Son dönemde astronomik kira zamları üzerinden başlayan sıkıntı kamuoyundaki yerini korurken; diğer bir yandan da kira gelirlerini beyan etmeyen ev sahiplerinden kaynaklanan kayıp-kaçak hem vatandaşlar hem de devlet için büyük bir sorun haline dönüştü... İki problemi birden çözmek isteyen hükümet ise e-devlet üzerinden yeni bir uygulamayı devreye almaya hazırlanıyor. KİRA SÖZLEŞMELERİ E-DEVLET'TEN YAPILACAK Türkiye'de milyonlarca ev sahibi kira sözleşmelerini yapsa da kira geliri üzerinden vergi ödemiyor. Yeni dönem ile birlikte artık ev sahibi ve kiracı arasındaki sözleşme e-devlet üzerinden kayır altına alınacak. Böylelikle hükümet hem vergi kayıplarının önüne geçecek hem de ev sahibi ile kiracı arasındaki anlaşmazlıkların önüne geçilmiş olacak. 2024'TE BAŞLAYACAK Hükümet fahiş zam oranlarının önüne geçmek için Temmuz 2023'e kadar yüzde 25 zam sınırı getirmiş olsa da, binlerce ev sahibi türlü bahanelerle çok daha yüksek zam oranlarını kiracılara uyguladı. Ev sahiplerinin geliri artarken bu rakamlar beyannamelere ise yansımadı. 2024 yılında e-devlete eklenecek uygulama ile ev sahipleri sözleşme üzerindeki rakamdan beyannameleri vermek zorunda kalacaklar. Kira sözleşmelerinin e-Devlet Kapısı üzerinden düzenlenmesi sağlanırken, Türkiye Gayrimenkul Değerleme Bilgi Sistemi kurulacak. Taşınmaz değer haritalarının oluşturulması amacıyla Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi’ne entegre sistemle, taşınmazların toplu değerleme modeli ile değerinin belirlenmesi sağlanacak. ZAM ORANLARI 'KONTROL' ALTINDA OLACAK 2024 yılı sonuna kadar çalışmaların yapılacağını ve detaylarının belli olacağını söyleyen İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, "Devlet artık dijitalleşme yolunda her şeyi kayıt altına almak istiyor. Tapu işlemi de e-devlet üzerinden yapılıyor. Muhtemelen o envanterde olacaktır. Bir çok ev sahibi maalesef beyanda bulunmayı unutuyor veya bulunmuyor. Ancak tespit yapıldığı zaman işlem yapılabiliyor. Çalışmalar tamamlandığında zorunlu olacağı için vergi kaybının önüne geçilecek. Bu sistem sayesinde fahiş kira artışlarının da önüne geçilebilecek. O zaman kanunun ön gördüğü oran neyse ona göre otomatikman artış yapılabilecek. Yeniden kontrat yapılmasına ihtiyaç duyulmadan e-devlet üzerinden yapılabilecek. Devletin belirlediği oranın üzerinde zam yapılamayacak. Böylelikle fahiş zamlarında önüne geçilebilecek." dedi. YETKİ BELGESİ OLAN EMLAKÇILAR DEVREYE GİRSİN Yetki belgesi olan emlakçıları hükümet devreye alırsa kayıpların daha hızlı önüne geçilebileceğine dikkat çeken Aşa, "Sistemden önce yapılan kira sözleşmeleri için bir süre verilecek ve bu süre zarfında sisteme girilmesi gerekecek. Maliye Bakanlığı beyanda bulunmayanlar için bir ceza uyguluyor. Sisteme kayıt yapılması için ev sahiplerine verilen süre içinde beyanda bulunulmadığında yine bir ceza uygulanacaktır. Daha sıkı bir denetim olacak. Emlak ofislerine bir yetki verilirse daha verimli olacağını düşünüyorum. En azından vatandaş bildirmeyi unutursa emlakçılar hemen bildirirler böylece kayıplarında önüne geçilmiş olunur. BANKALARDA ÖZEL HESAPLAR AÇILABİLİR Emlak Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı ise “Kira konusunda yaşanan anlaşmazlıkları azaltmak için merkezi bir bilgi sistemi kurulabilir. E-devlet ile entegre olacak sistem ile kira değer haritalarının oluşması, kurumlar arasında entegrasyon, artışların kontrolü sağlanabilir. Ticaret Bakanlığı tarafından yetki belgeli emlak işletmeleri ile taşınmaz kimlik numaraları üzerinden web tapu entegrasyonlu bu altyapıya ihtiyacımız var. Bu konuda Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi (TTBS) üzerinden hızlı bir şekilde uygulama yapılabilir. Kira bedellerine ilişkin bankalarda özel hesaplar açılabilir” dedi.