Önder ALTINAL - Şehrivan Van’da 7 Ekim tarihinde başlatılan Kobanê protestoları sırasında Van’da meydana gelen olaylarda zarar gören esnafın oluşan zararı dün itibariyle karşılandı. Vali Aydın Nezih Doğan olaylar esnasında Van’da 10 milyon TL gibi bir zararın oluştuğunu belirterek, bu zararın büyük bölümünü Başbakan’ın talimatı sonrasında hemen karşılandığını bir kısmının da yine ‘Terörden Doğan Hasar Çalışmaları’ kapsamında karşılanacağını belirtti. Doğan hem Kobanê olayları hem de kentteki üst düzey güvenlik önlemlerine dair de önemli değerlendirmelerde bulundu.Van Valisi Aydın Nezih Doğan, beraberinde Van Emniyet Müdürü Mahmut Karaaslan ile birlikte 7-10 Ekim Kobanê eylemleriyle ilgili zarar ile ilgili bir değerlendirme toplantısı düzenledi. Valilik Toplantı Salonu’ndan düzenlenen toplantıda olaylarda zarar gören işyerlerinin zararlarının karşılanması için 10 milyon TL gibi bir paranın kaymakamlıklar vasıtasıyla esnaflara gönderdiğini belirten Vali Doğan, 5233 sayılı terör yasası ile de kalan bazı zararların tespit edilmesinin ardından karşılanacağını belirtti.13 İLÇEDE 10 MİLYON’LUK ZARAR!Vali Doğan zarara ilişkin ödemelerle ilgili olarak verileri paylaşarak şu ifadelere yer verdi; “Hatırlanacağı gibi Kurban Bayramı’nın ikinci günü ilimizde ve toplam 10 ilçemizde çeşitli sokak eylemleri söz konusu oldu ve bu eylemler neticesinde zararlar meydana geldi. İşyerleri içerisinde bulunana mal hasarları ile ilgili olarak da doğrudan vatandaşlarımızın beyanları alındı. Bu anlamda karşımıza bir tablo çıktı ve bizde bu tabloya göre özel işyerlerinde meydana gelen hasarlardan dolayı 469 işyeri ile ilgili hasar tespit çalışmaları yürütüldü. Biz hasar tespit çalışmaları yürüten ekiplerimize tespitleri yapıp daha sonra bizim komisyonlarımız çalışarak ilgililer ile görüşülecek demiştik. Daha sonra bizim ilçe kaymakamlıklarımızda oluşturduğumuz heyetler bu 469 iş yeri sahipleri ile ya da işyeri kullananlar ile görüşüldü ve bunlara bir beyannameye imza attırmaya çalıştık. Bunlardan bazıları içerik bakımından çok ciddi hasarlar değildi. Bunlar biz devletten hasarlar için herhangi bir talepte bulunmuyoruz, biz hasarlarımızı karşıladık dediler. Bunun yanı sıra bir bölümü de hasar miktarları ve beyanları arasından farklılıklardan dolayı bizim daha iyi bir çalışma yapılmasını ön gördüğümüz konulardı. Onlar içinde elimizde 5233 sayılı bir kanun var. Bu kanun çerçevesinden terör zararlarının giderilmesi ile ilgili komisyonumuz ayrıca karar verecektir dedik. Dolayısıyla 469 has sahibinden 361 tanesi beyannameleri imzalayarak bizden hasar karşılıklarını talep ettiler. Biraz önce belirttiğim gibi 38 vatandaşımız veya 38 işyeri diyelim içerindeki hasarların 5233 sayılı yasa çerçevesinde değerlendirilmesine ilişkin fikrini ortaya koydular ve kendi hasarlarını kendileri karşılamaya karar verdiler.” Dedi.“VATANDAŞIN ZARARLARI KARŞILANIYOR”“Bazılar işyeri sahibi bazıları ise kiracı sıfatı ile müracaat etti. Kiracı olarak müracaat edenden 26 arkadaşımız oldu. İlgilerinin benim hasarım miktarı, beyanname imzalayanlar için söylüyorum, 361 vatandaşımız için bunu konuşuyorum. Benim hasarımın miktarı şu kadar liradır dediğinin üzerine yaptığımız hesapta yani onların verdiği hesapta 12 milyon 576 Bin liralık bir hasar görülüyor. Onlarla yaptığımız ön görüşmede bizim hemen karşılamamızın mümkün olduğu görüşmede 7 milyon 544 bin lirasını karşılamak ile ilgili bir karar aldık. Yine teknik bilirkişiler tarafından hasar tespit edilen miktar 2 milyon 455 bindi. Bunun hemen karşılanması konusunda karar