İmar durumu, eğitim, yol, yeşil alan ve vb. durumlardan ötürü değiştirilerek kamulaştırma kapsamına alınan arazi sahiplerinin açtığı davalarda hak sahiplerine ödenecek bedelin hesaplanmasında izlenecek yöntem için çalışma yapıldı. Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'na sunulan düzenleme kapsamında kamulaştırmasız el atmada taşınmazın değeri, söz konusu taşınmazın idare adına tescil edildiği tarih esas alınarak o tarihteki vasfı da tespit edilip ortaya bir bedel çıkarılması ve bu bedelin de TÜİK tarafından açıklanan TEFE ve ÜFE oranları ile güncellenerek hesaplanması hedefleniyor. 1956 yılından itibaren yapılan kamulaştırma işlemleri sonucunda idareler adına tescili yapılan taşınmazlar hakkında günümüzde açılan davalar; mahkemelerce, mevcut tescil kararlarına rağmen kamulaştırmasız el atma davaları olarak adlandırılıyor. BUGÜNKÜ DEĞERİ İLE TAZMİNATA HÜKMEDİLİYORDU Kamulaştırmasız el atma sebebiyle açılan davalarda mahkemeler tarafından el atma bedeli 2942 Sayılı Kanunun geçici 6'ncı maddesinde yer alan hüküm uyarınca işlem yapılarak, taşınmaza ilişkin davanın açıldığı tarihteki vasfı dikkate alınarak tazminata hükmediliyordu. TESCİL TARİHİ DAVANIN AÇILDIĞI TARİHE TAŞINMALI Meclis'e sunulan torbada yasada yer alan düzenlemede; mahkemelerin taşınmazın tescil kararı verildiği tarihteki vasfına ait değerini davanın açıldığı tarihe taşıması yerine, kamulaştırmayı yapan idarenin bu taşınmazın kamulaştırıldığı tarihten sonra o taşınmaza ilişkin yaptığı planlama ile alt yapı ve üst yapıda getirdiği değerleri de dikkate alarak karar verdiği için idarelerin ödeyemeyeceği fahiş tutarlarda tazminat yükü ile karşı karşıya kaldığı ifade edildi. YENİ HESAPLAMA MODELİ ÖNERİSİ Söz konusu sorunun çözümüne yönelik ise; 2942 sayılı Kanuna ek madde eklenerek, bu tarz davalarda taşınmazın değerinin hesaplanmasına ilişkin yeni bir modele gidilmesi önerildi. Düzenleme kapsamında getirilen yeni hesaplama modelinde, kamulaştırmasız el atma davalarında taşınmazın idare adına tescil edildiği tarihin değerlendirme tarihi olarak esas alınması gerektiğine dikkat çekilerek, tespit edilen tutarın ise Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Toptan Eşya Fiyatları Endeksi (TEFE), Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tablosundaki aylık değişim oranları esas alınarak güncellenmek suretiyle tazminat tutarlarına hükmedilmesi amaçlandı. Düzenleme, Meclis'ten geçmesi halinde daha önce açılmış ve devam eden davalar ile icra talepleri hakkında da uygulanabilecek. Bu şekilde adil denge ilkesine uygun kamulaştırmanın yapıldığı sıradaki piyasa değeri arasında makul bir oranın ortaya çıkacağı tahmin ediliyor. KAYNAK: YENİ ŞAFAK