ŞEHRİVAN ÖZEL: MERAL YILDIZ – HAMİT KARAKUŞ- Nüfusu 1 milyonun üzerinde olan ve verdiği göç kadar her sene çevre illerden büyük göç alan Van’da konuttaki yükseliş hız kesmiyor. Hem konut yapımının hem de ev satışının aralıksız sürdüğü Van’da rakamlar da durumu doğruluyor. Türkiye’de konut satışının azaldığı 2017 yılı ve 2018 yılının ilk 6 ayında Van’da ise satışlar ciddi bir yükseliş gösterirken yapılan konutlar hızlı bir şekilde de el değiştiriyor. Yap-Sat diye tabir edilen yöntemle yapılan konutlar çok kısa sürelerde yapılıp anında satılırken bu hızlı gidişat fiyatlara da doğrudan yansıyor. Özellikle de doların artması, ithal ürünlerin yükselişi gibi nedenlerden dolayı inşaat sektörü de fiyat artırırken konut fiyatlarında yüzde 100’e yaklaşan artışlar oldu. Tüm bu sebeplerin dışında Van’da son yıllarda ciddi bir artış gösteren kiralar da gelişmelerden etkilenirken şehir merkezinde oturmak neredeyse lüks oldu. Her yerin inşaat alanı haline geldiği ve kent merkezinde konut ihtiyacının hiç bitmediği bu süreçte sektörün temsilcileri de vatandaşlar da kira yükselişini Şehrivan aracılığı ile değerlendirirken temel sebep ise arz-talep olarak yorumlandı. Van merkeze uzak olan ilçelerde kiralar aldı başını gidiyor. Şehir merkezine gelmeyip ilçelerde ev tutan memur kesimine evlerin iki katı fiyatına verildiği belirtildi. Şehrivan olarak konunun muhataplarıyla konuştuk. Şehrivan’a açıklama yapan konunun muhatapları “Kiraların bu kadar yüksek olması etik değil” diye yorumladı. ÖZEK: İNSANI DEĞERLERE TERS DÜŞEN BİR DURUM Van'da son dönemlerde kiraların yükselmesini olumlu görmediklerini ve olumsuz bir yaklaşım olduğunu belirten Van Emlakçılar Dayanışma Derneği Başkanı Orhan Özdek, “Kesinlik kira artışların bu kadar yüksek olmasına karşıyız. Van’daki bu kiraların artışlarının nedenlerinden çoğu orantısız göç olması, insanların fazla talepte bulunmasından kaynaklanıyor. Özellikle dışardan gelen memur, polis ve öğrencilerin konut ihtiyacı olması buda doğal bir şey. Fakat baktığımız zaman şimdi bu insanların burada bir konuta ihtiyacı var. Eğitimci olarak, polis olarak, öğrenci olarak ilimize gelmiştir. Bu insanlarında burada idame etmemiz gerekiyor.” Dedi. “BİRBİRİMİZE KARŞI MERHAMET DUYGULARIMIZI YİTİRMEYELİM” Özek, “Bu konuda bu insanlara yardımcı olmamız gerekiyor. Lakin baktığımız zaman karma bir hesap içerisinde düşündüğümüz zaman buradaki konutların yetersiz olduğunu ondan dolayı birazda kiraların yüksek olduğunu görüyoruz. Yani bir konuta 3 kişi talip olabiliyor. Böyle bir şey söz konusu olduğundan dolayı ev sahibi de ister istemez kira artış yapmak istiyor. Buda kesinlikle insanı değerlere ters düşen bir durum. Şuan ulusal ve küresel krizlerle karşı karşıyayız. Bu ulusal ve küresel anlamdaki krizler ilimizde bulunan insanların sosyolojisini, ekonomisini ve kültürünü her anlamda maalesef etkilemektedir. Bunun önüne geçmek için ulusal çözümler gerekmektedir. Lakin biz insanlarımızdan şunları istiyoruz. Birbirimize karşı merhamet duygularımızı yitirmeyelim.” Şeklinde konuştu ÖZDEK: KİRALARI YÜKSELTEN İNSANLARI BURADAN KINIYORUM Özdek, son olarak sözlerini şöyle tamamladı: “Özellikler ev sahiplerine sesleniyorum. Lütfen bu konuda merhametli olalım. İnsanları dar boğaza itmeyelim. Dar boğaza sokmayalım. Fırsatçılık yapmayalım. Yükselen kurla birlikte fırsatçılığa yeltenmeyelim herkes vebal atında kalır. Bu konuda insanlarımızın çok duyarlı olması gerektiğini fırsatçılıktan kaçınıp, gerçek anlamda merhametle konuya yaklaşmasını gerektiğini hak ve hukukun tesis olması için buna ihtiyaç vardır. Bizler Müslüman bir toplumuz, inanmış bir toplumuz kira artışları konusunda kentimizde bulunan insanları sağduyuya davet ediyorum. Lütfen bu konuda duyarlı olalım. Empati yapalım. Karşıdaki insanların yerine kendimizi koyalım. Kiralar normalde 2+1 evlerin kirası geçmişte 750 lira iken, şuan da bin 100 liraya kadar çıkmış durumda. Bu kesinlikle çok abes bir fiyattır. 