ŞEHRİVAN HABER: MERAL YILDIZ - Van’da kimi bölgelerde 1950’lerden kimilerinde ise 1980-90’lı yıllardan bu yana devam eden arkeolojik kazı çalışmaları son süreçte Van’a önemli değerler kazandırdı. Bölgede çalışan farklı alanlardaki arkeologlar yolu Van’dan geçen farklı medeniyetlere dair bulgularla kentin tarihine ve kültürüne katkılar sundu. Son yıllara kadar çalışmaların rutin devam ettiği, Van’daki yerel dinamiklerin ise uzak kaldığı çalışmalara olan ilgi verimliliği de artırdı. Gerek Ayanıs Kalesi’nde gerek Van Kalesi’nde eteklerinde devam eden çalışmalar sürerken eski Van’ın yeniden canlandırılması, Urartu Medeniyet Koridoru’nun inşası, Çavuştepe’nin tarihteki konumuna dair verilere ulaşılması Van’a önemli kazanımlar olarak katkı sundu. Kentte dört bir yanda çalışmalar sürerken bu çalışmaları yapan isimler Van’da kentin dinamikleri ile buluştu. Gelinen aşamanın konuşulduğu toplantında Van’ın bu anlamdaki zenginliği konuşulurken seneye Van’da düzenlenecek olan Urartu Çalıştayı’nın da müjdesi verildi. Bölgede kentlerin önemli arkeolojik kazılar ile turizmin ilgi odağı olduğu süreçte Van’da da Urartu Çalıştayı ile gözlerin Van’a çevrilmesinin önemli bir şans olması bekleniyor.
M.Ö. 850’li yıllarda Van’da hakimiyet sürdüren Urartular’ın kalıntılarını uzun zamandır inceleyen Arkeologlar 30’uncu yıllarına girerken, kazıların turizme olan katkılarına dair kurum amirleri ile bir araya geldi. Yapılan kazıların Van’ın kültür ve turizmine katkısının artması için bir Urartu çalıştayı yapmayı planlayan arkeologlar, Van için kolları sıvadı.
VAN’DA BULUŞTULAR
M.Ö. 800’lü yıllarda Van’da hakimiyet sürdüren Urartular’ın kalıntılarını 1960’lı yıllardan bu yana inceleyen arkeologlar kurum amirleri ile bir araya geldi. Kurum amirleri ile bir araya gelen Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi hocalarından Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi hocalarından Doç. Dr. Erkan Konyar ve Erzurum Atatürk Üniversitesi hocalarından Prof. Dr. Mehmet Işıklı, Urartulara dair yaptıkları çalışmaları anlattı. Van’ın turizm ve tarihi kültürüne büyük katkı sunan Urartular’a dair uzun zamandır Van’da çalışma yürüten üniversite hocaları büyük uğraşlar sonucu bizlerce yıllık tarihi gün yüzüne çıkarmaya devam ediyor. Gün yüzüne çıkarılan eserlerin tüm dünyada tanınması ve Van’ın kültürüne katkı sunmak amacıyla önümüzdeki yıl Urartu Çalıştayı yapmayı planlayan arkeologlar, kurum amirlerinden de söz alarak tarihte Van’ın ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu anlatmak için kolları sıvadı.
VAN’DA 3 ÖNEMLİ KAZI ALANI VAR
Yapılan kazıların Van’a katkılarına dair konuşan Van İl Kültür ve Turizm Müdürü Muzaffer Aktuğ, Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde Erzurum Atatürk Üniversitesi hocalarından Prof. Dr. Mehmet Işlıklı tarafından yürütülen Ayanis kalesi kazısının 29’uncu yılı olduğuna vurgu yaptı. Aktuğ, “Bir diğer kazımız Eski Van Şehrinde İstanbul Üniversitesi hocalarından Erkan Konyar tarafından yürütülmekte. Diğer kazı alanımız Çavuştepe kalesinde yapılan kazıda Yüzüncü Yıl Üniversitesi hocalarından Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu tarafından yürütülmekte. Hoşap kazı alanımız bu yıl bakanlar kurulunca iptal edildi. Zannedersem önümüzdeki yıl yeniden kazılara devam edilecek. Bu kazılar geçmişi geleceğe taşıyan çalışmalar. Gerçekten uzun yıllardan beri Van tarihi ile bilinen bir şehir. Medeniyetlere başkentlik yapmış bir kent. Kazı başkanlarına teşekkür ediyorum. Çok memnunuz çalışmalardan. Elde edilen eserler müze müdürlüğümüz denetiminde. Tüm eserler müzemizde koruma altına alınıyor. Bu eserler geleceğimize ışık tutacak eserlerdir.” Şeklinde konuştu.
