Ömer Aytaç AYKAÇ yazdı...
Partiler büyükşehir ve ilçe adaylarını açıkladı, seçim otobüsleri şehirde gezmeye hatta taşlanmaya başladı, seçim bürolarına Molotoflar atılmaya devam ediyor. Bu belirtileri gördüyseniz seçim yarışı resmen başlamış demektir hayırlı olsun.
Kent olarak siyasi konuşmaları seviyoruz. Mitinglere, mahalle buluşmalarına ve seçim bürolarına Van halkının ilgisi fevkaladenin fevkinde. Birebir siyasetin içine girmese bile neredeyse her sokak başında, her dükkânda siyaset konuşulduğunu, adayların milimlik süzgeçlerden geçirildiğini, partiler ile ilgili genel başkanlar üste değerlendirmeler yapıldığını görebilirsiniz. Bunu partilerin adayları da doğruluyor zaten.
Yani kentin herhangi bir noktasında bir esnafın dükkanına girip: “Selamun Aleykum. Nasılsınız? İyisiniz iyisiniz. Biz sizin oyunuza talibiz. Aldık tamamdır. Hadi eyvallah.” ile bitiremiyorsunuz işi. Artık karşınızda sorgulayan ve kentteki gelişmelerden bizzatihi haberdar olan bir seçmen kitlesi var. Bu kırsalın en ücra köşesinde bile böyledir. Değerlendirmeler ne kadar öznel olursa olsun herkes desteklediği parti, karşısında durduğu iktidar ile ilgili temellendirilmiş ifadelere yer verebiliyor. Hal böyle olunca biz de kendimizi bu seçim havasının orta yerinde buluyoruz.
Bu zamana kadar partilerin ilçe adayları ile ilgili haberlere, yorumlara ve birçok değerlendirmeye yer verdik. Kiminden tepki gördük, kiminden ‘teşekkür’ aldık. Elbette ki amaç ‘teşekkür’ almak değil lakin halka tercüman olmak babında parti ve kişi ayrımı yapmaksızın değerlendirmelerde bulunmak da boynumuzun borcu. İşte tüm bu gelişmelerden sonra bir de genel bir değerlendirme yapmak istedim. Önceki yazılarda mümkün mertebe geçmiş seçimlerden oranlar ve rakamlarla bir değerlendirme yapmaya ve bunları sık sık paylaşmaya çalıştım.
Şimdi ise elimde daha bir kaç gün önce tamamlanan Mart 2014’te yapılacak seçimler öncesi hazırlanan son nüfus oranları ve ilçe ilçe seçmen sayıları var. Asıl işi siyaset olan partilere akıl verme gibi bir olaya girmemekle birlikte bu yeni oranları henüz çalışmalarını yürüten siyasilere de bir kolaylık olması için paylaşalım dilerseniz.
***
Van’da iktidar olmak isteyen partilerin belediyeyi alması için sadece kent merkezinde çalışması yetmiyor. Hele hele büyükşehir olduktan sonra Van’ı almak artık iki kat daha zahmetli. Her ne kadar partiler mevcut eski ilçelerin nüfusları, oy oranları ve siyasi eğilimleri konusunda fikir sahibi iseler de büyükşehir ile sınırları çizilen merkez ilçeler olayın rengini epey bir değiştiriyor.
Nasıl mı?
Örneğin Daha önce nüfusu 10 binlerde olan Edremit artık eski Edremit değil. Eminpaşa, Süphan, Hacıbekir, Şabaniye, Çiçekli gibi mahalleler artık Edremit sınırlarında yer alıyor. Hatırlarsanız 2009 seçimlerinde BDP Edremit’te 1970 oy almış ve 1944 oy alan AK Parti’den Edremit’i 26 oy fark ile kazanmıştı. Edremit’in bugünkü nüfusuna bakıyoruz: 105 bin 506. Seçmen sayısı ise 60 bin 573. Yani ne AK Parti 26 oy ile kaybetmiş olmanın ne de BDP kazanmış olmanın hesabı içinde olmamalı. Edremit bu noktoda kilit noktalardan sadece birisi.
