Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye’nin 81 ilinin sosyoekonomik seviyesini ortaya koyan Sosyoekonomik Seviye (SES) 2023 raporlarını açıkladı. Hane halklarının sosyal ve ekonomik statüsünün birlikte ele alındığı bir ölçüm aracı olarak tanımlanan ses ile bölge, il ve ilçe bazında hane halkı sosyoekonomik veriler ele alınırken bu raporlamada fertlerin gelir seviyesi, ortalama eğitim süresi ve meslek bilgilerine göre hesaplanarak paylaşıldı. İdari kayıtlar kullanılarak ülkedeki 26 milyondan fazla hanenin tamamı için SES skoru hesaplanarak paylaşılan raporlamada il ve ilçe seviyesinde toplulaştırılan sonuçlar paylaşıldı. Türkiye genelinde henehalkının sosyoekonomik seviyesi sıralandığında başı çeken iller İstanbul, Ankara, İzmir oldu. İl bazında hanehalkının refah seviyesinin 0 ile 5 arasında sıralandığı bültende Van, 0,6 ile 1,5 skorları arasına sahip orta seviye iller arasında yer aldı. Doğu Anadolu illerinin çoğunun en alt seviye olan 0-0,3 aralığında yer aldığı haritada Van; Elâzığ, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Malatya gibi illerle aynı seviyede yer buldu.
TÜRKİYE’NİN SADECE YÜZDE 1,1’İ SOSYOEKONOMİK OLARAK ÜSTE SEVİYEDE
TÜİK Hesaplamalarda 2022, 2023 ve 2024 yılı verileri kullandığı 2023 yılını merkeze aldığı Türkiye’nin sosyoekonomik seviyesini ölçtüğü raporlamayı geçtiğimiz günlerde paylaştı. Hanehalklarının seviyesini ölçen raporda 0 ile 5 aralığındaki seviye ölçütlerine göre ülkenin sadece yüzde 1,1'i sosyoekonomik seviye gruplarına göre en üst seviyede olan üst sınıf arasında yer aldı. Sosyoekonomik seviye gruplarına göre; Türkiye’deki hanehalklarının yüzde 1,1’i en üst seviyede, yüzde 11,0’ı üst seviyede, yüzde 16,4'ü üst altı seviyede, yüzde 19,7'si üst orta seviyede, yüzde 16,5’i alt orta seviyede, yüzde 18,6’sı alt seviyede, yüzde 16,7’si ise en alt seviyede yer aldığı ifade edildi. İllere göre incelendiğinde; Ankara’daki hanehalklarının yüzde 2,5’inin en üst seviyede, yüzde 16,5’inin üst seviyede, yüzde 20,0’ının üst altı seviyede, yüzde 17,5’inin üst orta seviyede, yüzde 17,4’ünün alt orta seviyede, yüzde 14,0’ının alt seviyede, yüzde 12,2’sinin ise en alt seviyede yer aldığı görüldü.
SÜDECE 3 İL EN ÜST SEVİYEDE YAŞIYOR
81 ilin dahil edildiği sıralamada sadece İstanbul, Ankara ve Antalya oldu. Bu üç il dışında hiçbir il sosyoekonomik olarak en üst seviyede sıralanamazken bu illeri üst seviye olan iller olarak Bursa, Konya, Antalya, Mersin, Adana ve Gaziantep izledi. Türkiye’nin turizm ve sanayi kentlerinin net bir şekilde seviyesi yüksek iller arasında yer aldığı haritanın geriye kalanındaki iller ise üst altı, üst orta, alt orta, alt ve en alt olarak sıralandı. Van’ın orta seviye iller arasında yer aldığı raporlamada bölge illerinin neredeyse tamamı alt seviye iller statüsünde kendisine yer buldu. Nüfusu ile bölgenin lokomotif ili olarak öne çıkan ve kamu çalışan sayısının oldukça yüksek olduğu kent ilk kez bölge illerine oranla bir üst sırada yer almış oldu.
TÜRKİYENİN SEVİYESİ EN YÜKSEK İLÇESİ ÇANKAYA
İlçeler ortalama sosyoekonomik seviyeye göre sıralandığında, skoru en yüksek yedi ilçe sırasıyla Çankaya (Ankara), Kadıköy (İstanbul), Beşiktaş (İstanbul), Etimesgut (Ankara), Nilüfer (Bursa), Bakırköy (İstanbul) ve Güzelbahçe (İzmir) ilçeleri oldu. Skoru en düşük yedi ilçe ise sırasıyla Çamoluk (Giresun), Derebucak (Konya), Doğanşar (Sivas), Felahiye (Kayseri), Dikmen (Sinop), Pınarbaşı (Kastamonu), Bayramören (Çankırı) ilçeleri oldu. Van’da ise ilçelerin bir kısmı orta seviye bir kısmı ise alt seviye şekilde sıralandı. Van’ın seviyesi en düşük olan ilçeleri Başkale, Saray ve Gürpınar oldu.
VAN’IN SOSYOEKONOMİK SEVİYESİ EN YÜKSEK İLÇESİ İPEKYOLU
Ortalama sosyoekonomik skoru en düşük ve en yüksek olan ilçeler şeklinde bir raporlamanın da paylaşıldığı araştırmada ilçeler düzeyindeki skor ise en yüksek 178 puan en düşük 81 puan olarak verildi. Van’ın ilçeleri de orta halli ilçeler olarak sıralanırken ilçelerin gelişmişlik puanları şu şekilde verildi: Başkale 104, Saray 106, Gürpınar 108, Özalp 110, Bahçesaray 111, Çatak 114, Muradiye 115, Erciş 116, Gevaş 121, Tuşba 125, Edremit 133 ve İpekyolu ise 137 puan aldı. Van’ın seviyesi en yüksek ilçesi, aynı zamanda nüfusu da en yüksek olan İpekyolu olurken, kentin en düşük seviyeye sahip ilçesi ise Başkale olarak sıralanmış oldu.