ÖZGÖKÇE: TURİZM ENVANTERİ OLUŞTURULDU
Aktuğ’dan sonra bir konuşma yapan Tuşba Belediye Başkanı Fevzi Özgökçe, yerel yönetimler olarak yapılan bilimsel ve kültürel faaliyetleri halka en iyi şekilde sunma gayreti içerisinde olduklarını belirtti. Özgökçe, “Bugün burada Ayanis başta olmak üzere Tuşba Belediyesi olarak kurulduğumuz günden sonra tarihi kentler kuruluna üye olduk. Daha sonra kültür ve sosyal işler müdürlüğümüz tarafından bölgemizdeki tüm tarihi kültürel ve turizm açısından önem arz eden yerlerin turizm envanteri oluşturuldu. Burada ilk olarak ziyaretçiler için bir yürüyüş yolu yaptık. Daha sonra ortaya çıkarılan eserlerin korunması için çatı örtüsüne gerek duyulduğu görüldü. Bizde burada gerekli olan ihtiyaçların yapılması için bir proje hayata geçirdik. Ve şuanda daha iyi şartlarda kazı çalışmaları devam ediyor.” dedi.
“TARİHİ VE KÜLTÜREL ESERLERE SAHİP ÇIKMAMIZ GEREKİYOR”
Tuşba’nın Urartuların başkenti olduğunu anımsatan Özgökçe, “Anadolu’ya kadar uzanan sınırlara sahip oldukları halde Van’ımızı başkent yapmışlar. Bizlerinde tüm tarihi ve kültürel eserlere sahip çıkmamız gerekiyor. Burada yerel yönetimler üzerlerine düşeni fazlasıyla yapmak zorunda. Bizde elimizden geleni yaptık. Hocalarımızın bizden ne talepleri olursa, başta uluslararası bilimsel toplantılar gibi her türlü etkinliğe biz yerel yönetimler olarak destek olmaya hazırız. Tüm halkımızı buraya davet ediyoruz. Hocalarımız burada gece gündüz demeden iğne ile kuyu kazar gibi eserleri gün yüzüne çıkarmak için uğraşıyorlar. Bu eserlerin burada korunması gerekiyor. Ziyaretçiler buraya geldiğinde eserleri yerinde görmeli. Bizde bundan dolayı her türlü desteği vermeye hazırız. Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.” Diye konuştu.
EN ÖNEMLİ KAZI ÇAVUŞTEPE KALESİNDE YAPILIYOR
Daha sonra kazı çalışmalarına dair bilgi veren Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, Van bölgesinde M.Ö. 850 yıllarında yaklaşık olarak 250 yıl Urartulara başkentlik yapmış olan Van Tuşba’dan ve 3 ayrı merkezde kazı çalışmasının yapıldığını ifade ederek, “Bunlardan bir tanesi Van Kesinde, ikincisi Ayanis’te üçüncüsü ise Çavuştepe Kalesinde yapılıyor. Bunların içerisinde yapılan kazıların en önemlisi Çavuştepe Kalesinde yapılıyor. 1961 yılından bu yana orada kazılar yapılıyor. 2014 yılında da bizler oradaki kazılara başladık. Bizler bu yıl Çavuştepe’de 30’uncu yılımızı kutluyoruz. En eski kazılardan bir tanesini yapıyoruz.” Diye konuştu.
ÇAVUŞOĞLU: TÜRLERİ YOK OLMUŞ BİRÇOK HAYVAN KALINTISINA RASTLADIK
Çavuşoğlu konuşmasını şöyle sürdürdü: “Neden bu kadar önemlidir derseniz o da Urartuların ilk defa Doğu Anadolu’da bir devlet kurmuş olmaları. Geniş bir coğrafyaya hükmetmişler. Bizler iğne ile kuyu kazarak bazı eserleri gün yüzüne çıkarmak için uğraşıyoruz. Az önce Mehmet hocamız burada bir balık kalıntısından bahsetti. Bizlerde Çavuştepe’de yaklaşık 13 tane kızıl geyik kalıntısı bulduk. Buradaki hayvan florasının ne kadar farklı olduğunu gösteriyor. Bu aslında eskiden buradaki hayvan çeşitliliğinin ne kadar zengin olduğunu gösteriyor. Hatta türleri yok olmuş birçok hayvan kalıntısına rastladık burada.”
ÇAVUŞTEPE URARTULARIN EN GÜÇLÜ DÖNEMİNDE KURULDU
Çavuştepe kalesinin Urartuların en güçlü olduğu dönemde yapıldığını ifade eden Çavuşoğlu, “Çavuştepe’nin 2’inci Sardur döneminde Gürpınar ovasında kurulan bir kale. Bütünüyle sur duvarları ortaya çıkarılmış durumda. Bizim en büyük gayemiz bunca önemli eserin turizme kazandırılması. Bu sayede bu çalışmalar basın aracılığıyla ulusal ve uluslararası mecralara taşınmış oluyor. Urartu kültürüne katkı sunmuş bütün arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.” Dedi.
