ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM-NECMETTİN DURSUN
İstanbul Sanayi Odası (İSO), geçtiğimiz günlerde ‘Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO 500)’ araştırmasının 2022 yılı sonuçlarını açıklarken, Van’da 1988 yılında üretime başlayan ve Türkiye’nin en büyük et entegre tesislerinden biri olan VANET, bir kez daha gündeme geldi. 1977 yılında bir Dünya Bankası projesi olarak, Türkiye’nin önde gelen bankaları ile Van İl Özel İdaresi’nin ortaklığıyla Van’da kurulan Van-Et ülke genelinde marka bir firma haline gelmişti.
BİR DÖNEMLER VAN’DA BÜYÜK BİR ÜRETİM YAPILIYORDU
O Van-Et, günlük 240 adet büyükbaş, 2 bin adet küçükbaş hayvan kesimi ile sucuk, salam, sosis, kavurma, jambon, pastırma çeşitleri üreterek, ülkenin her köşesine hizmet veren bir firma olarak görev görürken Van’ın da Türkiye’deki en büyük firması olmayı başarmıştı. Şu sıralar özel bir işletme olarak devam eden firma o dönemki hacminin çok uzağında işletmeye devam ederken, Van’ın markası olduğu o günleri Van Ticaret ve Sanayi Odası ve Van Ticaret Borsası Eski Başkanı Feridun Irak, Şehrivan aracılığı ile anlattı.
O GÜNLERİN EN BÜYÜK ŞAHİDİ ESKİ VAN-ET’İ ANLATTI
VANET ile ilgili önemli değerlendirmelerde bulunan Feridun Irak kentin bir dönemlerdeki en önemli üretim üssü olan firma ile ilgili olarak şu ifadelere yer verdi; “1980 yılların sonunda faaliyete geçen VANET, 1970 yıllarda projelendirilmiş bir yatırımdır. VANET’in şu an ki durumundan değil, 40 yıl önceki durumuyla ilgili konuşuyorum. O tarihlerde Van, Türkiye’de en iyi yatırımların yapıldığı, turizm sektöründe en iyi turist misafir eden bir yerdi. Tarım ve hayvancılıkta da bütün Orta Doğu’nun yanı sıra dağılmadan önce Sovyet Sosyalist Cumhuriyet Birliği de dahil et ve canlı hayvan ihracatımız oluyordu. Yatırım için 500 dönüm arazi satın alındı ve makina ekipmanları Almanya’dan ithal edildi.” dedi.
YÜZLERCE İNSAN BİR ARAYA GELİP VAN-ET’İ VAN’A KAZANDIRMIŞTI!
VANET’in Türkiye’nin yanı sıra Balkanlar ve Orta Doğu’nun en büyük yatırımı olduğunu belirten Irak, şunları anlattı: “200’ün üzerinde Vanlı iş insanları bir araya gelerek, bu yatırımı Van’a kazandırdılar. İlerleyen süreç içerisinde bu yatırım maalesef kredi kuruluşları tarafından hoyrat davranıldığından dolayı İl Özel İdaresi, Kalkınma Bankası ve halkın ortaklığı şeklinde yoluna devam etti. Bu süreç içerisinde yönetim kurulu oluşturuldu. Firmanın yönetim kurulunda bu iki kurumun temsilcileri bulunuyordu. Genel Müdürlüğü’nü Tokmakçıoğlu, müdürlüğünü Münir Karam yapıyordu. Bu dönem içerisinde de Van her yıl, İstanbul Sanayi Odası’nın ilan ettiği ‘Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu’ içerisinde devamlı yerini almıştır.”
EN İYİ 10 FİRMA ARASINA BİLE GİRDİ!..
Vanlıların zamanında büyük yatırıma imza attığını ifade eden Irak, “Türkiye’de 2 yıl boyunca üst üste en iyi 10 firma içerisine giren VANET, büyük ve önemli bir yatırımdır. Vanlılar bu kuruluşu başarmıştır. Günlük 240 büyükbaş hayvan, 2 binde küçükbaş kapasitelidir. Bunun yanı sırada günde 20 ton sucuk, salam, sosis, kavurma, jampon, pastırma çeşitleri üreterek, ülkenin her köşesine hizmet veriyordu. VANET’in yapmış olduğu bu üretim ülkedeki bütün zincir mağazalarda halka sunulurdu. Son derece beğenilen ve hediyelik paketleri yapılan ürünler vardı. Bizde gururla bu hediye paketlerini gelen misafirlerimize hediye ederdik. İlerleyen süreç içerisinde Kalkınma Bankası ve İl Özel İdaresi hisselerini sattıktan sonraki süreç ile ilgili çok bir bilgim yok.” Şeklinde konuştu.
“VAN EKONOMİSİNE CİDDİ KATKI SUNUYORDU”
Irak, “Türkiye’nin önemli sanayi kuruluşları geçtiğimiz günlerde açıklandı ve Van’ın burada olmadığını gördük. Üretilen ürünlerin ülkedeki tüm zincir marketlerde yer alıp almadığında da haberim yok. Ancak bu tesis gururlandıracak bir tesisdir. Bunun yanında üretimin devam ettiği dönemlerde yapmış olduğu ciro, tarımsal destek ve hayvancılığın gelişmesine yönelik ekonomiye ciddi katkı sunuyordu. O dönemlerde ilin sosyoekonomik yaşantısına önemli katkı sunan VANET, en önemli yatırımlardan biriydi. İlerleyen süreç içerisinde VANET’ın dışa açılma gayretleri vardı. Hatta Kıbrıs ve Irak’ta yatırımlar planlanmıştı. Ancak hisseler satılınca bunlar da gerçekleşmedi diye biliyorum. Ancak ülkenin dört bir yanına bir ihracatın olduğunu söylemekte fayda var. Milli Savuna Bakanlığı’nın et ihtiyacını büyük bölümünü VANET karşılıyordu.” Dedi.
“ÇAĞRIMIZ KARŞILIKSIZ KALDI”
Irak son olarak şunları söyledi: “Van’ın borsada yer alan tek kuruluşudur. Süreç son derece güzel verimli karlı devam ederken önce Türkiye Kalkınma Bankası hemen sonrasında İl Özel İdaresi hisselerini sattı. Türkiye Kalkınma Bankası’nın hisselerini satmaması için ben bir ortak ve Meslek Kuruluşu başkanı olarak temaslarda bulundum ancak başarılı olamadık. Banka hisselerini satmamış olsaydı İl Özel İdaresi de hisselerini satmayacaktı. Bankanın hisselerini Van halkının alması çağrımızda maalesef karşılık bulmadı. Benim size anlattıklarım Türkiye Kalkınma Bankasıyla İl Özel İdaresinin hisselerini sattığı zamana kadar olan süreçtir.”
