ŞEHRİVAN HABER/YORUM: HAKİM İNALÖZ/ÖMER FARUK TOKTAŞ- Van’ın son yıllarda övgüyle öne çıkarmaya çalıştığı genç nüfus oranı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yeni raporlamalar ile açıklandı. Kentin yaş ortalamasının 22,6 olarak duyurulduğu açıklamada bu bir avantaj ve zenginlik olarak açıklansa da Van bu genç nüfusunu ne ekonomide ne eğitimde ne de sosyal yaşamda bir türlü kullanamadı. Üstelik nüfusun büyük bölümü işsiz ve zamanını kahvehanelerde geçiriyor. Son yıllarda Türkiye’nin en genç nüfusuna sahip olması, buna rağmen de ekonomik ve daha birçok sıralamada gerilerde olması ile öne çıkan Van ile ilgili TÜİK yeni bir rapor yayımladı. Türkiye’nin yaş ortalamasını çalışan TÜİK, Türkiye’nin en genç illerini sıralarken Van’ın genç nüfusunu 22,6 olarak ilan etti. Nüfusa dair Van’ın birçok verisini kamuoyu ile paylaşan TÜİK’in raporunda Van’ın nüfusa dair birçok anlamda bölgenin lider ili olduğu ve TRB2 bölgesinin lokomotif olduğu öne çıkmasına rağmen bu oranın ülkedeki yerinde ise tam tersi bir durumda yer aldı. Van ile birlikte Doğu-Güneydoğu illerinin en genç nüfusa sahip olduğu çalışmada nüfusun da artışı bariz bir şekilde gözlendi. Nüfusun yoğunluğuna, genç nüfusu rağmen ekonomide, eğitimde, sağlıkta ve sosyal refah gibi konularda hala Türkiye’nin son 10 ili arasında sıralanan Van’ın genç nüfusundan faydalanamadığı bu çalışma ile de ortaya çıkarken, Van’ın istihdam yaratma konusunda da halen yatırımın yoğun olmadığı gözleniyor. BÖLGENİN VE ÜLKENİN EN GENÇ İLLERİ ARASINDAYIZ AMA… Yerleşim yerleri, nüfus bilgilerinin güncel olarak tutulması ve nüfus hareketlerinin düzenli olarak izlenebilmesi adına Türkiye İstatistik Kurumu tarafından her sene yayınlanan Adrese Dayalı nüfus Kayıt Sistemi 2019 yılı sonuçları belli oldu. Ülke sınırları içerisinde ikamet eden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını ve yabancı uyruklu kişileri kapsayan veriler içerisinde Türkiye’deki belediye sayıları, nüfusun en çok ve en az olduğu bölgeler, yıllara göre ülke nüfusunda meydana gelen değişimler ve nüfus yaşı bakımından birçok bilgi yer aldı. Van ve bölgede bulunan Muş, Bitlis, Hakkâri gibi iller hakkında da yukarıda belirtilen konularda veriler içeren adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları oldukça önemli bilgiler sunuyor. Hızlı bir nüfus artış grafiğine sahip olan Van nüfusu açıklanan verilere göre 1 Milyon 136 Bin 757 olarak belirlenirken bu rakam bölge illeri arasında ilk sırada yer alıyor. Genç nüfus bakımından da yine bölge illerine göre öne çıkan Van’da ortanca yaş ise 22,6 olarak belirlendi. Van genç nüfus bakımından bölge illerinin yanı sıra Türkiye’de de ilk sıralarda yer alıyor. NÜFUSUMUZ ARTIYOR, SIĞMIYORUZ, TAŞIYORUZ! Türkiye İstatistik Kurumu Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2019 verilerini açıkladı. Türkiye nüfusu 2012 yılından bu yana düzenli bir artış göstererek bugün 83 Milyon 154 bin 997’ye ulaştı. Açıklanan verilere göre Türkiye nüfusu 2016 yılında 79 Milyon 814 Bin 871, 2017 yılında 80 Milyon 810 Bin 525, 2018 yılında ise 82 Milyon 154 Bin 997 olarak belirlendi. 