KONYAR: 1950’Lİ YILLARINDAN BU YANA BÖLGEDE KAZILAR YAPILIYOR
Van kalesinde uzun zamandır kazı çalışması yapan İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Van Bölgesi Tarih ve Arkeoloji Merkezi Müdürü Doç. Dr. Erkan Konyar, Van bölgesinde bakanlık kararınca 3 ayrı kazı çalışması yapıldığını belirtti. Konyar, “1950’li yıllarından bu yana bu bölgede kazılar yapılıyor. Bizler organik bir bağ şeklinde çalışmalarımızı yürütüyoruz. Kültür müdürlüğümüz ve müze müdürlüğümüz sağ olsunlar her alanda bizlere destek oluyorlar. Sadece yerel yönetimler konusunda bazı sıkıntılarımız vardı. Van özelinde konuşacak olursam yerel yönetimlerin son yıllara kadar arkeolojik kazılara çok fazla sahip çıkmadıklarını söylerdik. Ama son 2 yıldır özellikle yerel dinamiklerin arkeolojik kazılara, kentin kültürüne daha çok sahip çıktıklarını söyleyebilirim. Bu anlamda bu koordinasyonun daha da ilerletilerek götürülmesi taraftarıyım.” Şeklinde konuştu.
URARTU KONFERANSI YAPILMASI PLANLANIYOR
Oldukça heyecan verici gelişmelerin olduğunu dile getiren Konyar, “Uluslararası bir Urartu konferansı yapılması planlanıyor. Çünkü Ayanis kazılarının 30’uncu yılı. Urartu kazıları Urartu arkeolojisine son 20 yıldır en fazla hem bilimsel hem müzecilik hem de turizm anlamında en büyük katkıyı sağlamış kazılardan biri. Bu yüzden 30’uncu yılını büyük bir konferansla taçlandırmak gerekiyor. Keza Çavuştepe 1960’lı yıllarından bu yana kazılıyor. Bunlar Anadolu için inanılmaz önemli kazılar. Van Kalesi dönem dönem dursa bile yüz yıldan fazladır kazılıyor. Elimizde büyük bir birikim var. onu bir şekilde paylaşmamız gerekiyor. Kentin turizmine katkı noktasında neler yapılabilir konusunda paydaşlarla bir araya gelinerek daha sağlıklı adımlar atabileceğimizi düşünüyorum.” İfadelerini kullandı.
IŞIKLI: İŞİMİZİ SEVİYORUZ
Son olarak bir konuşma yapan Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı, yaptıkları tüm kazıların son derece önemli kazılar olduğuna dikkat çekerek, kazı çalışma alanlarının bilim açısından ve bölge turizmi açısından son derece işlevsel merkezler olduğunu belirtti. Işıklı, “Bizim en büyük temennimiz koordinasyon idi. Başta kurumlar ve yerel yönetimler işin içine girmeli. Son yıllarda inanılmaz güzel destekler gördük. Özellikle Tuşba Belediyesinden gördüğümüz desteği açıkça söylemek isterim. Böyle olduğu sürece bizler daha fazla iş yapabilme gücünü kendimizde görüyoruz. Çünkü işimiz gerçekten zor. Yaklaşık 2 ay boyunca tozun toprağın içinde çalışmayı gerektiren bir iş. Çok az bütçe ile büyük özveri ile bu işler yapılıyor. Basının bize gösterdiği ilgi ve destek çok büyük. Bize verilen destekler işimizi daha iyi yapmamızı sağlıyor. İşimizi seviyoruz. Çok şikayetçi olsak da işimizi severek yapıyoruz. Herkese desteklerinden dolayı teşekkür ediyorum. İyi ki varsınız.” Diye konuştu.
URARTU ÇALIŞTAYI YAPILACAK
Kazılarının 30’uncu, 50’inci ve 100’üncü yılları dolayısıyla bir konferans yapmayı planladıklarını kaydeden Işıklı, “Yapılan çalışmaları uluslararası arenaya taşıyacak bir organizasyona ihtiyacımız var. Urartu’nun başkentinde böylesi bir Urartu çalıştayının yapılması çok manidar ve anlamlı olacaktır. Bizler bu konuda Tuşba Belediyesinden, kültür ve turizm müdürlüğünden, müze müdürlüğünden ve sayın rektörümüzden şifahen söz aldık. Bize destek olacaklarını söylediler. Bu destekler bazında bizler birkaç gün içinde bir toplantı yapacağız. Gelecek sene inşallah yerli ve yabancı yüzlerce kişiyi ağırlayarak Urartu çalıştayını yapmayı planlıyoruz.” Şeklinde konuştu.
