Bir zamanlar bölgesel ticaretin merkezi konumunda olan Van, özellikle ihracat alanında ciddi bir durgunluk yaşıyor. Son yıllarda ülkenin en az ihracat yapan kentleri arasında yer alan Van, ithalat rakamlarında ise daha yüksek seviyede seyrediyor. Van’ın ihracatta yaşadığı bu düşüş, hem ekonomiyi hem de kentin istihdamını olumsuz etkiliyor. TÜİK verilerine göre Van, son yıllarda ihracatta sürekli olarak sınırlı bir performans sergiliyor. 2020 yılından itibaren düzenli ihracat yapamayan Van geçtiğimiz yılın son ayında genel ticaret sistemine göre ihracat 1 milyon 708 bin dolar, ithalat 4 milyon 269 bin dolar olarak gerçekleşti.
VAN’IN DIŞ TİCARET AÇIĞI BÜYÜYOR!
İran ile sahip olduğu 300 kilometrelik sınır hattına, Kapıköy gibi modernize edilen ve potansiyeli yüksek bir sınır kapısına sahip olmasına rağmen Van uluslararası ticarette hedeflediği noktaya gelemiyor. Yıllar önce 2023 vizyonu kapsamında Van için belirlenen 1 milyar dolar ihracat rakamları geçen zaman içerisinde hayal oldu. Ülkenin en az ihracat yapan kentleri arasında yer alan Van dış ticaret verilerinde istediği ivmeyi bir türlü yakalayamıyor. TÜİK verilerine göre Van, son yıllarda ihracatta sürekli olarak sınırlı bir performans sergiliyor.
VAN’DA İHRACAT DİBE VURDU!
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılının aralık ayına ilişkin Dış Ticaret İstatistiklerini açıkladı. Buna göre, Türkiye’de geçtiğimiz yılın aralık ayında ihracat yüzde 2,1, ithalat yüzde 10,9 arttı. Açıklanan verilere göre, Van'da Aralık ayında ihracat 1 milyon 708 bin dolar, ithalat 4 milyon 269 bin dolar olarak gerçekleşti.
BÖLGE İLLERİ VAN’I GERİDE BIRAKTI
Van’ın dış ticaret verileri bölgedeki diğer illerle kıyaslandığında geride kaldığı görülüyor. 2024 yılı Aralık ayı verilerine göre, Hakkâri’de ihracat 4 milyon 280 bin dolar, ithalat 2 milyon 677 bin dolar olarak kaydedildi. Bitlis’te ihracat 270 bin dolar, ithalat 42 bin dolar olarak gerçekleşti.
ARALIK AYINDA GENEL TİCARET SİSTEMİNE GÖRE İHRACAT YÜZDE 2,1, İTHALAT YÜZDE 10,9 ARTTI
Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2024 yılı Aralık ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,1 artarak 23 milyar 443 milyon dolar, ithalat yüzde 10,9 artarak 32 milyar 221 milyon dolar olarak gerçekleşti.
OCAK-ARALIK DÖNEMİNDE İHRACAT YÜZDE 2,4 ARTTI, İTHALAT YÜZDE 5,0 AZALDI
Genel ticaret sistemine göre ihracat 2024 yılı Ocak-Aralık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,4 artarak 261 milyar 855 milyon dolar, ithalat yüzde 5,0 azalarak 344 milyar 20 milyon dolar olarak gerçekleşti.
ARALIK AYINDA ENERJİ ÜRÜNLERİ VE ALTIN HARİÇ İHRACAT YÜZDE 3,7, İTHALAT YÜZDE 12,5 ARTTI
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, 2024 Aralık ayında yüzde 3,7 artarak 20 milyar 991 milyon dolardan, 21 milyar 763 milyon dolara yükseldi. Aralık ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 12,5 artarak 20 milyar 820 milyon dolardan, 23 milyar 416 milyon dolara yükseldi.
ENERJİ ÜRÜNLERİ VE PARASAL OLMAYAN ALTIN HARİÇ DIŞ TİCARET AÇIĞI ARALIK AYINDA 1 MİLYAR 653 MİLYON DOLAR OLARAK GERÇEKLEŞTİ
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı Aralık ayında 1 milyar 653 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi yüzde 8,1 artarak 45 milyar 179 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 92,9 oldu.
DIŞ TİCARET AÇIĞI ARALIK AYINDA YÜZDE 43,9 ARTTI
Aralık ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 43,9 artarak 6 milyar 100 milyon dolardan, 8 milyar 778 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Aralık ayında yüzde 79,0 iken, 2024 Aralık ayında yüzde 72,8'e geriledi.
DIŞ TİCARET AÇIĞI OCAK-ARALIK DÖNEMİNDE YÜZDE 22,7 AZALDI
Ocak-Aralık döneminde dış ticaret açığı yüzde 22,7 azalarak 106 milyar 339 milyon dolardan, 82 milyar 165 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ocak-Aralık döneminde yüzde 70,6 iken, 2024 yılının aynı döneminde yüzde 76,1'e yükseldi.