***
Bir diğer önemli ilçe Tuşba. Edremit’in tam karşısında Erek Dağı’nın eteklerinden başlayıp üniversite civarına kadar uzanan Tuşba bölgesinin nüfusu 136 bin 123. Seçmen sayısı ise 74 bin 337. Toplamda 59 köy 8 mahalleyi içinde bulunduran Tuşba’da dikkat edilmesi gereken iki nokta var. O da şu bu 59 köyün yarısı Küresünnileri ve herhangi bir aşirete mensup olmayanların yaşadığı 29, kalanı ise Burukî mensubu olan 30 köyden oluşuyor. 8 mahalle ise üzerinde bu tür değerlendirmeler yapılamayacak büyük ve etkin mahalleler. Dolayısıyla bu iki dengeyi göz önünde bulunduran ve Van’ın sanayileşen bölümü olan Tuşba da seçimi kazandırabilecek 2’inci büyük güç!
***
Van’ın en büyük 3 ilçesi olan Tuşba, Edremit ve İpekyolu dışında kalan 10 ilçenin seçmen sayısı 282 bin 564.
Sadece İpekyolu ilçesinin seçmen sayısı ise 159 bin 785! Düşünebiliyor musunuz? Yani siz seçmen sayısı 90 bin 380 ile dört büyük ilçeden biri olan Edremit’i te çıkardığınızda Van’ın İpekyolu ilçesi ile toplam 11 ilçesinin nüfus oranı nerdeyse denk! İpekyolu ilçesi ilçesi kadar bünyesindeki farklılıkları ile de çok büyük. Sınırları içerisinde Vali Mithatbey, Seyit Fehim Arvasi, Cumhuriyet, Halilağa gibi memur kesiminden ve gelir seviyesi yüksek olan mahalleler de var, Buzhane, Hacıbekir, Karşıyaka gibi yoksul insanların yaşadığı mahaller de.
Yani her iki partinin de belli başlı ilçelerde kalıp oyunun olduğu düşünüldüğünde diyebiliriz ki İpekyolu’nu alan Van Büyükşehir’i kazanır. Bunu ben demiyorum, istatistikler diyor. Hal böyle olunca başta İpekyolu olmak üzere merkez ilçelerden ciddi bir oy çıkarmak ve üstünlükleri olduğu ilçelerden mümkün mertebe fazla oy çıkarmak kalıyor.
***
Bu rakamlar demek oluyor ki BDP’nin yüzde 90’larda oy kullanma oranı yakaladığı ve neredeyse fark attığı Başkale ile Özalp ilçelerini almak BDP’ye yeterli olmayacak. Seçmen sayısı 90 bin civarında olan Erciş’te Ak Parti yüzde 100 alsa bile belki de büyükşehir yarışında çok geride kalacak.
Asıl dikkat çekmek istediğim konu da burası. Van ciddi anlamda eski Van değil. Partilerin geçmiş seçimlerde artık ezberledikleri hamle, oran ve çalışmaları artık iki ayrı şekilde yapmaları gerekiyor. Birincisi 3 büyük merkez ilçe, ikincisi de sayısı olan diğer ilçeler. O yüzden şu an kent merkezinde yapılan anketlerde önde olduğunu söylenen AK Parti’de, ilçeler üzerinde yapılan anketlerde farkı yüzde 60’larda açmış olduğu gözlenen BDP de bu seçimlerde öyle rahat olmamalı. 31 Mart sabahı partiler hatta adaylar bile çok flaş bir güne uyanmış olabilir.
Halkın siyasi tercihlerinde ne kadar titiz olduğu da göz önünde bulundurularak çalışılması gereken bu seçimde artık hor görülen dağdaki çobanın oyu bile büyükşehir başkanını direkt etkiliyor.
Artık çalışmalar partilerin, takdir halkındır.
***
Bu liste üzerinden değerlendirmeleri zamana yaymakta fayda var. Çünkü her ilçenin de farklı bir rengi ve yapısı var.
Hem tercih hem karar mekanizmalarının işini kolaylaştırmak hem de hesaplarını bir kez daha gözden geçirmeleri amacıyla dilerseniz bu seçimin matematiksel şifrelerini içinde barındıran yeni nüfus oranlarını ve seçmen sayılarını paylaşalım.
Öyle görünüyor ki matematiği iyi olan kazanır:
Yasal Uyarı: Yayınlanan bu köşe yazısı/haberin tüm hakları Şehrivan Gazetesi'ne aittir. Bu içeriğin kaynak gösterilmeden yayınlanamaz, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haberin/yazının bir bölümü aktif link verilerek kullanılabilir.
