Son bir kaç yıldır Van’da yerel esnafa sahip çıkma konusunda önemli bir duyarlılık oluşturan PERDER’de bayrak değişimi yaşandığı. Yeni seçilen yönetim sıcağı sıcağına basın karşısına çıkarken yeni başkan Mahir Alıcı ve ekibi kentteki yerel esnafın yaşadığı sıkıntıları dile getirdi. Van’da ulusal markaların ciddi cirolar yaptığını ve her ay yaklaşık 30 milyon TL gibi bir paranın sadece ulusal markalar üzerinden Van’dan çıktığını belirtti. Alıcı, Van’daki marketlerin daha kaliteli ürün verdiğini, daha uygun fiyat sunduğunu ve istihdama büyük katkı sunduğunu belirtirken, ulusalların bu noktada istihdam ağının da minimum olduğunu kaydetti. Toplantıda konuşan bir diğer isim Turan Avcı da kentte son yıllarda 3 bin civarında esnafın kepenk indirdiğine dikkat çekti. Gıda toptancıları adına konuşan Hayrullah Tanış ise Van’daki marketlerin de toptancıların da daha çok istihdam yaptığının altını çizerken ulusal zincirlerin her gün yeni üretim alanlarına da el atmasıyla sektörü de baltaladıklarını belirtti. ŞEHRİVAN GÜNCEL: ÖNDER ALTINAL / SONER İZGİ - Van PERDER geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği genel kurul ile yeni başkanını seçti. Göreve gelen yeni başkan ve üyeleri esnafın Van’da zor günler geçirdiğini söyledi. Son bir kaç yıldır Van’da yerel esnafa sahip çıkma konusunda önemli bir duyarlılık oluşturan PERDER’de bayrak değişimi yaşandığı. Yeni seçilen yönetim sıcağı sıcağına basın karşısına çıkarken yeni başkan Mahir Alıcı ve ekibi kentteki yerel esnafın yaşadığı sıkıntıları dile getirdi. Van’da ulusal markaların ciddi cirolar yaptığını ve her ay yaklaşık 30 milyon TL gibi bir paranın sadece ulusal markalar üzerinden Van’dan çıktığını belirtti. Alıcı, Van’daki marketlerin daha kaliteli ürün verdiğini, daha uygun fiyat sunduğunu ve istihdama büyük katkı sunduğunu belirtirken, ulusalların bu noktada istihdam ağının da minimum olduğunu kaydetti. Toplantıda konuşan bir diğer isim Turan Avcı da kentte son yıllarda 3 bin civarında esnafın kepenk indirdiğine dikkat çekti. Gıda toptancıları adına konuşan Hayrullah Tanış ise Van’daki marketlerin de toptancıların da daha çok istihdam yaptığının altını çizerken ulusal zincirlerin her gün yeni üretim alanlarına da el atmasıyla sektörü de baltaladıklarını belirtti. SEÇİLİR SEÇİLMEZ ESNAFIN DERDİ İÇİN KONUŞTULAROrganize perakendenin en önemli halkası olan yerel zincir marketlerin çatı örgütü Türkiye Perakendeciler Federasyonu'na bağlı Van Perakendeciler Derneği (PERDER) kentteki basın mensuplarıyla bir araya geldi. Başkanlığa seçilen Almar Marketleri Yönetim Kurulu Başkanı Mahir Alıcı kentteki basın mensuplarıyla bir araya gelerek Vanlı esnafın yaşadığı sorunları aktardı. “HERKES FEDERASYON ÇATISI ALTINDA”Alıcı basınla buluşmasında ilk olarak Perder konusunda bazı bilgilendirmeler yaparak şunları söyledi: “Perder’in Türkiye’de 14 şubesi bulunuyor. Türkiye dışında Kıbrıs ve Almanya’da da bulunan şubelerle birlikte toplamda 16 şubemiz var. PERDER dayanışma, eğitim, etkinlik gibi