İçişleri Bakanlığı 21 Eylül’de ‘hayat kimliğinle kolay’ uygulaması başlattı. Uygulama ile yeni nesil sürücü belgelerindeki (ehliyet) bilgiler, çipli kimlik kartlarına entegre ediliyor. Böylelikle vatandaşların, yanlarında ayrıca ehliyet bulundurma zorunluluğu ortadan kalkıyor. Bu uygulamayı duyan vatandaşlar, detaylarını çok da fazla araştırmadan nüfus müdürlerine akın etti. Aşırı yoğunluğun oluştuğu nüfus dairelerine, ilk hafta 120 bin kişi başvurdu. PARASIZ İŞLEM Oysa eski kimlik kartı ve ehliyeti olanlar bu uygulamadan faydalanamıyor. Faydalanabilmek için önce ehliyetin ve nüfus cüzdanının çipli yeni kartlarla değiştirilmesi gerekiyor. Yeni tip sürücü belgesine sahip olan, çipli kimlik kartıyla nüfus müdürlüğüne başvurduğunda ya da kimlik kartını değiştirmek için nüfus müdürlüğüne geldiğinde, ehliyetin nüfus cüzdanına entegrasyonu hizmetinden ücretsiz olarak yararlanabiliyor. Nasıl bir yol izleniyor? Sürücü belgesi bilgisini çipli kimlik kartına yükletmek isteyen, ilk olarak Alo 199 veya ‘randevu.nvi.gov.tr’ adresinden randevu alıyor. Sonra randevu günü ve saatinde ikametgah sınırı olmadan herhangi bir nüfus müdürlüğüne giderek başvurusunu yapıyor. 1 dakika içinde yükleme gerçekleştiriliyor. Ehliyetle entegre edilmiş yeni kimlik kartı adrese postalanıyor. En geç 1-2 gün içinde kişinin eline geçiyor. SÜREYE DİKKAT! SİLİNEBİLİR Ehliyetin yeni kimlik kartına entegrasyonu işlemi sırasında kişinin eski kimlik kartı ve ehliyeti iptal ediliyor. Kişiye, adresine postalanan yeni kartı ulaşıncaya kadar kullanabilmesi için geçici bir sürücü belgesi ve kimlik belgesi veriliyor. Yeni kimliği eline ulaşan kişinin, ehliyetinin örneğin 5 yıl süresi kalmışsa o sürenin sonunda yüklemesini güncellemesi gerekiyor. Aksi halde süre bitiminde ehliyet bilgileri kimlik kartından otomatik olarak siliniyor. ‘Bir kere yükledik, ömür boyu kalacak' diye bişey yok. Ehliyet ve kimlikte yeni dönem başladı! İşte adım adım yapmanız gerekenler BAŞVURU İÇİN NELER GEREKİYOR? E sınıfı 5, diğerleri 10 yıl 15 liralık değişim Yeni ehliyet başvurusu için eski sürücü belgesi, nüfus cüzdanı, 15 liralık değişim bedelinin bankaya yatırıldığına dair makbuz, 1 biyometrik fotoğraf, kan grubunu belirtir belge veya yazılı beyan, en önemlisi de ‘sürücü olur’ yazan ve aile hekiminden ücretsiz olarak alınan sürücü sağlık raporu gerekiyor. ÇALINTI VE KAYIP HALİNDE NE YAPMALISINIZ? Ehliyetini çaldıran ve kaybedenlerin yeni ehliyete başvurmadan önce en yakın trafik tescil şubesine başvuru yaparak kayıp veya çalıntı beyanı vermesi de gerekiyor. Böylece sisteme zayi kaydı işleniyor. Bu durumda ayrıca kayıp ilanı verilmesine de gerek kalmıyor. Sonra nüfus müdürlüğüne giderek başvuru yapılıyor ve yeni ehliyet posta ile 1 günde adrese teslim ediliyor. Yeni E sınıfı ehliyet 5 yıl geçerli. Diğerlerinde süre ise 10 yıl. Geçerliliğin sona ereceği tarih çipli ehliyetin üzerinde ayrıca belirtiliyor. Süre dolunca yeni ehliyet için tekrar başvuruluyor. NE KADAR ZAMANINIZ KALDI? Ehliyet bilgilerinin çipli kimlik kartları ile birleştirilmesi projesinde süre