Türkiye’nin en fazla küçükbaş hayvan varlığına sahip olan ve tarım-hayvancılık faaliyetleriyle dikkat çeken Van’da kuraklık son yıllarda etkisini ciddi biçimde arttırdı. Yağışların özellikle bu yıl belirgin şekilde azalması hem tarımda verimi düşürdü hem de hayvancılıkta maliyet baskısını ağırlaştırdı. Son 40 yılın en kurak dönemini yaşayan Van’da Sarımehmet Barajı’nın su seviyesi yüzde 30’un altına inerken, kent sonbaharda beklenen yağışları alamadığı için kışa da tedirgin başladı.
Girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle zor günlerden geçen Vanlı üreticiler çözüm ararken, konuyla ilgili Şehrivan’a değerlendirmelerde bulunan Tuşba Ziraat Odası Başkanı Hasan Özgökçe, kuraklığın Van’daki tarımsal faaliyetleri derinden etkilediğini belirterek, “Bu süreç ancak doğru planlama, suyun etkin kullanımı ve akılcı su yönetimi politikalarıyla aşılabilir” uyarısında bulundu.
BAŞKAN ÖZGÖKÇE: VAN, TARIM VE HAYVANCILIKTA ÜLKENİN LİDER KENTLERİNDEN BİRİ
Özgökçe, Van’ın hem tarımda hem hayvancılıkta ülkenin önde gelen kentlerinden biri olduğunu belirterek, “Van, tarım ve hayvancılıkta ülkenin lider kentlerinden birisidir. Van’ın coğrafi ve doğal yapısı, geniş mera ve çayır alanları, uygun coğrafi yapısı hayvancılık için doğal bir alt yapıya sahiptir. Van küçükbaş hayvancılıkta Türkiye'de ilk sırada gelmektedir. Ülkedeki küçükbaş hayvan varlığının yüzde 9,3'ü (3 milyon 350 bin küçükbaş hayvan) ve büyükbaş hayvan varlığının yüzde 1,4'ü (150 bin büyükbaş hayvan) Van’da bulunmaktadır” şeklinde konuştu.
VAN SON 40 YILIN EN KURAK YILINI YAŞADI: SARIMEHMET BARAJI’NDAKİ SU SEVİYESİ YÜZDE 30’UN ALTINA DÜŞTÜ!
Özgökçe, Van’ın son birkaç yıldır olduğu gibi bu yıl da ciddi bir kuraklıkla mücadele ettiğini vurgulayarak, “Van, son birkaç yıldır olduğu gibi bu yıl da ciddi kuraklıkla karşı karşıyadır. Van, açıklanan son verilere göre, son 40 yılın en kurak dönemini yaşamaktadır. Yine verilere göre, Sarımehmet Barajı’ndaki su seviyesi yüzde 30’un altına düşmüştür. Van Gölü çevresinde su seviyesi son yılların en düşük noktasındadır. Çiftçilerimiz bu risklere karşı yine de ekimini yapmış durumdadır. Artan maliyetlere rağmen üretim devam etmektedir. Çiftçimiz bu yılda kuraklık riski ile karşı karşıyadır” dedi.
“KURAKLIK GÖÇÜ, GELİR KAYBINI VE TOPLUMSAL BASKIYI ARTTIRIYOR”
Tarımsal üretimin, sulama suyunun azalması ve yer altı su seviyelerinin düşmesi nedeniyle her geçen yıl daha fazla risk altında olduğunu söyleyen Özgökçe, “Tarım ve hayvancılık, Van ve çevresinin geçim kaynaklarının başında gelmektedir. Bu yaşanan kuraklık sulama suyunun azalması ve yer altı suyu seviyesinin azalması ve yer altı suyu seviyesinin düşmesi nedeniyle üretimi ve verimi ciddi şekilde tehdit ediyor. Su kaynakları ve içme suyu; göl, göletler ve yer altı su kaynaklarında su kaybı her geçen yıl biraz daha artıyor. Bu durum tarımsal üretimi riske ediyor. Kuraklığın sosyal ve ekonomik etkileri her geçen gün artıyor. Tarım ve hayvancılık daraldığından geçim kaynakları zayıflar, kırsaldan kente göçü etkiler, gelir kaybı ve toplumsal baskı anlamına gelir” ifadelerini kullandı.
