ŞEHRİVAN ÖZEL: MERAL YILDIZ- Ekonomiden sağlığa, eğitimden gelişmişliğe kadar bir çok sıralamada Türkiye’nin sonlarında yer alan Van ve bölge illeri bir araştırmada da aynı sıralamayla dikkatleri çekti. TÜİK’in Türkiye’nin tüm illerinde yaptığı Yaşam Memnuniyeti Anketi’nde Van Türkiye’nin en mutsuz 15’inci ili olurken, en mutlu iller Batı’nın sakin kentleri, en mutsuzlar ise Doğu-Güneydoğu iller oldu. Ekonomik kriz, düşen alım gücü ve satışlar, bir türlü kavuşulmayan huzur ve barış, bölgede zaman zaman yaşanın olaylar, kutuplaşmalar ve dahası… Türkiye halkı yapılan anketlere göre “Mutsuz, sinirli ve gergin” olarak tarif ediliyor. Hatta mutsuzluk ve olumsuzluk konusunda kendimizi epey geliştirerek dünya dördüncüsü olduk. ABD’li araştırma şirketi Gallup’un 2019 Dünya Duygu Raporu’nda açıklanan verilere göre sinirli ülkeler sıralamasında altıncı, olumsuz deneyim de ise dördüncü sıradayız. Öte yandan TÜİK verilerine göre mutluluk oranı 2017 yılında yüzde 58 iken 2018 yılında yüzde 53,4’e geriledi. 'Yaşam Memnuniyeti Araştırması' verilerinde en mutsuz illerde ise en mutlu ve en mutsuz iller sıralandı. Araştırmaya göre en mutlu ilk 5 il Isparta, Bolu, Bilecik, Sinop, Amasya şeklinde sıralandı. En mutsuz iller sıralamasında ise yine Doğu ve Güneydoğu illeri başı çekti. Araştırmada Türkiye’nin en mutsuz ili Diyarbakır olurken, Diyarbakır’ı sırasıyla Tunceli, Şanlıurfa, Mardin ve Muş izledi. Van da nüfusuna oranla yapılan araştırmada 14,44’luk mutsuzların nüfusa oranı ile 15’inci sırada yer aldı. TÜİK’in sadece araştırma sonucu olarak açıkladığı o oranları Şehrivan Gazetesi olarak vatandaşa sorduk. Vatandaş neden mutsuz olduğunu, gerekçesi ile birlikte gazeteniz aracılığı paylaştı. VATANDAŞ NEDEN MUTSUZ? Van’ın son 15’teki mutsuzluk oranının paylaşılması sonrası vatandaşlar da mutsuzluk sebeplerini gazetemiz aracılığı ile paylaştı. Söz konusu araştırma sonrası Gazetemize konuşan Ömer Şeref Özsoy isimli vatandaş, ekonomik sıkıntılar yaşadıklarını ifade ederek, “Şuan zaten piyasanın durumu malum. Esnaflar kiralarını ödeyemiyor. Personel çalıştıranlar personellerini işten çıkarıyor. İşsizlik had safhada eskiden inşaata çalışmaya giden insanlar inşaatlara gidemiyor sektör çökmüş durumda. Ben bile beş ay önce sektör değişikliği yaptım sebebi aşırı ağır vergi ve oda ücretlerinden dolayı. Bir pos cihazı için ödediğiniz ücret bile ayrı. Işıklı tabela yapamıyorsunuz onun için bile ayrı vergi var.” Dedi. “BU VERGİLER YÜZÜNDEN İNSANLAR İŞLERİNİ BIRAKABİLİYOR” Vergilerden yana büyük sıkıntılar yaşadıklarını söyleyen Özsoy, “Bu vergiler yüzünden insanlar işlerini bırakabiliyor. Vergilerden kurtulmak için vergi kaçırmaya çalışıyorlar. Her ne kadar uğraşsalar bile bir sigara 18-20 lira. Bunun dışında kime sorsanız yüzde 90 memnun değildir. Yüzde 10’nu da bazı yerlerden gelirleri olduğu için babadan, dededen şikayetçi olmuyorlar. Onun dışında iyi olan güzel olan bir şey bulamazsınız.” İfadelerini kullandı. “HALK ESKİSİ GİBİ ALIŞVERİŞ YAPMIYOR” Yunus Ataman isimli vatandaşta gazetemize verdiği demecinde mutsuzluklarının temel sebeplerinin ekonomi ve siyasi nedenlerden olduğunu dile getirerek, “Ekonomi nedenlerden dolayı işler çok kötü. Evet İranlılar var ama İranlı turistler genellikle ara sokaklara inmiyor. Daha çok kurumsal firmaları tercih ediyorlar. Onların burada olması bize bir fayda sağlamıyor. Birde siyasal sıkıntılar var. Halk eskisi gibi alışveriş yapmıyor. Her an bir kriz bir patlak vereceğinden korkuyor. Ülkenin sıkıntısından dolayı. Köylü de korkuyor. Köylü üretim yapamıyor. Hayvancılık bitti. Esnafta bir şey yapamıyor.” Diye konuştu. “TARIM YOK HAYVANCILIK ZATEN KOMPLE BİTTİ” Emre Ataman isimli vatandaşta şu ifadeleri kullandı: “İnsan olarak herhalde en mutsuz toplum biziz herhalde. Ekonomiden, işsizlikten, günden güne artan zamlardan dolayı mutsuzuz. Mutlu olan kimse yok. Mutsuzluk ekonomidir. Eskiden yokluk vardı fakat herkes mutluydu. Şimdi her şey var ama millet mutsuz. Benim için mutsuzluk ekonomidir. Ekonomik krizlerden dolayı günden güne artan fiyatlarda etkiliyor. Tarım yok hayvancılık zaten komple bitti. Şehre göçler devam ediyor. İranlılar geliyor ama onlarda caddelere gidiyor arka sokaklara gelmiyor. Paraları 2 kat daha değersizleşti. Alışveriş güçleri düştü. Eskiden öyle değildi paralarımız denkti. Şimdi onların para birimi iki kat daha değersizleşince alışveriş yapamıyorlar.” Şeklinde konuştu. “HERKES BATIYA YÖNELMEYE BAŞLADI” Neden mutsuz oldukları konusunda gazetemize konuşan Muhammed Soyhan isimli vatandaş “Ekonomik olarak mutsuzuz. İş yok burada fabrikalar yok herkes batıya yönelmeye başladı. Bütün işler orada olduğu için oraya yönelmeye başladı. Van ekonomi konusunda baya gerilemiş durumda. Bunun sebebi doğuda biten hayvancılık ve tarım olarak gösterebiliriz.” Diye belirtti. “15’İNCİ SIRADA OLMAMIZ GAYET NORMAL” Gökhan Görenay isimli esnaf ise “Şu an ben bu işten memnun değilim. Esnafın durumu çok kötüye gidiyor. İş olanakları azalıyor. Hal böyle olunca da mutsuz olmak elde değil. Bu sebeplerden dolayı mutsuzluk oranlarına göre 15’inci sırada olmamız gayet normal.” Dedi. MUTSUZUZ ÇÜNKÜ BORÇLUYUZ Mehmet Zeki Şen isimli esnaf ise şu ifadeleri kullandı: “Vergiler bizi zorlamıyor, iş olmaması beni zorluyor. Eskisi gibi değil faizler artmış. Bir ihtiyacınız olduğunda kredi çekemiyorsunuz. Verdiğimiz çeklerin karşılığını öderken büyük zorluklar yaşıyoruz. Haliyle insanın borcu olduğu zaman mutsuz oluyor. İş olduğu zaman insan açılıyor mutlu oluyor. İşçi de mutsuz. Her şey pahalı eve bir şey almaya kalkınca eskiden aldığınız ürünlerin fiyatı iki kat artmış durumda oluyor.” İŞTE TÜRKİYE’NİN EN MUTSUZ İLLERİ SIRALAMASI 