgeyi yakından bilen yapıların da Van’a ve bölgeye dair değerlendirme ve yatırım önerilerine paylaştığı toplantıda Van adına önemli bir değerlendirme de Van TSO başkanı Necdet Takva tarafından yapıldı. Takva, Van’ın birçok anlamda potansiyeli olduğuna vurgu yaparken, bir dönem büyük çağrılar yapılmasına rağmen Van’ın çağrısının karşılık bulmamasına sitem etti. Takva, Van’ın önümüzdeki süreçte hedefinin iş arayan değil iş kuran bir kent olduğunu da vurgulayarak bölgede yatırım arayışlarının süreceğini belirtti. KASLOWSKI: VAN DIŞ TİCARET VE TURİZM KENTİ OLARAK ÖNE ÇIKIYOR Küresel dinamiklerin değiştiğini ifade eden Kaslowski, “Bilgiye hızla ulaşılıyor; veri hızla derinleşiyor; tüketici tercihleri çeşitleniyor ve bunlara bağlı olarak beklentiler hızla artıyor. Daha çevre dostu olanı, daha az doğal kaynak kullananı talep eden bir dünya var ve ekonomiler buna kayıtsız kalamıyor. İş dünyası için de, bu dinamikleri dikkate alan iş modellerini hızla geliştirmeleri artık kaçınılmaz. Üretim ve hizmet süreçlerinin dijitalleşmesinde kaydedilecek ivme rekabet avantajının en belirleyici bileşeni oluyor. Van’a baktığımızda, işgücüne katılım oranları düşük, işsizlik oranının ise ülke ortalamasından hayli yüksek olduğunu görüyoruz. İldeki genel ekonomik faaliyetin asıl odakları olan tarım ve hayvancılık dışarıda bırakıldığında, kentsel nüfus arasındaki işsizlik oranının çok daha dramatik boyutlarda olduğu görülüyor. Van’da, dış ticaret ve turizm, sınır kenti olması nedeniyle öne çıkıyor. Coğrafi konumu sonucu İran, Irak, Ermenistan ve Azerbaycan ile yakın olması çok büyük potansiyel getiriyor. Bu potansiyelin kullanılabilmesi için büyük çaba göstermeliyiz.” Dedi. “YENİ PROGRAMDA YARGI REFORMUNA DA YER VERİLMESİ SEVİNDİRİCİDİR” Gelecek bir tarihte STK’ların da katılımıyla “Yapısal reform önceliklendirilmesi” çalışmasının yapılmasının yararlı olacağını belirten Kaslowskı, yapısal reformların gecikmemesi gerektiğine dikkat çekti. Kaslowskı, “Önceki yıllarda da programlarda güzel hedefler görmüştük. Maalesef yapısal tedbirler geciktiğinde bu hedeflere ulaşmak mümkün olmuyor. Sürdürülebilir kaliteli büyüme için eğitim, vergi ve işgücü piyasası reformlarını çok önemsiyoruz. Yeni programda yargı reformuna da yer verilmesi sevindiricidir. Yargıda uzmanlaşma ve hız önemlidir. Ancak yargı bağımsızlığının olmadığı durumda adaletten bahsetmek mümkün değildir. Her şeyden önce yargı bağımsızlığını güçlendirecek adımların atılmasını bekliyoruz.” İfade etti. KASLOWSKI: BİZİM İÇİN ÖZGÜRLÜKLERLE GÜVENLİK ARASINDA BİR ÇELİŞKİ YOK Bölgesel kalkınma ve ülkenin tümünde yatırım ortamının iyileştirilmesinde yerel yönetimlerin rolünün önemli olduğunu vurgulayan Kaslowski, “Yerel demokrasinin hayata geçmesinde tüm aktörlerin sorumluluğu vardır. Ülkemizin yaşadığı tüm olumsuzluklara ve güvenlik sorunlarına rağmen sorunlarımızı demokratik çerçeve içerisinde özgürlükleri kısıtlamadan çözme kapasitesine sahibiz. Özgürlükler kısıtlandığında güvenlik sorunlarının da derinleştiğine şahit oluyoruz. Bizim için