ARALIK AYINDA İMALAT SANAYİNİN TOPLAM İHRACATTAKİ PAYI YÜZDE 93,7 OLDU
Ekonomik faaliyetlere göre ihracatta, 2024 Aralık ayında imalat sanayinin payı yüzde 93,7, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 4,1, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,6 oldu. Ocak-Aralık döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayinin payı yüzde 94,1, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,6, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,7 oldu.
ARALIK AYINDA ARA MALLARININ TOPLAM İTHALATTAKİ PAYI YÜZDE 68,6 OLDU
Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ithalatta, 2024 Aralık ayında ara mallarının payı yüzde 68,6, sermaye mallarının payı yüzde 14,3 ve tüketim mallarının payı yüzde 16,8 oldu. İthalatta, 2024 Ocak-Aralık döneminde ara mallarının payı yüzde 69,3, sermaye mallarının payı yüzde 14,7 ve tüketim mallarının payı yüzde 15,8 oldu.
ARALIK AYINDA EN FAZLA İHRACAT YAPILAN ÜLKE ALMANYA OLDU
Aralık ayında ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya'ya yapılan ihracat 1 milyar 644 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 1 milyar 499 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 414 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 1 milyar 198 milyon dolar ile Irak, 1 milyar 186 milyon dolar ile İtalya takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,6'sını oluşturdu.
İLK 5 ÜLKEYE YAPILAN İHRACAT, TOPLAM İHRACATIN YÜZDE 29,8'İNİ OLUŞTURDU
Ocak-Aralık döneminde ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya'ya yapılan ihracat 20 milyar 434 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 16 milyar 349 milyon dolar ile ABD, 15 milyar 289 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 13 milyar 34 milyon dolar ile Irak ve 12 milyar 933 milyon dolar ile İtalya takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,8'ini oluşturdu.
İTHALATTA İLK SIRAYI RUSYA FEDERASYONU ALDI
İthalatta Rusya Federasyonu ilk sırayı aldı. Aralık ayında Rusya Federasyonu'ndan yapılan ithalat 4 milyar 540 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 3 milyar 881 milyon dolar ile Çin, 2 milyar 598 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 760 milyon dolar ile İtalya, 1 milyar 465 milyon dolar ile İsviçre izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 44,2'sini oluşturdu.
OCAK-ARALIK DÖNEMİNDE İTHALATTA İLK SIRAYI ÇİN ALDI
Ocak-Aralık döneminde ithalatta ilk sırayı Çin aldı. Çin'den yapılan ithalat 44 milyar 931 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 44 milyar 20 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, 27 milyar 84 milyon dolar ile Almanya, 19 milyar 312 milyon dolar ile İtalya, 16 milyar 227 milyon dolar ile ABD izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 44,1'ini oluşturdu.
MEVSİM VE TAKVİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ SERİYE GÖRE İHRACAT YÜZDE 2,8 ARTTI
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2024 Aralık ayında bir önceki aya göre ihracat yüzde 2,8, ithalat yüzde 1,1 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2024 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat yüzde 0,2 azalırken, ithalat yüzde 7,1 arttı.
YÜKSEK TEKNOLOJİLİ ÜRÜNLERİN İMALAT SANAYİ İHRACATI İÇİNDEKİ PAYI YÜZDE 4,7 OLDU
Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.4 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Aralık ayında ISIC Rev.4'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 93,7'dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 4,7'dir. Ocak-Aralık döneminde ISIC Rev.4'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,1'dir. Ocak-Aralık döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,6'dır.
ARALIK AYINDA İMALAT SANAYİ ÜRÜNLERİNİN TOPLAM İTHALATTAKİ PAYI YÜZDE 79,0 OLDU
Aralık ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 79,0'dır. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 11,0'dır. Ocak-Aralık döneminde imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 81,4'tür. Ocak-Aralık döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 11,1'dir.
ÖZEL TİCARET SİSTEMİNE GÖRE İHRACAT 2024 YILI ARALIK AYINDA 21 MİLYAR 226 MİLYON DOLAR OLDU
Özel ticaret sistemine göre, 2024 yılı Aralık ayında, ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,8 artarak 21 milyar 226 milyon dolar, ithalat yüzde 11,3 artarak 30 milyar 413 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aralık ayında dış ticaret açığı yüzde 37,7 artarak 6 milyar 671 milyon dolardan, 9 milyar 187 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Aralık ayında yüzde 75,6 iken, 2024 Aralık ayında yüzde 69,8'e geriledi.
İHRACAT 2024 YILI OCAK-ARALIK DÖNEMİNDE 237 MİLYAR 559 MİLYON DOLAR OLDU
Özel ticaret sistemine göre ihracat, 2024 yılı Ocak-Aralık döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,3 artarak 237 milyar 559 milyon dolar, ithalat yüzde 5,2 azalarak 321 milyar 411 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ocak-Aralık döneminde dış ticaret açığı yüzde 21,5 azalarak 106 milyar 879 milyon dolardan, 83 milyar 853 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ocak-Aralık döneminde yüzde 68,5 iken, 2024 yılının aynı döneminde yüzde 73,9'a yükseldi.