ŞEHRİVAN ÖZEL: MERAL YILDIZ/ERDAL ERBAŞ- Van ve ilçeleri 2011 ikisi şiddetli ve yıkıcı olmak üzere yüzlerce sarsıntı yaşadı. Birisi 23 Ekim birisi 9 Kasım depremleri olmak üzere yaşanan o depremlerde yüzlerce vatandaş hayatını kaybetti, binlerce kişi yaralandı. Yine on binlerce yapı hasar gördü, yıkıldı, bir o kadarı da hasar gördüğü için yıktırıldı. 2011’den sonra Van’da ise ciddi bir değişim ve dönüşüm yaşandı. Peki bu değişimle yeni bir kent olan Van bu depremden ne kadar ders çıkardı? 2011 sonrası yapılaşma daha modern görünse de Van depremin yıkıcı etkisinden o kadar da ders çıkarmışa benzemiyor. Zira hızla yükselen inşaatların ardı arkası kesilmiyor. Hala orta hasarlı yapılar olduğu gibi duruyor. Uzmanlar son çıkan imar affı ile orta hasarlı binaların da aftan yararlanarak aslında tehlikeye davetiye çıkardığını söylüyor. İmar tadilatlarının gelecek için tehlike yarattığını söyleyen inşaat sektörünün temsilcileri kat artırımları ile dikey mimarinin yaygınlaştığı Van’da sektörün aslında hiç de sağlıklı yükselmediğinin altını çiziyor. 23 Ekim 2011'de meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremle büyük hasar gören Van, aradan geçen 7 yıllık sürede depremin izlerini silmeye devam ediyor. Depremin üzerinden 7 yıl geçmesine rağmen anılar dün gibi akıllardaki yerini korurken kentteki izleri ise bir bir ortadan kalkıyor. Fakat izler silinmesine rağmen riskler yerinde durmaya devam ediyor. Özellikle de hızlı bir yapılanma süreci geçiren Van’da inşaat sektörü için uzmanlar ciddi uyarılar yapıyor. İNŞAATLAR HIZLA YÜKSELİYOR! Depremden sonraki bir kaç yılı depremin izlerini silmek ile geçiren Van’da son bir kaç yılda ise adeta inşaat patlaması yaşandı. Kentin merkezinde binalarının yükselmediği yer kalmazken, yapıların bitirilme süresi de bir hayli kısaldı. Yapılar ardı ardına yükselmeye devam ederken kentteki yüksek katlı binalar da arttı. Fakat yeni yapılar yükselirken kentin yeni binaları ile depremin orta ya da az hasarlı binaları yeni bir belirsizlik yarattı. Buna rağmen konut satışları da yapımı da hızla yükselirken depremin yıldönümünde yeni bir tartışma konusu çıktı. Şehrivan’ın değerlendirmelerini aldığı inşaat sektöründen STK’ların özellikle daha önce yıkılması gereken binaların imar barışı ile yıkılma kararının kaldırılmasını büyük risk olarak görüyor. Bu binaların yıkılmaması demek kentte deprem görmüş orta hasarlı binaların bile bir süre sonra tespitinin imkansızlaşması ve belki de olası depremlerde can kaybına davetiye çıkarması demek. BİLMEZ: CİDDİ CAN KAYBININ YAŞANACAĞI KAÇINILMAZDIR Şehrivan’a açıklamalarda bulunan Van İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı İsmet Bilmez, Van özelinden vatandaşların depremden çok fazla ders alamadığına vurgu yaparak, “Yapılarda ciddi kat artımı oldu. Riskli alanlar imar barışı kapsamında üzerlerindeki yıkım şehri kaldırıldı. Olası depremlerde bu binalarda ciddi can kaybının yaşanacağı kaçınılmazdır. Şu an gündemde olması gereken bir konu bu. Bu çok büyük bir risk. İlk olarak güçlendirme verilen binalar AFAD tarafından tebligatlar gönderildi. Bu durum gerçekleşmeyince imar barışından bir ay önce AFAD yıkım kararı gönderdi bu binalara. İmar barışı gündeme gelince bu binaların üzerindeki yıkım kararı kaldırıldı. Yapı sahipleri imar barışı kapsamında bu binaları kayıt altına aldı. Böyle olunca da ciddi bir risk yaratmış oldu.” İfadelerini kullandı. “HAFIZAYI TAZE TUTMAK ŞART” Bilmez son olarak şunları söyledi: “Kentsel dönüşümde de biraz geç başladık. İnşaat sektörü biranda patlak yaşadı. Ancak yaşanan ekonomik krizle birlikte inşaat sektörü de durma noktasına geldi. Deprem riski her zaman devam edecektir. İmar barışı olabilir ama imar barışından yararlanacak olan binaların gerçek anlamda dayanıklı olması önemli. Bu biraz da vicdana bırakılacak bir durum. Güçlendirme yapılamadan kiralamak veya satmak çok riskli bir durum. Olası bir depremde her şey düşünülmeli. Her an deprem olacakmış gibi davranmak çok önemli. Hafızayı taze tutmak şart.” Şeklinde konuştu. KARTAL: RİSK HER ZAMAN VARDIR Van Mimarlar Odası Başkanı Barış kartal ise Şehrivan Gazetesine yaptığı açıklamada depremden ders alınmadığına dikkat çekerek, “Deprem anında toplanma yerlerimiz vardı. Şu an oralar park alanına çevrilmiş. Bizim hiç tasvir etmediğimiz parsel bazlı tadilatlar hala devam ediyor. Maalesef bunun önüne geçemedik. Sonuçta planda belli bir kat yüksekliği vardır ve alt yapı ona uygun şekilde yapılmıştır. Ama maalesef beş katlı olan yerler 7 kat olacak şekilde tadilatlar yapıldı. Risk her zaman vardır. Eskiden kaçak yapı çok fazla vardı ancak şimdi bunun önüne geçildi. İmar affı ile birlikte birçok başvuru yapıldı. Orta hasarlı binaların imar affından yararlanması ciddi bir durum. Van’da 5 bine yakın başvuru var. Vatandaşlara önerimiz planlı ve yasal bir şekilde imar affına başvurmala