750 lira ise, 800 lira yapacaksın. Bunun ötesi yoktur. Özellikle kiraları çok fahiş fiyatlarla yükselten insanları buradan kınıyorum. Onları toplumun vicdanına havale ediyorum.” İfadelerine yer verdi. IŞILDAR: ETİK OLMAYAN BİR DURUM Van Müteahhitler ve Yapsatçılar Derneği Başkanı Seracettin Işıldar, Şehrivan’a yaptığı açıklamada, merkeze uzak ilçelerde yaşayan memur kesimine evlerin iki katına kiraya verildiğini ifade ederek, “Bu arz talep meselesine bağlı olarak gelişen bir durum. Örneğin Çaldıran’da bir iki firma inşaat yapıyorsa, evleri bitirdikten sonra kiraya vermek için yapıyor. Bu tamamen ticaret amaçlı yapılan konutlardır. Eğer evler yapılırken dayalı döşeli olarak kiralanıyorsa Van merkeze göre kiralar daha yüksek oluyor. Birazda Van merkezi örnek alınarak yapılan bir hareket bu. Bu da fabrikası olmayan kimseler için bir gelir kaynağı. Fakat işin abartılı boyutu da var. İlçelerde herhangi bir ticari faaliyet olmadığından ev sahipleri de kiraları arttırıyor. Bu da etik olmayan bir durum. Bu etik olmayan durum haliyle de kiracılara da sorun yaratıyor. Bunun aşılabilmesi de rekabetin olması gerekiyor. Yeni binalar inşa edilerek rekabet ortamı yaratılmalı. Ev sayısı artınca haliyle ev kiralarında da düşüş yaşanacaktır.” Diye belirtti. VATANDAŞ DA ŞİKAYETÇİ Konuyla ilgili Şehrivan’a konuşan vatandaşlardan Doğan Karagüle, “Doğu Center esnafıyım ilçelerde kiralar biraz daha yüksek. Memurların maaşları normal bir çalışana göre biraz daha yüksek olduğu için evini kiraya veren insanlar kişilerin iş olanaklarına bakıp ona göre insanlara kira fiyatlarını söylüyorlar. Memurlar zaten normal evlerde oturmak istemiyorlar. Apartmanlarda oturmak istedikleri için haliyle fiyatlar da yüksek oluyor. Aslında hem memurlara hem de normal bir çalışana evler aynı fiyata kiraya verilmelidir.” Dedi. “HERKESE EŞİT BİR ŞEKİLDE DAVRANMAK HEREK” Şehrivan’a konuşan bir diğer vatandaş Kamil Bilir de, “Bence memurlara kiraların yüksek verilmesi fırsatçılıktır. Merkezden uzak olmasına rağmen fiyatların bu kadar yüksek olması bizim için iyi değil. Halkımızın biraz vicdanlı davranması gerekir. Merkez de olsa kiralık evler daha yüksek fiyatta olur ama ilçede olduğu için kiralar bu kadar yüksek olmamalıdır. Meslek sahibi olanlara daha yüksek fiyatta evler kiraya veriliyor. Ve bu yanlış bir şey herkese eşit bir şekilde davranmak herek.” Diye konuştu. “MEMURA EVLER DAHA YÜKSEK FİYATA KİRALANIYOR” İsa Okur isimli vatandaş ise Şehrivan’a yaptığı açıklamada, “Beşyol iskele de taksicilik yapıyorum, ben kendim de kirada oturuyorum. Kiralık evler çok yüksek. Merkezde olmayan kiralık evler daha da pahalı ama aslında böyle olmaması gerek. Merkezde olan evlerin fiyatları daha yüksek olmalıydı. Ev sahiplerinin kiracılara karşı biraz duyarlı olmaları gerekiyor. Memurların maaşları daha yüksek olduğu için onlara verilen kiralık evler daha yüksek fiyatadır. Kiralar çok yüksek, kiraların düşük olması lazım diye düşünüyorum.” Şeklinde konuştu. EVLER PAHALI, KİRALAR YÜKSEK! Van’da öğretmenlik yaptığını söyleyen Murat Balci adlı vatandaş ise, “Geçtiğimiz yıl şehir merkezine yakın ve lüks diye tabir edebileceğimiz evler 200 bin TL’yi geçmiyordu. Bizler de konut artışını gözeterek ve her gün yeni evler yapıldığını göz önüne alarak bu yıl ev sahibi olmak için kararımızı erteledik. Fakat yaz tatilindin sonra gördük ki neredeyse 300 bin TL’nin altında ev bulmak mümkün değil. Üstelik metrekarelerde de düşüş olmasına rağmen. Ha keza geçtiğimiz yıl 750 TL’ye oturduğumuz evler için bu yıl 1200-1300 civarında kiralar telafuz ediliyor. Şehir merkezinde bu rakamlar çok daha yüksek seviyelere çıktı. Halihazırdaki ortam ve zamlardan sonra bu gelir seviyesi düşük, orta halli vatandaşların baş edebileceği bir durum değil. Bunun da bir standardı olmalı.” Dedi.