Son yıllarda ekonomik göstergelerde istenen tabloyu yakalayamayan Van, bu kez de hanehalkı tüketim harcamalarında Türkiye’nin son sıralarında yer aldı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılı Hanehalkı Tüketim Harcaması verilerine göre, Van’ın da içinde bulunduğu TRB2 Bölgesi (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) toplam harcamalardan yalnızca yüzde 1,1 pay aldı. Kentte uzun süredir devam eden işsizlik, düşük gelir düzeyi ve ekonomik durgunluk, hane bütçelerine de yansıdı. Verilere göre Van’da halk gelirinin büyük bölümünü gıda ve temel ihtiyaçlara ayırırken, konut, ulaşım ve diğer harcamalar için oldukça sınırlı bir pay ayırabiliyor.
VAN TÜKETİM HARCAMALARINDA TÜRKİYE’NİN SON SIRALARINDA!
Van’ın da içerisinde yer aldığı TRB2 Bölgesi’nde toplam hanehalkı tüketim harcaması yüzde 1,1 olarak gerçekleşti. Van’da toplam hanehalkı tüketim harcamasının yüzde 1,1 seviyesinde gerçekleşmesi, kent ekonomisindeki düşük gelir düzeyi ve sınırlı ekonomik hareketliliği ortaya koydu. Türkiye genelinde tüketim harcamalarında artış yaşanmasına karşın Van’ın bu oranla son sıralarda yer alması, kentte alım gücünün zayıf olduğunu ve ekonomik canlılığın istenilen düzeyde olmadığını gösteriyor.
VANLI TÜKETEMİYOR: ÖNEMLİ HARCAMALARA SINIRLI PAY AYRILIYOR!
Van ekonomisinin son yıllarda zayıf bir tablo çizdiği bir kez daha rakamlara yansıdı. TÜİK verilerine göre, TRB2 bölgesinde yer alan Van’da hanehalkı tüketim harcamalarındaki artış oranı yalnızca yüzde 1,1 oldu. Gıda ve alkolsüz içecek harcamaları yüzde 1,7, giyim ve ayakkabı yüzde 1,6, konut ve kira yüzde 0,7, ulaştırma yüzde 0,9, eğitim hizmetleri ise yalnızca yüzde 0,4 oranında artış gösterdi.
VAN EKONOMİSİ KÖTÜ TABLO ÇİZMEYE DEVAM EDİYOR!
TÜİK’in açıkladığı veriler, kentte yaşam maliyetlerinin artmasına karşın gelir düzeyinin düşük seyretmesi ve işsizliğin yaygın olmasıyla birlikte halkın harcama gücünün zayıfladığını ortaya koydu. Ekonomik canlılığın düşük olduğu Van’da, temel ihtiyaçlara yapılan harcamalardaki sınırlı artış, bölge halkının alım gücünün giderek azaldığını gözler önüne seriyor.
TÜKETİM HARCAMALARININ DÖRTTE BİRİ TR1 (İSTANBUL) İBBS 1. DÜZEY BÖLGESİNDE GERÇEKLEŞTİ
Araştırma sonuçlarına göre İBBS 1. Düzey bölgeleri itibarıyla, Türkiye'deki hanehalkı tüketim harcamalarının yüzde 24,9'u TR1 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşti. İkinci sırada yüzde 15,0 ile TR3 (Ege) bölgesi yer alırken, bu bölgeyi izleyen TR6 (Akdeniz) bölgesinin payı yüzde 12,1 oldu. Hanehalkı tüketim harcamalarından en düşük payı ise yüzde 1,5 ile TRA (Kuzeydoğu Anadolu) bölgesi aldı. Bu bölgeyi yüzde 2,3 ile TRB (Ortadoğu Anadolu) ve yüzde 3,1 ile TR9 (Doğu Karadeniz) izledi.
HARCAMA TÜRLERİ BAZINDA BÖLGESEL FARKLILIKLAR DİKKAT ÇEKTİ
TR1 (İstanbul) bölgesi tüm harcama türlerinde en yüksek paya sahip olurken eğitim hizmetleri harcamalarının yüzde 37,8'i, lokantalar ve konaklama hizmetleri harcamalarının yüzde 31,5'i, konut ve kira harcamalarının yüzde 27,8'i ve kişisel bakım ve çeşitli mal ve hizmetler harcamalarının yüzde 27,1'i TR1 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşti.
