ŞEHRİVAN ÖZEL HABER: ÖMER A. AYKAÇ Son birkaç yılda yapılan yatırımlar ve değişen hizmet anlayışı, yatırımcı ve zarar değil kar eden bir kurum olan, kurumsallaşmada önemli adımlar atıp Van’ın en çok konuşulan kurumu haline gelen Van Su ve Kanalizasyon İdaresi’nde önemli çalışmalar yapılmaya devam ediyor. Hem yatırımlar hem de su konusunda yeni dönüşümler sürerken genel müdür Ülker Cem Kaplan’dan önemli değerlendirmeler geldi. Son iki yılda Van Gölü Arıtma Tesisi, Akdamar’a Tatlı Su Götürülmesi, Katı Atık Tesisleri’nin kurulması, alt yapı konusunda önemli eksiklerin tamamlanması konusunda çalışmaları ile öne çıkan VASKİ’nin genel Müdürü Ülker Cem Kaplan, kuruma dair önemli konularda basın mensuplarını bilgilendirdi. Koronavirüs sürecinden dolayı dijital ortamda gerçekleşen bir toplantı ile VASKİ’nin mevcut çalışmaları başta olmak üzere kentin son dönemlerde tartıştığı önemli konuları açığa kavuşturan Kaplan, son dönemki yüksek fatura iddiaları, su zammı, Van’daki kirliliğin önlenmesi, kayıp kaçak gibi bir çok konu başta olmak üzere kuruma dair önemli değerlendirmeler yaptı. Van’da su ödemelerinin tahsili başta olmak üzere kayıp kaçak ile mücadeleye kadar sert tedbirler almaya başladıklarını söyleyen Kaplan, daha önce zam yapılmasına rağmen uygulanması Haziran ayına ertelenen su zammı konusunda, “Zam yapılsa dahil Van Türkiye’nin en ucuz suyunu içiyor ve içmeye devam edecek.” Dedi. VAN ARITMA TESİSİ NE DURUMDA? VASKİ’nin önemli yatırım ve çalışmalarıa dair bilgilendirmeler yapan Kaplan, bu noktada gazetecilerin kenin önemli konularına dair sorularını da cevapladı. Bu noktada en önemli konulardan birisi olan arıtma tesislerinin sürecini değerlendiren Kaplan, sürece dair şu ifadeleri paylaştı: “Van Büyükşehir Belediyesi’nde görevlendirme yapıldıktan sonra şehrin en büyük iki probleminden birisi arıtma tesisiydi. Diğeri de çöptü. Geçtiğimiz dönem her iki konuda da çalışmalar başladı. Fakat 2019 yılında çalışma bir dönem sekteye uğradı. İkinci görevlendirme süreci olana kadar inşaat sürecinin önemli sürecinde proje de biraz baltalanmıştı. Fakat ardından Sayın Valimiz Mehmet Emin Bilmez ciddi girişimlerde bulundu ve projenin bitmesi için ciddi bir finans desteği çıkarıldı. Bu yıl için arıtma tesisi için 100 milyon gibi bir ödenek çıkarıldı. 2018 ve 2019 yılında İller Bankası üzerinden 20 ve 25 milyon bir kredi sağlanırken projenin bu haliyle uzun süreceği ile ilgili durumdan dolayı yapılan girişimler neticesinde 100 milyonluk ödenek elde edilmiş oldu. Öbür türlü bu küçük ödemeler ile bu proje tamamlanmayabilirdi. VAN GÖLÜ ARTIK KİRLENMEYECEK! “Arıtma tesisi konusunda Sayın Valimiz Ankara’da ciddi temaslarda bulundu. Projenin bitmesi için de ciddi bir yükü üstlenerek süreci tamamlamak için her şeyi yaptık. Bu noktada Çevre Şehircilik Bakanımız Murat Kurum, hatta Sayın Cumhurbaşkanımız bile süreçten haberdar oldu ve gerekli desteklerin sağlanması hususunda tüm kolaylığı sağladı. Biz de şu an tam gaz çalışıyoruz. Sokağa çıkma yasağı dahil özel izinle her gün en az 80-90 isimle çalışıyoruz. Netice itibariyle biz tesisi bu yıl sonunda bitirmeyi hedefliyoruz. İnşallah bu da Van Gölü kirliliğini yüzde 80 