Türkiye’nin en yoksul illerinden biri olan Van, sahip olduğu zengin mutfağı ve doğal kaynaklarıyla gastronomi turizmi açısından büyük bir potansiyele sahip. Buna rağmen beklenen çıkışı bir türlü yapamayan Van için yapılan çağrılar karşılıksız bulmazken son dönemlerin en önemli önerilerinden birini kent ile ilgili önemli çalışmaların ismi olan Mehmet Avcı yaptı. Van kenti ile benzer koşullara sahip olan Peru’nun gastronomiyle kalkınma modelini Van için öneren Avcı, kent adına önemli bir çıkış yaptı. Van da keledoştan otlu peynirine, dünyaca ünlü kahvaltısından inci kefaline kadar birçok özgün ve coğrafi işaretli lezzetiyle öne çıkabileceği öneri çok konuşulan Mehmet Avcı günlerdir konuşulan o önerisini Şehrivan aracılığı ile dile getirdi. Van’ın ekonomik kalkınmasında gastronomi temelli bir stratejinin anahtar rol oynayabileceğini belirterek kentin değerleriyle dünya mutfağında yer bulabileceğini vurguladı.
PERU’NUN YOKSULLUKTAN GASTRONOMİ MUCİZESİNE UZANAN YOLCULUĞU
Avcı, Peru’nun 1990’lı yıllarda en yoksul kentlerden biri olduğunu belirterek, “Peru, 1990’ların ortasında Latin Amerika’nın en yoksul ülkelerinden biriydi. 1990’da kişi başı milli gelir yalnızca 2.100 dolar civarındaydı, nüfusun yaklaşık yüzde 55’i yoksulluk sınırının altında yaşıyordu. Ülke engebeli dağlık coğrafyası, ulaşım zorlukları ve tarımsal üretimdeki verimsizlik nedeniyle uzun süre ekonomik kalkınmada geride kaldı” dedi.
AVCI: PERU DEZAVANTAJLI COĞRAFYASINI AVANTAJA ÇEVİREREK BİR MUCİZE YARATTI
Avcı, Peru’nun gastronomisiyle mucize yarattığını dile getirerek, “Peru, bu dezavantajlı coğrafyasını avantaja çevirerek bir mucize yarattı. Yüksek dağ köylerinde yetişen endemik bitkileri, And Dağları’na özgü ürünleri ve geleneksel yemeklerini modern mutfakla buluşturdu. Bugün Peru, sadece Machu Picchu’yla değil, dünyanın en iyi restoran listelerinin zirvesine çıkan gastronomi kültürüyle tanınıyor ve yılda milyarlarca dolarlık turizm geliri elde ediyor” diye aktardı.
VAN İLE PERU’NUN BENZER KADERİ
Van’ın Peru ile benzer sosyoekonomik koşullara sahip olduğuna dikkat çeken Avcı, “Benzer bir tablo Türkiye’nin doğusunda, Van’da da görülüyor. TÜİK verilerine göre Türkiye’nin en yoksul illerinden biri olan Van’da kişi başı gelir ülke ortalamasının yüzde 40 altında. Bölgenin büyük kısmı yüksek rakımlı ve kırsal, sert iklim koşulları tarımsal üretimi ve ulaşımı zorlaştırıyor. Van Gölü ve çevresindeki eşsiz doğal zenginlikler ise yeterince değerlendirilmemiş durumda” ifadelerini kullandı.
VAN, PERU GİBİ KENDİ MUCİZESİNİ YARATABİLİR!
Gastronomi potansiyeli yüksek olan Van’ın Peru modelinden ders çıkarabileceğini belirten Avcı, “Peki, Van kendi mucizesini yaratabilir mi? Yerel ürünler, vizyoner şefler ve stratejik desteklerle bu bölgeyi gastronomi turizminin merkezi haline getirmek mümkün olabilir mi? Türkiye’nin en yoksul illerinden Van; gölü, endemik bitkileri ve zengin mutfağıyla gastronomi turizmi için büyük potansiyele sahip. Van, Peru modelinden şu dersleri çıkarabilir!” dedi.