özgürlüklerle güvenlik arasında bir çelişki yok. Tersine özgürlük alanlarının genişlemesi şiddet eğilimini azaltır, diyalog yoluyla sorunların çözümünü kolaylaştırır. Aynı çerçevede, belediye başkanlığı veya benzeri seçimle gelinen bir kamusal görevin hem hukuk devleti kuralları çerçevesinde denetimi, hem de demokratik meşruiyetine saygı önemlidir. Demokrasi de, ülkedeki güven unsurunun tam olarak sağlanması da bunu gerektirir.” Diye belirtti. “YATIRIM ORTAMI DA İYİLEŞECEK” Kaslowski, son olarak şu ifadelere yer verdi: “O zaman yatırım ortamı da iyileşecek, iş insanları olarak işlerimize, rekabet gücümüze odaklanabileceğiz, istihdam yaratabileceğiz. Aynı doğrultuda, ülkemizin 21. yüzyılda küresel rekabeti gücü için elzem olan Avrupa Birliği süreci ve çağa uygun bir gümrük birliği anlaşması güncellenmesi de mümkün olacaktır. Türkiye hem Avrupa siyasal ve ekonomik sistemi içinde yer alan, hem de bir Avrasya merkez olarak yükselen bir ülke olmayı başardıkça dünyada güçlü bir demokrasi ve ekonomi ve teknoloji ve sosyal kalkınma ülkesi olacaktır. Van da coğrafi konumunu ve ekonomik potansiyeli ile bu yönde bir Türkiye vizyonunun, 21. yüzyılda güçlü bir Türkiye hikayesinin dinamizm kaynaklarından biri olmayı hak etmektedir.” TURAN: İŞİMİ YÖNETEBİLİYORUM PROJESİ VAN’DA GERÇEKLEŞTİRİLECEK TÜRKONFED Başkanı Orhan Turan da toplantıda yaptığı konuşmasında dijitalleşme farkındalığı yaratmak için 2018 yılında Türkiye İş Bankası ile başlatılan Dijital Anadolu Projesi’nde; Antalya, İzmir, Bursa, Kocaeli ve Denizli ile 5 kentte 1500 KOBİ ile buluştuklarını belirtti. Turan, “Bu yıl da Denizli ve Elâzığ ile başladığımız yolculuk, Diyarbakır ve Eskişehir’le devam ediyor. 2020’de Dijital Anadolu Projesi’ni DOĞUSİFED ev sahipliğinde Van iş dünyasıyla buluşturmayı planlıyoruz. KOBİ’lerimizin kapasitesini artırmak, dijital ve finansal okuryazarlık ile insan kaynağı altyapısını geliştirmek için UNDP ve VİSA ortaklığında İşimi Yönetebiliyorum Projesi’ni hayata geçirdik. 3 yılda 18 kentte 3000 KOBİ’mize eğitim vereceğiz. Adana ve Antalya ile başladık; Hatay, Balıkesir, Bursa, İstanbul ve Mardin ile devam edeceğiz. Boğaziçi Üniversitesi’nin değerli hocalarının hazırladığı mentörlük süreçlerinde TÜRKONFED ve TÜSİAD üyelerinin destek vereceği İşimi Yönetebiliyorum Projesi’ni 2020’de DOĞUSİFED ev sahipliğinde Van’da da gerçekleştireceğimizin müjdesini de vermek istiyorum.” Şeklinde konuştu. “VAN’IN KALKINMASI VE REKABETÇİLİĞİNİ DE POZİTİF ETKİLEYECEKTİR” TÜRKONFED olarak, bölgelerarası gelir adaletsizliğinin giderilmesi ve sürdürülebilir kalkınmanın, yerelden başlayacağına inandıklarını dile getiren Turan, “Sürdürülebilir kalkınma da ancak yerelin potansiyelleri ölçüsünde sağlayacağı katma değer ile mümkün görünüyor. Kentlerimizin kendi dinamiklerini ve potansiyellerini keşfetmeleri önem kazanıyor. Katılımcı ve kapsayıcı bir anlayışla, yerelde bulunan tüm aktörlere büyük sorumluluklar düşüyor. Ortak akıl ve ortak vizyon ile kentlerimizde; yerel, kamu, özel sektör, akademi ve sivil toplumla birlikte