Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve oradan bütün dünyaya yayılıp adeta küresel çapta hayatı felç eden korona virüsten ötürü adeta sessizliğe bürünen kent, yeniden canlanmaya başlıyor. Özellikle virüsün ortaya çıktığı günden bu yana siftahsızlıktan yakınan esnafın yüzü, son normalleşme kararıyla birlikte gülmeye başladı. Pandemi döneminde bir açılıp bir kapanan esnaflar tam kapanmayla birlikte 17 gün kapalı kalmıştı. Ardından gelen kademeli normalleşme döneminde ise yine bazı esnaflar kapalı kaldı. 1 Haziran tarihinden itibaren kısıtlamaların büyük ölçüde kalkmasıyla esnaflarda rahat bir nefes alma imkanı buldu. Konuyla ilgili Şehrivan’a açıklamalarda bulunan Van esnafı, salgın sürecindeki sorun ve sıkıntılarını anlatarak, normalleşme kararlarından memnun olduklarını dile getirdi. ESNAFIN İŞLERİ YAVAŞ YAVAŞ AÇILMAYA BAŞLADI Vatandaşlardan Haşim Seven, 2020 yılının Mart Ayı’ndan beri bir açılıp bir kapandıklarını belirterek şunları anlattı: “Uzun bir dönem hafta sonlarını sürekli kapalı geçirdik. Ondan sonra kısa bir süre tam açılma meydana geldi. Bu kadar kısa bir süre de tam açılma meydana gelirken bile yüzümüz gülmüştü. Daha sonra tam kapanma kararı geldi. Esnafın birçoğu bu kararla iflas eşiğine geldi. Kirayı isteyen dükkan sahibi, evde ekmek bekleyen aile derken işin içinden çıkmak zor oluyordu. Salgın hayatımızı altüst etti. Esnaf olduğumuzu unuttuk, ne zaman dükkanlarımızı tam açsak, sanki şimdi yeni bir karar çıkacak ve tekrar kapatacağız korkusu var. Şimdi ise kapalı olan esnaflar yeni yeni nefes almaya başladı diyebilirim. Pandemi başladığından beri en fazla sorunu bizler yaşıyorduk. Bundan sonra inşallah her şey daha iyiye gidecek. 01 Haziran tarihinden itibaren biraz olsun kısıtlamalar kaldırıldı. Ardından cumartesi yasağı kaldırıldı ve vatandaşlar alışveriş yapmaya başladı. Eskiye oranla biraz daha durumuz iyileşiyor.” PANDEMİ DÖNEMİNDE EN ÇOK ESNAF ZARAR GÖRDÜ Pandemi döneminde en çok esnafın zarar gördüğünü vurgulayan esnaflardan Necip Birtane, “Salgın zamanında sürekli kapandık, en çok iş yaptığımız hafta sonlarımız kapalıydık. Şimdi en azından Cumartesi günleri iş yapabiliyoruz. Pazar günleri yine kapalı ama bir gün bir gündür. Bunun dışında 17 günlük kapalı olduğumuz bir dönem oldu. O zamanda büyük zorluklar yaşadık. En çok yükü bizler çektik, yapılan desteklemelerde çok yeterli gelmedi. Kredi verildi, bazı esnafa da toplamda 7-8 bin liralık hibeler verildi. Ancak giderlerimizi karşılayamadı. Dört gözle normal hayatı bekliyoruz. Allah bir daha hiçbir kapanma vermesin. Artık hedefler normal hayat. Bizde elimizden geleni yapacağız. Bunu hep birlikte başaracağız. Tek isteğimiz ise biran önce pandeminin bitmesi.” Dedi. ESNAF BORÇLU… Kısıtlama kararının kaldırılmasıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan kafe işletmecisi Çetin Alp, "Korona virüs süreci boyunca bitik durumdayız. Sonumuz ne olacak bilmiyoruz. Ya açsınlar ya da kapatsınlar, kurtulalım. Çünkü bu süreç zarfında o kadar çok zarara uğradık ki, uçan kuşa borçlu olduk. Destekleri ise faizli krediler oldu. İş olmayınca bu parayı nasıl ödeyeceğim. Elde var sıfır. Tüm bankalara borcum var. Birçok yerden borç almıştım, bunları nasıl ödeyecektim. Bu dertlere düşmeyen bilmez. Uzaktan kararlar almak çok kolay. Benim gibi sorunları olan yüzbinlerce esnaf var. Allah sonumuzu hayır etsin. Eğer ileri zamanlarda tekrar yasaklar gelmezse 2-3 yıl içerisinde toparlanmayı