Küresel rekabette yer almaya çalışan kentlerin, ulus-ötesi iletişim etkinliklerinde öne çıkan kentsel logolar, kentlerin tanımlanmasını, betimlenmesini ve kent kültürünün algılanmasını kolaylaştıran öncül marka kimliği öğeleridir. Bir kamusal iletişim aracı olarak kenti ve kentsel yönetimi betimleyen kentsel logolar, yönetişim ve etkin toplumsal iletişim gibi çağdaş yönelimler doğrultusunda, yerelin, yapılan hizmetlerden haberdar edilmesi işlevinin yerine getirilmesinde temel bir iletişim aracı olarak öne çıkmaktadır. Kentlerin günümüzde kendilerini logolarında anlatma ve logolarıyla akıllarda kalma girişimleri, hiç kuşkusuz, onlara rekabetten kazanım elde etmek isteyen bir kamusal kült, kamusal kimlik görünümü kazandırmaktadır. Diğer kent görselleriyle birlikte logolar, iyi bir kent imajı ve kentsel simgeciliğin ayrılmaz parçası haline gelmiştir. Kentin varolan kimliği, kamuoyunun gözünde iyi, kötü, yaşanabilir, modern, tarihi vs. gibi birtakım izlenimler bırakabilir.
Bu izlenimler de kentin varolan imajıdır. İmaj, bireyler tarafından kurum ya da kuruluşun farkı yönlerinin algılanması sonucunda benimsenen görüşlerin toplamından oluşur. Kimlik de, birey-çevre iletişimi neticesinde kentin özgün ve belirgin karakterini oluşturan niteliklerin farkında olunması ile belirlenir. Kimliği belirleyen birey, oluşturan ise çevresel özelliklerdir. Anlam ise kentsel çevrenin sunduğu sözsüz mesajları, bireyin duygusal algısıyla kavraması neticesinde belirlenen özelliklerden oluşmaktadır. Kentsel çevrenin kimliği, toplumun farkına vardığı çevresel değerlerden oluşur. Kentin imaj ve anlamı ise, bireyin kenti değerlendirmesine bağlı olarak belirlenir. Kurum ya da kuruluşlar gibi kentlerin de markalaşma yolunda kurum kimliği ve imajının önemini kavradıkları yapılan değişik iletişim uygulama ve kampanyalarından gözlenmektedir. Öyleyse, kentler kendileri için kesinlikle bir konumlandırma yapmalı ve bu yön ve doğrultuda bir iletişim planı hazırlamalıdırlar.
Konumlandırma çalışmalarında bir kentin varolan pek çok özelliğinden hangisinin ya da hangilerinin vurgulanacağı iyi belirlenmelidir. Bu bağlamda güçlü kent logolarına baktığımızda kentin kimliği tarihi ve korunma hassasiyetini en iyi irdeleyen ve gösterge bilim açısında sanatsal tasarım eserleri olarak da gösterilebilinecek örneklerden birisi Diyarbakır belediyesi logosudur.
Kenti çevreleyen Sur'un kapılarında ve burçlarında yer alan kartal betileri, kentin kutsandığı ve korunduğu göndergesine sahip 6 simgesel telek bezemesi ile birlikte logoya yansıyor. Varsıl bir gönderge evrenini içselleştirilen çift başlı kartal göstergesindeki çift baş göstereni geçmişten geleceğe/ezelî ebedî varoluşu, doğu ve batı üzerinde hükümranlığı ve tanrısal güçten alınan meşru yetkeyle dünyevî olan üzerinde belirleyici olma hakkını betimler. Bu ikiliklerin gönderge evreni kartal betisinde bir araya gelir. Çift başlı kartal imgesi ayrıca, Diyarbakır'ın kapılarını gözetleyen/koruyan bir bekçi gibi alımlanabiliyor. Tasarımdaki eskilik imgesi kentin eskiliğiyle bütünlenmiş bir tarihselliğe derin yapıda gönderme yapıyor. . Eleştirilecek şey logo kent halkının diliyle yazılmamış. Kürtçe değil.
Konya ve İstanbul kent logoları bu çerçevede değerlendirildiğinde güçlü tarihi kentler simgesel olarak ifade edilmiştir. Van'ın büyük şehir olmasıyla Van kentinin merkezine iki belediye de eklenerek (Bostaniçi ve Erçek belediyeleri) Tarihi Urartu medeniyetinin merkezine İpekyolu Belediyesi adı verilmiştir. Personeli, hizmet araçları, hizmet binası, bilgisayarı vb fiziki şartların hiç birisi olmadığı gibi elbette logo da yoktu. Halk tarafından seçilen Belediye Eşbaşkanları ve Belediye Meclisi sokakta kalmıştık. Kısa süre Bostaniçi Belediyesi deprem konteynırlarında durumumuzu anlamaya çalışıyorduk. En fazla kafa yorduğumuz bir konu logo oldu. Sanatsal tasarım süreçleri tamamlamış yüzlerce tasarım arasında kentimizi en iyi ifade eden logoyu bulmaya çalışıyorduk. Sosyal medya üzerinden halkın oylamasına sunduk. En çok beğeni alan logoları Belediye Meclisi'ne taşıdık. Uzun süredir İpekyolu Belediyesi’nin logosu üzerinde tartışma yürüten Belediye Meclisi, tarihi figüranların kullanıldığı logoyu oy çokluğuyla kabul etti.
İpekyolu Belediyesi Ağustos ayı meclis toplantısının 5. oturumu İpekyolu Eş Başkanları Aygül Bidav ve Veysel Keser, DBP’li ve AK Parti’li meclis üyelerin katılımı ile başladı. Uzun süredir logo tartışması yürüten meclis, çok sayıda gelen logonun arsında güneş, Van Gölü, Aslan ve kilim desenlerinin oluşan logoyu oy çokluğuyla seçti. Logoda kullanılan Güneş, özgürlüğü, aydınlık ve geleceği temsil etmekte. Aslan figürleri ise Kürdistan coğrafyasının geçmişinde Mitaniler, Hurriler, Urartular Medler ve Ermenilerin kullandığı ortak figürdür. Ahtamara Kilisesinin rölyef ve fresklerinden tutun Van kalesi ve Urartuların tüm tarihi yapıtlarında, vazo ve çömleklerine kadar kullanılan aslan figürleri. Gücü, asaleti, adaleti temsil eder. Kilim motifleri de, akrep motifi kötülükleri yok ettiğine panzehir olduğuna inanılırdı. Motifler geleneğimizi ve kültürümüzü ve evrenselleşen geleneksel sanatımızı temsil etmektedir. Kullanılan renkler toprağı bereketi ve aydınlığı temsil etmektedir. Tasarımdaki eskillik imgesi kentin eskiliğiyle bütünlenmiş bir tarihselliğe derin yapıda gönderme yapıyor. İpekyolu Belediyesi’nin Kürtçe ismi Şaredariya Rêya Armûşê olarak belirlendi.
Logoda KENTİN KÜRTÇE VE TÜRKÇE isimleri yer aldı. Bir ilk daha ilk defa bir kent logo’su Kürtçe kabul edildi.
Veysel KESER/Radikal Blog