2019 yılında nüfusumuzun 41 Milyon 721 Bin 136’sını erkekler oluştururken, 41 Milyon 433 Bin 861’ini ise kadınlar oluşturuyor. Nüfusu son yıllarda artan şehirlerden bir tanesi de Van oldu. Van özellikle Hakkâri ve çevre şehirlerden aldığı göç dalgaları ile birlikte kalabalıklaşmasının yanı sıra bu doluluğun kendini en çok hissettirdiği alanlardan biri de kentteki ulaşım oldu. Kentte bulunan ana caddelerde meydana gelen trafik yoğunlukları özellikle pik saatlerde doruklara ulaşırken vatandaşlar yıllardır bekledikleri ulaşım alternatifleri arasında sayılabilecek olan çevre yolu, ekstra bağlantı yolları ve alt-üst geçit gibi çalışmalara kavuşamadı. Nüfusu düzenli bir ivme ile artmaya devam eden Van caddeleri her geçen gün nefes almakta daha da zorlanıyor. BÜYÜKŞEHİR OLMASINA BÜYÜKŞEHİRİZ AMA… Belediye sayıları ile ilgili rakamlar göz önünde bulundurulduğunda ise Türkiye geneli Büyükşehir Belediye Sayısı 30, il belediye sayısı 51, ilçe belediye sayısı 922, belde belediye sayısı 386 olarak belirlendi. Veriler göz önünde bulundurulduğunda ise büyükşehir statüsünde olan sayılı illerden biri olan Van diğer büyükşehirlerle kıyaslandığında belediyecilik ve alt yapı anlamında oldukça gerilerden geliyor. Özellikle son zamanlarda kentteki kötü hava muhalefeti nedeni ile kendini daha çok hissettiren bu eksiklik vatandaşların ellerinde küreklerle şehir merkezinde bulunan iş yerlerinin önlerini temizlediği görüntülere sahne oluyor. Hala kar kütlelerinin şehir merkezinin en işlek noktalarında yer aldığı Van’da vatandaşlar büyükşehir statüsünde bir kentin bu manzaralardan arınması gerektiğini düşünüyor. ARTAN NÜFUSUMUZA HİZMETLER YETERSİZ KALIYOR Nüfus yaşı ile ilgili bilgilere bakıldığında ise Türkiye nüfusunun yüzde 67’sini 15-64, yüzde 23’ünü 0-14, yüzde 9’unu ise 65 yaş üstü bireyler oluşturuyor. Nüfusu en fazla olan il 15 Milyon 519 Bin 267 olan İstanbul olurken, nüfusu en az olan il ise 84 Bin 660 ile Tunceli oldu. Açıklanan verilere göre Van’ın nüfusu 1 Milyon 136 Bin 757, Muş nüfusu 408 Bin 809, Bitlis nüfusu 348 Bin 115 ve Hakkâri nüfusu da 280 Bin 991 olarak belirlendi. Veriler göz önünde bulundurulduğunda Van’ın bölge illeri arasında çoğu alanda öne çıkan bir konumda olduğu görülüyor. Fakat buna rağmen hala kentte bulunan hastanelerde şehrin artan nüfusu karşısında bir değişiklik gözlemlenmiyor. Özellikle bölge illerinden de Van’daki sağlık kuruluşlarına olan talep artınca hastanelerde oluşan kuyrukların ardı arkası kesilmiyor. Son yıllarda yaşanan doktor eksikliğinin de yoğunluğa sebep olduğu hastaneler karşısında vatandaşlar bir alternatif bulamayınca son zamanlarda gündemde olan şehir hastaneleri ile ilgili haber bekliyor. NÜFUSTA DA YAŞTA DA ÖNDEYİZ, YA İHRACAT YA EKONOMİ? Yıllık nüfus artış hızlarına bakıldığında ise nüfusu en hızlı yükselen şehir