İŞ İNSANI AVCI’DAN VAN İÇİN 10 MADDELİK YOL HARİTASI
Avcı, Van’ın gastronomiyle kalkınması için şu adımların atılması gerektiğini ifade ederek, “Vizyoner şef olmalı. Van mutfağını modern yorumlayan bir lider şef çıkarılmalı desteklenmeli. Resmî kampanyalar düzenlenmeli. Bu lider şefin öncülüğünde bir şef grubuyla “Van Mutfağı” markası yaratılmalı, uluslararası festivallerde tanıtılmalı. Fine Dining restoranlar kurulmalı. Öncü restoranlar kurulmalı, yerel ürünlerle yenilikçi menüler hazırlanmalı. Festivaller düzenlenmeli. Mistura benzeri bir Van Gastronomi Festivali düzenlenmeli. Gastronomi okulları kurulmalı. Gençlere ve kadınlara eğitim fırsatları sağlanmalı. Yerel ürün zinciri kurulmalı: Endemik bitkiler ve göl ürünleri lüks menülerde kullanılmalı, üreticiler doğrudan desteklenmeli” şeklinde konuştu.
VAN GASTRONOMİSİYLE SINIRLARI AŞABİLİR!
Gastronomi rotalarının dağlara ve yayılması gerektiğini belirten Avcı şunları söyledi: “Turizm paketleri yapılmalı. Akdamar Adası ve göl çevresi, gastronomi rotalarının merkezi haline getirilmeli; tarih ve gastronomiyi birleştiren rotalar pazarlanmalı. PKK’nın silah bırakmasıyla güvenlik risklerinin azalması, Van’ın kırsal alanlarını daha erişilebilir hale getirebilir. Gastronomi rotaları yaylalara, dağ köylerine ve göl kenarındaki doğal alanlara yayılabilir. Sınır ötesi mutfağın entegrasyonu kullanılmalı. İran, Irak, Azerbaycan ve Kafkas mutfakları Van’ın gastronomi hikâyesine eklenerek bölge “sınır aşan lezzetler destinasyonu”na dönüştürülebilir.”
VAN MUTFAĞINI DÜNYAYA TANITACAK ADIMLAR…
Avcı, Van’ın bölgenin gastronomi başkenti olabileceğinin altını çizerek, “Rusya’dan, Arap yarımadasından ve özellikle Körfez ülkelerinden gelen turistler için paketler hazırlanabilir. Bu pazarlar yüksek harcama potansiyeli ve gastronomiye olan ilgileriyle Van ekonomisine önemli katkı sağlayabilir. Sonuç olarak Van, sadece Türkiye’nin değil, bölgenin gastronomi başkenti olabilir. Barışın ve güvenliğin geldiği yeni dönemde, sınır aşan lezzet rotaları Van’dan başlayabilir” diye konuştu.
VAN PERU’NUN İZİNDEN GİDEREK GASTRONOMİNİN BAŞKENTİ OLABİLİR Mİ?
1990’larda Latin Amerika’nın en yoksul ülkelerinden biri olan Peru, dağlık coğrafyasını ve geleneksel mutfağını avantaja çevirerek bugün dünyanın en iyi restoranlarına ev sahipliği yapan bir ülke haline geldi. Peru, yerel üreticilerle kurduğu bağ, vizyoner şefler, devlet desteği ve festivallerle sadece mutfak kültürünü değil, turizmini de yeniden şekillendirdi. Avcı’ya göre, Van da benzer bir modeli uygulayarak bölgenin gastronomi başkenti haline gelebilir.
AVCI: VAN, KENDİ GASTÓN ACURİO’SUNU YARATMALI
İş insanı Mehmet Avcı, bu dönüşümde en kritik faktörlerden birinin vizyon sahibi şefler olduğunu belirtti. Peru’da gastronomi devriminin Cordon Bleu mezunu şef Gastón Acurio ile başladığını hatırlatan Avcı, Van mutfağını modern yorumlayacak, bölgenin zengin ürünlerini dünyaya tanıtacak bir şefin desteklenmesi gerektiğini vurguladı.