kent ittifaklarını kurmak her zamankinden daha da önemli hale geliyor. Bu noktada Van, zengin tarihi ve kültürel geçmişi ile dinamik ticaret hayatı sayesinde büyük bir potansiyel taşıyor. Fırsatların ortaya çıkmasının sağlayacak kent ittifakları, Van’ın kalkınması ve rekabetçiliğini de pozitif etkileyecektir. Yerel yönetimlerin, yerel kalkınmada kilit aktörlerden biri olduğunu da ayrıca hatırlatma isterim. Yerel yönetimleri güçlendirmek, yerel kalkınmaya omuz vermek demektir. Bu noktada seçilmiş yerel yönetimlerin, hukukun güvencesi altında denetlenmesini sağlamak ve yasa dışı faaliyetlerin tespitinde, yargı yoluna başvurmak sosyal bir hukuk devletinin gereğidir.” Diye belirtti. TURAN 7 MADDELİK ÖNERİ PAYLAŞTI TÜRKONFED olarak, geçici değil kalıcı çözümleri hayata geçirmek için, 7 maddelik önerileri paylaşan Turan, “Bir kez daha hatırlatmakta yarar görüyorum. Özel sektör ve kamuda kurumsallaşma seviyesinin artırılması. Kurumlarımızın bağımsızlığı kadar liyakate dayalı, şeffaf ve hesap verir bir yönetim anlayışını tesis edilmesi. Verimlilik esaslı, yüksek teknoloji kullanımı ile yüksek katma değerli üretim ve yine yüksek katma değerli markalı ihracat ile rekabetçilik gücümüzün artırılması. Doğu ile batı arasında 4 kata ulaşan gelir dağılımı dengesizliğini azaltacak, kalkınma odaklı kapsayıcı politikalarının geliştirilmesi. KOBİ’lerin sürdürülebilir büyümesi için finansmana erişim başta olmak üzere ödeme ve tahsilat sorunlarının çözülmesine yönelik yasal altyapının hazırlanması. Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ile AB’ye tam üyelik perspektifinin güçlü, kararlı bir şekilde devam etmesi. Toplumsal cinsiyet ve fırsat eşitliği temelinde hayatın her alanına kadınların aktif ve etkin katılımının sağlanması. Eğitim ve yargı başta olmak üzere yapısal ve ekonomik reformları hayata geçirilmesi.” Diye sıraladı. “KAPILARI AÇAN ANAHTAR HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜDÜR” Turan son olarak şu ifadeleri kullandı: “Türkiye’nin siyaset ve ekonomi alanında dünyada sergileyebileceği gücün en etkin kaynakları, demokrasi, hukuk devleti ve özgürlükler toplumu olma nitelikleridir. Tam da bu noktada, ‘Ne yaparsak yapalım; kapıları açan anahtar hukukun üstünlüğüdür. Güven ve şeffaflık’ temelinde, ülkelerin ‘risk primini dengeleyen’” ana unsur demokrasi kültürüdür. Ülkemizin, YEP başta olmak üzere dijitalleşmeden ekonomik reformlara uzanan dönüşümünde başarı için ‘hukuk ve eğitim reformu’” öncelikli çıpalardır. Ancak bu şekilde; orta demokrasi ve orta eğitim tuzağını aşarak, orta gelir tuzağı sarmalından kurtulabiliriz.” ÇİFTÇİ: BÖLGELER ARASINDA CİDDİ BİR GELİR DAĞILIMI SORUNU VAR Toplantıda bir konuşma yapan DOĞUSFED başkanı Suat Çiftçi, 2014 yılından bu yana Bölgede çalışma yapıp proje ürettiklerini söyledi. Doğu-Batı arasındaki ticari köprülerin kurulması amacı ile kurulan DOĞUSİFED’in temel stratejisinin ortak akıl ve uzlaşı kültürü temelinde bölgesel kalkınma ve Van'ın büyük fotoğrafında buluşma olarak tanımlandoğını ifade eden