binde 34,6 ile Antalya olurken, nüfusu en yavaş artan şehir ise binde -99,9 ile Çankırı oldu. Van ve bölge illerinin ise sırasıyla artış hızları Van binde 11,5, Muş binde 2,0, Bitlis binde -3,7, Hakkâri binde -19,3 olarak belirlendi. Nüfus yoğunluklarına bakıldığında ise nüfusu en yoğun olan il yüzde 2987 ile İstanbul, nüfus yoğunluğu en az olan il ise yüzde 11 ile Tunceli oldu. Verilere göre Van’ın nüfus yoğunluğu yüzde 59, Muş nüfus yoğunluğu yüzde 51, Bitlis nüfus yoğunluğu yüzde 50, Hakkâri nüfus yoğunluğu ise yüzde 39 olarak belirlendi. Nüfus yoğunluğu ile ilgili verilere bakıldığında da Van yine bölge illeri arasında öne çıkan bir imaj sergiliyor. Doğu’nun lokomotif bir şehri olduğunu bu veriler ile de ispatlayan Van’da buna rağmen hala yatırım noktasında bir ilerleme kaydedilemiyor. Hakkâri ile kıyaslandığında bile nüfus gücü ile farkını ortaya koyan Van Hakkâri’nin ulaşmış olduğu ihracat rakamlarını yakalayamıyor. GENÇ NÜFUS FAZLA AMA İŞSİZ… Ortanca yaş bakımından bakıldığında ise Türkiye geneli ortanca yaş 32,4 olarak belirlenirken ortanca yaşı en yüksek olan il 40,8 ile Sinop oldu. Ortanca yaşı en düşük olan il ise 20,1 ile Şanlıurfa oldu. Van ve bölge illerine bakıldığında ise Van’da ortanca yaş 22,6, Muş’ta ortanca yaş 22,2, Bitlis’te ortanca yaş 23,4, Hakkâri de ortanca yaş 23,8 olarak belirlendi. Genç nüfusun yüksek olmasının bir diğer anlamı da birçok kaynakta iş gücünün yüksek olması anlamlarını taşır. Van’ın ise nüfus yaşı bakımından Türkiye’deki iller arasında ilk sıralarda yer alması ne yazık ki bu anlamları taşımıyor. İstihdam noktasında ciddi bir eksikliğin yaşandığı kentte işsizlik rakamları da her geçen sene daha da artıyor. Okey salonlarına girip çok kısa bir araştırma yaptığınızda dahi gençler yapacak bir şey bulamadıklarından ve bir işleri olmadığından okey oynadıklarını söylüyor. Kısacası genç nüfusumuzun ne kadar yüksek olduğu da işsiz gençlerimizin okey salonlarında oluşturduğu manzaraya bakılarak rahatlıkla görülebiliyor. GENÇLİK KAFELERE SIĞMIYOR! Kentte istihdam alanlarının azlığı nüfusun büyük bölümünü büyük şehirlerde çalışmaya zorlarken, kentte kalanların büyük bölümü ise zamanını kahvehanelerde ve yeni nesil kafelerde geçiriyor. Kentte son dönemlerde kafe/restoran anlamındaki iş yerlerinin sayısı hızla artarken her gün yeni bir mekan kapısını açıyor. Üstelik hızla açılan mekanların sayısına rağmen bu tür mekanlar haftanın neredeyse her günü tıklım tıklım bir şekilde hizmet veriyor. Yiyecek içecek sektörünün hızla arttığı kentte yıllardır büyük bir sanayi yatırımı ve üretim tesisi açılmazken son dönemlerde kurulan Tekstilkent ve Çağrı Merkezleri genç nüfusun iş bulma umuduyla kapısını çalacağı tek çalışma alanları olarak öne çıkıyor. Bu konuda görüş bildiren gençler de kent sakinleri de her defasında en büyük sorunu işsizlik olarak nitelerken, gençler İŞKUR gibi iş fırsatı olarak görülen kurumlar aracılığı ile işe girmek için de çetin bir mücadele veriyor.