bitirmiş olacak. Çünkü kirliliğin yüzde 80’i de Van kaynaklı. Bunun dışındaki önemli noktalardan birisi de Erciş’ti. Oradaki arıtma tesisleri devreye sokulduğu için oradaki kirlilik artık yok. Bu yıl itibariyle de inşallah Van kaynaklı kirlilik de bitmiş olacak. Ve bu tesis Türkiye’nin en yeni ve en teknolojik arıtma tesisi olacak. Van arıtma tesisini bitirip kirliliğin önüne geçtikten sonra diğer çalışmalara da geçeceğiz. Bu noktada inşallah Büyükşehir Belediyesi olarak bu kez dip çamuru temizliği yapacağız.” SON DÖNEMKİ YÜKSEK FATURALARI NEDENİ NE? Kaplan’ın ele aldığı en önemli konulardan birisi son dönemki yüksek faturalar oldu. Vatandaşın da sıkça dile getirdiği yüksek faturalar konusunda beklenen açıklamayı yapan Kaplan, “Geçtiğimiz günlerde konu şikayet edildi ve bir televizyon kanalına da taşındı. Fakat ortada kimseye durduk yere yüksek fatura yazılması durumu yok. Bunun nedeni insanların sayacında birikmiş olan tutarlardır. Mart ve Nisan aylarında özellikle uygulanan durumdur bu. Bu noktada insanların yüksek fatura geldiğini söylemesindeki iki sebepten birisi budur. İkinci husus ise yapılandırma hususudur. Bildiğiniz 2018 yılın sonunda yapılan ve 2019’un Şubat ayına kadar devam eden yapılandırma kanunu oldu. Vatandaşlar da bu noktada su faturasını yapılandırdı. Örneğin 5 bin lira borcu olan vatandaş yapılandırıyor, faiz siliniyor. Geriye 3 bin TL kalıyor. Bu da aylık 100-115 TL gibi bir miktarla faturaya yansıyor. Geçtiğimiz günlerde konuyu ulusal medyaya taşıyan vatandaş dahil, vatandaşlar yapılandırma borcunu öderken sayacındaki mevcut su faturasını ödemiyor. Endeks okuma memuru içeriye konulmamış, aylarca su faturası yazılmasına izin verilmemiş ve 2018’den bu yana kullanılan miktar faturaya yansımamış. Bunun gibi birçok örnek var. Yani aynı durumda olan vatandaşların çoğunda da sebep birikmiş su borçlarıdır.” Dedi. ART NİYETLİ OLARAK BORCUNU ÖDEMEYEN İCRAYA VERİLECEK! Kaplan ayrıca, “Bizim yüksek fatura kesmek gibi bir sevdamız yok. Biz burada devletin malının bekçisiyiz. Bu tamamen yanlış yansıtılan bir durumdur. Tüm bu iddiaların yanında bizim de en büyük sıkıntımız borçlarımızı tahsil edemememizdir. Bu noktada icra bizim en son başvurmak istediğimiz yöntem. Normalde diğer hizmet verenler gibi biz de suyu kesip fatura ödemesini sağlayabiliriz. Ama bunu da yapmıyoruz. Bu durum sürerken biz göreve başladığımızda açılan 4700 civarında bir icra çalışması yapılmıştı. Haliyle birçok harcama yapılarak yapılan bu süreci devam ettirmemiz gerekiyordu. Biz yeni hiçbir icra çalışması yapmadık, olanları devam ettiriyoruz. Ama bundan önce vatandaşa telefon açıyoruz, ikna ediyoruz, davet ediyoruz. İkna olmazsa suyunu kesiyoruz. Yine olmazsa icraya veriyoruz. 12 avukatımızla süreci sürdürüyoruz. Önümüzdeki aylarda icra çalışması resmen başlayacak. Bu salgın sürecinden dolayı işlem başlamıyor. Ama bir kez daha altını çiziyorum ödemeye niyeti olmayan, kötü niyetli abonelerimizi icraya vereceğiz. Ödeyemeyen vatandaşı icraya vermeye niyetimiz yok. Sularını da kesmek gibi bir uygulamamız da yok. Ama kötü niyetli vatandaşlarla ilgili gerekenler yapılacak.” Şeklinde konuştu. VAN’DA SU ZAMMI VAR MI YOK MU? ‘Zam var mı yok mu?’ şeklindeki tartışmalar sürerken Van’da su zammı ile ilgili soruyu cevaplayan Kaplan, “Biz geçtiğimiz aylarda da yaptığımız açıklamada Türkiye’nin en ucuz suyunu sattığımızı söylemiştik. Ve bu miktarla VASKİ’nin bu miktarlarla da dönemediğini söylemiştik. Tüm vergilerle birlikte Van’da bir ton su 2,97 civarında. Fakat baktığımızda VASKİ’nin elektrik gideri bile başlı başına bu geliri karşılamaya bile yetmiyor. Bunun dışında yine birçok gider kalemi var. Şehrin yukarı kısımlarında dediğimiz Şabaniye’nin üstündeki kesimlere pompa ile su veriliyor ve bu ciddi bir elektrik faturası oluşturuluyor. Elektriğe, doğalgaza birçok hizmete zam gelmesine rağmen suya hiç zam gelmedi. Bu da bir zam gerekliliği oluşturuyor. Çünkü bizim hesaplarımıza göre kurumun dönmesi için 5 buçuk TL gibi bir miktar olması gereken miktar. Ben bunu sayın Valimiz ile paylaştım. Ve Ocak ayında başlamak üzere bir zam uygulamaya geçirdik. Fakat ardından bunu biz Nisan ayına erteledik. Bu da koronavirüs sürecine denk geldi ve Haziran ayına ertelendi. Ve yine söylüyorum ki Türkiye’de hala en ucuz içme suyu Van’dadır. Zam yapıldığında da bu böyle olacak, en ucuz su yine Van’da olacak. Ama en ucuz suyu satacağız diye 2 lira civarında da su satamayız. Biz zam yapmak zorunda kalacağız. Haziran ayında uygulanacak olan zam oranını da Büyükşehir Belediye meclisi ve VASKİ yönetimi belirleyecek. Şu anda söylemek de doğru olmaz.” Dedi. VAN’DA KAYIP KAÇAK ORANI HALA YÜZDE 50’NİN ÜSTÜNDE Kayıp kaçak konusunda mücadelenin sert olduğuna ve olacağına vurgu yapan Kaplan, bu noktada kayıp kaçak oranında hala ciddi bir oran olduğuna da değindi: “Van’da biz ciddi yatırımlar yapıyoruz, ciddi bir mücadele veriyoruz ama verdiğimiz suyun karşılığını hiçbir şekilde alamıyoruz. Bu kentte 2014’ten bu yana hala tek faturasını bile ödememiş olan koca işletmeler, oteller var! Kötü niyetli olan, ödeme niyeti olmayan, devletin beytül mal dediğimiz parasını vermeyen insanlara gerekli tüm yaptırımları yapmak zorundayız. Çünkü tahsil edememe dışında bir de kayıp-kaçak gibi bur sorunumuz var. Van’da hala bile kayıp-kaçak oranı yüzde 50’lilerin üstünde! Şu ana kadar ciddi bir mücadele verdik ama bundan sonra bu noktadaki tedbirlerimiz daha sert devam edecek.” “VANLILARIN HAKKINI KİMSEYE YEDİRMEYECEĞİM” “Bu büyük kaçak oranına rağmen biz VASKİ olarak çalışıyor, yatırım yapıyor önemli projeler hayata geçiriyoruz. Bir de bizim faturalarımızı tahsil edebildiğimiz, kayıp kaçak oranının sıfıra düştüğünü düşünsenize. O zaman VASKİ çok ciddi yatırımlar üreten bir kurum haline gelecek. Bu böyledir de. İstanbul, Ankara gibi kentlerde alt geçitleri bile su ve kanalizasyon idareleri yapıyor. Biz de bu noktaya gelebiliriz. Bunun için de ciddi bir seferberlik başlattık. Hem tahsilat hem de kaçakla mücadele ediyoruz. Bir örnek vereyim: 2014 yılından 2019 Ağustos’una kadar Van’da kayıp kaçak için kesilen ceza 800 bin TL iken biz bu süreçten sonra ise 900 bin TL civarında bir ceza kestik. Bu bizim kararlılığımızı net bir şekilde gösteriyor. Bu duruma itiraz edecek de herhangi bir durum yoktur. Çünkü bu kayıp-kaçak kayıt altında ve belgelidir. Vatandaşın gözü önünde