aldık. Dolayısıyla 10 milyon liralık bir beledi bugün itibariyle ilçelerin hasar durumlarına göre ödemeler ilçe kaymakamlıkların hesaplarına gönderilecektir. Bugün itibariyle bu kararları göndermiş olduk. Kaymakamlıklarda yapacakları çalışmalar ile birlikte bu paraları vatandaşımızın hesaplarına göndereceklerdir. Bu bir can suyu parasıdır. İşletmelerin tekrardan ticari hayata geri dönüşünü sağlaması için yapılan bir çalışmadır. Aslında dükkânının dükkânın fiziki yapısındaki hasarlarının tamamının ödenmiş olması dikkate alındığında, mal hasarlarında yüzde 60’ının ödemiş olması dikkate alındığında tabi bu vatandaşların beyanları üzerinden yüzde 60’ı. yoksa biz hiç kimseye içerde ne kadar malınız vardı, ne kadarı zarar gördü bunu bize belgeleyin gibi bir beyanda bulunmadık. Vatandaşın %60’lık beyanları üzerine bir hasar karşılama yapıldı. Tabi bu birinci etaptı. Bunun yanı sıra kalan hasarları da gelecek paralar ile bunu vatandaşlarımıza ödeyeceğiz.”ESNAFA ÖDEMELER BAŞLADI“Tüm bunlar yapılırken bir dosya düzeni var ve buda birkaç aylık çalışmalara neden oluyor. Dolayısıyla bizlerde vatandaşın ticari hayatının durmaması için onların beyanlarını alarak hakkaniyet bir şekilde çalışmaları değerlendirdik. Bazı vatandaşlarımız açısından da biz 5233’ten yararlanmayı daha doğru bulduk ve buna göre bir çalışma yürütüleceğine karar verdik. Çünkü onların bir bölümünün sigortalı malları var. Onlar sigortadan gelecek paraları da değerlendirerek alınan kararlardı. Buda acil bir şekilde ticaret yapılmayan yerlerdir. Örnek olarak Kuran Kursu binası gibi yerlerdi. Bu şekilde çalışma yapan ve düşünen arkadaşlarımızı bunu daha çok küçük esnaf bundan istifade etsin biz 5233’ten birkaç ay sonra para alacağımız için küçük esnafın eline geçecek olan nakit miktarı fazla olsun ki onlar ticaretlerini biran önce yürütsünler diye bu şekilde bunu kabul etmiş oldular. Elimizdeki toplam 10 milyon dolarlık nakitti 361 iş yeri sahibine ve ilçelere göre dağıtmış olacağız. Erciş sorunu en çok olan ve zararın en çok olan ilçedir. Dolayısıyla kaynağın önemli bir bölümü Erciş’e gitmiş oldu. Diğer ilçelerimizin bazılarında hiçbir mal hasarı yok. Sadece fiziki hasarlar var. Bunun yanı sıra bazı yerlerde ise hem mal hem de fiziki hasarlar var ve bunlarda karşılanmaya çalışılacak.”GÖZALTI SAYILARIVali Doğan olaylarla ilgili adli yargılama ve tutuklamalarla ve oluşan hasarlarla ilgili olarak ise; “Yaşanılan olaylara karışan ve somut delilerle tespit edilen 248 kişi gözaltına alınmış. Bunlardan 22 tanesi adli kontrol kararıyla serbest bırakılmış. 107 tanesi serbest bırakılmış. Şuanda gözaltında bulunana hiçbir vatandaşımız yok. Tutuklanan ve cezaevine gönderilen kişi sayısı ise 119 kişi olmuştur. Somut delilerle derken kast ettiğim şey olaylar esnasında hukukun delil olarak saydığı belgeler düzenlenmek suretle gelmişlerdir. Dolayısıyla o sayının fazlalığı somut delilerin adli makamlara sunulmuş olması ile ilgilidir. Bu olaylarda 18 yaş altı sayısı 29 tanedir. Bunun dışında 18 yaş üstü sayısı ise geriye kalan 90 tanedir.KAMU HASARLARIKamuya ait 98 resmi araç, 20 okul, 5 dini müessese, 40 kamu binası, 53 mobese direği ve sistemi zarar görmüştür. 72 vatandaşımızın özel aracı, 22 banka ATM’si, 11 siyasi parti şubesi ve 469 özel iş yeri zarar görmüştür. Bizim bu zarar tazmini ile ilgili yapmış olduğumuz çalışmalar sadece özel işyerlerini ilgilendiriyor. Özel araçlar ise sigorta kapsamına girdiği için bizler bunları karşılamıyoruz. Ancak sigortaya girmeyen yine aynı şekilde 5233 sayılı yasa kapsamında değerlendirilecektir.” Dedi.