şeylerle kurulmuş bir federasyondur. Bizler de 2011 yılından PERDER’e katıldık. O tarihten bu yana federasyonda faaliyetler yürütüyoruz. Yeni yönetimimle karşınızdayız. Van’da federasyona üye olmayan hiçbir marketçi arkadaşımız yok. Herkes federasyon çatısı altında yer alıyor.” ALICI: BİZDEN ALIŞVERİŞ YAPSINLAREsnaf olarak yaşadıkları sorunlar hakkında da konuşan Alıcı, “Faaliyet gösterirken yaşadığımız sorunlar var. Bizler ve tedarikçilerimiz büyük sorunlar yaşıyor. Sınırsız bir şekilde indirim adı altında açılan marketler ucuz algısı yaratarak, bizleri zor durumda bırakmakta. Küçük ürünleri, adeti veya gramajı az bir şekilde kendi istedikleri gibi fason yaparak halkımızda ucuz algıyı oluşturuyorlar. Aslında biz daha ucuzuz. Ben Van halkına sesleniyorum. Bizler Vanlıyız ve halkımızdan biriyiz. Bu yüzden de bizden alışveriş yapsınlar.” Dedi. 60 ŞUBEDE 3 BİN, 160 ŞUBEDE 320 ÇALIŞANPERDER’e kayıtlı şirket hakkında bilgi veren Alıcı, ulusal marketleri eleştirdi. Alıcı, “Van’da şu anda PERDER’e kayıtlı 28 şirket var. 60 şubemiz var. PERDER’e kayıtlı olmayan küçük esnafımızda bulunuyor. Şu anda 3 bine yakın çalışanımız var. PERDER’e kayıtlı olmayanlarda bu sayı daha yüksektir. Ancak bu ulusal marketlerin Van’daki 160 şubesinde 320 kişi istihdam ediliyor. Biz 60 şube ile 3 bin civarında insan çalıştırıyoruz, bu ulusal marketler 300-320 arasında insan çalıştırıyor.” İfadelerini kullandı. ALICI: BAŞKA İLDE YAPILAN TERKİN VAN’DA YAPILMADI“Van esnafının şu an ki gidişatı iyi değil” diyen Alıcı konuşmasını şöyle sürdürdü: “Sorun ve sıkıntılar içindedir. Depremden sonra kalan vergi borçları esnafı çok kötü etkiledi. Herkes terkin beklerken sadece taksitlendirme yapıldı. Bu vergilerin silinmemesi ciddi sorunlar yarattı. Aylık olarak ciddi ödemeler yapan esnaflar var. Bu önemli bir sorundur. Gönül isterdi ki daha önce başka illerde yapılan terkinler Van’da da yapılsın. Ne yazık ki bu terkin Van’da yapılmadı.” ÇOK CİDDİ CİRO YAPIYORLARUlusal firmaların yaptığı cirolar hakkında bilgiler veren Alıcı, ulusalların Van’da ciddi ciro yaptığını kaydetti. Alıcı, “Ulusallara 2 bin 500 ila 3 bin arasında ciroları yetiyor. Ancak şu anda Van’da ulusal markalar 10-15 bin arasında ciro yapıyor. Ortalama hesap yaptığımız zaman Türkiye ortalamasına göre ulusalların Van’daki cirosu daha yüksek. Bunların normal hedefi Türkiye’de 2 bin 500 ile 3 bin arasında. Ancak Van’da ciddi bir ciro yapıyorlar. Van’da 10 bin cironun üzerinde yapıyor. Biz bunu 5 binden vurduğumuz zaman aylık ortalama 30 milyon lira ciro yapıyorlar. Yani Van’da 30 milyon lira aylık olarak Van’dan ulusal markalarla dışarıya çıkıyor.” Şeklinde konuştu. “VATANDAŞIN AYAĞINA GİDİYORUZ”Yerel marketlerin açılan şubeleriyle ilgili konuşan Alıcı şunları söyledi: “Mevcut şubelerimizde pazarı kaybettiğimiz zaman ciroları aynı seviyede tutabilmek için şube açıyoruz. Benim 5 marketimizde 5 bin lira gibi bir cirom var örnek olarak. Bazı ulusal markalar Van’a akın ettiğinden dolayı bu ciro düşüyor. Bizde 5 bini