81 Isparta, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 5,55 80 Bolu, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 5,62 79 Bilecik, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 5,78 78 Sinop, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 6,74 77 Amasya, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 6,85 76 Bayburt, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 6,98 75 Sakarya, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 6,99 74 Kütahya, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 7,17 73 Uşak, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 7,25 72 Balıkesir, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 7,43 71 Giresun, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 7,51 70 Rize, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 7,64 69 Gümüşhane, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 7,68 68 Çanakkale, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 7,73 67 Şırnak, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 7,75 66 Kastamonu, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 7,89 65 Burdur, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 7,95 64 Kırşehir, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 8,07 63 Yalova, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 8,08 62 Çankırı, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 8,31 61 Manisa, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 8,31 60 Kırıkkale, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 8,44 59 Nevşehir, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 8,52 58 Kahramanmaraş, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 8,55 57 Konya, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 8,61 56 Ordu, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 8,75 55 Aksaray, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 8,77 54 Kocaeli, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 8,83 53 Bursa, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 8,94 52 Çorum, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,1 51 İstanbul, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,12 50 Tokat, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,19 49 Niğde, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,22 48 Eskişehir, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,33 47 Denizli, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,39 46 Artvin, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,43 45 Bartın, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,47 44 Samsun, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,72 43 Afyonkarahisar, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,75 42 Muğla, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,77 41 Tekirdağ, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,86 40 Ankara, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 9,95 39 Düzce, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 10,05 38 Edirne, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 10,39 37 Kayseri, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 10,48 36 Karabük, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 10,54 35 Erzurum, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 10,61 34 İzmir, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 10,65 33 Siirt, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 10,93 32 Karaman, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 10,99 31 Trabzon, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 11,19 30 Adıyaman, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 11,2 29 Sivas, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 11,4 28 Antalya, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 11,7 27 Hatay, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 11,73 26 Aydın, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 11,78 25 Erzincan, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 12,06 24 Zonguldak, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 12,13 23 Kırklareli, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 12,21 22 Hakkari, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 13,22 21 Bingöl, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 13,36 20 Mersin, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 13,4 19 Yozgat, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 13,53 18 Gaziantep, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 13,67 17 Ardahan, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 14,2 16 Iğdır, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 14,43 15 Van, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 14,44 14 Adana, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 14,54 13 Malatya, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 14,58 12 Elazığ, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 15,5 11 Kilis, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 15,56 10 Kars, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 15,74 9 Ağrı, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 16,42 8 Osmaniye, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 16,91 7 Batman, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 17,16 6 Bitlis, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 17,93 5 Muş, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 18,34 4 Mardin, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 18,38 3 Şanlıurfa, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 21,04 2 Tunceli, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 24,2 1 Diyarbakır, Mutsuzların il nüfusuna oranı: 24,75