hedefliyoruz. İşler şuan açıldı ama saat sıkıntımız var. Çünkü işimiz genelde gece başlıyor. Tabi önceki yasak saatinde çok az iş yapıyorduk. Şuan eskiye oranla daha iyiyiz.” Diye ekledi. “GEÇMİŞ BİR DAHA GELMESİN” Yasak zamanlarında paket servisin yeterli olmadığı dile getiren Kemal Açıl, dükkan kirasını bile çıkaramadıklarını söyledi. Açıl, "Pandemi bizi aşırı kötü etkiledi. İlk başlarda alınan tedbirler bu etkiyi daha da artırdı. Milletin cebinde zaten para yok. Elektrik, su ödemelerimiz sürüyor. Mülk sahipleri kira konusunda yardımcı olmuyor. Biz işletmeci olarak gerekli önlemleri alıyorduk ama yine de sadece paket servise açıktık bir zamanlar. Şuan ise yüzde 50 kapasite ile çalışacağımızı söylüyorlar. Uzun vadeli yasaklar gelmesin biz buna da razıyız. Esnaf kapan diyor kapanıyoruz. Açıl diyorlar açılıyoruz. Esnaf durumunuz nasıl diye soran yok. Herkes kendi salgınını yaşıyoruz. Bazıları sorunlar yaşıyor, bazıları can çekişiyor bazılar da ölüyor. Biz sorunlarda yaşadık can da çekiştik, şimdi sıra ölmekte bir sonraki kapanma da bütün esnaf ölecek. Pazar yasakları kalksa içimiz biraz daha rahat edecek. Allaha şükür şimdilik işler yerinde ne çok kötü ne de çok iyi. Geçmiş bir daha gelmesin.” İfadelerini kullandı. “PAZAR GÜNÜ YASAKLARI BİZİ BİR ADIM GERİ ATIYOR” Pazar yasağının önemsiz olduğuna değinen İnşaat Mühendisi Mehdi Bedir, pandemi de sürecinde inşaat sektöründe yaşanan sorunları anlattı. Kademeli normalleşme ile birlikte alınan kararlardan da memnuniyetini dile getiren Bedir, şunları kaydetti: “ Tabi pandemi tüm sektörlerde olduğu gibi inşaat mühendislerini ve inşaat sektörünü de zor bir duruma soktu. Özellikle malzeme fiyatlarındaki artış nerdeyse pandemi öncesi pandemi sonrası diye kıyasladığımızda yüzde yüzlük bir artış söz konusu. Onun yanı sıra yasaklar olduğunda işi yürütmekte baya zorlandık. Normalleşme sürecinin olması açıkçası bizi bir nebzede olsa rahatlattı temennimiz salgının bir an önce bitmesi ve malzeme fiyatlarına gelen artışın düşmesi yönündedir. Açıkçası yaz aylarının sıcağında milleti her ne kadar yasaklarla içeride tutmak isteseler de kimsenin içerde durma niyetinin olduğunu düşünmüyorum. Bu nedenle pazar günleri yasakların da bir anlamı kalmıyor. Tabi bunu inşaat sektörü olarak düşünecek olursak Van ekonomisinin hatta Türkiye’nin ekonomisinde inşaat sektörü büyük bir paya sahiptir ve inşaat sektöründe hafta sonu diye bir tatil yok. Bazen hafta sonu 24 saat çalıştığım günler olmuştur. Bu nedenle her pazar yasağı bizi bir adım geriye götürmekte inşallah en yakın zamanda bu yasak da kalkar.” “PANDEMİDE KİMSE KİMSEYE YARDIMCI OLAMADI” Son olarak konuşan esnaflardan Bulut Enver ise şunları söyledi: "20 senedir bu işi yapıyorum. Bugüne kadar hiç bu kadar sıkıntı yaşamadık. Gidişat çok kötü. İnsanlar yasak zamanlarında park, bakhçe yani nereyi bulsalar oturuyorlardı ancak mekanlarda oturmaları yasaktı. Paket servis bizi çok fazla etkiledi. Burada hiç olmazda 8 çalışanımız vardı. Salgın sürecinde 6 tanesini işten çıkarmak zorunda kaldım. Bu konuda biz nasıl mağdur olmuşsak, çalışanlarda büyük mağduriyet yaşadı. Bir yandan hastalıkla uğraşırken bir yandan da kira derdiyle uğraştık. Bu süre zarfında insanların insanlara yardımcı olmadığını gördük. Kim düşse bir tekme de biz atmaya çalıştık. Allah’a şükür yeni yeni işler açılıyor ve şuan ki işlerden memnunuz ama daha iyi olmasını isteriz. Bunun içinde gerekli kurallara dikkat ediyoruz.”