ŞEHRİVAN ÖZEL: HAMİT KARAKUŞ/ERDAL ERBAŞ- 600 bin yıllık Van Denizi’nin nadide balığı olan Van Balığı (İnci Kefali) için avlanma yasağı birkaç gün içinde başlıyor. Son yıllara kadar bilinçsiz bir kaçak avlanma ve sahiplenememe sorunundan dolayı neredeyse tükenmek üzere olan Van Balığı için zor bir süreçte daha start alıyor. Son yıllarda müthiş bir farkındalık ve güvenlik önlemiyle korunan ve popülasyonunda artış görülen Van Balığı için tedbirler alınmaya başlarken yasak noktasında Van Denizi civarındaki tüm kentlere de büyük sorumluluklar düşüyor. Askerin, üniversitenin, birçok kurum ve kuruluşun büyük bir emek vererek zaman zaman hayatta kalması için nöbet tuttuğu Van Balığı’nın 3 aylık göç serüveni başlarken önemli isimlerden bir kez daha çağrı geldi. Şehrivan’a konuşan kentin önemli isimleri avlanma konusunda üst düzey bir duyarlılık oluşması gerektiği çağrısını yaparken bu noktada önemli adımlar atan isimler aynı zamanda koruma ile ilgili 5 önemli adımı da Van kamuoyu ile paylaştı. 15 Nisan'da başlayacak av yasağı öncesinde, balıkçılar ağlarını son kez göle bıraktı. Van Gölü'ne kıyısı bulunan İpekyolu, Edremit, Tuşba, Gevaş, Muradiye ve Erciş ilçeleriyle Bitlis'in Ahlat, Adilcevaz ve Tatvan ilçelerinde 14 bin insanın geçim kaynağı haline gelen İnci Kefali için av yasağı dönemi 15 Nisan Pazartesi günü başlıyor. 15 Nisan-15 Temmuz'da uygulanan av yasağı öncesi kaçak avcılığın önüne geçerek İnci Kefali neslinin korunması için yürütülecek çalışmalarda, göl çevresi sürekli denetlenecek. Öte yandan av yasağı döneminde üremek için suyun akış yönünün tersine yüzerek tatlı sulara göç eden inci kefalinin korunması için Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ), İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, İl Jandarma Komutanlığı ve Büyükşehir Belediyesince ortak çalışma başlatıldı. Ekipler, söz konusu tarihlerde inci kefalinin avlanması, bulundurulması, satışı ve naklinin yasak olduğunun ve yasaklara uymayanlar hakkında idari para cezası uygulanacağının yazılı olduğu broşürler dağıttı. GÖRENTAŞ: AVLANMAYALIM, AVLANMAYA MÜSAADE ETMİYELİM Tarım ve Orman İl Müdürü İbrahim Görentaş, Şehrivan Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, İnci Kefali balığının üreme dönemine girmesi nedeniyle üç ay, ‘15 Nisan-15 Temmuz’ arası sürecek olan avlanma yasağı önümüzdeki hafta başlayacağını dile getirdi. Dünya da sadece Van Gölü'nün sodalı suyunda yaşayabilen üreme alanı olan akarsu ve dere yataklarına göç ederek tatlı sularına yumurtalarını bırakan inci kefali balığının ‘15 Nisan-15 Temmuz’ tarihlerinde gerçekleşen av yasağı başlamış olup, bu tarihlerde inci kefali balığının avlanması, bulundurulması, satışı ve nakli yasak olduğunu ve yasaklara uymayanlar hakkında idari para cezası uygulanacağını belirten Görentaş, “Van'ımızın ekonomisine büyük katkı sağlayan ve endemik bir tür olan İnci kefali balığımızı koruyalım yasak dönemlerde avlamayalım ve avlanmaya müsaade etmeyelim.” dedi. GÖRENTAŞ: 2018 YILINDA YAPILAN ÇALIŞMALARI AÇIKLADI 2018 yılında 923 denetim yapılarak, 148 ton balığa el konulduğu ve 144 kişi hakkında 190.368 TL idari para cezası uygulandığını hatırlatan Görentaş, “2018 yılında bakanlığımızın gönderdiği bütçe ile 12 araç kiralanarak 9 adedi jandarma komutanlıklarına 1 adedi Muradiye Emniyet Müdürlüğüne ve 2 adedi il ilçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine tahsis edildi. 2018 yılında il müdürlüğümüz ekipleri 7/24 denetim yaparak kaçak avcılara göz açtırmadı. 2018 yılında Van İl genelinde 20 okulda İnci Kefali konulu bilgilendirme eğitimleri verildi. 