HANEHALKI TÜKETİM HARCAMALARINDA İKİNCİ SIRADA EGE YER ALDI
Hanehalkı tüketim harcamalarından aldığı pay ile ikinci sırada yer alan TR3 (Ege) bölgesinde ise alkollü içecekler, tütün ve tütün ürünleri harcamalarının yüzde 18,2'si, mobilya ve ev eşyaları harcamalarının yüzde 16,1'i, sağlık harcamalarının yüzde 15,9'u ve lokantalar ve konaklama hizmetleri harcamalarının yüzde 15,6'sı gerçekleşti. TRA (Kuzeydoğu Anadolu) bölgesinin gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarından aldığı pay yüzde 2,1 olurken alkollü içecekler, tütün ve tütün ürünleri harcamalarından yüzde 1,9, giyim ve ayakkabı harcamalarından ise yüzde 1,8 pay aldı. TRB (Ortadoğu Anadolu) bölgesinin gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarından aldığı pay yüzde 3,4 iken giyim ve ayakkabı harcamalarından yüzde 3,3, bilgi ve iletişim harcamalarından ise yüzde 2,6 pay aldı.
KONUT VE KİRA HARCAMALARINA EN YÜKSEK PAYI TR1 (İSTANBUL) BÖLGESİ AYIRDI
Bölgelerin kendi tüketim harcamaları içerisindeki dağılımlara bakıldığında ise tüm İBBS 1.Düzey bölgelerinde hanehalkı tüketim harcamalarının büyük bölümünü konut ve kira, ulaştırma ve gıda ve alkolsüz içecekler harcamaları oluşturdu. Konut ve kira harcamalarına en yüksek payı ayıran bölge yüzde 27,3 ile TR1 (İstanbul) iken en düşük payı ayıran bölge yüzde 20,1 ile TRA (Kuzeydoğu Anadolu) oldu.
ULAŞTIRMA HARCAMALARINA AYRILAN PAY TR2 (BATI MARMARA) BÖLGESİNDE EN YÜKSEK OLDU
Ulaştırma harcamalarına (motorlu taşıt alımları, akaryakıt, yolcu taşımacılığı, araç bakım ve onarımı vb.) en yüksek payı yüzde 24,3 ile TR2 (Batı Marmara) bölgesi ayırırken, en düşük payı ayıran bölge yüzde 14,6 ile TRC (Güneydoğu Anadolu) oldu.
GIDAYA EN YÜKSEK PAYI TRB (ORTADOĞU ANADOLU) BÖLGESİ AYIRDI
Hanehalkı tüketim harcamaları içinde gıda ve alkolsüz içecekler harcamaları payının en yüksek olduğu bölge yüzde 30,2 ile TRB (Ortadoğu Anadolu) iken en düşük olduğu bölge yüzde 15,9 ile TR1 (İstanbul) oldu.
TÜKETİM HARCAMALARINDAN EN FAZLA PAYI TR10 (İSTANBUL) İBBS 2. DÜZEY BÖLGESİ ALDI
Araştırma sonuçlarına göre İBBS 2. Düzey bölgeleri itibarıyla, Türkiye'deki hanehalkı tüketim harcamalarının yüzde 24,9'u TR10 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşti. İkinci sırada yüzde 8,3 ile TR51 (Ankara) bölgesi yer alırken; bunu yüzde 6,4 ile TR31 (İzmir), yüzde 5,9 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgeleri izledi.
VAN, HANEHALKI TÜKETİM HARCAMALARINDAN EN DÜŞÜK PAYI ALDI!
Hanehalkı tüketim harcamalarından en düşük payı yüzde 0,6 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) ve yüzde 0,7 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) bölgeleri aldı. Bu bölgeleri yüzde 0,8 ile TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt), yüzde 1,1 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) ve TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) izledi.
KONUT VE KİRA HARCAMALARINA EN YÜKSEK PAYI TR31 (İZMİR) BÖLGESİ AYIRDI
Bölgelerin kendi tüketim harcamaları içerisindeki dağılımlara bakıldığında ise tüm İBBS 2.Düzey bölgeleri arasında konut ve kira harcamalarına en yüksek payı ayıran bölge yüzde 27,8 ile TR31 (İzmir) iken en düşük payı ayıran bölge yüzde 16,8 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) oldu.
ULAŞTIRMA HARCAMALARINA TR22 (BALIKESİR, ÇANAKKALE) BÖLGESİ EN YÜKSEK PAYI AYIRDI
Ulaştırma harcamalarına (motorlu taşıt alımları, akaryakıt, yolcu taşımacılığı, araç bakım ve onarımı vb.) en yüksek payı yüzde 25,7 ile TR22 (Balıkesir, Çanakkale) bölgesi ayırırken, en düşük payı ayıran bölge yüzde 10,4 ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) oldu.
GIDAYA EN FAZLA PAYI TR82 (KASTAMONU, ÇANKIRI, SİNOP) BÖLGESİ AYIRDI
Hanehalkı tüketim harcamaları içinde gıda ve alkolsüz içecekler harcamaları payının en yüksek olduğu bölge yüzde 33,3 ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) iken en düşük olduğu bölge yüzde 15,9 ile TR10 (İstanbul) oldu.