ŞEHRİVAN ÖZEL: ORHAN SAĞLAM-HAMİT KARAKUŞ Van genelinde konut fiyatları hızla artmaya devam ederken ev sahibi olmak da her geçen gün daha da zorlaşıyor. Konut piyasasında pandemiyle birlikte öngörülümeyen bir dengesizlik yaşanırken, hayat normale dündükten sonra bu kez döviz ve ekonomik kriz piyasayı sarstıVan özelinde bir de imar ve ruhsatlandırma ile ilgili yerel bir kriz nedeniyle konut sektörü büyük bir bunalım yaşarken tüm bunlar bir araya geldikten sonra kentte konut sahibi olmak adeta hayal oldu. Konut fiyatlarında yaşanan yükseliş maaş ile kıyaslandığnıda ev sahibi olmayı daha da zorlaştırırken kentte bir dönemler çok yaygın olan ‘kiracılık’ döneminin yeniden başlayacağı öngörülmeye başlandı. Bu düşüş Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2019-2021 yılları arasındaki illere göre konut satış oranlarında da görülürken, Van’da da 2021 yılında konut satışlarında ciddi düşüş yaşandığını resmi verilerle de tescillendi. Son krizle birlikte merkezde ev fiyatları milyonlarla ifada edilirken Van Emlakçılar Derneği Başkanı Orhan Özdek piyasadik fiyatları, yükselişi ve sorunları Şehrivan’a aracılığı ile değerlendirdi. TÜİK, VAN’DAKİ İSTATİSTİKLERİ GÖZLER ÖNÜNE SERDİ Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2019-2021 yılları arasındaki illere göre konut satış sayılarını açıkladı. Van, 2019 yılında 6 bin 862 konut satışı gerçekleştirirken, Muş ve Bitlis aynı düzeyde seyretti. 2019 yılında konut satış sırasının en az olduğu il ise 188 sayı ile Hakkari oldu. 2020 yılında Van kenti bir önceki yıla oranla artış göstererek 7 bin 678 konut satışı gerçekleştirirken, bölge iller de Van’ın çok gerisinde kalarak önceki yılla aynı sayıda kaldı. 2021 yılında ise demir, çimento ve inşaat malzemelerindeki fiyat artışları konut satışlarını da etkilerken Van’da konut satışlarında bir önceki yıla oranla ciddi bir düşüş yaşayarak 5 bin 173 konut satışı gerçekleştirdi. Aynı şekilde bölge illerde de konut satışlarında düşüş yaşandı. VAN YÜKSEKLİĞE RAĞMEN HER DÖNEMİN EN ÇOK KONUT SATIŞI YAPILAN İLLERİ ARASINDAYDI Son 20 yılda yaşamak için cazip illerden biri haline gelen ve kamu çalışanlarının sayısının arttığı Van’da, köyden kente göç gibi nedenlerle de konut fiyatları hep yüksek seyretti. 2011 depremi ve sonraki dönemlerde yaşanan krizlerin öncesinde bile konut fiyatlarının büyük şehirlerle yarıştığı kentte yaşanan bu olaylardan sonra ev sahibi olmak daha da zorlaştı. Ekonomik olarak zor zamanların yaşandığı süreçlere rağmen gayrimenkul ve taşınmaz fiyatlarının her zaman zirvede seyrettiği kentte döviz yükselişi, ekonomik kriz ve artan maliyetleri bu gidişatı durdurdu. ÖZDEK: İMAR PLANI İLE VAN’I 1980’DEN KURTARMALIYIZ Diğer sektörlerde yaşanan kriz konuta da yansırken Şehrivan aracılığı ile açıklamada bulunan Van Emlakçılar Başkan’ı Orhan Özdek yaşanan süreç ile ilgili olarak şunları söyledi: “Konut satışları Van’da çok seyrek şekilde ilerliyor şu sıralar . Bunun en büyük nedeni ise Van’daki imar sıkıntılarımdan kaynaklanmaktadır. Konut fiyatlarının yüksek olmasının nedeni ise malzeme fiyatlarının çok yüksek olmasıdır. Van’ın bu iki konunun ciddi anlamda sorun olduğunu görüyoruz. emlakçılar derneği olarak, bizler Vana yeni bir imar kazandırılması, Van’ın sorunlarını giderilmesini ve biran öncede yeni konutlaşmaya gidilmesini talep ediyoruz. Şuna da Vana orantısız bir göç söz konusudur. Vana şuan çevre illerden ve yabancı uyruklu insanlar göç ediyor. Bundan dolayı Van’ın nüfusunda artıyor. Bu nedenle Van’da bulunan konutların yetersiz olduğunu görüyoruz.” Dedi. “VAN ESKİYE MAHKUM KALDI” Van için yapılandırma, projeler, imar sorunun giderilmesi ve yeni imar yerinin açılması gerektiğini vurgulayan Özdek, şunları kaydetti: “Van 1980 ile bugünkü Van aynı Van değil. Van’ın çevre yolu bitesiydi bugün imarda ona göre