ŞEHRİVAN ÖZEL: MERAL YILDIZ-HAMİT KARAKUŞ - Bölgedeki terör örgütleri ile mücadele ve alınan tedbirler ile turizm konusunda adeta yeni bir dönem başladı. ABD’nin ve bir çok Avrupa ülkesinin vatandaşına “Türkiye’ye gitmeyin” uyarısı yabancı turist sayısını büyük oranda düşürmesine rağmen yerli turistlerin yeni gözdesi Doğu özellikle de Güneydoğu oldu. Bu turistlerden aslan payını Mardin, Şanlıurfa, Diyarbakır gibi iller aldı. Tarihi ve kültürel değerlerini iyi pazarlayan bu kentlerden Mardin’de turist rakamları 6 ayda 1 milyonu aştı. Yerli turistin patlama yaptığı süreçte Van ise İran pazarındaki sıkıntının yanında, yerli pazara çalışmamasından dolayı diğer kentlerin gerisinde kaldı. Nisan ayı itibariyle İran’ın vatandaşlarına harç zammı yapması ile birlikte İran pazarının büyük bölümü askıya alınan Van’da, havalimanındaki çalışmanın bir türlü tamamlanmaması ve yerli Pazar ile ilgili çalışmalardan dolayı ilk 6 aydaki rakamlar 300 bin seviyesinde kaldı. Turizmciler yerli pazarın ikinci değil birinci öncelik olmasını vurgularken, İl Kültür ve Turizm Müdürü Muzaffer Aktuğ ise önümüzdeki fuarlar ile yerli pazarla ilgili çalışmaların artacağını söyledi. MARDİN MİLYONU AŞTI! TSK’nın Doğu ve Güneydoğu’daki operasyonları ile birlikte bir dönemin turizm merkezi olan kentler yeniden canlanmaya başladı. Bir dönemler Avrupalı turistlerin adeta akın ettiği Mardin, Diyarbakır, Şanlıurfa, Van gibi kentler huzur ortamının sağlanması ile birlikte yeniden şaha kalktı. Turizm beklentisini daha çok İranlılar üzerine kurgulayan Van, İranlı turistlerin ülkeden çıkış harçlarından dolayı sıkıntı yaşasa da özellikle Güneydoğu kentleri yerli turistlerle birlikte altın çağını yaşamaya başladı. Tıpkı Van gibi 90’lı yıllar ve sonrasında her yıl nüfusundan fazla Avrupalı turisti ağırlayan Mardin, Şanlıurfa gibi kentlerde rekora gidilirken yılın ilk altı ayında 1 milyonu aşan rakamlara ulaşıldı. SON 13 YILIN REKORUNU KIRDILAR, HEDEFİ EPEY BÜYÜTTÜLER! Yerli turistte aslan payını alan Mardin’in İl Kültür ve Turizm Müdürü Alaaddin Aydın, bu yıl Mardin'in turizmde altın yılını yaşadığına dikkati çekerek, son 13 yılın en iyi rakamlarına ulaştıklarını söyledi. Halihazırda kente gelen turist sayısının 1 milyonu aştığını Mardin’de Avrupalı turistlerle ilgili çalışmaya da vurgu yapılırken yıl sonu hedefi ise 2 milyon turist olarak belirlendi. Mardin’in 2023 hedefi ise 25 bin yatak ve 5 milyon turist olarak açıklandı. RAKAMLAR ÇOK KÖTÜ OLMASA DA VAN BU DEĞİL! Öte yandan Van ise yerli turist patlamasının yaşandığı süreçte İran’a olan ilgisinden ve bazı dezavantajlardan dolayı pastadan alması gereken payı alamadı. Turist sayısındaki artış Van’a da olumlu olarak yansımasına rağmen Van var olan tarihi ve kültürel bir çok değerine rağmen istediği rakamların uzağında kaldı. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün Şehrivan aracılığı ile paylaştığı konaklama bazlı hesaplamada 2018’in ilk 6 ayında yerli turist sayısı 303 bin 900 olarak verildi. Yılın ilk 3 ayında sadece 140 bin 383 İranlı’nın geldiği kentte İranlı sayısı hükümet kararı ile düşerken 2018 için belirlenen 1 milyon rakamının da altında kalındı. İÇ TURİZME ÖNEM VERMEK FARZ OLDU! Bölgedeki turizm patlamasına rağmen Van’da bu oranın diğer kentlere oranla düşük olması konusunda görüş bildiren Van Gölü Havzası Turizm Derneği (VAHATUDER) Başkanı Abdullah Tunçdemir, önemli değerlendirmelerde bulundu. Her fırsatta sadece İran pazarına odaklanılmaması gerektiğini vurgulayan Tunçdemir: “Ben bir tur operatörü, turizmci ve dernek başkanı olarak bu bölgenin iç turizmine önem vermesi gerektiğini düşünüyorum. Yerli turist sayısı bizim için hayati durumdadır ve bunu asla ikinci plana bırakamayız. Bu belli dönemlerde sıkıntıya uğramış olsa da iç turizm her zaman canlı kalması gerekiyor. Bunu hatta her gün çalışmamız gerekiyor. Çünkü Türkiye’nin her tarafından buralara gelmek isteyen insanlar var. Biz bu vatandaşlarımızı çekemezsek, kapılarımızı açmazsak, buraları tanıtmazsak olmaz. Ya da sadece İranlı beklersek olmaz. Haliyle bizim için birinci sırada olması gereken yabancı değil yerli turizmdir.” TURİZME ÖNEM VERMEK ZORUNDAYIZ! Van’ın iki önemli sektöründen birinin turizm olduğuna vurgu yapan Tunçdemir: “Bu bölgenin iki alternatifi var. Birisi turizm birisi de tarım ve hayvancılıktır. Haliyle bizim öncelikli konularımız bu olmalı. Ve biz bunlarla da sınırlı kalmamız lazım. 90’larda Avrupalılar bir Van nüfusundan fazla rakamlarla Van’a geliyorlardı. Urartu değeri üzerinden bile kültür ve inanç turizmi ile Van’a ciddi katkı sunuyordu. Ama İran pazarı böyle değil. Ha keza Ermenistan pazarı da öyle. Bir gün var bir gün yoktur. Ama bu Avrupalı turistlerin kültür turları süreklidir. Bölgede huzur ve güvenlik olunca hem iç Pazar hem dış Pazar artıyor. Bunun için bunları öncelikli konularımız arasında koymamız gerekiyor. Kendimizi de fuarlar ve diğer konularda kendimize hazırlayalım.” Şeklinde konuştu. VAN’IN 2023 HEDEFİ DAHA YÜKSEK OLMALI... Mardin’in 2023 için 5 milyon turist hedefinin hatırlatılması üzerine de değerlendirmeler yapan Tunçdemir: “Güneydoğu illerine baktığınızda önlerinde hedefler var. Ama Mardin, Urfa gibi kentler derslerini iyi çalıştılar. Hedeflerini de biliyorlar ve ona çalışıyorlar. Mardin 2023 vizyonu için 5 milyon hedef koymuş. Bu önemlidir. Çünkü iç pazarı önemsiyorlar. Yine Şanlıufra örneği var. Güneydoğu’da şu anda Göbeklitepe yerli ve yabancı turistin ilgi odağı oldu. Herkes sadece bu değer üzerinden Urfa’ya gidiyor. Bizim değerlerimiz de var. Van Kalesi var, Akdamar Adası var ama bunlar dışında açılmayan değerlerimiz var. Biz bunları açarsak Göbeklitepe gibi 3’e 5’e katlayabileceğimiz mekanlarımız var. Ama biz bunlara çalışmıyoruz. Ben bir turizmci olarak her yıl önüme hedefler koyuyorum. Bunun de hesabını yapıyorum. Ama bunu Van’ın da yapması lazım. Bunu kurumların, kuruluşların da ortaya hedefler koyması lazım. Mardin’in 5 milyon hedefi kıymetlidir. Bizim daha üstünü hedefleyip bu yönde çalışmalar yapmamız lazım.” Dedi. İRAN PAZARINA BEL BAĞLAMAMALIYIZ! İran pazarının son yıllardaki büyük katkısına rağmen Van’ın sadece İran pazarı ile sınırlı kalmaması gerektiğine vurgu yapan Tunçdemir: “Van şu anda İran pazarına çok bel bağlamamalı. Çünkü