2019 yılı Mart ayında İl Müdürlüğümüz toplantı salonunda 48 kamu kurum ve kuruluşları katılımıyla ‘İnci Kefali Koordinasyon ve Bilgilendirme’ toplantısı düzenlendi.” dedi. GÖRENTAŞ: KURUM OLARAK AV YASAĞI DÖNEMİNDE 7/24 ÇALIŞACAĞIZ Görentaş, son olarak sözlerini şöyle sürdürdü: “İl Müdürlüğümüz ekipleri Mart ayı içerisinde tüm karakollara giderek inci kefali kaçak avcılığı önleme konularında bilgi alış verişi yaptılar. Okullarda İnci kefali konulu eğitimler bu yılda devam edecektir. 2019 yılında inci kefali av yasağına uymayanlara uygulanacak idari para cezası: 1.635 TL olacaktır. 2019 yılında İl Müdürlüğümüz tarafından av yasağı çalışmalarında görev almak üzere 8 personel görevlendirildi. Oluşturulan bu ekip av yasağı döneminde 7/24 çalışacaktır.” şeklinde konuştu. AKKUŞ: İNCİ KEFALİ’Nİ KORUMAMIZ LAZIM ÇÜNKÜ… YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Akkuş, Şehrivan Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, 14 bin insanın geçim kaynağı olan inci kefalinin, bölgenin en büyük ekonomik ve turizm değerlerinden olduğunu söyledi. Deniz seviyesinden 1650 metre yükseklikteki Van Gölü'nde yaşayan inci kefalinin, nisan ve mayıs aylarında üremek için sürüler halinde akarsulara göç ettiğini ve bu dönemde kaçak avcıların hedefi haline geldiğini anımsatan Akkuş, “İnci Kefali, bölge ve ülke için çok büyük bir öneme sahip, çünkü bölgemizdeki 14 bin insanın geçimini inci kefalinden sağlıyor. Ülkemiz için ise, her yıl iç su balıklarından avcılık yoluyla elde edilen toplam ürünün üçte birini tek başına Van Gölü sağlıyor. Ekonomi de bir kalem mal düşünelim ki, her yıl 14 bin insanı istihdam ediyorsunuz ve tek kuruş yatırım yapmıyorsunuz. Ekonomi de böyle bir kalem yok. Dolasıyla inci kefalinin varlığını sürdürmesi aynı zamanda bölgemizdeki 14 bin insanın evine ekmek götürmesi demektir. Eğer üreme döneminde inci kefalini koruyamazsak bu balıktan geçimini sağlayan 14 bin insanın geçim kaynağını tehlikeye sokacağız. Balıkların üreme dönemine az bir süre kaldı. Dolayısıyla hem balığın nesli hem de geçimini buradan sağlayan insanlar için inci kefalini korumamız lazım.” dedi. AKKUŞ: KAÇAK AVCILIK MİKTARI DÖRTTE BİR ORANLA DÜŞTÜ İnci kefalinin neslinin devamlığının birçok noktaya bağlı olduğunu belirten Akkuş, en önemlisinin her yıl nisan ve temmuz aylarında inci kefalinin akarsulara gerçekleştirdiği üreme göçüne bağlı olduğu vurguladı. Akkuş, “DSİ kayıtlarına göre, Van Gölü’ne dökülen 111 tane dere var. Her bir dereye inci kefali, sürüler halinde göç gerçekleştiriyor. İşte bu noktada inci kefali, kaçak avcıların hedefi haline geliyor. Bu dönemde balığı avlamak çok kolay çünkü üreme dönemi boyunca balık hiçbir şekilde yem almıyor. Derelere girip üremesini gerçekleştiriyor. Üreme döneminde inci kefalini koruyamazsak, insanların evine ekmek götürmesini engelleyeceğiz. Her yıl koruma çalışmaları ilgili üreme dönemi gelmeden tedbirler konuşulur, neler yapılacağı ele alınır. 2018 yılı koruma çalışmalarında çok başarılı bir yıl olarak geçti. Çünkü 2017 yılındaki rakamlara göre kaçak avcılık miktarı dörtte bir oranla düştü. Bu başarıda bütün resmi kurumların başarısı vardır. Fakat şüphesiz ki en büyük başarı İl Jandarma Komutanlığı’na ve İl Jandarma Komutanımız Yavuz Özfidan paşamıza aittir.” diye ifade etti. AKKUŞ: GEÇEN YIL ALINAN TEDBİRLERİN TEKRAR ALINMASINI BEKLİYORUZ 2018 yılında başarılı bir çalışma sergilendiğini belirten Akkuş, bu çalışmayı sergilenmediği takdirde koruma çalışmalarının bir sene başarıya ulaşmış olması çok anlam ifade etmediğinin altını çizdi. Akkuş, “Çünkü ekolojik çalışmalarda doğal kaynakların korunması çalışmalarında önemli olan konu, sürdürülebilirliktir. Yani belli bir sabitlikte, belli bir kararlılık içerisinde koruma çalışmalarının sürdürülmesidir. Öncellikle geçen sene yapılan çalışmaların devamı bekliyoruz. Engil Çayı suyunda 7/24 jandarmanın