Van’da uzun zamandır kira, fatura, veresiye ve artan maliyetlerle mücadele eden bakkal esnafı, şimdi de yeni vergi düzenlemesiyle karşı karşıya kaldı. Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemeye göre, 30 büyükşehirde yaşayan basit usule tabi esnaf (bakkal, manav, kasap, taksici, lokantacı, berber vb.) artık gerçek usulde vergilendirilecek. Bu değişiklik, Vanlı esnaflar arasında büyük endişe yarattı. Van Bakkallar, Manavlar ve Kantinciler Odası Başkanı Eser Adıyaman, yeni uygulamanın küçük esnafı ciddi şekilde zorlayacağını belirterek, “Zaten yüksek kira, artan giderler ve zincir marketlerle rekabet esnafın belini bükmüş durumda. Şimdi bir de gelir vergisi yükü gelirse, birçok esnaf ayakta kalamayacak.” dedi.
BAŞKAN ADIYAMAN: YÜKSEK KİRA VE ENFLASYON ESNAFI ZORLUYOR
Başkan Adıyaman, bakkal esnafının yaşadığı sorunlara dikkat çekerek, “Yüksek kira, artan enflasyon ve belirsiz fiyat politikaları, esnafın işlerini sürdürebilmesini daha da zorlaştırıyor. Esnaf, aldığı ürünü kısa sürede yerine koyamıyor ve zamlarla yarışmak zorunda kalıyor. Örneğin, bazı temel gıda ürünlerinde fiyatlar birkaç gün içinde değişiyor. Bu belirsizlikler, küçük esnafın plan yapmasını engelliyor ve mali risklerini artırıyor. Bu nedenle, kanun hükmünde kararname ile basit usûl esnaflarının gelir vergisine geçirilmesi engellenmeli ve esnafın korunması sağlanmalı.” dedi.
ZİNCİR MARKETLER VAN’DA KÜÇÜK ESNAFI ZORDA BIRAKIYOR
Adıyaman, zincir marketlerin küçük esnafı ciddi şekilde etkilediğini vurgulayarak, “Van’da esnaflarımız, yıllardır zincir marketlerle rekabet etmek zorunda kalıyor. Zincir marketlerin yayılması, özellikle mahalle aralarında ve köylerde küçük bakkalları ciddi şekilde zorluyor. Bu durum, sadece iş kaybı değil, aynı zamanda mahalle ekonomisinin ve sosyal ilişkilerin de zayıflamasına yol açıyor. İnsanlar bakkal yerine zincir marketi tercih ettiğinde, hem esnafın geliri azalıyor hem de mahallede güvene dayalı ilişkiler zayıflıyor. Perakende yasasının yıllardır meclisten geçmemesi, zincir marketlerin önünü açıyor ve küçük esnafın korunmasını engelliyor. Bu, bizim için öncelikli ve en büyük sorunlardan biri.” ifadelerini kullandı.
“MAHALLE BAKKALLARI, HER ZAMAN HALKININ VE KOMŞULARININ YANINDA OLDU”
Vatandaşın küçük esnaf yerine zincir marketleri tercih ettiğini belirten Adıyaman, “Mahalle bakkalları, her zaman halkının ve komşularının yanında oldu. Bakkallar veresiye verir, emanet alır ve halkla güçlü bir güven ilişkisi kurardı. Ancak zincir marketler bu sistemi ortadan kaldırdı. Bugün vatandaşlar, fiyat farkı, ürün çeşitliliği ve kolaylık nedeniyle küçük esnaf yerine zincir marketleri tercih ediyor. Bu durum, sadece bakkalları değil, aynı zamanda ekonomiyi ve mahalle kültürünü de olumsuz etkiliyor. Küçük esnafın yok olması, komşuluk ilişkilerinin ve mahalle dayanışmasının da azalması anlamına geliyor.” şeklinde konuştu.
“BASİT USÛL ESNAFIMIZIN YARISINDAN FAZLASI DÜKKANINI KAPATMAK ZORUNDA KALACAK”
Adıyaman, basit usûl mükelleflerinin yılbaşından sonra gelir vergisine geçirilmesi durumunda, birçok küçük işletmenin kapanacağını ifade ederek, “Ekonomik olarak esnaf zaten zor durumda; birçok bakkal her gün kepenk kapatmak zorunda kalıyor. Basit usûl mükellefleri, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle yılbaşından sonra gelir vergisine geçirilecek. Eğer bu uygulama geri çekilmezse, basit usûl esnafımızın yarısından fazlası dükkanını kapatmak zorunda kalacak. Şu an Van’da sadece parmak sayısı kadar bakkal ayakta kalmış durumda ve zincir marketler, küçük esnafı tamamen bitirmek için ellerinden geleni yapıyor. Bu, hem esnafın geleceğini hem de mahallelerin ekonomik dokusunu tehdit ediyor.” diye aktardı.
VERESİYE BORÇLARI DA VANLI ESNAF İÇİN SORUN!
Veresiye borçlarının da esnaf için büyük bir sorun teşkil ettiğini dile getiren Adıyaman şunları söyledi: “Veresiye borçları da esnaf için ciddi bir problem. Müşteriler paralarını zamanında ödeyemediğinde, esnafın elindeki para enflasyon karşısında değer kaybediyor ve aynı ürünü tekrar dükkanına koyamıyor. Sermayesi olan bazı esnaf ayakta kalabiliyor; ancak genel olarak veresiye ve enflasyon, küçük bakkalları büyük ölçüde etkiliyor. Bu durum, hem esnafın işlerini sürdürebilmesini zorlaştırıyor hem de mahalle halkı ile esnaf arasındaki güven ilişkisini tehdit ediyor.”
“BAĞ-KUR PRİM GÜNLERİNİN 9 BİNDEN 7 BİN 200’E DÜŞÜRÜLMESİ GEREKİYOR”
Çözüm önerilerinde bulunan Adıyaman, “Çözüm olarak, devletin KOSGEB veya kredi kooperatifleri aracılığıyla faizsiz kredi sağlamasını talep ediyoruz. Bu krediler, veresiye borçları geri dönene kadar esnafın ayakta kalmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, BAĞ-KUR prim günlerinin 9 binden 7 bin 200’e düşürülmesi gerekiyor; bu, esnafın daha erken emekli olmasını ve mali yükünü azaltmasını sağlayacak. Bunlar, esnafın işlerini sürdürebilmesi ve ekonomik krizden korunabilmesi için hayati öneme sahip.” diye konuştu.
VANLI ESNAFLAR DESTEK BEKLİYOR
Adıyaman, esnafın destek beklediğine dikkat çekerek sözlerini şöyle tamamladı: “Son olarak şunu söylemek isterim: Kanun hükmünde kararname ile basit usûl esnaflarının yılbaşından sonra gelir vergisine geçirilmesi, esnafımıza büyük bir zarar olur. Esnaf bu dar boğazda ayakta durabilmek için destek bekliyor. Küçük esnaf ayakta kalamazsa, hem ekonomi hem de mahalle kültürü ciddi zarar görecek. Bakkallar sadece ticari bir işletme değil; aynı zamanda mahallelerin sosyal ve ekonomik dokusunun önemli bir parçası.”