ŞEHRİVAN ÖZEL: ORHAN SAĞLAM- Ülke genelinde ortalama sıcaklığın son dönemlerin en üstüne çıktığı, yağış miktarın da en alt seviyesine düştüğü süreçte Van ve Van Gölü Havzası illeri büyük bir kuraklık yaşıyor. Son 24 orta kuraklık seviyesinden çok şiddetli kuraklık seviyesine kadar gelen Van’da kuraklığın bu kadar sert geçmesi gelecek yıllar açısından büyük tedirginlik yaşanmasına neden oluyor. Sıcaklıkların şimdiye kadar görülmemiş yüksekliğe çıktığı, yağışların da günden güne azaldığı ülke genelinde Türkiye’nin batısının aksine Van ve Van Gölü havzası büyük bir kuraklık yaşıyor. Yağışların azalması kuraklık tehlikesini gün yüzüne çıkarmaya devam ederken. Türkiye için Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı son harita Van’ın içinde bulunduğu tehlikeli durumu bir daha ortaya koydu. Yayınlanan haritaya göre mayıs ayı, 50 yılın en sıcak ayı olarak kayıtlara geçerken Van uzun yıllardır gördüğü sıcaklıkların da üstüne çıktığı bir süreci yaşadı. 2021 yılı Mayıs ayı yağış ve sıcaklık raporlarıyla, Standart Yağış İndeksi (SPI) ve Normalin Yüzdesi Metoduna (PNI) göre mayıs ile son 2 yıllık meteorolojik kuraklık haritalarını çıkaran Meteoroji Genel Müdürlüğü’nün raporunda Van Gölü havzasının yağışlarının da yarıdan fazla düştüğü dikkat çekerken en son geçtiğimiz günlerde tamamen kuruduğu görülen Akgöl gibi alanların durumu da kuraklığın boyutlarını bir kez daha göstermiş oldu. Türkiye’nin çok az bölgesinde yaşanan aşırı kuraklığı yaşayan Van’da yağışların olmaması durumunda en ileri seviye olan Olağanüstü Kuraklık sürecinin çok da uzakta olmadığı ile ilgili tehlike çanlarının çalmasına neden oluyor. VAN VE BÖLGE İLLERİNİN YAĞIŞI YÜZDE 70 ORANINDA DÜŞTÜ! Türkiye’nin yüz yüze olduğu kuraklık, artan sıcaklık raporlarını ele alan raporda yağışlardaki ciddi azalmalar dikkat çekerken 2021 yılı Mayıs ayının ele alındığı çalışmada geçmiş yıllara kıyasla yaşanan değişiklikler de paylaşıldı. Raporlar ve haritalara göre; 2021 Yılı Mayıs Ayı Alansal Yağış Raporu'nda Türkiye geneli mayıs ayı yağışı 21.6 mm ölçüldü. Yüzde 66 oranında bir azalmanın söz konusu olduğu rapora göre Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne'nin güney kesimleri; Düzce, Zonguldak, Kocaeli, Sakarya çevreleri, İstanbul'un batısı, Sinop, Samsun, Ordu ve Giresun'un sahil kesimlerinde normalin üstündeki yağışlar, diğer bölgelerin tamamında normallerin altında kaldı. Öte yandan Van’ın da aralarında bulunduğu Doğu Anadolu illerinde ise Mayıs ayı yağışı 22.4 mm, normali 65.0 mm olarak gösterildi. Bölgede yağışlarda normaline göre %66, 2020 yılı mayıs ayı yağışlarına göre %70 azalma gerçekleşti. VAN GÖLÜ HAVZASINDA YAĞIŞLAR YARI YARIYA DÜŞTÜ! Doğu Anadolu Bölgesi'nde en fazla yağış alan il 40.3 mm ile Iğdır olurken en az yağış alan il ise 7.2 mm ile Elazığ oldu. Öte yandan Van geçmiş yıllarda ortalama 60 mm yağış alan ve yağışı bol olan illerden birisi iken bu oranını 30’lara kadar düşürerek