tespit edilen bir durumdur. Bu yüzden de biz çok netiz. Bunun dışında kaçağı önlemek için çok ciddi projeler yaptık. Sayaçta değil, dijital ortamda biz kaçağı tespit edecek sistemleri çalışıyoruz ve kısa sürede devreye koyarak biz bu kaçağın önüne geçeceğiz. Kaçak konusu büyük bir hak gaspıdır. Biz bu gaspa izin vermeyeceğiz. İnsanlar bize kızsa, küsse de ben Vanlılar’ın hakkını yedirmeyeceğim.” TATLI SU GİDEN AKDAMAR’DA YEŞİLLENDİRME PROJESİ NEDEN BAŞLAMADI Şehrivan’dan Ömer Aykaç’ın VASKİ’nin arıtma ile birlikte en önemli projelerinden birisi olan Akdamar’a tatlı su götürme konusundaki sorusunu da cevaplayan Kaplan, su ulaşmasının ardından hala başlamayan yeşillendirme ve ağaçlandırma çalışmasının nedeni ile ilgili soruya şu cevabı verdi verdi:“Akdamar’da tatlı su götürülme projesi VASKİ’nin hayata geçirdiği en önemli konulardan birisidir. Ben de bu noktada bu projeyi çok önemsiyorum. Fakat kamuoyuna geçtiğimiz süreçte de yansıdığı gibi su götürmekle süreç tamamlanmıyor. Orada çok ciddi ve birden çok kurumun dahil olması gereken prosedürler var. Yani belirtildiği gibi süreç sadece adadaki yabani tavşanların toplanması değil. Akadamar Adası’nda bir ağaç dikmek için ağaçlandırma alanın belirlenmesi, sanat tarihçisi ile projelendirilmesi, Van’daki kurumlara sunulması, Ardından Ankara’daki üst kurullara taşınması, görüşülmesi, raporlanması gibi çok ciddi bir süreç var. Burası sit alanı olduğu için bir çivi bile çakılmıyor. O yüzden burada yeşil alan çalışması yapmak oldukça uzun bir süreç. Ben de adaya tatlı su götüren kurumun başındaki isim olarak oranın yeşillendirilmesi, ağaçlandırılması hususunu çok önemsiyor ve olması gerektiğini belirtiyorum. Kurum olarak suyu sağlamak olarak konusunda müdahilliğim ile sınırlı olmasına rağmen kurulla görüşerek ne kadar sürerse sürsün biz bu noktada yeşillendirme ve ağaçlandırma sürecine dahil olacağız. Bunun için vazifemiz olmasa da girişimleri yapacağız. Büyükşehir Park ve Daire Başkanlığımız ile ileriki süreçte bunu çalışacağız. Zor olacak ama başaracağız.” “BÜYÜK HAYALLERİMİZ VAR” Kaplan son olarak kentte bir çok çalışmayı sürdürdüklerini söyleyerek, bu noktada VASKİ olarak önemli çalışma ve yatırımları sürdürmeye devam edeceklerini de söyledi: “Van’da ciddi yatırımlar yaptık, yapmaya da devam ediyoruz. Ciddi hayallerimiz var. Elektrikte güneş enerjisi ile kendi elektriğimizi üretmekten, kartlı sisteme geçmeye kadar ciddi projelerimiz var. Bunun dışında ilçelerdeki arıtma, alt yapı gibi sorunları da hızla çözmeye çalışıyoruz. Bizden önce başlayan tamamlanamayan, ya da bir şekilde projesi başlatılmayan önemli yatırımların bir bir bitirilmesi için mücadele ediyoruz. VASKİ’nin rutin hizmetlerine hiç değinmiyorum bile, ama her yıl yol yapım ve diğer çalışmalardan dolayı zarar gören rögar kapaklarının tamiri, onarımı değişimi bile bu kurumun mücadele ettiği başlıca sorunlardan. Ama biz bunların tamamını yapmakla birlikte VASKİ olarak Van Gölü’nü kirlilikten kurtaran, VASKİ’yi kentin en kurumsal çalışan ve yatırım yapan kurumu yapmak için her şeyi yapacağız. Bu zamana kadar önemli bir aşama kat ettik, bundan sonra da bu kurumsallığı ve çalışmaları yürüteceğiz.”