GİRDİ MALİYETLERİ VANLI ÜRETİCİYİ ZORLUYOR
Özgökçe, kuraklığın yanı sıra girdi maliyetlerindeki artışın da Vanlı üreticiyi zorladığını belirterek, “Yaşanan kuraklık, girdi maliyetlerinin yüksekliği, yaşanan ekonomik sıkıntılar üreticilerimizi olumsuz etkilemektedir. Geçtiğimiz yılın kasım ayına göre son bir yılda; üre gübresi yüzde 65,5, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 47,5, amonyum sülfat gübresi yüzde 29,5 oranında artmıştır. Son bir yılda süt yemi yüzde 28, besi yemi yüzde 29,8 oranında arttı. Mazot fiyatı ise son bir yılda yüzde 29,9 oranında arttı. Tarım ilacı yüzde 12,6 ve elektrik KW fiyatı yüzde 12,8 oranında arttı” diye aktardı.
“CANLI HAYVAN İTHALATININ DEVAM ETMESİ VANLI ÜRETİCİYİ SIKINTIYA SOKUYOR”
Canlı hayvan ithalatının devam etmesinin Vanlı üreticiyi sıkıntıya soktuğunu vurgulayan Özgökçe şunları söyledi: “Artan maliyetler, yaşanan ekonomik durumlar ve geçen yıl yaşanan kuraklık sebebiyle hayvancılığımız istenilen düzeye gelememiştir. Süt üreticilerinin yaşadığı fiyat-maliyet baskısı nedeniyle dişi hayvanlar kesime gönderilmektedir. Canlı hayvan ithalatının devam etmesi Vanlı üreticiyi sıkıntıya sokmaktadır. Besicilerimiz ise artan maliyetler karşısında para kazanamıyorlar. Karkas etin kilogram fiyatı ile kasap ve marketlerdeki kilogram fiyatları arasındaki makas her geçen gün artmaktadır.”
KURAKLIK YEM FİYATLARINI DA ETKİLİYOR
Geçtiğimiz yıl yaşanan kuraklığın yem fiyatlarını da arttırdığını belirten Özgökçe, “Üretici zarar etmekte tüketici ise pahalı et almak durumunda kalmaktadır. Kuraklık, sadece bu yıl değil son birkaç yıl yaşanmakta ve üreticileri ciddi anlamda olumsuz etkilemektedir. Yine geçtiğimiz yıl yaşanan kuraklık yem fiyatlarının artmasına sebep olmuştur. Süt yeminin 1 kilogramı 18,00 TL, besi yeminin 1 kilogramı 16,60 TL, beyaz samanın 1 kilogramı 8,50 TL ve yonca samanının 1 kilogramı 19,00 TL olmuş durumdadır” dedi.
“VAN’A ACİLEN YENİ BİR CANLI HAYVAN PAZARI GEREKİYOR”
Özgökçe, il merkezinde bulunan mevcut canlı hayvan pazarının yerleşim yerlerinin ortasında kaldığını ve hijyen ile fiziki koşulların oldukça kötü olduğunu belirterek, “Van merkezinde bulunan canlı hayvan pazarı yerleşim yerlerinin içinde kalmış durumdadır. Fiziki koşulları, hijyen durumu bakımından oldukça kötü durumdadır. İlimize acilen yerleşim yerlerinin dışında modern yapıya sahip yeni bir canlı hayvan pazarına ihtiyaç vardır” ifadelerini kullandı.
ÖZGÖKÇE’DEN ÇAĞRI: SUYUN KAPALI SİSTEMLERLE TAŞINMASI ŞART
Özgökçe, kuraklıkla mücadele için alınması gereken önlemleri dile getirerek, “Meteorolojik verilere bakıldığında, Van’daki kuraklık her geçen yıl artmaktadır. İlimiz için acilen suyun daha etkin kullanılması için planlamalar yapılması gerekmektedir. Van’daki bulunan mevcut baraj ve sulama göletlerdeki sulama suyunun acilen kapalı yollarla taşınması için çalışma başlatılmalıdır. Bu konu hakkında Ziraat Odası tarafından ilgili yerlere raporlar verilmiştir. Sulama sezonunun bitmesiyle Sulama Birliği’nin baraj, gölet ve kanalların bakım, onarım ve temizliklerinin yapması gerekmektedir. Kuraklıkla mücadele için ancak iyi bir planlama, su yönetiminde akılcı politikalar ve toplumsal bilinç ile riskler büyük ölçüde azaltılabilir” diye aktardı.