en büyük düşüşü yaşayan kentlerden birisi olarak kayda geçti. Havza bazlı değerlendirmelerde de Van Gölü havzasının kent ile benzer kaybı yaşadığı dikkat çekerken Van Gölü Havzası’nda normal zamanlarda 64 mm olan yağış oranının yüzde 30.2’lere kadar gerilediği belirtildi. VAN KURAKLIKTAN KURTULAMIYOR! Türkiye'nin geçen yıl olduğu gibi bu yılın hem geçen aylarda hem de Mayıs ayına ilişkin kuraklık SPI ve PNI metotlarına göre hazırlanan haritalarda, 'olağanüstü kurak', 'çok şiddetli kurak', 'şiddetli kurak' olarak gösterilen bölgelerin yoğunluğu dikkat çekti. Bu anlamda en çok sıkıntılı durumda gösterilen illerden birisi de Van oldu. Normalin Yüzdesi Metoduna (PNI) haritasına göre Marmara'nın bir bölümü, Batı ve Orta Karadeniz ile Iğdır civarları harici bölgeler 'şiddetli kurak' olarak gösterilirken Van’ın merkezinde yer aldığı kesimlerde 'olağanüstü, çok şiddetli ve şiddetli kurak' olarak gösterilen veriler paylaşıldı. VAN’IN 24 AY RAPORLAMASI BÜYÜK TEHLİKEYİ ORTAYA KOYDU Standart Yağış İndeksi (SPI) Metodu ile 2020 Yılı Kuraklık Analizi raporlamasında 2021 yılı Ocak-Aralık ayları arasında ‘normal’ olarak görünen Van’ın son 1 yılda müthiş bir kuraklık dönemine girdiği görülürken bu ölçümler belli dönemlerdeki analizlerle detayları ile açıklandı. Standart Yağış İndeksi Metoduna Göre 2021 Mayıs Ayı Meteorolojik Kuraklık Durumu da göz önünde bulundurularak yapılan raporlamalarda Van’ın 2019’da normalden başlayan bir sürecin sonunda olağanüstü kuraklığın yaşandığı sürece kadar varan bir sürece girdiği net bir şekilde görüldü. VAN TÜRKİYE’DEKİ EN KURAK BİR KAÇ İLDEN BİRİSİ OLARAK DİKKAT ÇEKİYOR! Haziran 2020 ile Mayıs 2021 arasındaki 12 aylık süreçte siyah yani ‘olağanüstü kuraklık’ bölgelerinden birisi haline gelen ve S.O.S veren kentlerden birisi olan Van’ın son 6 aydaki, çok şiddetli ve olağanüstü kuraklık olarak gösterilen ve bu kuraklıktan kurtulamayan kentlerden birisi olduğu görüldü. Van ile birlikte olağanüstü kuraklığı yaşayan İç Anadolu ve Ege’den sadece birkaç kentin olduğu dikkatlerden kaçmazken ülke genelindeki inişli-çıkışlı normalleşmelere rağmen Van’ın yüksek kuraklıktan bir türlü kurtulmadığı ve kuraklık durumunu koruduğu da dikkatlerden kaçmadı. EN YÜKSEK SICAKLIK CEYLANPINAR'DA ÖLÇÜLDÜ 2021 Yılı Mayıs Ayı Ortalama Sıcaklıkları Raporu'na göre ise son 50 yılın en sıcak mayıs ayı yaşandı. Ortalama sıcaklıklar, Türkiye’nin birçok bölgesinde olduğu gibi Doğu Anadolu Bölgesi’nin de tamamında mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşirken Van’da Mayıs ayında maksimum sıcaklık 29.3’ü bile gördü. Uzun yılların Mayıs ayına göre yapıldığı değerlendirmenin yüzde 1 oranında üstüne çıkan Van’ın yağışın yanında Güneydoğu illeri de zirveyi yakalayan iller olarak kayda geçti. Türkiye’de Mayıs ayında en yüksek sıcaklık 44.3 derece ile Ceylanpınar'da tespit edildi. 44.3 derece mayıs ayında Türkiye'de ölçülen en yüksek değer olarak kayıtlara geçti.