tutturmak adına yeniden şube açmak zorunda kalıyoruz. Daha önce marketler merkezde olurdu. Ancak artık ciro yapmak için marketler olarak vatandaşın ayağına kadar gidiyoruz. Müşteri gelmediği zaman biz müşteriye gidiyoruz. Aslında şubeler bizim için bir avantaj yerine dezavantajdır bizim için.” AVCI: 3 YILDA 3 BİN ESNAF TABELA KAPATILDIRoka Maket Yetkilisi Turan Avcı da, “Van’da birkaç marka şubeleşmeye gidiyor. Ancak bizim unuttuğumuz birkaç şey var. Kapanan 3 bin tane tabela var. 3 bin tabela kapanırken bir şirketin 5-6 şube açması bir güzellik değil. Bizim asıl olarak iç acıtıcı meselemiz budur. Biz bunu da bireysel olarak dile getirmiyoruz. PERDER Van sadece marketlere hitap eden bir federasyon değil. PERDER Van’da market, gıda, restoran, günlük tüketici, beyaz eşya ve mobilya sektörünü kapsayan bir federasyondur. Bizim bünyemizde bu tür esnafımız için çalışmalar yapıyoruz. Artık biz Van PERDER olarak market sektörünün dışına çıkarak az önce bahsettiğimiz sektördeki arkadaşlara ulaşıp artık yek vücut ve tek ses olup yaşanan sorunları dile getirmemiz gerekiyor. Son 3 yılda 3 bin esnaf ticaretine son vermiş. Bu Van’ın büyük bir acısıdır. Oda ve STK’lardan aldığımız bilgilere göre böyle bir şey var.” “EN BÜYÜK SORUN İŞSİZLİKTİR”“Malumunuz bir memleketin refahı ve huzuru istihdamla olur” diyen Avcı şunları söyledi: “Bizim bunu yetkililere anlatabilmemiz gerekiyor. Van hassas bir bölgede yaşıyor. Van depremle bitti bitecek bir durum yaşadı. Çok büyük terör olayları yaşandı. Yaşanan terör olaylarının yüzde 70’nin işsizlikten kaynaklanmadığını söyleyebilen var mı? Van’da bütün sıkıntıların, çeteleşmelerin sebebi budur. Van’daki gençler 5’ten sonra madde bağımlısı olan veya bilmem ne oluyor. Bunun en büyük sebebi işsizliktir. Van halkının bu sesi iyi dinlemesi ve bilmesi gerekiyor. Van’ın kendi esnafına sahip çıkması gerekiyor. Van’daki birçok gencin Van marketlerinde çalışmasına rağmen, Van halkının ulusal marketlerde alışveriş yapmasını ön görüyor mu? Bunu artık nasıl söyleyelim bilmiyoruz.” “30 MİLYON DEMEK 10 FABRİKA DEMEK”Van’da her ay 30 milyon liranın dışarıya gittiğini belirten Acı önemli örnekler verdi. Avcı, “Van havuzundan aylık olarak 30 milyon lira Van’dan çıkıyor. 30 milyon demek 10 tane fabrika demektir. 10 fabrika 5 binin insanın istihdam edilmesi anlamına geliyor. Yani Vanlılar alışverişini ulusaldan değil yerel esnaftan yaparsa bu para Van’da kalacak. Bu parayla da aylık olarak Van’da 10 fabrika açılır ve 5 bin kişi istihdam edilir. Biz bunu neden yapamayalım ki. Biz bunu söylerken yanlış anlaşılmasın biz hiçbir ulusal firmanın düşmanı değiliz. Belki yarın bizde ulusal markalar olacağız. Ama bugün Van esnafı kan ağlarken ve tabela kapatırken bizim bu şekilde davranmamız hiç kimseye kar vermez aksine zarar verir. PERDER olarak biz bunu dile getirecek ve halkımıza anlatacağız.” Dedi. AVCI: BİZ DAHA KALİTELİ VE UCUZA SATIYORUZVan’da yerellerin daha kaliteli ve ucuz ürün sattığına işaret eden Avcı şöyle devam etti: “İddia ediyoruz ki Van’da bizden daha kaliteli ve uygun satış yapan yoktur. Biz halkımızı çok seviyoruz. Biz halkımızın en iyi hizmete layık olduğunu düşünüyoruz. Halkımız bizde alışveriş yaparken onları kendi servislerimizle biz evine kadar götürüyoruz. Sadece pişirmiyoruz. Biz bu kadar halkımızı düşünürken kendimizi de düşünüyoruz. Bizim bu yüzden bir olmamız gerekiyor. Bu yüzden de siz basın mensuplarına önemli görevler düşmektedir.” “BEN DEĞİL BİZ DİYORUZ, VAN DİYORUZ”Van TSO seçimleri hakkında konuşan Avcı, “Van TSO seçimlerine esnafın yaşadığı sorunlar elbette ki etki edecektir. Ancak şunu da söylemek gerekirse Van TSO başkan ve üyeleri esnafın yaşadığı durumu en iyi bilen ve anlayan meslek odalarından bir tanesidir. Biz Sayın Necdet Takva ile yaşadığımız sorunları sürekli dile getirdik ve kendisi de yetkili yerlere bu sorunları iletti. Sayın Necdet Takva gibi daha önceki başkanlarda sorunlarımızla hemhal oldu. Ancak şunu başaramıyoruz. Halka lanse, bürokrasiye lanse edemiyoruz. Ucuz et satılacak denildikten sonra bu ucuz etler birçok firma ve market olmasına rağmen sadece tek firmaya verildi. Bu şekilde hiçbir şey olmaz. Biz PERDER olarak ben demiyoruz, biz diyoruz, Van diyoruz. Bizim tek bir amacımız varsa o da biz olmaktır. Van esnafı bu gidişatla çok uzun ömrü olacağını düşünmüyoruz. Bu yüzden bir araya gelmemiz ve bir olmamız gerekiyor.” Diye belirtti. TANIŞ: KENDİLERİ ÜRETMEYE BAŞLADIToplantıda toptancı esnafı adına konuşan Tanışlar Gıda Yetkili Hayrullah Tanış ise şunları söyledi: “Şu anda Türkiye’nin en büyük sorunlarından bir tanesi işsizlik sorunudur. Devlet ne kadar güçlü olursa olsun işsizlik hat safhadaysa güç bir anlam ifade etmiyor. Bugün 5-6 bin seviyede olan bu ulusal firmalar belki de birkaç yıl sonra ülke ekonomisini baltalayacak. Ayrıca üretici firmalarda bitme noktasına geldi. Van’daki bir üretici firmanın cirosu 100 binken, ulusalla fason yapanın cirosu 700 bin liradır. Bu da 7 yıl sonra o markanın 50-60 yıllık mücadelesinin boşa çıkması anlamına geliyor. Çünkü bunlar artık kendileri üretmeye başladı.” “BUNUN İRDELENMESİ GEREKİYOR”İstihdama yönelik açıklamalarda bulunan Tanış, “Marketteki arkadaşlarımız rakam verdi 3 bin çalışan var diye. Bizler gıda toptancıların olarak 250-300 toptancı var. 4 binin üzerinde çalışan var. Sadece bin 600 araç servis yapıyor. Bu da sadece bin 600 şoför anlamına geliyor. Yani 4 binin üzerinde çalışanda ulusallar ön plana çıktıkça boşa düşüyor. Ulusallar sadece gıda değil daha birçok sektöre el attı. Her sektöre el atıldığı zaman tüm sektör tehlikeye düşüyor. Böyle bir şey olursa Türkiye batma noktasına gider. Türkiye’de serbest piyasa ekonomisi var. Buna kimse karşı çıkmıyor. Ancak orantısız büyüme var ortada. Bugün petrol istasyonu açmak için şartlar aranıyor. Bu gıda ve markette de olmalı. Benim evimin olduğu cadde üzerinde 7 tane ulusal market açılmış. Bizim PERDER’den isteğimiz bunun irdelenmesi gerekiyor. Van’da bu konuda herkes üzerine düşeni yapmalıdır.” Diye belirtti.