Çiftçi, “Bölgemizin ihtiyacı olduğuna inandığımız iki temel unsuru hatırlatmak isterim. Bunlar, kardeşlik hukukunun geliştirilmesi ve ekonominin güçlendirilmesi. Bölge olarak, ciddi sıkıntılarımızın olduğu gerçeği açıktır. Ülkemizde, bölgeler arasında ciddi bir gelir dağılımı sorunun olduğu hepimizin malumudur. Van'ın da dahil olduğu TRB2 bölgesinde Van, Muş, Bitlis ve Hakkari'de kişi başına düşen gayrı safı milli hasılada yıllık 3 bin 500 dolar iken, buna karşın Marmara'da kişi başına düşen gayrı safi milli hasıla ortalama 24 bin dolar. Yanı, ülke ortalamasının en dip noktasındayız. Sosyoekonomik gelişmişlik açısından 76 sıradayız. Bölgede Genç işsizlik önemli bir sorundur.” Dedi. “ÖNERİMİZ, BU YATIRIMLARIN ARTARAK DEVAM ETMESİDİR” Çiftçi bu coğrafyadaki sorunların temelinde zayıf uzlaşı kültürünün olduğunu belirterek, “Ülke olarak, son zamanlarda ciddi bir süreçten geçtiğimizi biliyoruz. Dün olduğu gibi, bugünde bu zor süreçleri hep beraber, ortak akıl ve uzlaşı kültürü temelinde, evrensel değerler çerçevesinde; güçlü demokrasi, güçlü ekonomi ve güçlü toplum ilkesi ile aşabileceğimize inanıyoruz. Burada TÜRKONFED-TÜSİAD gibi çok önemli roller üstlenmiş, ekonomiye yön veren iş dünyası örgütlerine büyük görevler düştüğü açıktır. Bu konuda, TÜRKONFED'in yapmış olduğu orta gelir tuzağı, kent bölge raporu, BORGİP Projesi gibi değerli çalışmalar bizlere ışık tutacaktır. Ancak, Kamu yatırımlarının, bölgeler arası gelişmişlik farkının azaltılmasında son derece önemli olduğu açıktır. Son yıllarda bölgemizde yapılan duble yollar, Tüneller, Bölge Hastaneleri ve benzeri çok ciddi kamu yatırımlarının yapıldığı gerçeği göz ardı edilmemelidir. Fakat önerimiz, bu yatırımların artarak devam etmesidir. Son söylediğim, ilk söylediğim olsun. Yapılacak iki Şey. Kardeşlik hukukunun geliştirilmesi, ekonominin güçlendirilmesidir.” Şeklinde konuştu. VAN'DA 500 İSTİHDAM KAPASİTELİ TEKSTİL FABRİKA HAYATA GEÇİRDİK Fikir, girişim ve yatırım amaçlı 3 yıl önce benzersiz bir konseptle, kurulan ve birçok amacı içinde barındıran Dostluk grubu oluşumunun aktif olarak faaliyetlerini sürdürdüklerini ifade eden Dostluk Gurubu Başkanı Mehmet Avcı, Van’da gerekli yatırımların yapılması gerektiğine dikkat çekti. Avcı, “Ticari olarak geçen sene Ticari işler komisyonu koordinatörümüz Sayın Hayrettin Gümüşkaya öncülüğünde Van'da hayata geçirdiğimiz 500 istihdam kapasiteli tekstil fabrikamız bir "sosyal ticari girişim” olarak çoklu ortaklık kültürünün en somut örneklerinden biri oldu. İstikrarımızı hiç bozmadan her ay bir üyemizin ev sahipliğinde gerçekleştirmiş olduğumuz "aylık buluşmalarımız” Organizasyon komisyonu koordinatörümüz Sayın İshak Sevimli öncülüğünde network ve kaynaşma organizasyonlarında birlikte hareket etmenin güçlü bir sinerji oluşturup, etkin bir yapı örneğini ortaya koydu. Sosyal yardımlaşma komisyonu koordinatörümüz Sayın Sevgi Başıbüyük öncülüğünde her yıl 5 bine yakın öğrenciye motivasyon amaçlı gerçekleştirdiğimiz ziyaretler ve yardımlarımız ayrıca çeşitli okul ve bireylere sağladığımız