İran hem ekonomik olarak hem de dış ülkeler ile sıkıntılar yaşıyor. Ciddi bir belirsiz süreç yaşıyor. Bu yüzden de kısa ve orta vadeli bir hedefi konuşulamayacak bir durumda. Biz de buna bağlı olarak çalışmayalım. Biliyorum, Van’da da bu noktada esnaf sıkıntılar yaşıyor. Ama ne olacağı belli değil.” BİTMEYEN HAVALİMANI ÇALIŞMASI BÜYÜK DARBE VURDU! Van’ın yerli turistteki kaybında havalimanındaki çalışmalara ve azalan seferlerin de neden olduğunu söyleyen Tunçdemir: “Bizim 2018’deki en büyük kaybımız havalimanındaki çalışma oldu. Bu noktada turizmciler programını yapar. Buna göre hazırlanır. Bu çalışma yüzünden bizim tüm planlarımız iptal oldu. Halen de açılmış değil. Bölgede patlamalar yaşanırken Van’ın önünde de bu durum dezavantaj olarak kaldı. İç turizm konusunda da hiç faydalanamadık. Bunun tek sebebi de havalimanıdır.” AKTUĞ: YERLİ TURİST ORANI ESKİYE ORANLA ARTTI Öte yandan konuyla ilgili değerlendirmelerini paylaşan Van İl Kültür ve Turizm Müdürü Muzaffer Aktuğ da kentin artan yerel turist sayısına vurgu yaparken bunun fuarlarla da artış göstereceğini söyledi. Aktuğ değerlendirmesinde: “Bu yıl ilimize gelen yerli turist sayısı eskiye oranla daha fazla. Daha önce İranlılar daha fazla geldiğinden dolayı yerli turist çok fazla ön plana çıkmıyordu. Kültür ve Turizm Bakanlığımızın bize olan destekleri çok fazladır. Bizde şuan İstanbul’da önümüzdeki ay yapılaması planlanan turizm ve seyahat fuarı için çalışmalar yapıyoruz. Fuarımıza 50’ye yakın kültür turizm müdürlüklerinin katılması bekleniyor. Geçtiğimiz fuara 30 tane müdürlüğümüz katılmıştı. Amacımız fuarımızın daha da renkli geçmesi.” Sözlerine yer erdi. “VAN’DAKİ FUAR KATKI SUNACAK” İstanbul TÜRSAB Genel Başkanı Firuz Ballıkaya ile görüştüklerini de hatırlatan Aktuğ, Van’da Eyül ayında gerçekleştirilecek 9. Doğu Anadolu Turizm ve Seyahat Fuarı’nın da katkı sunacağına değinerek, “TÜRSAB genel başkanı Sayın Ballıkaya’yı da fuarımıza davet ettik. Ayrıca acentelerinde fuarımıza katılım sağlaması için kendilerinden ricada bulunduk. Eminiz ki bu fuarla Van’ımız daha da tanınacak ve turist çekecek. Tur operatörlerin ilimize yapacakları turlarla yerli ve yabancı turistlerin gelişi artacak ve Van’ımızın ne kadar güzel ve yaşanabilir bir şehir olduğu anlaşılacak. Görüşmemiz çok olumlu geçti. Elinden geldiğinden fazlasını yapacağını söyledi. Fuarımıza çok olumlu baktı. Eminiz ki çok güzel geçecek. Biz bu fuar sayesinde Van’ı daha da tanıtmış olacağız.” İRAN’A ÇALIŞMAYA DEVAM... Aktuğ bu noktada İran çalışmalarına da devam edileceğini söyleyerek: “Önümüzdeki hafta büyük bir heyetle İran’a bir çıkarma yapmayı planlıyoruz. Sayın vali yardımcımızda bize eşlik edecek. Sayın valimizin başkanlığında İranlı tur operatörlerini ilimize davet edeceğiz. Ve fuara katılım sağlamaları için görüşmeler yapacağız. Bu çalışmalarımız tamamen ilimize turist çekmek amaçlı. Ulusal fuarlarda Van’ı tanıtmak için bulunduk. Ve bu tarz fuarlara katılmaya devam edeceğiz.” Dedi. Öte yandan Aktuğ, Van’da konaklama bazlı değerlendirmede Van’a gelen yabancı turist sayısını ise ilk 6 ay için 176 bin 720 olarak açıkladı.