planlanırdı. Bundan dolayı yeni bir şehirleşme ve yeni bir kentleşme sülüeti korunarak, alt yapı sorunu giderilerek geniş yollar parklar, yaya alanları, mesire alanlara, çocuk oyun parkaları, yapılmak üzere yeri bir yerleşim alanı korunabilirdi. Maalesef şuan çevre yolunun tamamlanmamasından dolayı çok bölgede yeni yerleşim yerleri açılmamıştır. Van eski haline mahkum kalmıştır. Van’ın şuna ki imarı, Van’ın büyümesine engel olmaktadır.” YÜKSEK MALİYETLER PİYASAYI ALT ÜST ETTİ! Konut fiyatlarının çok yüksek olduğunu belirten Özdek, en büyük nedenin ise malzemenin döviz endeksli olduğunu söyledi. Özdek, “Konut yapan müteahhitler yüksek fiyatlarla karşılaşınca mecbur durumda konut fiyatları da artış yaşanıyor. Başta demir olmak üzere bütün malzemeye zam geldi. Konut fiyatları ise bundan dolayı yüksek maliyetlere satılıyor. Bunu yanı sıra arsalarda müteahhitlere pahalı verildiği için müteahhitler bunu değerlendiremiyor. Van’ın imarı bundan dolayı açılmıyor. Müteahhitlerimiz ise dar boğazlı yerlere konut yapmak zorunda kalıyor. Bundan dolayı çarpık kentleşme meydana geliyor. Konut fiyatlarının bu kadar yüksek olması tamamı bu saydıklarımız nedenlerden dolayıdır. Burada müteahhitlerimizi çok suçlamamak gerekiyor.” Şeklinde konuştu. “YETİLİLER BU PLANI DEVEREYE GİRMESİ İÇİN ÇALIŞMALARI BAŞLATMALILAR” Kurumlardan çok acil imar planı devreye girmesini dille getiren Başkan Özdek, “Yeni imar planın Van’a kazandırılması, yeni yerleşim alanında yapılacak konutlar çok fazla maliyet taşımayacaktır. Yeni imar planın müteahhitler için de uygun bir plan da yapılıp ve maliyetinin en düşük şekilde yapacak. Bundan dolayı tek çözümün yeni imar planın yapılması, çevre yolunun e kısa zaman da tamamlanmadır. Van metropol olma yolunda ilerleyen bir kenttir. Yalnız imar planın olmaması, alt yapı ve üst yapının çok yetersiz olması çarpık kentleşmeyi görebiliyoruz. İmar planın en yakın zamanda devreye girmesi ile kent yapılanmasının en doğal halini konutlarımız ile tamamlayıp kentimizi daha güzel yerlere getireceğiz. Bunun için imar planın ve çevre yolunun tamamlanmalıdır.” İfadelerini kullandı. “İMAR PLANI OLMUŞ OLSAYDI BU RAKAMLAR 20 BİNİ BULURDU” TÜİK verilerini değerlendiren Başkan Özdek, metropol şehri olacak bir kent için çok düşük diyerek, sözlerine şöyle sürdürdü, “2021 yılında 5 bin 173 olan TÜİK verileri bugün Van için 4 yada 5 katı olması gerekiyordu. Maalesef ki Van’ın en büyük sorunu olan imar planlaması bunun önüne geçiyor. Tabi bunun yanı sıra 2021 yılı hepimiz için zor bir yıl oldu. Pandemi, ekonomik sorunlar, işsizlik ve birçok sorun yaşadık. Bu nedenle kentte bulunan insanlarda konut almaya yeltenmiyor. İlimiz göç aldığı kadar göçte veriyor. Bu nedenle konut fiyat artışı olduğu kadar konut yapımı da olmuyor. Bunun için TÜİK’in verdiği bu rakamlar 20 bini aşacakken bu rakam 5 binde kaldı. Bunun için en temel ihtiyaç olan imar planının hemen olması gerekiyor.” EV SAHİPLERİNE DE FAHİŞ FİYAT ÇAĞRISI! Kira fiyatları ile ilgili de konuşan Başkan Özdek, “Türkiye genelini baz aldığımızda Van Doğu Anadolu Bölgesin de olan bir ilidir. İstanbul, İzmir gibi illerle yarışamaz bir pozisyondadır. Şu an Van’da bulunan konut yetersizliğinden dolayı kiraların bu kadar yüksek olduğunu ve artış olduğunu görmekteyiz. Bu nedenle İstanbul, İzmir gibi illerle yarışır hale gelmesi etik değildir. Burada dışarıdan gelen memurlar, öğretmenler kira konusunda sıkıntılar yaşamaktadırlar. Bu nedenle yeni konutlaşmaya ihtiyaç vardır. Van’da şuan bulunan konut sayısı yetersiz olduğu için ve gelen memurların ev bulamaması nedeni ile ev sahipleri yüksek fiyatları veriyor. Bununda etik olmadığı biliyoruz ve ev sahiplerine de burada çağrı yapıyoruz. Etik olmayan fiyatları yazmasınlar. Özellikle öğrenci olanlar için daha fazla yardımcı olmaları gerekiyor.” Şeklinde konuştu.