nöbet tutmasını, Karasu Çayı’nda gerekli tedbirlerin alınmasını ve üreme göçünün en büyük kısmının gerçekleştirdiği Bendi Mahi, Zilan ve Deli Çayı’ndaki tedbirlerin tekrar edilmesini istiyoruz. Bu sene geçen senelerden farklı olaraktan jandarma çevre timinin çok daha aktif olarak sahada olduğunu görüyoruz. Çünkü üreme dönemine az bir süre kaldı. Fakat bütün üreme alanları jandarma çevre timi ile beraber gezildi. Nerelerde yoğun avcılık yapıldığı belirlendi ve nerelerde ne gibi tedbirler alınacağı detaylı olarak görüşüldü. Bu sene koruma çalışmalarında Van İl Jandarma çevre timinin daha aktif bir şekilde yer almasını göreceğimizi umut ediyoruz.” dedi. AKKUŞ: İNCİ KEFALİ’NİN KORUNMASI EKO-TURİZM İÇİNDE ÖNEMLİ Van Gölü'nde 600 bin yıldır yaşayan inci kefalinin, tarihte birçok uygarlığa besin kaynağı olduğunu anlatan Akkuş, şöyle devam etti: "İnci kefalinin sadece ekonomik değeri yok, aynı zamanda eko-turizm yönü de çok önemli çünkü her yıl binlerce insan kente gelerek inci kefalinin göçünü izliyor. Bunu daha iyi tanıtırsak ve koruma çalışmalarını iyi yaparsan ileride turist sayısı ikiye katlanacak.” dedi. AKKUŞ: DERE ISLAH ÇALIŞMALARI VE KUM OCAKLARINA DİKKAT ÇEKTİ Dünya’da ve Türkiye’de akarsular üzerinde baskı ve tahribatlar olduğunu dile getiren Akkuş, akarsuların yaşayan ekosistemler olduğunu ve her birinin kendi içerisinde dinamik bir yapısı olduğunu belirtti. Akkuş, “Fakat biz akarsuları kendi isteğimiz doğrultusunda kimi zaman dere ıslah çalışmaları adı altında, kimi zaman taşkın önleme çalışmaları adı altında doğal yapısını tamamen bozuyoruz. Akarsulara hiçbir şekilde dokumamız lazım. Akarsu eğer kıvrımlı bir şekilde akıyorsa, bırakalım kıvrımlı bir şekilde aksın. Çünkü oradaki 5 dakikalık gördüğümüz ekosistemin oluşması belki binlerce yıl süren süreçler içerisinde oluşmuştur. Diğer bir nokta ise, akarsularda çalışan kum ocakları ve kirlilik; bugün Van Gölü etrafında bulunan ilçeler hiçbir arıtma yapmadan sularını direk akarsulara akıtıyor. Bugün kendi yaşadığımız sokaklar, apartmanlar, evler nasıl ki bizim yaşam alanlarımız ise, bugün akarsular da oradaki yaşayan inci kefalleri başta olmak üzere diğer canlıların yaşam alanları oluşturuyor.” AKKUŞ: İNCİ KEFALİ 600 BİN YILLIK BİR EMANETTİR 600 bin yıl boyunca Van Gölü’nün etrafında yaşayan uygarlıkların kutsal göçe şahitlik ettiğini, fakat inci kefalini yok etmediklerini vurgulayan Akkuş, “Buradan bütün insanlara ve yetkili kurumlara seslenmek istiyorum. İnci kefali aslında Van Gölü etrafındaki 600 bin yıl boyunca yerleşmiş, buralardan göç etmiş uygarlıkların bize bir emanetidir. Yani 600 bin yıllık bir emanettir. 600 bin yıl boyunca uygarlıkların saygı duyduğu, yok etmediği bir canlı türüne eğer sahip çıkmazsak, bizler yok etmiş olacağız.” AKKUŞ: İNCİ KEFALİ KORUMA ÇALIŞMALARININ 5 ADIMINI AÇIKLADI İnci kefali koruma çalışmalarına değinen Akkuş, koruma çalışmalarının beş adımdan oluştuğunu ifade etti. Akkuş, “Balığı dere de avlattırmayacağız, balık öyle veya böyle avlandı, balığı taşıttırmayacağız. Balık öyle veya böyle karayoluna çıktı, karayolunda bunu engelleyeceğiz. Karayollarından merkezlere girdi, balığı sattırmayacağız. Balık satılıyorsa, balığı satın almayacağız, gerekli kurumlara derhal bildireceğiz. Merkez’de yaşayan insanlar olarak en büyük katkı balığı almayalım, balığı satanları yetkili kurumlara haber verelim. Van Gölü’ndeki inci kefalinin en büyük sahibi Van Gölü etrafında yaşayan insanlar olarak biziz. Eğer balık kaçak avlanırsa bunun sorumluğu göl etrafındaki yaşayan insanlar olaraktan her birimizin hissesine bir nebze düşer. Lütfen! Balık avlanırken, balık satılırken ve taşınırken gördüğümüz zaman hemen gerekli kurumlara haber verelim.” şeklinde konuştu.