sınırlaması bulunmuyor. Ancak eski tip kimlik kartı ve ehliyetin çipli hale getirilmesi için süre sınırı var. Ehliyet için bu yılın sonuna kadar tanınan yenileme süresi 2022’ye uzatılırken, nüfus cüzdanlarının çipli yapılması için tanınan süre de 2023’te doluyor. Daha zaman var gibi gözükse de yine de siz geç kalmayın, şimdiden halledin. Yapmanız gereken ise çok basit. RANDEVU ALMAK ŞART Hem ehliyet hem de kimlik yenilemek için ilk yapmanız gerken, randevu almak. Bu zorunlu. Başvuru için ‘randevu.nvi.gov.tr’ internet adresi üzerinden ya da Alo 199 numaralı çağrı merkezinden randevu alabilirsiniz. Gününüzde gitmediğiniz takdirde sistem yeniden randevu almanızı 1 ay engelliyor. Bu durumda eğer gidemeyecekseniz randevuyu, süresi dolmadan en az yarım saat önce iptal etmeniz şart. ÜCRETİ 25 TL Kimlik yenileme: 25 TL Evlilik nedeniyle kimlik değişimi: 25 TL Eskiyen kimliği değiştirme: 25 TL Yeni doğan bebek için kimlik çıkarmak ücretsiz. Doğumdan itibaren 1 ay içinde bebeğin kaydı yapılmamışsa: 25 TL Çipli kimlik kaybedilmişse: 50 TL (eski tip kimlik kaybolursa 25 TL) HANGİ BELGELER İSTENİYOR Kimlik yenilemek için randevunuzu aldınız, başvurmaya gideceksiniz. Yanınızda olması gereken belgeler ise şunlar: Nüfus cüzdanınız. Nüfus cüzdanı olmayanlar için sürücü belgesi, pasaport, evlilik cüzdanı, TSK kimlik kartı, sarı basın kartı, hakim ve savcı kimliği, avukatlık kimlik kartı, öğretmen kartı da kimlik yerine geçiyor. Son altı ay içinde çekilmiş bir adet biyometrik fotoğraf. 25 liralık (değerli kağıt bedeli) değişim ücretini ödediğinizi gösteren makbuz veya dekont. Değişim ücretini başvurunuzdan önce vergi dairesi müdürlüklerine, ‘ivd.gib.gov.tr’ internet adresi üzerinden sanal pos uygulamasıyla ya da bankaya yatırmanız gerekiyor. YENİSİ 1 GÜNDE GELİYOR Gerekli belgelerle randevunuzu aldığınız gün nüfus müdürlüğüne giderek başvuru işleminizi yapıyorsunuz. Yeni kimlikler, 1 gün veya en geç 2 gün içinde adresinizde oluyor. Yeni kimlik kartının kullanım süresi 10 yıl. Sürenin ne zaman dolacağı da kimliğin üzerinde yazıyor. Geçerlilik süresinin bitiminde, kart sahibinin yeniden başvuru yaparak kartını yenilemesi gerekiyor. ÇİPLİ KARTIN AVANTAJLARI Yeni kimlik kartının üzerinde bulunan çip (yonga); TC kimlik numarası, adı, soyadı, anne adı, baba adı, doğum yeri ve tarihi, cinsiyeti, medeni hali, kan grubu, dini, veriliş tarihi, kart seri numarası, belgenin geçerlilik tarihi ile kişiye özgü biyometrik verileri içeriyor. Akıllı kart şeklinde tasarlanan bu kartlar, kopyalanmasını önleyen ve kart içinde bulunan bilgilerin değiştirilmesini engelleyen güvenlik önlemlerine sahip. Kimlik kartındaki bilgiler elektronik olarak tutulduğundan, elektronik ortamda yapılan sağlık gibi bir çok hizmete erişim hem hızlı hem de daha güvenli oluyor. Nüfus cüzdanından farklı olarak çipliler, banka kartı boyutunda üretildi. Mavi rengin erkeği, pembe rengin kadını simgelediği renk ayrımı ortadan kalktı, tüm kartlarda turkuaz rengi kullanıldı. Vizesiz seyahat anlaşması olan ülkeler için pasaportsuz yolculuk imkanı tanıyor.