imkanlarla sosyal yardımlaşma alanında da duyarlı bir oluşum olduğumuzu göstermiş olduk. Bu ay bu toplantının Dostluk grubu organizasyonuyla yapılması bizlerin doğru ve emin bir yolda olduğunu çok net göstermektedir.” Dedi. VAN’DA YATIRIMCILAR İÇİN GÜVENLİK ORTAMI SAĞLANDI Ekonomide, kalkınmada, sosyal ve kültürel faaliyetlerde ilerlemek büyük oranda güvene dayalı bir şekilde gerçekleştiğini söyleyen Avcı, “Bu gün Dünyanın saygın iş STK’larından biri olan TÜSİAD'ın ve ülkemizin en büyük iş STK’sı olan TÜRKONFED'in yönetim kurulu toplantılarını Doğu Anadolu’nun kalbinde yani memleketimizde yapıyor olması herkese, Van'ın güvenli bir şehir olduğunu, yatırımların ve organizasyonların rahatlıkla yapılabileceğini göstermektedir. Bölgesel büyümenin daha hızlı yaşanacağını umut ediyoruz. Bölge ekonomisinin kalkınmasında TURKONFED'in hazırlamış olduğu raporlar, oluşturmuş olduğu dinamik yapıların bir örnek olduğunu da ayrıca belirtmek isteriz. Kendilerinin bu çalışmalarını yürekten kutluyoruz. Gayri safi milli hasılada yüzde 1'in altında kalan doğu illerinin içerisinde bulunan Van'da Ticaret ve Sanayi odasının etkin faaliyetlerinin önemli katkısıyla komşu ülkelerle ticaret hacminin arttırılması yönünde başta turizm olmak üzere etkin ivme kaydedildiğini görmekteyiz.” Diye konuştu. DOĞU ANADOLU’DA HALEN BÜYÜK ORANDA İŞSİZLİK VAR Devlet tarafından sağlık, eğitim ve yol başta olmak üzere birçok alanda 1520 yılda yapılan yatırımların bölgenin kalkınmasında önemli rol oynadığını anımsatan Avcı, konuşmasını şu şekilde sürdürdü: “Ancak, güvenin olmadığı bir ortamda ekonomik ve sosyal kalkınma olmasının da mümkün olmayacağının farkındayız. Son yıllara kadar sürgün yeri olarak anılan bu bölgenin kapasitesi düşük kişilerin atanmasıyla kamu eliyle sağlanan imkan ve öğretilerin, eğitim başta olmak üzere bir çok alanda geri kalmasına sebep oldu. Bu algıyı ve olguyu değiştirmeye yönelik gösterilen hassasiyetlerin insan kaynağı nezdinde daha ileriye taşınacağını umut ediyoruz. Gelişmiş olan şehirlerle en az gelişmiş olan şehirlerin aynı statüde değerlendirilerek ülke genelinde sabit bir asgari ücret belirlenmesi bölgede kaçak işçi çalıştırılması ve birçok çalışanın sosyal haklarından mahrum kalmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle bölgesel asgari ücret belirlenmesi ve denetimlerin daha dikkatli yapılması büyük önem taşımaktadır. Yatırımların oluşması için hazırlanan teşvik paketlerinin coğrafi konumu, çalışma koşulları, ham madde yetisi analizi yapılarak bölgesel teşvik paketleri yerine il ve sektör bazlı olmasının daha çok ilginin arttıracağını düşünmekteyiz. Ülkemizin kalkınması için en az kalkınmış bölgelere yoğunlaşmak büyük önem taşımaktadır. Batıda teknoloji, bilim, sanat, küresel entegrasyon konuşulurken Doğu Anadolu’da halen büyük oranda işsizlik, çocuk yaşta evlilik, terör olaylarını konuşmaktayız. Yatırımları doğrudan buralara getirme olasılarının düşük olduğunu gördüğümüz için dolaylı yatırımların sağlanacak güven ve girişimlerle olabileceğinin kanaatindeyiz.”